Moore viết: “Nghèo khổ ơi, chính người là nguồn cội của nghệ thuật nhân loại, là cái cảm hứng lớn lao cho những khúc hát của thi nhân” (Poverty, you, source of human art ! You great impirer of the poet’s song).
"Chiếc thuyền ngoài xa" là hình ảnh giúp thấy rõ rằng, Nguyễn Minh Châu đã kế thừa quan niệm của Nam Cao: "Nghệ thuật không phải là ánh trăng lừa dối, không cần là ánh trăng lừa dối"...
Nghệ thuật luôn đi lên từ cái nhìn chân chính. Đúng như thế, nói đến nghệ thuật ta không thể không nhắc đến cuộc sống vì hai thứ ấy luôn gắn liền với nhau.
Nhân vật Phùng là người nghệ sĩ chân chính, người lính với tấm lòng nhân vật. Anh mang thông điệp: "Nghệ thuật chỉ thật sự thăng hoa khi kết nối với cuộc sống đời thường".
Văn chương giúp con người được nếm trải mọi hỉ nộ ái ố của nhân gian, để ta được buồn, vui, yêu, ghét nhiều hơn, tạo ra những biến đổi trong tình cảm con người.
Trước khi viết kết bài, các bạn cần đánh giá lại giá trị nội dung và nghệ thuật của tác phẩm (hoặc đoạn trích). Tuy nhiên, viết sao cho đúng, đủ và hay thì không phải ai cũng làm được.