6 kẻ thù dẫn đến sự thất bại của nhà Nguyễn trong chiến dịch Nam Kỳ

Nhắc đến thất bại ở Nam Kỳ những năm 1858-1862, ngoài nguyên nhân đơn giản là do nhà Nguyễn hèn yếu thì còn nhiều nguyên nhân quan trọng khác.

Thùy Nguyễn Theo dõi
Sống Đẹp
Nguồn: Internet

Những nguyên nhân này mới là yếu tố thực sự khiến nhà Nguyễn không thể dồn sức đánh lùi quân Pháp xâm lược. Ngoài giặc ngoài, nhà Nguyễn thất bại thảm hại là do phải căng mình chống trả nhiều kẻ thù trong nước khác.  

Khởi nghĩa lương dân - giáo dân ở Bắc Kỳ

Vào thời điểm đó, đây được xem là trọng điểm của loạn lạc. Ngoài Bắc khi đó thiên tai liên miên, đê Văn Giang mười mấy năm liền đều bị vỡ khiến dân chúng “tức nước vỡ bờ” vùng lên.

Người nổ phát súng đầu tiên chính là Cao Bá Quát. Tuy nhiên do sức người sức của còn hạn chế, mộng lớn còn chưa thành Cao Bá Quát đã bỏ mạng giữa những trận chiến đầu tiên. Khởi nghĩa Cao Bá Quát bị đàn áp, nhưng đây chỉ là khởi đầu của một phong trào phù Lê đang ngày càng dâng cao. Bà con hừng hực khí thế lật đổ triều đình thối nát, mong muốn gây dựng nên một tân triều thịnh vượng, cuộc sống ấm no.

6-ke-thu-dan-den-su-that-bai-cua-nha-nguyen-trong-chien-dich-nam-ky-2

Tuy nhiên, các cuộc khởi nghĩa liên tiếp thất bại. Đỉnh điểm của phong trào là cuộc nổi dậy của Tạ Văn Phụng. Tạ Văn Phụng còn có các tên là Bảo Phụng, Lê Duy Phụng, Lê Duy Minh. Ông là người Việt thân Pháp và là thủ lĩnh cuộc nổi dậy chống nhà Nguyễn ở Bắc Kỳ khởi từ cuối năm 1861 đến cuối năm 1865 thì kết thúc.

Giặc phỉ Trung Quốc

Vào khoảng những năm 1850 đổ về sau, nhà Thanh bắt đầu suy thoái trầm trọng. Loạn Thái Bình Thiên Quốc nổ ra, nhiều toán cướp người Tàu bắt đầu tràn qua biên biên giới sang phía Bắc nước ta tàn phá, cướp bóc. Chỉ trong khoảng từ tháng 11/1858 đến 1859, nhà Nguyễn đã ghi nhận 2 toán cướp tràn vào Lạng Sơn và Quảng Yên ( Quảng Ninh). 

Toán cướp thứ nhất có tới 2000 tên, được trang bị đủ loại gươm giáo súng đạn. Khi đó, tỉnh Hải Dương phải chia thêm 500 quân sang Quảng Yên để tiếp viện diệt giặc.  

Các cuộc nổi dậy của đồng bào thiểu số ở Tây Nguyên

Những chính sách cai trị sai lầm của nhà Nguyễn đã khiến đồng bào thiểu số liên tục nổi dậy. Vua Minh Mạng không đồng ý chính sách đàn áp diệt chủng, nhưng lại không có biện pháp để chấn chỉnh các biện pháp cai trị. Điều này vô tình khiến tình trạng càng thêm tồi tệ, thù oán trong dân ngày càng chồng chất. 

Không còn cách nào khác, nhà Nguyễn buộc phải xây đồn chốt chặn mọi con đường dẫn lên núi. Tuy nhiên, đến thời vua Tự Đức, dân tộc thiểu số vùng Tây Nguyên vẫn tiếp tục tràn xuống miền duyên hải với nhiều nhóm độc lập. Các tỉnh Quảng Nam bị quân Pháp đổ bộ, tỉnh Quảng Ngãi, Bình Định đều bị tấn công. 

6-ke-thu-dan-den-su-that-bai-cua-nha-nguyen-trong-chien-dich-nam-ky-1

Đến tháng 7/1858, trấn thủ nguyên Chiên Đàn ở Quảng Nam bị giết. Nhà Nguyễn buộc phải bỏ 6 đồn ở Bình Định, rút quân vào 2 đại đồn Nhiếp Man và núi Sắc Thạch cố thủ. Tức là, nhà Nguyễn chỉ còn cai quản được miền duyên hải Nam Trung Bộ mà thôi.

Hải tặc hoành hành

Dưới thời nhà Nguyễn, hải tặc hoành hành dọc các bờ biển của nước ta. Trong khoảng thời gian ngắn ngủi từ tháng 8/1858 đến năm 1859, đã có 4 toán hải tặc tấn công Bình Định, Phú Yên, Khánh Hoà, Bình Thuận, Hà Tiên.

Không chỉ chặn cướp tàu bè trên biển, hải tặc còn cướp của đốt nhà ở Khánh Hòa, thậm chí đốt luôn đồn trại của quan quân ở Bình Định, Phú Yên. Lúc này, ngoài Bắc đang mất mùa, loạn lạc. Hải tặc hoành hành cộng với việc Pháp chiếm Nam Kỳ khiến đường tải gạo tiếp tế từ Nam ra Bắc bị cắt đứt, nhà Nguyễn đã khó khăn càng thêm nguy khốn. 

Campuchia

Thời điểm ban đầu, Campuchia còn ở thế trung lập. Nhưng chỉ 1 năm sau, khi Pháp chuyển quân vào Gia Định, phía Cam cũng nhanh chóng hưởng ứng. Nhà Nguyễn buộc phải củng cố thêm quân dọc biên giới Việt - Cam để đề phòng, lực lượng chống Pháp cũng vì thế mà bị giảm bớt. 

Hoa kiều

Hoa kiều là lực lượng ủng hộ Nguyễn Ánh thời phục quốc. Nhóm này nhận được rất nhiều quyền lợi của nhà Nguyễn. Khi quân Pháp kéo vào Gia Định, bật đèn xanh cho việc mở cửa thông thương, phía Hoa kiều liền trở mặt.

Trong tình cảnh Nam Bộ quá ít giáo dân, Hoa kiều là lực lượng hỗ trợ kinh tế cực mạnh cho Pháp. Chính họ là người đã vơ vét hết gạo miền Nam để xuất khẩu, khiến tình hình an ninh lương thực của Đại Nam - đặc biệt là miền Bắc - càng lúc càng trầm trọng. Đây cũng là lý do không còn gạo để tiếp tế ra Bắc.

Xem thêm: Danh tướng Lê Tần - khắc tinh của quân Mông Cổ

Bình luận
Mới nhất
Vui lòng để bình luận.

Đọc thêm

Chú cá sấu này có tên Babiya, được cho là đang sống ở ngôi đền Sri Ananthapura, quận quận Kasaragod, phía bắc bang Kerala, Ấn Độ.

Kỳ lạ chú cá sấu sống ở ngôi đền thiêng: Hơn 70 năm chỉ ăn chay
0 Bình luận

Lê Tần là danh tướng có công đầu trong việc giúp vua Trần giữ ngai vàng, chống giặc ngoại xâm. Cứ nhắc đến Lê Tần là quân Mông Cổ run bần bật.

Danh tướng Lê Tần - khắc tinh của quân Mông Cổ
0 Bình luận

Vua Minh Mạng triệt dòng đích hoàng tử Cảnh, vua Tự Đức và vua Bảo Đại là con ai vẫn là những điều bí ẩn để lại cho hậu thế biết bao thắc mắc.

3 bí ẩn chấn động của nhà Nguyễn đến nay vẫn chưa có lời giải
0 Bình luận

Trương Minh Giảng (1792-1841) là một công thần nhà Nguyễn, được đánh giá là người “văn võ song toàn”. Ông vừa là một võ tướng vừa là một nhà sử gia, từng giữ chức Tổng tài Quốc sử quán triều Nguyễn.

Lăng mộ của công thần nhà Nguyễn tại Sài Gòn trở thành khu hoang phế và bị chiếm dụng
0 Bình luận

PC Right 1 GIF

Bài mới

Xúc động hình ảnh học trò dọn bùn non, nhặt sách vở đem phơi sau lũ ở Lào Cai

Hình ảnh học trò ở Trường Phổ thông dân tộc bán trú THCS Mỏ Vàng, xã Mỏ Vàng, tỉnh Lào Cai (Yên Bái cũ) cùng nhau gắng sức dọn bùn non, nhặt lại sách vở sau cơn lũ khiến nhiều người không khỏi xót xa.

Hải An
Hải An 06/10
Quảng Ninh hỗ trợ khẩn cấp 10 tỷ đồng giúp 4 tỉnh miền Trung khắc phục bão lũ

Mới đây, UBMTTQ tỉnh Quảng Ninh đã ra quyết định hỗ trợ khẩn cấp 10 tỷ đồng cho các tỉnh miền Trung bị thiệt hại bởi bão số 10 bao gồm Hà Tĩnh, Nghệ An, Thanh Hóa và Quảng Trị.

Chủ nhà hàng Nghệ An nấu 14 mâm cơm cảm ơn lực lượng khắc phục hậu quả bão số 10

Với mong muốn sẻ chia một chút vất vả với những người thực nhiệm vụ khắc phục bão số 10, chủ nhà hàng tại Cửa Lò đã nấu 14 mâm cơm phục vụ miễn phí cho 140 người.

Hải An
Hải An 01/10
Du khách đến Quảng Ninh sẽ được tặng bia và chả mực Hạ Long

Chiến dịch kích cầu du lịch Quảng Ninh 2025 hứa hẹn mang đến nhiều trải nghiệm thú vị, trong đó du khách sẽ được tặng bia, chả mực Hạ Long, đặc sản nổi tiếng của vùng đất mỏ.

Thanh Tú
Thanh Tú 25/09
Ấm lòng khoảnh khắc nữ phụ xe buýt Hà Nội cứu nữ sinh ngất xỉu ngay trên xe

Theo đoạn clip ghi lại, một nữ sinh viên đột ngột ngất xỉu ngay trên xe buýt. Nữ tiếp viên nhanh chóng tiếp cận, sơ cứu và phối hợp cùng tài xế đưa hành khách đến bệnh viện kịp thời. Nhờ hành động tận tâm, có trách nhiệm của cả hai, sức khỏe của nữ sinh đã ổn định trở lại.

Hải An
Hải An 24/09
Cụ ông 78 tuổi sống sót kỳ diệu sau 6 ngày lạc giữa rừng sâu

Cụ ông R Ông Ha Hoanh (78 tuổi, Lâm Đồng) trong lúc vào rừng hái nấm thì bị lạc. Sau nhiều ngày dầm mình dưới mưa giữa rừng cụ đã được lực lượng chức năng của phường tìm thấy.

Thanh Tú
Thanh Tú 23/09
Huế trở thành đô thị đầu tiên tại Việt Nam thí điểm hệ thống cọc chai nhựa

Huế trở thành đô thị đầu tiên tại Việt Nam thí điểm hệ thống cọc tiền chai nhựa, theo đó người mua trả thêm 1.000 đồng và được nhận lại khi hoàn vỏ.

Tin vui: Toàn dân được miễn viện phí cơ bản từ năm 2030

Bộ Chính trị đặt mục tiêu từ 2026 toàn dân được khám sức khỏe định kỳ miễn phí, đến 2030 miễn viện phí cơ bản theo quyền lợi bảo hiểm y tế.

Hải An
Hải An 12/09
Danh sách 14 nhóm học sinh, sinh viên được miễn học phí

Từ ngày 3/9, học sinh phổ thông, học viên giáo dục thường xuyên cấp trung học cơ sở, trung học phổ thông trong trường công lập sẽ được miễn học phí.

Hải An
Hải An 06/09
Lễ khai giảng đặc biệt của những “chiến binh nhí” tại Bệnh viện Ung bướu

Buổi khai giảng đặc biệt tại Bệnh viện Ung bướu TP.HCM đã gây xúc động mạnh cho những người dõi theo các bé. Học sinh trong lớp học là những bệnh nhi đang điều trị tại Bệnh viện Ung bướu. Có nhiều em vừa truyền dịch vừa học.

Hải An
Hải An 05/09
Góp áo cờ đỏ sao vàng gửi tặng trẻ em vùng cao sau Quốc khánh

Chỉ sau vài giờ đăng bài trên mạng xã hội, Hoàng Dũng đã nhận về gần 300 chiếc áo in hình cờ đỏ sao vàng để gửi tặng các bạn nhỏ vùng cao.

Hải An
Hải An 04/09
Cán bộ xã vượt vùng sạt lở trao quà Quốc khánh cho người dân vui Tết Độc lập

Hơn 2.500 người dân xã biên giới Yên Nhân (Thanh Hóa) đang bị cô lập, sơ tán do lũ quét, các cán bộ xã đã nỗ lực vượt sạt lở để phát quà 2/9 đúng hẹn cho bà con vui Tết Độc lập.

Thanh Tú
Thanh Tú 03/09
Lan toả điều tử tế: Ở lại nhặt rác sau buổi tổng duyệt diễu binh

Sáng 30/8, sau buổi tổng duyệt diễu binh, mẹ con chị Thu Hoài cùng nhiều tình nguyện viên ở lại thu gom rác trên phố Kim Mã, Giảng Võ, góp phần giữ gìn môi trường xanh sạch trong ngày lễ lớn.

Ấm lòng khoảnh khắc bà con cùng nhau nấu cháo, tiếp tế cho người dân ở chung cư ngập nước, mất điện

Thấy cư dân toàn Ecohome 1, phường Đông Ngạc (Hà Nội) bị cô lập do ngập nước, mất điện, người dân ở những tòa nhà xung quanh đã tổ chức nấu cháo, tiếp nước, sẻ chia khó khăn với những người hàng xóm.

Hải An
Hải An 28/08
Danh sách 40 điểm phát bánh, nước miễn phí cho người dân xem diễu binh, diễu hành

Người dân theo dõi các buổi hợp luyện và lễ diễu binh, diễu hành 2/9 sẽ được cấp phát bánh, nước và nhu yếu phẩm miễn phí tại 40 điểm dọc các tuyến trung tâm.

Hải An
Hải An 27/08
PC Right 1 GIF
Đề xuất