Câu chuyện Phật giáo: Chú tiểu đi tìm câu trả lời "vì sao con người khổ sở"

Một vị đệ tử nọ sau một thời gian dài ở bên một vị thiền sư đã học được cách quan sát tốt hơn về cuộc sống. Có lần, cậu hỏi thầy mình: 

- Vì sao con người lại khổ sở?

Thiền sư mỉm cười:

- Rồi con sẽ tự hiểu ra điều này thôi, lúc này không cần quá nóng vội đâu.

Ngày nọ, hai thầy trò đi qua một cái ao và gặp một người đàn ông đang bẫy cá. Cậu đệ tử ngay lập tức chạy lại và khuyên ông ta nên dừng việc đó lại, cậu bắt đầu thuyết giảng về nhân sinh, về thiện ác trên đời. Thế nhưng, người kia không quá bận tâm vì ông đang cần mẻ cá này để đem về nuôi sống gia đình mình.

Thấy người câu cá không lắng nghe, chú ta bắt đầu nóng giận và trách mắng, hai người cãi nhau qua lại một lúc cho tới khi vị thiền sư lại gần kéo đệ tử của mình ra rồi nói nhẹ nhàng:

- Công việc của những người tu hành như chúng ta là để giảng giải, không phải để chê trách người khác.

- Nhưng nếu không có ai đứng ra trừng phạt ông ta thì ông ấy vẫn tiếp tục phạm sai lầm như thế ạ?

- Con không phải lo nghĩ, Thần Phật ở trên cao sẽ nhìn thấu tất cả, ai làm sai rồi cũng sẽ phải nhận hậu quả của mình. Do đó, con chớ xen vào việc của người khác, còn mắng nhiếc người ta là không phải rồi.

Chú tiểu dù không hài lòng lắm với câu trả lời của thầy nhưng cũng đành phải rời đi. 

Vài năm trôi qua.

Một hôm, vị thiền sư và cậu đệ tử của mình lại có việc đi ngang qua cái ao ngày nào. Lần này, họ không nhìn thấy người đàn ông nào, mà chỉ thấy một con rắn bị thương nằm bên mép ao. Trên thân mình nó là những giọt máu rỉ ra, và từ chỗ đó, những con kiến bắt đầu bò lên, tranh nhau ngấu nghiến cái cơ thể còn đang thoi thóp trong đau đớn, quằn quại. 

Nhìn thấy cảnh này, trong lòng người đệ tử bỗng dưng trào lên một cảm giác xót xa và thương cảm. Cậu toan định chạy tới, giải cứu cho con rắn bất hạnh khỏi kiếp nạn, nhưng lại bị vị thiền sư giữ tay lại. 

Cảm thấy vô cùng khó hiểu, chú tiểu đã mạnh dạn hỏi thầy:

- Thưa sư phụ, lần này con đâu có mắng nhiếc hay trừng phạt người khác ạ? Con đang làm một việc tốt mà, tại sao người lại ngăn cản con?

- Con hãy để con rắn phải chịu những gì nó đã gây ra đi. Nếu bây giờ con cứu nó, nó sẽ tiếp tục phải chịu khổ sở trong những kiếp sau, sau nữa. Vì nó đang phải trả nghiệp cho những gì mà nó gây ra.

Thấy tò mò, người đệ tử hỏi lại thầy của mình:

- Thưa sư phụ, con rắn đã làm gì mà phải chịu cái kiếp nạn này thế ạ?

- Kiếp trước, nó chính là người đã đặt cái bẫy cá mà từng tranh cãi với con mấy năm trước đấy. Những con kiến bây giờ chính là những con cá bị anh ta bắt được. 

- Quả là công lý thật là kỳ lạ.

- Mỗi một khoảnh khắc ngươi chứng kiến trong cuộc sống này đều hoặc là nhân, hoặc là quả. Ai làm việc tốt hay việc xấu thì sẽ đều nhận được kết quả mà hành động đó đã gây ra. 

Trong cuốn Kinh Vệ Đà, chúng ta đã được dạy rằng phải luôn luôn nhớ những việc mình làm và nghĩ về những điều đó, vì ta sẽ phải chịu những kết quả mà nó mang lại. Mỗi một khoảnh khắc của cuộc đời đều vô cùng quý giá, đừng lãng phí nó vào những việc xấu.

Sau khi nghe sư phụ giảng giải, người đệ tử vẫn chưa hết thắc mắc:

- Thưa sư phụ, vậy mỗi khi có người gặp nạn là do họ đang phải trả giá cho hành động của mình, vậy là chúng ta không nên giúp đỡ họ ư?

Vị thiền sư mỉm cười, từ tốn giải thích:

- Không, mỗi khi con thấy ai đó gặp khó khăn, hãy giúp họ. Lần này ta bảo không giúp vì ta đã nhìn thấy tiền kiếp của con rắn, và không muốn nó lại phải chịu sự đày đọa trong kiếp sau. Còn nếu ta không biết gì, nhìn thấy người khác gặp khó khăn mà không cứu giúp, thì đó lại là tội lỗi của ta. 

Cuối cùng, bao thắc mắc trong lòng của người đệ tử cũng đã được giải đáp.  

Xem thêm: Những triết lý nhân sinh để đời của Thiền sư Thích Nhất Hạnh giúp bạn đến gần hơn với hạnh phúc và an nhiên