Truyền thuyết 'bạch mã hiện hình' và chuyện dân Tây Sơn không nuôi ngựa trắng

Tây Sơn hạ đạo là nơi khởi nguồn cho cuộc khởi nghĩa của 3 anh em Quang Trung. Theo giới phong thủy, vùng đất này có địa thế kỳ tuyệt nên vượng khí của anh em Tây Sơn phát rất mạnh mẽ, sau này tạo nên nhiều kỳ tích. 

Đỗ Thu Nga Theo dõi
Sống Đẹp
Nguồn: Internet

Tây Sơn hạ đạo - mảnh đất ngập vượng khí

Theo báo Thanh Niên, một đoạn của dãy Trường Sơn trên đất Bình Định, làm ranh giới tự nhiên giữa Gia Lai và Bình Định. Dải đất phía đông của đoạn núi này là vùng Tây Sơn hạ đạo (nay là huyện Tây Sơn, Bình Định) - quê hương của Tây Sơn.

Trong vùng Tây Sơn hạ đạo, núi Ngang - hòn Hoành Sơn - nằm ở phía tây thôn Trinh Tường, quận Bình Khê xưa - nay thuộc xã Bình Tường, huyện Tây Sơn, Bình Định. Đây là một ngọn núi không cao (chỉ khoảng 364 m) chạy dài theo hướng bắc - nam.

Lâu nay giới phong thủy luôn đánh giá núi Hoành Sơn là một địa thế kỳ tuyệt, đại địa, những ngọn núi, gò đống xung quanh tạo nên những chi tiết bổ khuyết tuyệt vời: nào bút - nghiên, nào ấn - kiếm, nào chuông - trống, được sắp đặt hai bên tả, hữu; phía trước mặt nổi lên các gò đống lô nhô đá như đội quân bảo vệ.

giai-thoai-ly-ky-ve-chuyen-bach-ma-hien-hinh-tren-day-hoanh-son-0
Đàn tế trời đất trên đỉnh Ấn Sơn

Bút ở về phía Bắc - tức là hòn Trưng Sơn ở thôn Phú Lạc bên tả ngạn sông Côn. Núi này không cao nhưng có đỉnh vun nhọn nên được gọi là bút viết mây. Nghiêng ở phía Nam - tức là hòn Hợi Sơn  (hay hòn Dũng/Vũng) bởi trên núi có một vũng nước sâu, giới bình dân mới nhân đó gọi là hòn Vũng, còn giới văn nhân thì gọi là hòn Nghiên. Từ Hoành Sơn nhìn về trước mặt (hướng đông), hòn Bút bên tả, hòn Nghiêng bên hữu, hơi nhích lên phía trước một chút.

Ở sát chân núi Hoành Sơn, phía Bắc có hòn Một, phía Nam có hòn Giải - hai hòn núi nhỏ đứng song song trước Hoành Sơn - người xưa gọi hòn Một là Chung Sơn, tức hòn Chuông; còn hòn Giải gọi là Cổ Sơn, tức hòn Trống. 

Ở phía Phú Phong nhìn lại, hòn Giải hơi vuông nên nó còn có tên là Ấn Sơn. Lại có một núi dài mà thấp ở phía Đông (mặt trước của Hoành Sơn) được gọi là Kiếm Sơn (hòn Kiếm). Phía trước hòn Kiếm về phía đông còn nổi lên 1 hòn núi thấp, có dáng con hổ nằm, ngóc đầu trông về Hoành Sơn, gọi là hòn Ông Đốc - nơi sườn phía Bắc có ngôi chùa Thiên Tôn.

Phải nói thêm, hai nhánh sông gồm sông Côn phía Tây Bắc chảy xuống, gặp sông Đá Hàn chếch phía Tây Nam chảy lên gặp nhau ở Phú Phong, ôm một vòng phía trước Hoành Sơn. Thế sông, thế núi ở đây tạo hành cuộc đất "long bàn hổ cứ" vô cùng hiểm yếu.

giai-thoai-ly-ky-ve-chuyen-bach-ma-hien-hinh-tren-day-hoanh-son-0
Án thờ trời đất trên đỉnh Ấn Sơn, sau lưng là đỉnh Hoành Sơn

Ông Trần Trung Thông - Chuyên viên nghiên cứu lịch sử, bảo tàng Quang Trung cho biết: khu vực Tây Sơn hạ đạo là nơi gắn bó với tuổi thơ của anh em nhà Tây Sơn trước khi phất cờ khởi nghĩa. Bảo tàng Quang Trung ngày nay được xác định là khu vực trung tâm của Tây Sơn hạ đạo trước đây.

Tương truyền rằng, ông Hồ Phi Phúc - cha của ba anh em Tây Sơn - được ông Nhạc táng ở cuộc đất tốt trong Hoành Sơn, nên vượng khí của anh em Tây Sơn phát rất mạnh mẽ. Điều này đã giúp mở ra cuộc khởi nghĩa Tây Sơn, đập tan cả tập đoàn chúa Trịnh ở Đàng Ngoài và chúa Nguyễn ở Đàng Trong.

Truyền thuyết "bạch mã hiện hình" trên Hoành Sơn

Theo sử sách, năm 1778, Nguyễn Nhạc lên ngôi, lấy hiệu là Thái Đức. Sau đó, Nguyễn Nhạc truyền lại ngôi báu cho em trai là Quang Trung - Nguyễn Huệ. Vua Quang Trung có nhiều chính sách cải cách có giá trị vượt thời gian thế nhưng vận số không dài, đột ngột qua đời vào năm 1792. Cái chết đột ngột của vua Quang Trung khiến nhà Tây suy yếu dần. Nhà Nguyễn nhân cơ hội này đã trỗi dậy ở phía Nam.

giai-thoai-ly-ky-ve-chuyen-bach-ma-hien-hinh-tren-day-hoanh-son-3

Nguyễn Nhạc dường như cũng đã tính toán đến việc đảm bảo bí mật về nơi yên nghỉ của mình. Vì thế, sau khi ông mất (1793), không ai biết thi thể được chôn cất ở đâu mặc dù dân gian vẫn truyền rằng di thể của đức vua được đưa về an nghỉ ở một nơi bí mật ở cố hương.

Cho đến nửa cuối TK 20, dân quanh vùng vẫn tin rằng, Nguyễn Nhạc được chôn ở đâu đó trong vùng Hoành Sơn, dựa trên truyền thuyết về con ngựa trắng của ông.

Truyền thuyết dân gian cho rằng, Nguyễn Nhạc có một con ngựa chiến rất tốt, cao lớn như ngựa Bắc Thảo, lông trắng như tuyết, mịn như tơ. con tuấn mã này được vua Thái Đức vô cùng yêu quý.

Sau khi vua mất, con bạch mã sổng chuồng chạy mất. Thời gian đó, vào các buổi chiều, người dân trong vùng Hoành Sơn thường thấy bóng dáng một con ngựa trắng ở dưới chân núi, khi thì ở trên đỉnh núi, cất tiếng hí não nùng giống như đang thương tiếc ai đó.

giai-thoai-ly-ky-ve-chuyen-bach-ma-hien-hinh-tren-day-hoanh-son-5

Trong sách Nước non Bình Định của tác giả Quách Tấn, Nam Cường xuất bản 1967, mục “Núi Ngang” viết: "Mọi người đều tin rằng đó là con bạch mã, hoặc là hồn thiêng con bạch mã của vua Thái Đức. Vì tôn trọng nhà vua người trong ấp Tây Sơn không một ai nuôi ngựa trắng".

Sách này cũng lý giải: "Vì sao thấy ngựa trắng hiện hình lại đoán rằng lăng mộ vua Thái Đức táng nơi Núi Ngang? Là vì ngựa vốn giống vật rất khôn và có nghĩa. Nhiều con, chủ chết, bỏ ăn bỏ uống ra mả nằm chết theo. Lắm con không chết theo, nhưng thỉnh thoảng tìm đến thăm mả chủ và cất tiếng hí thê lương. Nếu ngọc cốt của nhà vua không an táng nơi Hoành Sơn thì sao con ngựa - hay hồn ngựa - của nhà vua lại tìm đến”.

Người địa phương truyền đời nhau rằng, gần 100 năm sau, tận thời anh hùng Mai Xuân Thưởng dấy nghĩa Cần Vương ở đất Tây Sơn (1885 - 1887), bạch mã vẫn còn xuất hiện ở Hoành Sơn. 

Theo báo Kiến thức, để tưởng nhớ vị Hoàng đế đầu tiên của nhà Tây Sơn và công lao của vương triều này, dân chúng trong vùng không nuôi ngựa trắng.

Xem thêm: Vua Quang Trung và 4 chính sách cải cách có giá trị vượt thời gian khiến hậu bối phải thốt lên: 'Giá như vua sống lâu hơn'

Bình luận
Mới nhất
Vui lòng để bình luận.

Đọc thêm

Ngô Thì Nhậm là vị mưu sĩ tài ba, nhà ngoại giao xuất sắc. Nhờ "nước cờ Tam Điệp" của ông mà vua Quang Trung dễ dàng đại phá 29 vận quân Thanh.

Cao tay như Ngô Thì Nhậm: Dùng 'nước cờ Tam Điệp' giúp Quang Trung diệt gọn 29 vạn quân Thanh
0 Bình luận

Ngay sau khi lên ngôi, vua Quang Trung đã có nhiều quyết định quan trọng giúp đề cao chữ Quốc ngữ, thoát li chữ Hán.

Quyết định quan trọng của Quang Trung sau khi lên ngôi giúp đất nước phát triển, thoát li chữ Hán
0 Bình luận

Theo "lá số tử vi" của vua Quang Trung, nhân mệnh không thắng được thiên mệnh. Ông từ nhỏ đã có cốt cách của người lãnh đạo, khi trưởng thành làm nên nghiệp lớn nhưng kết thúc cuộc đời bằng cái chết không rõ ràng.

Khám phá thú vị về 'lá số tử vi' của vua Quang Trung
0 Bình luận

PC Right 1 GIF

Bài mới

Anh tài xế nhanh trí chặt cây đổ do mưa dông, giải tỏa ùn tắc trên phố Hà Nội

Lúc đi lấy hàng tại phố Lê Trọng Tấn (Hà Nội), nam tài xế bắt gặp một cành cây đổ giữa đường do mưa dông, gây ra ùn tắt nghiêm trọng nên đã nhanh trí mượn dao, một mình chặt cành giải phóng tuyến đường.

Đăng Dương
Đăng Dương 4 ngày trước
Chân dung 2 người Việt nhanh trí dùng săm xe đạp làm phao cứu sống 2 trẻ nhỏ chới với giữa biển ở Nhật

Thấy 2 em nhỏ chới với giữa biển, Mạnh Tuấn và Quốc Đạt (người Việt Nam ở Nhật Bản) đã nhanh trí dùng săm xe đạp làm phao, bơi ra ứng cứu, đưa các em an toàn vào bờ.

Hải An
Hải An 5 ngày trước
Phó trưởng công an xã ở Nghệ An quyên tiền xây tặng 2 căn nhà kiên cố giúp gia đình nghèo có chỗ ở ấm cúng

Về nhận nhiệm vụ ở nơi khó khăn, thấy 2 hộ dân phải ở trong căn nhà tạm bợ, phó trưởng công an xã đã đi vận động, quyên tiền xây tặng 2 ngôi nhà kiên cố cho bà con có chỗ ở mới ấm cúng hơn.

Hải An
Hải An 6 ngày trước
Đường sạt lở, người dân trong làng dùng võng gánh cụ bà băng rừng đi cấp cứu

Lũ lớn khiến đường đi sạt lở, thấy cụ bà có dấu hiệu kiệt sức, người dân trong làng đã dùng võng gánh, vượt đường rừng để đến Trạm Y tế dã chiến ở trung tâm xã Mỹ Lý để cấp cứu và điều trị.

Hải An
Hải An 7 ngày trước
Chân dung tài xế taxi cứu sống bé trai bị cát vùi ở Côn Đảo: “Việc mình cứu người là tự nhiên, ai gặp tình huống đó cũng sẽ làm như vậy thôi!”

Bé trai bị vùi trong hố cát sâu ở đặc khu Côn Đảo khi chơi cùng nhóm bạn đã may mắn được tài xế taxi Lê Văn Tý Hon và du khách hợp sức đào bới, đưa ra an toàn.

Hải An
Hải An 09/08
4 mẹ con bị gió dông quật ngã cảm thấy ấm lòng trước sự giúp đỡ của người đàn ông xa lạ

Gặp 4 mẹ con bị gió dông quật ngã giữa đoạn đường vắng vẻ, người đàn ông ở Ninh Bình đã ngay lập tức dừng xe giúp đỡ, hỗ trợ đưa các cháu nhỏ về đến tận nhà. Câu chuyện ấm lòng được chia sẻ trên mạng xã hội đang thu hút sự chú ý của nhiều người.

Xúc động hình ảnh hàng trăm giáo viên tình nguyện đến các trường miền núi Nghệ An để hỗ trợ dọn dẹp bùn đất sau lũ

Những ngày qua, hàng trăm giáo viên của các trường học vùng xuôi đã tình nguyện đem theo cuốc, xẻng lên các điểm trường miền núi Nghệ An để hỗ trợ dọn dẹp bùn đất sau lũ.

Ấm lòng trước khoảnh khắc công an dựng “hàng rào người” đưa sản phụ Nghệ An vượt dòng nước chảy xiết đi sinh

Mới đây tại Nghệ An, hàng chục chiến sĩ công an đã dùng thân mình tạo thành “hàng rào” giữa dòng nước xiết để đưa sản phụ vượt suối đến trung tâm y tế sinh con an toàn.

Hải An
Hải An 02/08
Cha và con gái 6 tuổi may mắn được cứu sống sau khi trôi dạt 13 giờ trên biển Hà Tĩnh

Trong lúc dùng thuyền nhỏ để vui chơi, người cha và con gái 6 tuổi ở Hà Tĩnh bị sóng đẩy trôi dạt trên biển suốt 13 tiếng, may mắn được một tàu vận tải phát hiện và cứu sống.

Hải An
Hải An 01/08
Xúc động khoảnh khắc y bác sĩ đỡ đẻ cho sản phụ giữa đường núi Nghệ An

Đường bị chia cắt, sạt lở nghiêm trọng khiến sản phụ Pịt Thị Hiền không đến được bệnh viện, trước tình huống khẩn cấp các y bác sĩ Trạm Y tế Mường Xén đã đỡ đẻ cho sản phụ ngay giữa đường.

Hải An
Hải An 31/07
60 thợ điện đổ về vùng lũ Nghệ An để hỗ trợ bà con sửa chữa đồ dùng miễn phí

Nước lũ vừa rút nhiều thợ điện tử, điện lạnh đã nhanh chóng di chuyển đến các khu vực bị ảnh hưởng giúp người dân sửa chữa miễn phí máy giặt, tủ lạnh,…

Hải An
Hải An 28/07
Học sinh, sinh viên cả nước sẽ được hỗ trợ 50% mức đóng BHYT thay vì 30% như trước

Từ 1/7,  học sinh, sinh viên cả nước sẽ được hỗ trợ 50% mức đóng bảo hiểm y tế, thay vì chỉ 30% như trước. Đây là điểm mới quan trọng trong nghị định 188/2025 của Chính phủ.

Hải An
Hải An 26/07
Viettel cộng tài khoản, mở roaming, chuẩn bị drone phát sóng cho vùng lũ ở Nghệ An

Tổng Công ty Viễn thông Viettel (Viettel Telecom) cho biết vừa hoàn thành việc cộng tiền vào tài khoản cho 31.000 khách hàng tại các khu vực bị cô lập do lũ lụt ở Nghệ An.

Science Fair 2025: Chuyến phiêu lưu kỳ thú đến vùng đất khoa học

Vào  ngày 03/08/2025 sắp tới, COSMOS chính thức tổ chức sự kiện khoa học thường niên SCIENCE FAIR 2025 , chia sẻ những kiến thức, trải nghiệm bổ ích và lan tỏa tình yêu khoa học đến cho các bạn trẻ trên địa bàn thành phố Hà Nội và bất cứ ai có niềm đam mê với bộ môn này. 

Nối dài chuyến bay nghĩa tình: Hơn 30 tấn hàng cứu trợ được trực thăng đưa đến vùng lũ Nghệ An

Những chuyến bay cứu trợ mang theo nhu yếu phẩm, mì gói, nước sạch… được chuyển kịp thời tới bà con vùng lũ Nghệ An đang bị ngập lụt, chia cắt.

Hải An
Hải An 25/07
PC Right 1 GIF
Đề xuất