Dụng ý đằng sau cách đặt tên con của người xưa: Đàn ông không mang thiên đường, phụ nữ không mang bất tử

Trong số các chú ý về việc đặt tên con cái, ông cha ta có câu rằng: Nam bất đái Tiên, nữ bất đái Tiên. Câu này có thể hiểu đơn giản rằng: Đàn ông không mang thiên đường, phụ nữ không mang bất tử. Tại sao lại như vậy?

Thực tế, một đứa trẻ ra đời là sự kiện trọng đại của mỗi gia đình. Đây không chỉ là một sinh mệnh nhỏ bé mà còn có ý nghĩa là sự tiếp nối của một gia đình, với nhiều sự gửi gắm và kỳ vọng của các thế hệ trước. Cha mẹ nào cũng mong con cái được yên ổn, có cơm ăn áo mặc, cuộc sống ấm no, nổi bật và tỏa sáng giữa xã hội xô bồ này.

Việc đặt tên con cũng là một việc lớn của gia đình. Cái tên sẽ theo con người suốt cả đời, trở thành một phần không thể thiếu trong cuộc sống. Vì thế, người xưa rất cẩn thận trong việc đặt tên cho con. Họ tin tưởng rằng, một cái tên hay sẽ là một khởi đầu tốt cho con cái. Tương lai sau này của con cũng sẽ suôn sẻ hơn.

Nói về việc đặt tên con, người xưa có câu rằng: Đàn ông không mang thiên đường, phụ nữ không mang bất tử. Liệu quan niệm này có hợp lý? Thực tế, người xưa rất quan tâm đến quan niệm nghệ thuật khi chọn tên. Không chỉ yêu cầu về âm thanh, vần điệu, tên còn phải có khả năng nhận biết cao.

Trong dân gian cổ đại, người xưa tin rằng sau khi chết, con người sẽ xuất lai để trở nên bất tử; lên trời và đi về thế giới cực lạc. Vì thế, người xưa càng kiêng kỵ hai chữ "Thiên" và "Tiên". Chưa kể thời xưa, con người hết sức tôn kính các vị thần. Trong đó, Thiên và Tiên sẽ phù hộ cho họ được mưa thuận gió hòa, sống lâu sống thọ. Trong các lễ hội, họ thường thờ cúng các vị thần, cầu mong được họ phù hộ. Vì thế, người xưa tránh đặt tên con cái theo 2 từ trên để tránh va chạm.

Bên cạnh đó, trong Đạo Giáo thường mô tả, Tiên là những bậc sống trên Thiên đình, có phép thuật và thường xuyên hạ phàm để giúp đỡ người dân, trừ ma diệt quỷ. Cai quản các chúng Tiên chính là Ngọc Hoàng. Thời xưa, Hoàng tộc được gọi là Thiên đình. Đối với hoàng tộc, tổ tiên nói chung không dùng chữ “天 – Thiên – Trời” cho con cháu.

Nếu các vị Thần là Thần trong trái tim người dân thì Hoàng đế lại là vị Thần trong thực tế của họ. Hoàng đế là người có thể cứu họ khỏi đau khổ của chiến tranh, nghèo đói; giúp họ được sống và làm việc trong xã hội hòa bình, no đủ.

Chưa kể vào thời cổ đại, sự phân chia tam cấp (ba, sáu và chín) là đặc biệt rõ ràng. Hoàng tộc là nơi mà những người dân thường phải nhìn lên, cúi đầu thuần phục. Trong hoàng tộc cũng có rất nhiều điều cấm kỵ, nếu chẳng may phạm phải có thể sẽ mang đến tai họa cho gia đình. Vì vậy, vì sự an toàn của bản thân và gia đình, người xưa sẽ cố gắng hết sức để tránh xung đột với thiên đình.

Có thể thấy tổ tiên tránh hai từ Thiên - Tiên khi đặt tên con là do tôn trọng lịch sử, văn hóa, tín ngưỡng và tôn trọng sự sống. Tuy nhiên, theo thời gian, các từ “Thiên” và “Tiên” đã trở nên ít đặc biệt hơn trước. Ví dụ như, Văn Thiên Tường - một trong 3 anh hùng của thời Hậu Tống cũng có một chữ Thiên trong tên của mình.

Xem thêm: “Học lễ nghĩa làm người trước, đọc sách thánh hiền sau” – Nguyên tắc dạy con thành tài của người xưa