Hiệu ứng bình minh là gì và hiệu ứng bình minh có nguy hiểm không?

Khi lượng đường trong máu vượt quá mức bình thường vào buổi sáng thì người ta gọi là "hiệu ứng bình minh". Người bị đái tháo đường và cả người bình thường cũng có thể gặp tình trạng này.

Đỗ Thu Nga
Sống Đẹp
Nguồn: Internet

Hiệu ứng bình minh là gì?

Giờ sinh học bình thường của con người: ăn tối vào lúc 19h đến 20h. Sau đó sẽ là giờ nghỉ ngơi và đi ngủ. Cơ thể sẽ chuyển hóa đường theo chu kỳ lượng đường trong máu ở mức thấp nhất vào khoảng 3h đêm. 

Bình thường lúc ngủ (khoảng 2-3 giờ sáng) đường huyết giảm, sự thích ứng cơ thể sẽ tiết ra các hormone đối kháng insulin như Growth hormone, glucagon, cortisol, catecholamine tác động đến gan làm tăng đường huyết. Ở người bình thường tuyến tụy sẽ tiết insulin đưa đường huyết về bình thường. Nhưng ở người bị đái tháo đường do giảm tiết và/hoặc đề kháng insulin nên làm tăng đường huyết vào buổi sáng. Nó được gọi là "hiệu ứng bình minh", có tên tiếng Anh là Dawn phenomenon. Đây là hiệu ứng huyết tăng buổi sáng (khoảng 8h sáng). 

hieu-ung-binh-minh-la-gi-va-hieu-ung-binh-minh-co-nguy-hiem-khong
Phân biệt hiệu ứng bình minh với hiệu ứng Somogyi

Tuy nhiên, cũng cần phân biệt "hiệu ứng bình minh" với "hiệu ứng Somogyi". Hiệu ứng Somogyi là do việc kiểm soát đường huyết “quá đà”, hay không đúng cách làm hạ đường huyết về đêm, cơ thể thích ứng bằng cách tăng sản xuất các hormone đối kháng insulin làm tăng đường huyết vào buổi sáng.

Hai hiệu ứng này giống nhau ở chỗ đều tăng đường huyết vào buổi sáng nhưng khác nhau ở chỗ hiệu ứng Somogyi có hạ đường huyết về đêm còn hiện tượng bình minh thì không. Khác biệt này rất quan trọng vì thái độ xử trí trái ngược nhau.

Vì sao xảy ra "hiện tượng bình minh"?

Con người có thể sử dụng glucose để tạo ra năng lượng và buộc phải đủ năng lượng để thức dậy vào buổi sáng. Trong một số khoảng thời gian vào sáng sớm, cơ thể bắt đầu tiết ra hormone làm giảm độ nhạy cảm của tế bào với insulin. Kết quả đường huyết tăng. 

hieu-ung-binh-minh-la-gi-va-hieu-ung-binh-minh-co-nguy-hiem-khong-0

Bên cạnh đó, "hiện tượng bình minh" ở người tiểu đường cũng có thể xảy ra do thuốc trị tiểu đường uống vào tối hôm trước đã hết tác dụng, không dùng đủ liều hay vì không ăn nhẹ trước khi đi ngủ. 

Hiện tượng này còn có thể xảy ra do hiệu ứng Somogyi.

Hiệu ứng bình minh có nguy hiểm không?

Cơ thể chúng ta sử dụng insulin để đối phó với sự gia tăng lượng đường trong máu. Nhưng cơ thể của người mắc bệnh tiểu đường không thể sản xuất đủ lượng insulin hoặc không thể sử dụng insulin đúng các. Điều này khiến cho cơ thể thay đổi khi lượng đường trong máu tăng cao. 

Lúc này người bệnh sẽ rơi vào một trong số những tình trạng sau: Ngất xỉu, buồn nôn, nôn, mờ mắt, đuối sức, mất phương hướng, cảm thấy mệt, khát nước...

Hiện tượng bình minh có trị khỏi được không?

Những người mắc bệnh tiểu đường có thể kiểm soát được hiện tượng bình minh nếu thực hiện được những điều sau: 

- Kiểm tra lượng đường trong máu tại 3 thời điểm: Trước khi đi ngủ, giữa đêm và khi vừa thức dậy. Nếu lượng đường trong máu cao vào ban đêm, có thể do tối ăn quá muộn hoặc do uống thuốc trị tiểu đường. Lượng đường trong máu cao vào buổi sáng, có thể liều lượng thuốc được dùng trước đó đã hết tác dụng. Trong trường hợp này, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ về việc thay đổi liều lượng hay thời gian tiêm.

hieu-ung-binh-minh-la-gi-va-hieu-ung-binh-minh-co-nguy-hiem-khong-5

- Tập thể dục vào buổi chiều hoặc tối, nhất là sau bữa ăn có thể có tác động tích cực đến lượng đường trong máu vào sáng hôm sau. 

- Lựa chọn thực phẩm cho các bữa ăn đảm bảo lượng đường trong máu ổn định như: cải bó xôi, xà lách, bông cải xanh...

- Ngủ đủ 6 - 8 tiếng mỗi đêm: Việc ngủ dưới 6 tiếng có thể làm giảm nồng độ cortisol trong cơ thể, điều này có tác động tích cực đến mức insulin và cải thiện chỉ số đường huyết.

Xem thêm: Hội chứng Tic ở trẻ: Có dấu hiệu gia tăng, nguyên do là dùng điện thoại nhiều?

Đang tải bình luận...

Đọc thêm

Biển số xe là tấm biển gắn trên xe cộ, ai cũng thường thấy. Dù vậy, không phải ai cũng biết hết các ý nghĩa ký tự trên biển số xe.

Biển số xe là gì và ý nghĩa ký tự trên biển số xe?
0 Bình luận

Lowkey là một thuật ngữ thú vị, được các bạn trẻ gen Z sử dụng khá nhiều, nhưng nghĩa của nó thì hiếm người biết.

Ngôn ngữ Gen Z: Lowkey là gì?
0 Bình luận

Staycation là xu hướng du lịch "cứu rỗi" tâm hồn đang rất "được lòng" nhiều người, nhất là giới trẻ. Bởi nó đúng nghĩa "ngon, bổ, rẻ".

Staycation là gì và vì sao giới trẻ thích Staycation?
0 Bình luận

img

Bài mới

Nữ shipper Nghệ An được nhà hảo tâm giấu tên tặng 20 triệu đồng sau khi đánh rơi trong lúc đi giao hàng

Chị Vũ Thị Hoài (33 tuổi, Nghệ An) mới đây đã được một nhà hảo tâm giấu tên tặng 20 triệu đồng sau khi đánh rơi túi tiền trong lúc chở con gái 10 tháng tuổi đi giao hàng.

Đăng Dương
Đăng Dương 2 ngày trước
Cô gái Việt và mối nhân duyên đặc biệt với 'bà ngoại' ở Pháp

Từ khi gặp cụ bà 86 tuổi tại Pháp, cuộc sống của cô gái Việt - Nguyễn Trang đã thay đổi rất nhiều. Bà dành tình thương, chăm sóc Trang như bà ngoại chăm sóc cháu gái, khiến cô vô cùng cảm động và hạnh phúc.

Hải An
Hải An 3 ngày trước
78win lan tỏa hơi ấm nghĩa tình

Nghệ An những ngày cuối năm vẫn còn ngổn ngang dấu vết của những  cơn bão vừa đi qua. Con đường làng bị bùn đất phủ loang lổ, những hàng rào đổ nghiêng, mái tôn nhà dân bị gió cuốn bật tung từng mảng. Mùi ẩm lạnh của mưa và những đêm mất ngủ vì gió rít như vẫn còn đọng lại trên đôi mắt của người dân nơi đây. Cả vùng quê hiền lành vốn bình yên lại phải trải qua thêm một lần thử thách nghiệt ngã của thiên nhiên.

Hải An
Hải An 6 ngày trước
Phép màu của sự tử tế: Cô gái trẻ ở Phú Thọ giữ được mạng sống nhờ 1 bình luận vu vơ trên mạng xã hội trong lúc tuyệt vọng

Chỉ một dòng bình luận vô thức trong lúc tuyệt vọng: “Ước gì Vingroup có thể hỗ trợ cho mình 1 chiếc máy thở nho nhỏ thôi, mình rất cần sự sống từ nó”, cô gái sinh năm 1994 đã có cơ hội được sống tiếp.

Đăng Dương
Đăng Dương 6 ngày trước
Ra mắt Ngôi nhà cựu lưu học sinh Việt Nam trường Đại học Sư phạm Nam Ninh (Trung Quốc)

Chiều 9/12, tại Hà Nội đã diễn ra buổi ra mắt Ngôi nhà cựu lưu học sinh Việt Nam trường Đại học Sư phạm Nam Ninh (Trung Quốc), nhằm kết nối cộng đồng cựu sinh viên, thúc đẩy hợp tác giáo dục giữa hai nước Việt – Trung.

Thanh Tú
Thanh Tú 09/12
Trúng số 18 tỷ, người đàn ông TP.HCM gửi 100 triệu mua gạo từ thiện tặng cho bà con khó khăn

Nhận 100 triệu đồng từ vị khách trúng số 18 tỷ, bà Thùy Dương góp thêm 38 triệu để mua 8 tấn gạo tặng cho bà con khó khăn.

Hải An
Hải An 08/12
Ấm lòng trước “núi gạo” của người dân Ninh Bình ủng hộ bà con vùng lũ miền Trung

Những ngày này, tại điểm tiếp nhận hàng hoá cứu trợ đồng bào vùng lũ miền Trung ở phường Nam Định (tỉnh Ninh Bình), người dân liên tục mang gạo cùng nhiều nhu yếu phẩm tới ủng hộ.

Xúc động khoảnh khắc chú rể đẩy xe lăn đưa cô dâu vào lễ đường

Khoảnh khắc chú rể đẩy xe lăn đưa cô dâu vào lễ đường, không chỉ cô dâu xúc động nghẹn ngào mà người thân, quan khách xung quanh cũng sut sùi lau nước mắt.

Thầy giáo vùng cao lội bùn, vượt sạt lở ôm chặt bó hoa để tặng đồng nghiệp nhân ngày 20/11

Con đường về trường sạt lở, trơn trượt, bùn ngập đến đầu gối nhưng thầy giáo vùng cao ở Đà Nẵng vẫn ôm chặt bó hoa để tặng các đồng nghiệp trong trường.

Hải An
Hải An 22/11
Thầy cô Gia Lai lội nước mang nhu yếu phẩm tiếp sức cho sinh viên trong Ngày Nhà giáo Việt Nam

Trường ngập sâu, hơn 500 sinh viên kẹt trong ký túc xá. Thầy cô lội nước lạnh, mang nhu yếu phẩm tiếp sức cho trò trong Ngày Nhà giáo Việt Nam.

Hải An
Hải An 21/11
Nữ điều dưỡng trong làng kịp thời cứu bé 19 tháng rơi xuống kênh

Một bé trai 19 tháng tuổi ở Quảng Trị được một nữ điều dưỡng gần nhà cứu sống sau khi ngừng tim, ngừng thở vì rơi xuống kênh nước trước mặt nhà.

Hải An
Hải An 18/11
Nhặt được ví chứa hơn 11 triệu đồng, 2 học sinh lớp 7 mang đến công an nhờ tìm người đánh rơi

Nhặt được chiếc ví chứa hơn 11 triệu đồng, 2 học sinh lớp 7 ở Khánh Hòa đã lập tức mang đến cơ quan công an nhờ tìm trả lại người đánh rơi.

Hải An
Hải An 17/11
Ấm áp buổi lễ “hấp hôn” của vợ chồng cụ ông 93 tuổi ở TP.HCM

Lễ kỷ niệm 60 năm ngày cưới của hai cụ ở TPHCM được tổ chức như một lễ cưới chính thức với các hoạt động rước dâu, trao nhẫn, rót rượu, phát biểu chúc mừng và dùng tiệc.

Hải An
Hải An 16/11
Chân dung “người hùng” áo đen lao xuống dòng nước lũ cứu người ở Đà Nẵng

Giữa dòng nước lũ cuồn cuộn, một nam thanh niên áo đen ở Đà Nẵng không ngần ngại lao xuống cứu người đàn ông đang chới với, khiến nhiều người xúc động và bày tỏ sự cảm phục.

Hải An
Hải An 06/11
Xúc động hình ảnh thầy cô ở Huế lội nước nấu cơm cho sinh viên trong cơn lũ

Giữa lúc giao thông tê liệt và đời sống bị đảo lộn, những hình ảnh thầy cô lội nước, nấu từng suất cơm nóng gửi đến sinh viên xa nhà đã sưởi ấm lòng người.

Hải An
Hải An 01/11
img
Đề xuất