Vì sao vua Lý Thánh Tông đốt chùa rồi sau đó lại cho xây chùa mới?

Sử thần Lê Tung nhận xét Lý Thánh Tông là vị vua thương dân, trọng nông, vỗ người xa, yêu người gần... Nhưng vị vua này từng có lần giận quá mà đốt chùa, sau đó lại cho xây chùa mới. Vì sao vậy?

Đỗ Thu Nga
13:00 07/11/2021 Đỗ Thu Nga
Sống Đẹp
Nguồn: Internet

Lý Thánh Tông (30 tháng 3 năm 1023 – 1 tháng 2 năm 1072) là vị hoàng đế thứ ba của hoàng triều Lý nước Đại Việt, trị vì từ tháng 11 năm 1054 đến khi qua đời năm 1072. Thời đại của cha ông là Lý Thái Tông, ông và con ông là Lý Nhân Tông được xem là thời thịnh vượng của Nhà Lý với tên gọi là Bách niên Thịnh thế.

Các nhà sử học đương thời cũng như các nhà sử học thời kỳ sau đều đưa ra những nhận xét vô cùng hay về Lý Thánh Tông. Sử thần đời Hậu Lê Ngô Sĩ Liên viết về Lý Thánh Tông: "Vua khéo kế thừa, thực lòng thương dân, trọng việc làm ruộng, thương kẻ bị hình, vỗ về thu phục người xa, đặt khoa bác sĩ, hậu lễ dưỡng liêm, sửa sang việc văn, phòng bị việc võ, trong nước yên tĩnh, đáng gọi là bậc vua tốt".

vi-sao-vua-ly-thanh-tong-dot-chua-roi-sau-do-lai-cho-xay-chua-moi-0
Vua Lý Thánh Tông nổi tiếng là người anh minh nhưng lại ít con trai

Sử thần Lê Tung đời Lê Tương Dực, tác giả bộ Đại Việt thông giám tổng luận (1514), cũng đánh giá Lý Thánh Tông: "Thánh Tông thương dân, trọng nông, vỗ người xa, yêu người gần, đặt khoa bác học, trọng lệnh dưỡng liêm, đặt quan bí các, làm đường Minh Luân, sửa sang việc văn, chuẩn bị việc võ, trong nước đều yên tĩnh, là bậc vua hiền nối đức trước vậy. Song nhọc sức dân để xây tháp Báo Thiên, phí của dân để dựng cung Dâm Đàn, đó là chỗ kém".

Thế nhưng ít ai biết được, sinh thời, vị hoàng đế anh minh này lại từng có hành động đốt chùa rồi lại cho xây chùa mới. Vì sao vậy?

Theo sử sách, vua Lý Thánh Tông ít con trai, dù đã xem nhiều sách y, cầu tự các nơi nhưng các bà Phi chỉ sinh ra được công chúa, mãi sau này khi ông gặp Ỷ Lan mới sinh được Thái tử Càn Đức.

Bấy giờ, Hoàng hậu Thượng Dương sinh đôi được hai công chúa là Từ Thục và Từ Huy. Lúc này, người dân sống trong cảnh thanh bình với niềm tin vào Phật giáo. Được hưởng nền giáo dục với niềm tin vào Đạo Phật từ nhỏ, khi vừa chớm trưởng thành hai công chúa đã xin xuất gia đi tu.

vi-sao-vua-ly-thanh-tong-dot-chua-roi-sau-do-lai-cho-xay-chua-moi
Hai công chúa con vua Lý Thánh Tông xin xuất gia đi tu ngay khi vừa trưởng thành

Tương truyền, khi đi tìm nơi tu hành, hai công chúa đi qua các làng Tương Khúc, Tự Khoát, Vẹt (huyện Thanh Trì). Nơi đây ở giữa đồng bằng nổi lên một ngọn núi, trúc mọc chen chúc khắp nơi, gọi là núi Trúc (Trúc Lĩnh). Phía trước mặt tiền có thủy điều, có gò cao làm án tiền, các gò nổi lên đều chầu về núi Trúc.

Nhận thấy đây là đất linh, người dân hiền hậu, chất phác nên hai công chúa dựng Am trên đỉnh núi Trúc tu hành. Vua Lý Thánh Tông cũng giúp đỡ xây ngôi chùa khang trang cho hai con gái.

Sau thời gian thấy người dân vẫn nghèo đói, thiếu ruộng canh tác, cảm thương nỗi khổ của dân chúng, hai công chúa mang vàng bạc của mình đi mua ruộng đất cho dân. Chưa dừng lại, hai công chúa còn xun vua ban cho 3.000 mẫu ruộng chia đều cho 9 làng ở đất Nam Phù (phía Nam huyện Thanh Trì ngày nay). Đồng thời dạy bà con khai khẩn ruộng đất, đem giống về trồng cấy, dạy làm các loại bánh trôi, bánh giầy và làm các nghề thủ công.

Lúc này, vua Lý Thánh Tông tiếp tục truyền thống của đời trước, gả công chúa cho các tù trưởng miền biên giới phía Bắc để tạo mối quan hệ bền vững và nhằm mục đích để họ giữ đất vùng biên giới. Lúc này, vua đã vời hai công chúa về cung với ý định gả cho tù trưởng.

vi-sao-vua-ly-thanh-tong-dot-chua-roi-sau-do-lai-cho-xay-chua-moi-4
Tượng thờ vua Lý Thánh Tông

Nghe tin vua vời về cung, hai công chúa lo lắng lắm. Vì không về thì cãi lệnh vua, mang tội bất hiếu. Còn về thì phải đi lấy chồng, dở dang chuyện tu hành.

Trong khi 2 công chúa đang lưỡng lự thì vua Lý Thánh Tông rất sốt ruột. Trong phút cả giận, ông lệnh cho quân đốt chùa. Hai công chúa được người dân rước về làng Tự Khoát, ở trên núi Trúc Lĩnh tránh.

Còn dân gian thì có thơ rằng:

Hai con gái, Thánh Tông hoàng đế

Chị Từ Thục tuổi chỉ mười hai.

Em Từ Huy đóa hương nhài.

Ngại ngùng chỉ sợ đến vài năm sau

Lại lấy chồng, tuyến đầu biên giới.

Xa mẹ cha, ngại cả rừng xanh.

Thế nên xin được tu hành.

Vào chùa niệm Phật để thành ni sư…

Nhưng khi qua cơn nóng giận, nhà vua lại hối hận, không muốn ép con đi lấy chồng xa nữa. Ngài cho hai công chúa tiếp tục tu hành. Thậm chí còn dựng lại chùa Đông Phù cho các con. Bởi thế, ngôi chùa này còn có tên là chùa Đền, hiện trong chùa còn dấu tích bị đốt cháy.

Thêm nữa, Vua lại cho xây một chùa trên đỉnh núi Trúc Lĩnh gọi là chùa Hưng Phúc, vì ngôi chùa này thuộc làng Tự Khoát nên còn được gọi là chùa Tự Khoát.

Câu chuyện này đã được người dân lưu lại như sau:

Bởi có lệnh vua cha hối thúc

Phải lấy chồng châu mục Lạng Sơn

Còn đường nào tính thiệt hơn

Mối giường phên dậu bảo tồn quốc gia

Đã trù trừ vua cha nổi giận

Lý Thánh Tông hạ lệnh đốt chùa

Cho rằng dám trái lệnh vua

Dân làng Tự Khoát kịp vừa rước sư

Các tín đồ Đông Phù sang đón.

Hai vị về chỉnh đốn am thiền

Về sau chùa được xây lên

Nhà vua hối hận làm đền hơn xưa.

Hưng Phúc tự vua vừa cho chữ

Tên Nam Trù lưu giữ vua ban

Cả chùa Đỉnh Trúc xây thêm

Vua tặng chín xã tổng tên Nam Phù

Chùa Tự Khoát kể từ dạo ấy

Nhị bồ tát đã thấy tình dân

Hội chùa lễ rước tôn thân

Ni sư triều Lý nhiều vần thơ dâng:

“Lý đại hà niên song đế nữ

Liên đài thử địa lưỡng thần tiên”.

Trải qua hàng chục năm, hai công chúa thành tâm tu luyện rồi viên tịch. Người dân 9 xã đều nhớ công ơn của 2 bà mà xây thêm nhiều chùa và tạc tượng để tưởng nhớ.

Xem thêm: Vua Lý Thánh Tông và chuyện phong thần cho khúc gỗ

songdep.com.vn

5 chủ đề bạn cần biết mỗi tuần

Mỗi thứ Tư, bạn sẽ nhận được email tổng hợp những chủ đề nổi bật tuần qua một cách súc tích, dễ hiểu, và hoàn toàn miễn phí!

Bài Mới

Bình luận