Căn tu là gì? Người không có căn tu có xuất gia được không?

Căn tu là gì?

Có người nói rằng, muốn đi tu thì phải có căn tu, thế nhưng họ lại không biết căn tu là gì. Kỳ thực, căn tu không phải là một điều gì đó quá bí ẩn, khó hiểu, mà căn tu chính là căn nghiệp. Nghiệp thì có nghiệp thiện và nghiệp ác, nghiệp thiện gieo trồng thì ra quả tốt, nghiệp ác gieo trồng thì ra quả xấu.

Trong Dục giới có 10 tâm quả tái sinh, nếu tái sinh bằng tâm quả thiện thì tâm quả thiện có 2 loại: thiện ly trí và thiện trí. Tâm thiện ly trí có 2 nhân là vô tham và vô sân, tâm thiện trí có 3 nhân là vô tham, vô sân và vô si. Người có tâm thiện ly trí là người tốt, kiến thức nhưng không có xu hướng trí tuệ tâm linh, người thiện trí thì có xu hướng trí tuệ tâm linh.

Theo đạo Phật, căn tu là người có nền tảng tu tập từ kiếp trước, căn là gốc rễ, tu là sữa chữa. Người có căn tu là người trong kiếp trước từng biết tới Phật pháp, có tin tâm và tu tập. 

Người căn tu mỏng là người có duyên với Phật pháp, thế nhưng kiếp trước mới tu hoặc tu chưa giỏi, kiếp này nếu gặp duyên cũng sẽ đi tu nhưng đời tu còn gặp khó khăn, chật vật, nhiều chất phàm tục.

Người có căn cơ trung bình là người có nhiều duyên lành với Phật pháp, có một đời sống đạo đức. Đây là người tu tập đàng hoàng, không tinh tấn nhưng cũng không lười biếng, yếu kém. Họ có đủ niềm vui trong đời sống xuất gia, hiền thiện nhưng không có đóng góp gì lớn lao cho đạo pháp.

Người có căn cơ sâu dày là người tu tập trong nhiều kiếp, đã đạt tới nền tảng thanh tịnh, sẽ giảm bớt ái dục, tham sân si. Bởi vậy nên người này có đi tu sẽ tiến bộ rất mau, có thể thành người làm rạng rỡ chánh pháp. 

Người tu hành chân chính thường trầm tĩnh, thanh tịnh, do đó họ tiếp xúc được với sự an lạc trong tâm. Một vị xuất gia chân chính có an lạc, từ bi thì sẽ được nhiều người thương yêu, kính trọng, vị ấy sẽ luôn có bạn đồng tu, đệ tử và Phật tử giúp đỡ. Những người tu giỏi và có kinh nghiệm thì mới có thể biết ai có căn tu hay không, khi xuất gia sẽ tu giỏi hay tu yếu. Họ thấy được nhờ công phu tu tập, kinh nghiệm sống, chứ không phải là sự phán bừa, suy luận không có cơ sở.

Tuy nhiên, căn nghiệp mỗi người mỗi khác, bởi mỗi người tới kiếp này đều mang theo nhân quả khác nhau, do đó mà phước báo, ác nghiệp khác nhau, căn cơ, tập khí, trình độ khác nhau... 

Người không có căn tu có xuất gia được không?

Việc có căn tu để tu tập kiếp này là kết quả xuất phát từ nhân thiện trí gieo trồng từ nhiều kiếp trước, thế nhưng căn nghiệp của mỗi người một khác. Nguyên do là bởi mỗi người tới kiếp này đều dựa vào phước báo và nghiệp ác từ kiếp trước, do đó mà căn tu mỗi người lại khác nhau, tập khí khác nhau.

Người muốn đi tu nhưng không đủ phước, đủ duyên để xuất gia thì có thể tu tại gia và phát nguyện kiếp sau mới đi xuất gia. Người có phước càng lớn, đức càng dày thì sẽ dễ gặp thầy giỏi, bạn hiền, môi trường tu tập thanh tịnh, tĩnh tâm. Khi ấy, người tu hành sẽ gặp nhiều an lạc, hạnh phúc, dễ dàng tiến bộ. Người có duyên với Phật pháp nhưng lại có phước mỏng, đức kém thì khó mà tu tập, đời tu khó khăn, chật vật, không giữ mình có thể bị lạc vào danh lợi, dễ làm hao tổn phước đức.

Rất khó để biết ta kiếp trước là người ra sao, nhưng nếu dựa vào nhân quả mà suy xét thì cũng thể thấy được bóng dáng căn nghiệp tiền kiếp. Tất cả những gì ta đã và gieo trồng tại thân - khẩu - ý đều có thể tác động tới nghiệp lực, từ đó thấy được tập khí thiện ác nhiều đời. Tập khí là tất cả những hành vi thiện ác, đều được sao lưu và cất giữ tại tàng thức (A lại da thức), và mỗi kiếp sống tựa một thước phim "trình chiếu" đã được sao lưu.

Nghiệp báo gồm hiện báo nghiệp (nhất định sẽ xảy ra trong kiếp này, dù nhanh hay chậm), hậu báo nghiệp (sẽ xảy ra sau khi chết đi), vô hạn định báo nghiệp (bất cứ kiếp nào còn sinh tử luân hồi), vô hiệu lực báo nghiệp (khi đắc quả, giải thoát khỏi luân hồi).

Luân hồi là gì? Thế nào là lục đạo luân hồi trong Phật giáo?

Gặp duyên lành tu tập là do các thức quả thiện từ các kiếp trước thúc đẩy, nhờ đó mà có duyên căn tu kiếp này. Căn tu không phải là "định mệnh" dành cho người xuất gia, như vậy căn tu là căn nghiệp mà ai cũng có. Tu chính là gieo trồng những nhân thiện mới nơi thân khẩu ý, nhưng không nắm bắt thuận duyên thì các tập khí bất thiện từ nhiều kiếp sẽ phát sinh.

Xuất gia là việc tốt, nhưng cần phải tìm được minh sư, môi trường tu học chân chính. Do đó người có tâm xuất gia phải cân nhắc, lựa chọn môi trường kĩ lưỡng. Đi tu là chuyển nghiệp, tức là chuyển nghiệp xấu thành nghiệp túc. Cần tu hành siêng năng, tu tâm dưỡng tính, phụng sự chúng sinh, phụng sự Tam bảo (Phật, Pháp, Tăng). 

Những dấu hiệu thể hiện người có căn tu từ kiếp trước

Người có căn tu từ kiếp trước, được hưởng phúc báo từ kiếp này có thể là người có những dấu hiệu như:

Tâm thái mềm mỏng, từ bi, không tham, sân, si, không nỡ sát sinh. Dù họ có gặp phải tai nạn hay khó khăn nhưng tinh thần lẫn thân thể đều khỏe mạnh, tươi sáng.

Người có căn tu thường là người thông minh, sáng dạ, hay hứng thú với những điều huyền bí, dễ nằm mơ thấy Phật, có thể cảm ứng những thứ liên quan tới thần, Phật,... 

Người có căn thu có thể hay thấy mệt mỏi, dễ bị bóng đè, dễ nằm mộng thấy ai đó hoặc sự việc nào đó. 

Để có được phước báo chân chính, căn tu tích lũy, cần biết học từ, bi, hỷ, xả, cũng có thể làm bố thí, từ thiện giúp người. Phúc báo có thể đến từ sự tu tập chân chính, là tự nhiên mà đến, như vậy mới là lợi ích lâu dài. Cần nhớ rằng căn tu không phải là điều gì đó quá cao sang hay chỉ dành cho những người xuất gia, mà căn tu chính là căn nghiệp ai cũng có. Người tu tập dù có xuất gia hay tại gia đều chỉ cần phát tâm tu tập thì đều có thể chuyển đổi, thay đổi được căn nghiệp của mình. 

Tìm hiểu về tứ vô lượng tâm: Từ Bi Hỷ Xả trong đạo Phật