Cái chết bi tráng của bậc trung thần tiết liệt Nguyễn Triêm: Hiến thân cho kiêu binh để bảo vệ Chúa

Cái chết của Nguyễn Triêm là cái chết bi tráng nhất lịch sử Việt Nam, xứng đáng là bậc trung thần tiết liệt, để tiếng thơm muôn đời. Ông hiến thân mình cho kiêu binh Tam phủ để bảo vệ Chúa Trịnh.

Đỗ Thu Nga Theo dõi
Sống Đẹp
Nguồn: Internet

Sử cũ có khá ít thông tin về thân thế của Chiêm Vũ hầu Nguyễn Triêm. Chỉ biết rằng, ông là người Phú Hoa (huyện Tiên Phong, phủ Quảng Oai, Sơn Tây - nay là thôn Phú Đa, xã Phú Đa, huyện Vĩnh Tường, tỉnh Vĩnh Phúc). Ông từng thi đỗ Tạo sĩ (tương đương với Tiến sĩ văn), giữ chức quan Thủ hiệu, là đội đứng thứ nhất gồm 60 xuất ưu binh trong các đội binh thị hậu, là binh ngạch từ đời Trung hưng về sau. Ông được phong tước là: Chiêm Vũ hầu.

Sơ lược về nạn kiêu binh - nguyên do khiến cơ nghiệp Lê - Trịnh mau đổ nát

Nạn kiêu binh hay loạn kiêu binh là tên dùng để chỉ sự việc loạn lạc thời Lê Trung hưng do quân lính gốc ở Thanh - Nghệ gây ra. Do cậy mình có công, đã sinh thói kiêu căng, coi thường luật lệ, đã làm trong và ngoài triều chính đó hết sức điêu đứng, khổ sở. Theo Việt sử tân biên (quẩn 3) thì nạn kiêu binh là 1 trong những nguyên nhân khiến cơ nghiệp Lê - Trịnh mau đổ nát.

Ngược dòng lịch sử về tháng 10 năm Nhâm Dần (1782), sau khi chúa Trịnh Sâm mất, thấy Thế tử Trịnh Cán còn nhỏ lại ốm đau bệnh tật, quân lính Tam phủ đã phò vương tử Trịnh Tống (hay Trịnh Khải) lên ngôi Chúa. Điều này khiến triều chính rơi vào tình cảnh rối ren.

Lính tam phủ vốn được tuyển từ 3 phủ Hà Trung, Thiệu Hóa và Gia Tĩnh thuộc Thanh Hóa và Nghệ An, các địa phương từng góp quân giúp Lê Trung hưng diệt Mạc. Từ khi vua Lê - chúa Trịnh giành được Thăng Long, đều thường tin dùng lính ba phủ này làm quân túc vệ. Do có công, được vua chúa nuông chiều nên sinh thói kiêu căng, xem thường luật pháp.

chuyen-nguyen-triem-hien-than-cho-kieu-binh-bao-ve-chua-trinh-0

 Vào tháng 2 năm Giáp Thìn, niên hiệu Cảnh Hưng thứ 45 đời vua Lê Hiển Tông (1784), kiêu binh Tam phủ nổi loạn lần nữa. Lần này do sự việc chúa Trịnh Tông nghi ngờ sai bắt số đông kiêu binh đang tụ tập uống rượu ở sân điện Vạn Thọ trong cung do vua Lê Hiển Tông ban cho.

Theo kế của Tham tụng Nguyễn Khản và Quyền phủ sự Dương Khuông (em ruột của Dương Thái phi, mẹ chúa Trịnh Tông), Nguyễn Triêm được lệnh đem quân lính hiệu Phong Lôi đến bao vây chỗ quân kiêu binh đang tụ họp ăn uống, bắt được 7 người giải về phủ đường trị tội. Ngày 15 tháng Hai, bảy người bị khép vào tội loạn binh và đều bị xử tử.

Biết tin ấy, quân lính Tam phủ sục sôi phẫn nộ, kéo nhau đến vây bắt Nguyễn Khản, Nguyễn Khuông và Nguyễn Triêm. Nhưng Nguyễn Khản đã nhanh chân kịp chạy đi Sơn Tây, lên chỗ em trai là Nguyễn Điều đang trấn thủ. Nguyễn Triêm và Dương Khuông chạy vào phủ Chúa. Kiêu binh bèn lệnh phá sạch cả dinh của 3 người.

Cái chết bi tráng của bậc trung thần tiết liệt

Sử chép, biết tin Dương Khuông và Nguyễn Triêm ẩn náu trong phủ, kiêu binh Tam phủ chia quân chặn giữ cửa phủ, còn số đông thì kéo nhau xông vào bên trong, yêu cầu Chúa Trịnh phải giao nộp người để xét xử. 

Chúa Trịnh bị ép vào thế bức bách, nhờ thái phi Dương Thị van lạy, lại đem bạc vàng hối lộ nên kiêu binh tha cho Dương Khuông. Tuy nhiên, Chúa phải giao Nguyễn Triêm ra cho kiêu binh.

Bấy giờ, Nguyễn Triêm đang ở trên lầu gác, chỉ tự vệ bằng 2 thanh kiếm, quyết liều chết cùng kiêu binh Tam phủ. Thấy Chúa dụ mình phải hy sinh, ông bất đắc dĩ xuống thang gác, bái yết Chúa Trịnh và hiến thân cho kiêu binh Tam phủ.

Bộ tiểu thuyết lịch sử Hoàng Lê nhất thống chí của Ngô gia văn phái miêu tả cái chết bi tráng của Nguyễn Triêm như sau:

Chúa sau khi xin tha cho Quốc cữu Dương Khuông, xin tha cả cho Nguyễn Triêm thì quân lính nói:

- Nhà chúa nếu còn quanh co che chở cho Triêm Vũ hầu; bọn tôi khi "máu đã nhập tim" (do câu tục ngữ: "Máu nhập tim, nhà lim cũng nhỏ"), thì ngay cả quốc cữu cũng không tha nữa!

Nguyên hôm trước Triêm Vũ hầu trốn vào phủ chúa, lẩn ở trên gác Kỳ Lân, vẫn dùng đôi kiếm để giữ mình. Trong lúc bọn quân lính đòi giết, Triêm Vũ hầu bụng bảo dạ: "Nếu chúng không nghe nhà chúa điều đình, mà cứ xông vào bắt ta, thì phải đứng trên thang chém lấy dăm ba cái đầu của bọn chúng, chứ ta không chịu chết một mình!".

Đến lúc này việc đã gấp quá, chúa bèn sai người đến dỗ Triêm Vũ hầu rằng: "Bây giờ xã tắc nguy nan như treo trên sợi tóc, nhà chúa không thể cố giấu tướng quân được nữa. Vậy xin tướng quân hãy vì chúa chớ tiếc cái chết, để cho nhà chúa được yên. Đó là công muôn đời của tướng quân!"

Triêm Vũ hầu bất đắc dĩ phải trèo thang xuống ra mắt chúa mà nói:

- Chết thì chết, thần xin hai tay hai kiếm tung hoành với chúng nó một trận, giết gọn lấy vài trăm đứa, cho hả bớt cơn giận của nhà chúa!

chuyen-nguyen-triem-hien-than-cho-kieu-binh-bao-ve-chua-trinh-7
Nguyễn Triêm hiến thân mình cho kiêu binh để cứu Chúa

Chúa nói:

- Như thế chỉ làm cho thái phi kinh sợ, mà quả nhân cũng chẳng được yên nào!

Triêm Vũ hầu quẳng hai thanh gươm xuống đất nói:

- Bó tay mà chịu như thế, thần đành chết uổng vậy!

Chúa khóc mà từ biệt Triêm Vũ hầu. Rồi lại hứa với Triêm Vũ hầu rằng, sau khi ông chết, sẽ cấp cho một ngàn khoảnh ruộng làm của nối đời và phong cho làm phúc thần, bắt dân mười làng thờ cúng.

Triêm Vũ hầu đáp:

- Thần chỉ vì chúa mà chết, đâu phải cầu mong tước lộc? Xin chúa hãy ra sức tăng thêm uy quyền, xoay loạn làm trị, thì thần dẫu chết, xương vẫn không mục nát!

Chúa bèn tự tay viết sáu chữ: "Trung nghĩa tráng liệt đại vương" đưa cho Triêm Vũ hầu. Triêm Vũ hầu quỳ xuống nhận mảnh giấy đó, vê tròn, nuốt vào bụng, rồi lạy tạ chúa mà đi ra. Khi qua điếm Tiểu Bút, Triêm Vũ hầu bị đám kiêu binh lôi kéo và hỏi:

- Gươm sắc của mày bây giờ như thế nào?

Triêm Vũ hầu đáp:

- Tao không thể dùng thanh gươm đó chém đầu chúng bay là theo mệnh chúa và vì xã tắc đó thôi. Nhưng mà, chẳng lâu gì đâu, tao chết rồi, sẽ có người khác đến chặt đầu lũ chúng bay. Đến lúc ấy, chúng bay sẽ biết gươm có sắc hay không!

Quân lính xúm vào toan đánh Triêm Vũ hầu, ông cản lại mà rằng:

- Đây là nơi nghiêm cấm, không được hành hung. Hãy để tao ra khỏi cửa phủ, ngồi yên đâu đấy, rồi tha hồ cho chúng bay muốn làm gì tao thì làm.

Đoạn ông bước khoan thai đến bên cạnh cầu đá, tìm chỗ, ung dung ngồi xuống và bảo bọn quân lính:

- Nào, bây giờ chúng bay làm gì tao thì làm đi!

Đám kiêu binh lấy gạch đá đập mãi vào đầu Triêm Vũ hầu khiến máu chảy đầy mặt. Nhưng ông vẫn ngồi yên không cựa, khẽ lấy tay áo lau mặt, rồi vừa cười vừa nói:

- Bây giờ tao không thi đấu võ, nhưng vẫn còn thi can đảm! Thế mới lạ chứ!

Cuối cùng một tên ưu binh Tam phủ hạ đao đâm ông. Cho đến lúc mất, Nguyễn Triêm ,xứng đáng là bậc trung thần tiết liệt, để lại tiếng thơm muôn đời.

Xem thêm: Đinh Liệt - danh tướng khai quốc duy nhất được vua Lê tặng 8 chữ vàng “tứ đại kỳ công, vĩnh thùy bất hủ"

Bình luận
Mới nhất
Vui lòng để bình luận.

Đọc thêm

Thái phó Trần Quang Diệu là võ tướng quan trọng nhất của nhà Tây Sơn. Khi vua Gia Long chiêu hàng, ông khẳng khái nói "trung thần không thờ hai vua".

Thái phó Trần Quang Diệu - danh tướng nhân đức, thà chết không thờ hai vua
0 Bình luận

Thái úy Tô Hiến Thành là danh nhân kiệt xuất về chính trị, quân sự, văn hóa của đất nước. Dù có quyền cao chức trọng nhưng ông rất thanh liêm, cương trực, một lòng phò vua, thậm chí hoàng hậu đút lót cũng không nổi.

Thái úy Tô Hiến Thành - Danh tướng tài đức, thanh liêm, khi vua mất ăn chay để tang 6 ngày
0 Bình luận

Trần Nhật Duật được sử sách ghi danh là vị tướng độc đáo và đặc sắc nhất triều Trần. Con người ông đầy khí chất nghệ sĩ nhưng lại rất kiên cường, dũng cảm.

Trần Nhật Duật - danh tướng không có khuyết điểm để chê
0 Bình luận

PC Right 1 GIF

Bài mới

Quảng Ninh hỗ trợ khẩn cấp 10 tỷ đồng giúp 4 tỉnh miền Trung khắc phục bão lũ

Mới đây, UBMTTQ tỉnh Quảng Ninh đã ra quyết định hỗ trợ khẩn cấp 10 tỷ đồng cho các tỉnh miền Trung bị thiệt hại bởi bão số 10 bao gồm Hà Tĩnh, Nghệ An, Thanh Hóa và Quảng Trị.

Đăng Dương
Đăng Dương 3 ngày trước
Chủ nhà hàng Nghệ An nấu 14 mâm cơm cảm ơn lực lượng khắc phục hậu quả bão số 10

Với mong muốn sẻ chia một chút vất vả với những người thực nhiệm vụ khắc phục bão số 10, chủ nhà hàng tại Cửa Lò đã nấu 14 mâm cơm phục vụ miễn phí cho 140 người.

Hải An
Hải An 4 ngày trước
Du khách đến Quảng Ninh sẽ được tặng bia và chả mực Hạ Long

Chiến dịch kích cầu du lịch Quảng Ninh 2025 hứa hẹn mang đến nhiều trải nghiệm thú vị, trong đó du khách sẽ được tặng bia, chả mực Hạ Long, đặc sản nổi tiếng của vùng đất mỏ.

Thanh Tú
Thanh Tú 25/09
Ấm lòng khoảnh khắc nữ phụ xe buýt Hà Nội cứu nữ sinh ngất xỉu ngay trên xe

Theo đoạn clip ghi lại, một nữ sinh viên đột ngột ngất xỉu ngay trên xe buýt. Nữ tiếp viên nhanh chóng tiếp cận, sơ cứu và phối hợp cùng tài xế đưa hành khách đến bệnh viện kịp thời. Nhờ hành động tận tâm, có trách nhiệm của cả hai, sức khỏe của nữ sinh đã ổn định trở lại.

Hải An
Hải An 24/09
Cụ ông 78 tuổi sống sót kỳ diệu sau 6 ngày lạc giữa rừng sâu

Cụ ông R Ông Ha Hoanh (78 tuổi, Lâm Đồng) trong lúc vào rừng hái nấm thì bị lạc. Sau nhiều ngày dầm mình dưới mưa giữa rừng cụ đã được lực lượng chức năng của phường tìm thấy.

Thanh Tú
Thanh Tú 23/09
Huế trở thành đô thị đầu tiên tại Việt Nam thí điểm hệ thống cọc chai nhựa

Huế trở thành đô thị đầu tiên tại Việt Nam thí điểm hệ thống cọc tiền chai nhựa, theo đó người mua trả thêm 1.000 đồng và được nhận lại khi hoàn vỏ.

Tin vui: Toàn dân được miễn viện phí cơ bản từ năm 2030

Bộ Chính trị đặt mục tiêu từ 2026 toàn dân được khám sức khỏe định kỳ miễn phí, đến 2030 miễn viện phí cơ bản theo quyền lợi bảo hiểm y tế.

Hải An
Hải An 12/09
Danh sách 14 nhóm học sinh, sinh viên được miễn học phí

Từ ngày 3/9, học sinh phổ thông, học viên giáo dục thường xuyên cấp trung học cơ sở, trung học phổ thông trong trường công lập sẽ được miễn học phí.

Hải An
Hải An 06/09
Lễ khai giảng đặc biệt của những “chiến binh nhí” tại Bệnh viện Ung bướu

Buổi khai giảng đặc biệt tại Bệnh viện Ung bướu TP.HCM đã gây xúc động mạnh cho những người dõi theo các bé. Học sinh trong lớp học là những bệnh nhi đang điều trị tại Bệnh viện Ung bướu. Có nhiều em vừa truyền dịch vừa học.

Hải An
Hải An 05/09
Góp áo cờ đỏ sao vàng gửi tặng trẻ em vùng cao sau Quốc khánh

Chỉ sau vài giờ đăng bài trên mạng xã hội, Hoàng Dũng đã nhận về gần 300 chiếc áo in hình cờ đỏ sao vàng để gửi tặng các bạn nhỏ vùng cao.

Hải An
Hải An 04/09
Cán bộ xã vượt vùng sạt lở trao quà Quốc khánh cho người dân vui Tết Độc lập

Hơn 2.500 người dân xã biên giới Yên Nhân (Thanh Hóa) đang bị cô lập, sơ tán do lũ quét, các cán bộ xã đã nỗ lực vượt sạt lở để phát quà 2/9 đúng hẹn cho bà con vui Tết Độc lập.

Thanh Tú
Thanh Tú 03/09
Lan toả điều tử tế: Ở lại nhặt rác sau buổi tổng duyệt diễu binh

Sáng 30/8, sau buổi tổng duyệt diễu binh, mẹ con chị Thu Hoài cùng nhiều tình nguyện viên ở lại thu gom rác trên phố Kim Mã, Giảng Võ, góp phần giữ gìn môi trường xanh sạch trong ngày lễ lớn.

Ấm lòng khoảnh khắc bà con cùng nhau nấu cháo, tiếp tế cho người dân ở chung cư ngập nước, mất điện

Thấy cư dân toàn Ecohome 1, phường Đông Ngạc (Hà Nội) bị cô lập do ngập nước, mất điện, người dân ở những tòa nhà xung quanh đã tổ chức nấu cháo, tiếp nước, sẻ chia khó khăn với những người hàng xóm.

Hải An
Hải An 28/08
Danh sách 40 điểm phát bánh, nước miễn phí cho người dân xem diễu binh, diễu hành

Người dân theo dõi các buổi hợp luyện và lễ diễu binh, diễu hành 2/9 sẽ được cấp phát bánh, nước và nhu yếu phẩm miễn phí tại 40 điểm dọc các tuyến trung tâm.

Hải An
Hải An 27/08
Công an Hà Tĩnh xuyên đêm giúp dân ứng phó bão số 5, sẵn sàng khắc phục sau bão

Trong khi bão số 5 đổ bộ trực tiếp vào tỉnh Hà Tĩnh với mưa lớn, gió giật dữ dội, lực lượng Công an các địa phương đã không quản hiểm nguy, kịp thời có mặt tại những điểm nóng, cứu giúp người dân trong hoạn nạn.

Thanh Tú
Thanh Tú 26/08
Hà Tĩnh: Nhiều khách sạn mở cửa miễn phí chung tay giúp bà con tránh bão

Để hỗ trợ người dân tránh trú an toàn, nhiều khách sạn, nhà nghỉ, cơ sở lưu trú ở các phường, xã trên địa bàn tỉnh Hà Tĩnh đã mở cửa miễn phí để đón người dân sơ tán. 

Thanh Tú
Thanh Tú 25/08
PC Right 1 GIF
Đề xuất