Lễ Vu lan có cần phóng sinh không?

Việc phóng sinh trong các dịp lễ tết là điều thường được người Việt thực hiện với mong muốn tích thêm phước đức cho bản thân, gia đình. Tuy nhiên, do có nhiều người không hiểu đúng bản chất của việc phóng sinh nên dẫn tới làm sai và tăng thêm căn nghiệp. Vậy, trong dịp lễ Vu lan có cần phóng sinh không?

Ý nghĩa của việc phóng sinh trong mùa lễ Vu lan báo hiếu

Theo đạo Phật, phóng sinh là hoạt động nhằm mục đích trưởng dưỡng tâm từ bi đối với mọi loài chúng sinh. Nếu vừa giữ giới không sát sinh, không làm việc ác, lại vừa phóng sinh, làm nhiều việc thiện, thì phước đức và công đức gấp bội.

Việc phóng sinh chỉ có ý nghĩa ba la mật khi người phóng sinh có tấm lòng thương xót các loài vật đang lâm nạn, chứ không phải vì cầu phước cho chính mình hay cho thân nhân, hay vì phô trương. Do đó, không nhất thiết phải mang các loài vật đó đến chùa làm lễ quy y hay cầu an hay cầu siêu.

Việc phóng sinh nên làm tùy duyên. Nghĩa là, nếu chúng ta gặp các con vật đang bị bắt nhốt trong chậu, trong lồng, chờ đem đi làm thịt, chúng ta bỏ tiền ra mua, rồi thả tự do cho chúng lập tức thì đó mới chính là phóng sinh.

Phóng sinh về bản chất phải là hành vi xuất phát bởi tâm từ bi, lòng trắc ẩn, thương người thương vật đều đáng tán thán, khen ngợi và khuyến khích. Tuy nhiên, hiện nay, nhiều người khi làm lễ phóng sinh lại mang theo tâm tư vì danh lợi, vì phô trương.

Những điều này xuất phát từ nguyên nhân là do sự thiếu hiểu biết chính pháp. Chúng ta có thể nghĩ việc đó là Phật sự, nhưng hóa ra là ma sự, tưởng đâu phóng sinh có phước, hóa ra vô tình sát hại sinh mạng các con vật đáng thương kia. Vì muốn phóng sinh nhằm tạo phước mà người phóng sinh lại vô tình thúc đẩy những người khác giăng lưới bắt chim cá, tự họ gây tạo nghiệp chẳng lành!

Vậy thì, việc phóng sinh này đã không thể hoàn thành ý nghĩa nguyên bản của sự việc mà còn khiến người thực hiện phóng sinh gián tiếp mang nghiệp.

Nên phóng sinh ở đâu cho đúng?

Thực tế hiện nay cho thấy, phóng sinh loài nhỏ, chúng sẽ bị loài lớn ăn thịt. Phóng sinh loài lớn, chúng sẽ bị con người giết thịt. Nếu là cá thì có người câu hay thả lưới, nếu là chim, thì có người dùng súng bắn, hay dùng lưới vây bắt. Ở các chợ bán chim, bán cá ngày nay, phần lớn là do người ta nuôi ở các ao cá, vườn chim. Những động vật này căn bản không thích ứng với môi trường thiên nhiên, phóng sinh chúng cũng như là sát sinh chúng vậy.

Hơn nữa, giống chim, loài cá đều có cách sống và thói quen của chúng. Có những loài cá phải sống trong những môi trường thích hợp nhất định như chất nước, độ sâu. Nếu mua giống cá sông, đem thả vào biển, hay mua giống cá biển, đem thả vào sông, tất cả đều thành vấn đề. Nếu thả vào rừng loại chim nuôi ở vườn, chúng sẽ không sống được, sẽ bị đói hoặc bị các động vật khác ăn thịt.

Trong các trường hợp như vậy, liệu chúng ta có nên phóng sanh hay không? Lễ Vu lan có cần phóng sinh không?

Dĩ nhiên, quyết định lễ Vu lan báo hiếu năm nay có thực hiện phóng sinh hay không sẽ tùy vào mỗi người. Miễn sao mục đích của chúng ta là trưởng dưỡng tâm từ bi.

Hãy phóng sinh động vật ở môi trường phù hợp nhất với nó và số phận của động vật được phóng sinh ra sao sẽ tùy thuộc vào phước duyên và nghiệp báo của chúng. Miễn là khi phóng sinh, chúng ta chỉ cần tận tâm, tận lực và thành tâm cầu cho chúng được thoát nạn và thoát kiếp trong các đường đau khổ địa ngục, ngạ quỷ và súc sinh.

Những lưu ý khi thực hiện phóng sinh dịp lễ Vu lan báo hiếu

Ngày nay, săn bắt chim, cá... ngoài thiên nhiên để bán cho người phóng sinh mùa Vu Lan đã trở thành một nghề. Có nhiều người còn bắt những động vật vừa được phóng sinh để bán lại lần nữa. Mua vật phóng sinh từ những người này là tiếp tay cho hành vi hủy hoại môi sinh của họ. Do đó, nên cân nhắc về việc mua vật phóng sinh.

Đạo Phật coi trọng phóng sinh tùy duyên, nghĩa là thấy động vật đang gặp nạn thì cứu giúp ngay khi đó. Chủ động đi tìm mua vật để phóng sinh là một sự.

Bản chất của phóng sinh là một việc làm xuất phát từ lòng từ bi. Phóng sinh với những mục đích vụ lợi như mong cầu may mắn, thành đạt, giàu sang... là sai lạc với bản chất của hành động này. 

Phóng sinh theo kiểu hùa theo số đông, mang tính lễ nghi hình thức, không có thiện niệm khi thực hiện cũng là hành vi sai lạc với bản chất của việc phóng sinh. 

Phóng sinh những loài động vật xâm hại ngoại lai như rùa tai đỏ, cá chim trắng... góp phần làm tăng nguy cơ đảo lộn hệ sinh thái, hủy diệt quần thể động vật bản địa.

Phóng sinh động vật vào những môi trường không phù hợp, ví dụ như thả cá vào những ao hồ bị ô nhiễm, thả rùa cạn xuống nước... có thể sẽ trở thành hành vi.

Phóng sinh xong không được xả rác ra môi trường, nên thu gom, xử lý theo quy định để bảo vệ môi trường sống tự nhiên.

Việc phóng sinh nên được thực hiện thầm lặng không màu mè, phô trương. Việc phóng sinh đi kèm hoạt động cúng tế ồn ào của một số người có tiền là không đúng với bản chất của việc phóng sinh lễ Vu Lan.

Trên đây là các thông tin giúp giải đáp thắc mắc cho câu hỏi "Lễ Vu lan có cần phóng sinh không?". Mong rằng với những ý kiến được Sống đẹp nêu ra trên đây, bạn sẽ có lựa chọn cho bản thân về việc nên hay không nên, cần hay không cần thực hiện phóng sinh trong mùa lễ Vu lan 2022 này.

Xem thêm: Sự tích Lễ Vu lan báo hiếu