Phật Thiên Thủ Thiên Nhãn có phải là Phật Bà nghìn tay nghìn mắt không?

Phật Thiên Thủ Thiên Nhãn là vị Phật tinh thông, suy xét, thấu hiểu tường tận kiếp chúng sinh trong nhân gian.

Đỗ Thu Nga Theo dõi
Sống Đẹp
Nguồn: Internet

Phật Thiên Thủ Thiên Nhãn có phải là Phật Bà nghìn tay nghìn mắt không?

Tại rất nhiều chùa ở Việt Nam có thờ tụng tượng Phật Thiên Thủ Thiên Nhãn, trong tay người cầm nhiều pháp khí dùng để hàng phục ma chướng. Ngoài ra còn có những cánh tay cầm kiếm, búa, tràng hoa, châu báu, vải lụa, hoa sen, bánh xe pháp, bình tịnh thủy, chày kim cang... tượng trưng cho mọi ngành nghề trong cuộc sống nhân gian.

Vậy Phật Thiên Thủ Thiên Nhãn là ai? Phật Thiên Thủ Thiên Nhãn có danh hiệu khác là Bồ Tát Chuẩn Đề (hay Phật Bà nghìn tay nghìn mắt). Phật Thiên Thủ Thiên Nhãn được xem là biểu tượng Phật giáo và là một tác phẩm mang đầy tính nghệ thuật, thể hiện trình độ khéo léo của nghệ nhân cũng như là sự gửi gắm tình cảm, niềm tin vào Phật giáo của người xưa. 

Qua hình tượng Phật Thiên Thủ Thiên Nhãn chúng ta có thể thấy được ý nghĩa Công Đức và Phước Đức của Bồ Tát Hạnh. Với tư tưởng thoát rốt ráo tuyệt đối của đạo Phật, nhận thức tâm lý con người ở thế gian thân, miệng, ý là nguyên nhân tạo những nghiệp thiện hay ác qua nhiều kiếp luân hồi, chỉ có tu hạnh bồ tát mới chuyển đổi được nhân quả. 

phat-thien-thu-thien-nhan-la-ai
Phật Thiên Thủ Thiên Nhãn có khả năng nhìn thấu nhân gian, cứu độ chúng sinh

Hiểu theo chánh kiến một cách sáng suốt thì tín ngưỡng dân gian chỉ nhằm mục đích giác ngộ phật tánh chân như bình dị tự nhiên và cốt tủy của đạo Phật từng dạy: “Tu tâm chuyển ý hành bồ tát đạo”. 

Có thể khẳng định, Phật Thiên Thủ Thiên nhãn chính là Phật Bà quan âm nghìn tay nghìn mắt. Theo tín ngưỡng dân gian, Phật bà nghìn tay nghìn mắt thiện nam thiện nữ gặp bà thì vui mừng hoan hỉ. Phật vừa uy nghi vừa hiền hòa, kẻ bất lương, quỷ sứ ma quái gặp bà thì khiếp vía sợ hãi vì vậy không giám hoành hành.

Trong quan niệm của đạo Phật ta thấy, với con số một nghìn được biểu tượng đối với sự viên mãn. Vì vậy hình tượng của Phật bà cũng có đủ nghìn tay nghìn mắt. Về tổng thể cho thấy, trong đền chùa, Phật bà thông thường được chế tác với 40 tay lớn và 940 tay nhỏ, ở trong mỗi lòng bàn tay đều có chứa một con mắt.

Theo lý giải của Kinh Thiên Thủ Thiên Nhãn, Bồ Tát Quan Thế Âm sau khi ngh Đức Phật Như Lai giảng đạo về Đại Bi Tâm, rất xót thương cho số phận của chúng sinh và thề nguyện phổ độ chúng sinh, nếu phá vỡ lời thề thì thân xác hóa thành trăm mảnh. Ngay tức khắc, ngài hóa thành nghìn mắt nghìn tay, mỗi con mắt nằm trên một bàn tay để soi tỏ cõi trần thế, cái tâm của con người.

Có ý kiến nói rằng, tượng Phật bà nghìn tay nghìn mắt xuất thân là công chúa Diệu Thiện. Dù bị cha ngăn cấm nhưng Diệu thiện một lòng tu hành. Trải qua bao gian khổ, cảm động trước tấm lòng của công chúa, Phật Tổ đã độ trì cho Diệu Thiện thành Phật, ban cho bà nghìn tay nghìn mắt để cứu độ chúng sinh.

Công đức của Phật Thiên Thủ Thiên Nhãn

Trong các khó lễ thường có phẩm trì chú Đại Bi "Thiên Thủ Thiên Nhãn vô ngại đại bi tâm đà la ni…” là sự truyền đạt cho người tụng đọc cảm nhận đại trú lực, đại từ bi, vô quái ngại của vị Bồ Tát nghìn tay nghìn mắt. Các bậc tu hành giác ngộ trng dân gian ngày xưa có lẽ cảm nhận được sự màu nhiệm bất khả tư nghì này, khó nói hết được nên các Ngài tạo tôn tượng bồ tát từ những tảng đá trong thiên nhiên. Đó là những phương pháp giáo hóa chúng sanh không bằng lời, mà bằng “Tâm”, thật sự bản chất của tảng đá không có sự linh thiêng nào cả.

Tượng Phật Thiên Thủ Thiên Nhãn có ý nghĩa tượng trưng cho việc vị bồ tát này có đầy đủ năng lực khắc chế sự trói buộc của mọi cảnh trần (sắc, thinh, hương, vị, xúc, pháp), không khuất phục mọi quyền lực ngoại đạo tà giáo, tuyệt đối bình đẳng trong khi cứu độ chúng sanh, biểu trưng công đức và phước đức siêu việt. Mọi người sinh ra đều có sáu cơ quan là mắt, tai, mũi, lưỡi, thân, ý. Kinh sách gọi là lục căn.

Sống trên đời, con người tiếp xúc hàng với cảnh trần. Mắt thấy sắc (các vật có hình tướng). Tai nghe tiếng (âm thanh, lời nói). Mũi ngửi mùi hương. Lưỡi nếm vị. Thân xúc chạm. Ý nghĩ duyên theo pháp trần. Kinh sách gọi chung sắc, thinh, hương, vị, xúc, pháp là lục trần.

Trong cuộc sống hàng ngày, khi tiếp xúc với trần cảnh như vậy, tâm con người hay phê phán: đẹp hay xấu (mắt), dễ nghe hay khó nghe (tai), dễ ngửi hay khó ngửi (mũi), ngon hay dở (lưỡi), mịn màng hay thô nhám (thân), thương hay ghét (ý). Những sự phê phán trong tâm thức như vậy, kinh sách gọi chung là lục thức.

Người đời thường do lục căn dính mắc với lục trần sanh ra lục thức, và bắt đầu tạo nghiệp, thường là nghiệp chẳng lành. Người tu muốn phát sanh trí tuệ phải nhận rõ nguyên nhân bị cuốn vào sanh tử luân hồi là do sự dính mắc.

phat-thien-thu-thien-nhan-la-ai

- Nếu mắt thấy sắc, tâm không phê phán đẹp xấu, khỏi bị trói buộc.

- Nếu tai nghe tiếng, tâm không phê phán, khỏi bị não phiền.

- Nếu mũi ngửi mùi, tâm không phê phán, khỏi bị bực mình.

- Nếu lưỡi nếm vị, tâm không phê phán, khỏi tạo nghiệp chướng.

- Nếu thân xúc chạm, tâm không phê phán, khỏi bị tham đắm.

- Nếu ý nhớ tưởng, tâm không phê phán, khỏi khỏi sân hận, hay luyến tiếc, nhớ thương.

Tâm không phê phán nghĩa là không dính mắc, không nhiều chuyện, không chạy theo sự suy nghĩ sanh diệt, chứ không phải không nhận thức rõ đẹp xấu, đúng sai, ngon dở.

Thiền sư Bá Trượng Hoài Hải có dạy:

"Tâm và cảnh không dính nhau là giải thoát".

Trong cuộc sống, chúng ta vẫn thấy, vẫn nghe, vẫn hiểu, vẫn biết tất cả các cảnh trên trần đời, nếu tâm không dính mắc, không tham đắm, thì không phiền não. Không phiền não tức là giải thoát. 

Theo đó, Hành Bồ Tát đạo là con đường nhập thế của người tu, 48 ngàn pháp môn diệt trừ phiền não tự thân và muôn ngàn phương cách đưa giáo lý đạo Phật giúp người tu giải thoát. Con người trải qua trăm ngàn kiếp tái sanh luân hồi trong thập loại chúng sinh, tâm còn nhiều chánh tà lẫn lộn, tốt có, xấu cũng có.

Khi được thân người, thiện duyên kỳ ngộ với Phật Pháp, con người phát tâm tu muốn trở về Thật tánh chân như của mình, trước hết phải tẩy trừ nghiệp chướng sâu dày nơi thân khẩu ý. Kinh sách dạy 48 ngàn pháp môn trừ sạch phiền não ma, phiền não chướng, chính là ngàn tay cầm pháp khí trừ ma, ngàn mắt trí tuệ sáng suốt xóa trừ vô minh.

Con đường cứu cánh của Bồ Tát là sự kiên định, ý chí bền vững để giác ngộ được khổ, không, vô ngã, vô thường trong thật tánh của mỗi người. Để đạt được tâm thiền định và ý chí bền vững, cần áp dụng pháp tu quán tứ niệm xứ, gồm có: thân, thọ, tâm, pháp.

Đọc thêm

Tứ diệu đế được coi là cốt lõi, là nền tảng của hệ thống các giáo lý trong đạo Phật. Tất cả các bài học, triết lý của nhà Phật sau này đều được phát triển và mở rộng dựa trên nền tảng của Tứ diệu đế.

Tứ diệu đế là gì? Khám phá những ý nghĩa sâu sắc của 4 chân lý trong đạo Phật
0 Bình luận

Nhiều ý kiến nhận định, Chú Lăng Nghiêm là thần chú mạnh đến mức  toàn bộ không gian và Pháp giới bị ngập trong ánh sáng tốt đẹp của nó. Nhờ Chú Lăng Nghiêm mà Phật pháp tồn tại lâu đến thế.

Vì sao Chú Lăng Nghiêm là thần trú trừ ma, loại bỏ năng lực tiêu cực uy lực nhất của Phật giáo?
0 Bình luận

Luân hồi hay còn gọi là Cõi luân hồi là thuật ngữ ám chỉ những lần đầu tai tiếp nối, mô tả về sự tồn tại có điều kiện về nơi mà chúng sinh sẽ được tái sinh.

Luân hồi là gì? Thế nào là lục đạo luân hồi trong Phật giáo?
0 Bình luận


Bài mới

TS Phật học Khangser Rinpoche - tác giả 'Làm chủ cuộc đời, sống hạnh phúc' đến Việt Nam

Năm 2025, TS Phật học Khangser Rinpoche trở lại Việt Nam với chỗi Pháp hội quy mô lớn nhất từ trước đến nay nhằm lan tỏa về một hành trình tràn ngập tình yêu thương và hạnh phúc.

Ngài Khangser Rinpoche thăm và giảng pháp tại chùa Bái Đính và các địa phương

Pháp Hội 2025 do Tôn sư Khangser Rinpoche chủ trì sẽ diễn ra tại nhiều tỉnh thành trên cả nước từ tháng 3 đến đầu tháng 4/2025. Đây là cơ hội quý báu để Phật tử Việt Nam được tiếp cận và học hỏi giáo lý từ một bậc thầy uyên bác.

Hội Xuân Yên Tử vùng đất linh thiêng trong kí ức của người Việt từ xưa tới nay

Theo thông tin chính thức từ Ban tổ chức, Lễ hội Xuân Yên Tử 2025 được chính thức khai hội vào ngày 10, tháng Giêng, năm Ất Tỵ (tức ngày 07/02/2025) tại Trung tâm Văn hóa Trúc Lâm (xã Thượng Yên Công, TP Uông Bí) và kéo dài suốt ba tháng đầu năm.

Phật gia giảng 'tướng do tâm sinh': Tâm an thì đất bằng, không chấp cầu thì ung dung

Tướng tại tâm sinh, tâm an thì đất bằng, không chấp không cầu thì ung dung, tự tại. Đó là cái quy luật bất di bất dịch trong cuộc đời này...

Đức Phật giảng về 2 dạng người hiếm có khó tìm trên đời: Ai may mắn gặp nhất định phải học hỏi

Đức Phật nói "trên đời có hai hạng người tốt nhất. Một là hạng người không bao giờ lầm lỗi. Còn hạng thứ hai là biết mình lầm lỗi mà lo ăn năn, sám hối, tránh không tái phạm”.

Đức Phật dạy: Ngày nào tâm bình an ấy là ngày tốt

Nếu tin vào nhân quả thì ngày nào hội tụ đủ duyên lành thì đó là ngày tốt. Mỗi người luôn sống đạo đức, tạo phước thiện nhiều thì đó là ngày tốt. 

18 nhọt độc - Câu chuyện Phật giáo về luật nhân quả

Vì kiếp trước xem nhẹ mạng người vô tội nên kiếp này vị hòa thượng phải chịu nỗi đau đớn. Đó là luật nhân quả báo ứng.

Xin thầy hãy cởi trói cho con - Câu chuyện Phật giáo đáng suy ngẫm

Năm 12 tuổi, Tứ Tổ lên chùa nhờ Thiền sư Đạo Tín cởi trói. Khi nghe thiền sư nói một câu chí lý, Tứ Tổ lập tức thấy mình được giải thoát.

Đức Phật dạy: Phụ nữ só 5 nỗi khổ cần được thấu hiểu

Phụ nữ thân mang thiên chức làm mẹ nên có cấu trúc sinh lý đặc thù, làm phái yêu và dĩ nhiên có những nỗi khổ riêng khác biệt với phái mạnh.

Quy định về việc tấn phong Giáo phẩm Thượng tọa Giáo hội Phật giáo Việt Nam

Tấn phong hàng giáo phẩm Thượng tọa đối với các vị Đại đức có tuổi đời từ 45 tuổi trở lên, tuổi đạo từ 25 hạ lạp trở lên, có đạo hạnh tốt, có công đức với đạo pháp và dân tộc, có đóng góp cho Giáo hội Phật giáo Việt Nam.

3 nguyên tắc nhẩm niệm khi đứng trước Bồ Tát Quan Thế Âm để được phù hộ độ trì một đời bình an

Bạn hãy ghi nhớ 3 nguyên tắc khấn niệm Bồ Tát Quán Thế Âm dưới đây để có thể được Ngài phù hộ độ trì cho tai qua nạn khỏi, một đời bình an.

3 câu chuyện ngắn nơi cửa Phật giúp ngộ ra trí huệ thâm sâu của cả đời người

Những câu chuyện ngắn nơi cửa Phật dưới đây chứa đựng triết lý nhân sinh sâu sắc của cả đời người có thể giúp bạn ngộ ra nhiều điều.

Tổ thiện nguyện Hoa Sen: Cúng dường chư Tăng Ni mùa An cư kiết hạ

Ngày 23/6/2024, Tổ thiện nguyện Hoa Sen đã tổ chức thành công chương trình cúng dường chư Tăng Ni trong mùa an cư kiết hạ, một nét đẹp văn hoá trong Phật giáo. Đây là dịp các Tăng Ni thúc liễm thân tâm, trau dồi Tam vô lậu học (Giới - Định - Tuệ), tinh tấn tu đạo trong suốt 3 tháng.

GHPGVN kỷ luật Thượng tọa Thích Chân Quang: Cấm thuyết giảng dưới mọi hình thức trong 2 năm

Giáo hội Phật giáo Việt Nam đã có biện pháp kỷ luật với Thượng tọa Thích Chân Quang, trong đó có nội dung không được thuyết giảng dưới mọi hình thức trong 2 năm.

Cửa thiền sáng chữ tâm của nhà sư Thích Minh Đạo

Thiền thất của nhà sư Thích Minh Đạo là mái nhà chung của trẻ em mồ côi, lang thang cơ nhỡ...

13 hạnh đầu đà hay 12 hạnh đầu đà?

13 pháp tu hạnh đầu đà cốt để tôi luyện thâm tâm, bằng cách diệt trừ lòng tham trước đối với ba vấn đề thiết yếu của cuộc sống thường nhật là cơm nước, quần áo và chỗ ở.

Đề xuất