6 kẻ thù dẫn đến sự thất bại của nhà Nguyễn trong chiến dịch Nam Kỳ

Nhắc đến thất bại ở Nam Kỳ những năm 1858-1862, ngoài nguyên nhân đơn giản là do nhà Nguyễn hèn yếu thì còn nhiều nguyên nhân quan trọng khác.

Thùy Nguyễn Theo dõi
Sống Đẹp
Nguồn: Internet

Những nguyên nhân này mới là yếu tố thực sự khiến nhà Nguyễn không thể dồn sức đánh lùi quân Pháp xâm lược. Ngoài giặc ngoài, nhà Nguyễn thất bại thảm hại là do phải căng mình chống trả nhiều kẻ thù trong nước khác.  

Khởi nghĩa lương dân - giáo dân ở Bắc Kỳ

Vào thời điểm đó, đây được xem là trọng điểm của loạn lạc. Ngoài Bắc khi đó thiên tai liên miên, đê Văn Giang mười mấy năm liền đều bị vỡ khiến dân chúng “tức nước vỡ bờ” vùng lên.

Người nổ phát súng đầu tiên chính là Cao Bá Quát. Tuy nhiên do sức người sức của còn hạn chế, mộng lớn còn chưa thành Cao Bá Quát đã bỏ mạng giữa những trận chiến đầu tiên. Khởi nghĩa Cao Bá Quát bị đàn áp, nhưng đây chỉ là khởi đầu của một phong trào phù Lê đang ngày càng dâng cao. Bà con hừng hực khí thế lật đổ triều đình thối nát, mong muốn gây dựng nên một tân triều thịnh vượng, cuộc sống ấm no.

6-ke-thu-dan-den-su-that-bai-cua-nha-nguyen-trong-chien-dich-nam-ky-2

Tuy nhiên, các cuộc khởi nghĩa liên tiếp thất bại. Đỉnh điểm của phong trào là cuộc nổi dậy của Tạ Văn Phụng. Tạ Văn Phụng còn có các tên là Bảo Phụng, Lê Duy Phụng, Lê Duy Minh. Ông là người Việt thân Pháp và là thủ lĩnh cuộc nổi dậy chống nhà Nguyễn ở Bắc Kỳ khởi từ cuối năm 1861 đến cuối năm 1865 thì kết thúc.

Giặc phỉ Trung Quốc

Vào khoảng những năm 1850 đổ về sau, nhà Thanh bắt đầu suy thoái trầm trọng. Loạn Thái Bình Thiên Quốc nổ ra, nhiều toán cướp người Tàu bắt đầu tràn qua biên biên giới sang phía Bắc nước ta tàn phá, cướp bóc. Chỉ trong khoảng từ tháng 11/1858 đến 1859, nhà Nguyễn đã ghi nhận 2 toán cướp tràn vào Lạng Sơn và Quảng Yên ( Quảng Ninh). 

Toán cướp thứ nhất có tới 2000 tên, được trang bị đủ loại gươm giáo súng đạn. Khi đó, tỉnh Hải Dương phải chia thêm 500 quân sang Quảng Yên để tiếp viện diệt giặc.  

Các cuộc nổi dậy của đồng bào thiểu số ở Tây Nguyên

Những chính sách cai trị sai lầm của nhà Nguyễn đã khiến đồng bào thiểu số liên tục nổi dậy. Vua Minh Mạng không đồng ý chính sách đàn áp diệt chủng, nhưng lại không có biện pháp để chấn chỉnh các biện pháp cai trị. Điều này vô tình khiến tình trạng càng thêm tồi tệ, thù oán trong dân ngày càng chồng chất. 

Không còn cách nào khác, nhà Nguyễn buộc phải xây đồn chốt chặn mọi con đường dẫn lên núi. Tuy nhiên, đến thời vua Tự Đức, dân tộc thiểu số vùng Tây Nguyên vẫn tiếp tục tràn xuống miền duyên hải với nhiều nhóm độc lập. Các tỉnh Quảng Nam bị quân Pháp đổ bộ, tỉnh Quảng Ngãi, Bình Định đều bị tấn công. 

6-ke-thu-dan-den-su-that-bai-cua-nha-nguyen-trong-chien-dich-nam-ky-1

Đến tháng 7/1858, trấn thủ nguyên Chiên Đàn ở Quảng Nam bị giết. Nhà Nguyễn buộc phải bỏ 6 đồn ở Bình Định, rút quân vào 2 đại đồn Nhiếp Man và núi Sắc Thạch cố thủ. Tức là, nhà Nguyễn chỉ còn cai quản được miền duyên hải Nam Trung Bộ mà thôi.

Hải tặc hoành hành

Dưới thời nhà Nguyễn, hải tặc hoành hành dọc các bờ biển của nước ta. Trong khoảng thời gian ngắn ngủi từ tháng 8/1858 đến năm 1859, đã có 4 toán hải tặc tấn công Bình Định, Phú Yên, Khánh Hoà, Bình Thuận, Hà Tiên.

Không chỉ chặn cướp tàu bè trên biển, hải tặc còn cướp của đốt nhà ở Khánh Hòa, thậm chí đốt luôn đồn trại của quan quân ở Bình Định, Phú Yên. Lúc này, ngoài Bắc đang mất mùa, loạn lạc. Hải tặc hoành hành cộng với việc Pháp chiếm Nam Kỳ khiến đường tải gạo tiếp tế từ Nam ra Bắc bị cắt đứt, nhà Nguyễn đã khó khăn càng thêm nguy khốn. 

Campuchia

Thời điểm ban đầu, Campuchia còn ở thế trung lập. Nhưng chỉ 1 năm sau, khi Pháp chuyển quân vào Gia Định, phía Cam cũng nhanh chóng hưởng ứng. Nhà Nguyễn buộc phải củng cố thêm quân dọc biên giới Việt - Cam để đề phòng, lực lượng chống Pháp cũng vì thế mà bị giảm bớt. 

Hoa kiều

Hoa kiều là lực lượng ủng hộ Nguyễn Ánh thời phục quốc. Nhóm này nhận được rất nhiều quyền lợi của nhà Nguyễn. Khi quân Pháp kéo vào Gia Định, bật đèn xanh cho việc mở cửa thông thương, phía Hoa kiều liền trở mặt.

Trong tình cảnh Nam Bộ quá ít giáo dân, Hoa kiều là lực lượng hỗ trợ kinh tế cực mạnh cho Pháp. Chính họ là người đã vơ vét hết gạo miền Nam để xuất khẩu, khiến tình hình an ninh lương thực của Đại Nam - đặc biệt là miền Bắc - càng lúc càng trầm trọng. Đây cũng là lý do không còn gạo để tiếp tế ra Bắc.

Xem thêm: Danh tướng Lê Tần - khắc tinh của quân Mông Cổ

Bình luận
Mới nhất
Vui lòng để bình luận.

Đọc thêm

Chú cá sấu này có tên Babiya, được cho là đang sống ở ngôi đền Sri Ananthapura, quận quận Kasaragod, phía bắc bang Kerala, Ấn Độ.

Kỳ lạ chú cá sấu sống ở ngôi đền thiêng: Hơn 70 năm chỉ ăn chay
0 Bình luận

Lê Tần là danh tướng có công đầu trong việc giúp vua Trần giữ ngai vàng, chống giặc ngoại xâm. Cứ nhắc đến Lê Tần là quân Mông Cổ run bần bật.

Danh tướng Lê Tần - khắc tinh của quân Mông Cổ
0 Bình luận

Vua Minh Mạng triệt dòng đích hoàng tử Cảnh, vua Tự Đức và vua Bảo Đại là con ai vẫn là những điều bí ẩn để lại cho hậu thế biết bao thắc mắc.

3 bí ẩn chấn động của nhà Nguyễn đến nay vẫn chưa có lời giải
0 Bình luận

Trương Minh Giảng (1792-1841) là một công thần nhà Nguyễn, được đánh giá là người “văn võ song toàn”. Ông vừa là một võ tướng vừa là một nhà sử gia, từng giữ chức Tổng tài Quốc sử quán triều Nguyễn.

Lăng mộ của công thần nhà Nguyễn tại Sài Gòn trở thành khu hoang phế và bị chiếm dụng
0 Bình luận

PC Right 1 GIF

Bài mới

Ấm lòng Hà Nội: Sẵn sàng cho người lạ ngủ nhờ, mượn “view triệu đô” xem diễu binh 2/9

Hòa cùng bầu không khí hân hoan của ngày hội lớn, nhiều người dân Thủ đô sẵn sàng mở cửa nhà, cho người lạ “mượn view”, ngủ nhờ để được theo dõi lễ diễu binh, diễu hành 2/9.

Hải An
Hải An 2 ngày trước
Anh tài xế nhanh trí chặt cây đổ do mưa dông, giải tỏa ùn tắc trên phố Hà Nội

Lúc đi lấy hàng tại phố Lê Trọng Tấn (Hà Nội), nam tài xế bắt gặp một cành cây đổ giữa đường do mưa dông, gây ra ùn tắt nghiêm trọng nên đã nhanh trí mượn dao, một mình chặt cành giải phóng tuyến đường.

Chân dung 2 người Việt nhanh trí dùng săm xe đạp làm phao cứu sống 2 trẻ nhỏ chới với giữa biển ở Nhật

Thấy 2 em nhỏ chới với giữa biển, Mạnh Tuấn và Quốc Đạt (người Việt Nam ở Nhật Bản) đã nhanh trí dùng săm xe đạp làm phao, bơi ra ứng cứu, đưa các em an toàn vào bờ.

Hải An
Hải An 14/08
Phó trưởng công an xã ở Nghệ An quyên tiền xây tặng 2 căn nhà kiên cố giúp gia đình nghèo có chỗ ở ấm cúng

Về nhận nhiệm vụ ở nơi khó khăn, thấy 2 hộ dân phải ở trong căn nhà tạm bợ, phó trưởng công an xã đã đi vận động, quyên tiền xây tặng 2 ngôi nhà kiên cố cho bà con có chỗ ở mới ấm cúng hơn.

Hải An
Hải An 13/08
Đường sạt lở, người dân trong làng dùng võng gánh cụ bà băng rừng đi cấp cứu

Lũ lớn khiến đường đi sạt lở, thấy cụ bà có dấu hiệu kiệt sức, người dân trong làng đã dùng võng gánh, vượt đường rừng để đến Trạm Y tế dã chiến ở trung tâm xã Mỹ Lý để cấp cứu và điều trị.

Hải An
Hải An 12/08
Chân dung tài xế taxi cứu sống bé trai bị cát vùi ở Côn Đảo: “Việc mình cứu người là tự nhiên, ai gặp tình huống đó cũng sẽ làm như vậy thôi!”

Bé trai bị vùi trong hố cát sâu ở đặc khu Côn Đảo khi chơi cùng nhóm bạn đã may mắn được tài xế taxi Lê Văn Tý Hon và du khách hợp sức đào bới, đưa ra an toàn.

Hải An
Hải An 09/08
4 mẹ con bị gió dông quật ngã cảm thấy ấm lòng trước sự giúp đỡ của người đàn ông xa lạ

Gặp 4 mẹ con bị gió dông quật ngã giữa đoạn đường vắng vẻ, người đàn ông ở Ninh Bình đã ngay lập tức dừng xe giúp đỡ, hỗ trợ đưa các cháu nhỏ về đến tận nhà. Câu chuyện ấm lòng được chia sẻ trên mạng xã hội đang thu hút sự chú ý của nhiều người.

Xúc động hình ảnh hàng trăm giáo viên tình nguyện đến các trường miền núi Nghệ An để hỗ trợ dọn dẹp bùn đất sau lũ

Những ngày qua, hàng trăm giáo viên của các trường học vùng xuôi đã tình nguyện đem theo cuốc, xẻng lên các điểm trường miền núi Nghệ An để hỗ trợ dọn dẹp bùn đất sau lũ.

Ấm lòng trước khoảnh khắc công an dựng “hàng rào người” đưa sản phụ Nghệ An vượt dòng nước chảy xiết đi sinh

Mới đây tại Nghệ An, hàng chục chiến sĩ công an đã dùng thân mình tạo thành “hàng rào” giữa dòng nước xiết để đưa sản phụ vượt suối đến trung tâm y tế sinh con an toàn.

Hải An
Hải An 02/08
Cha và con gái 6 tuổi may mắn được cứu sống sau khi trôi dạt 13 giờ trên biển Hà Tĩnh

Trong lúc dùng thuyền nhỏ để vui chơi, người cha và con gái 6 tuổi ở Hà Tĩnh bị sóng đẩy trôi dạt trên biển suốt 13 tiếng, may mắn được một tàu vận tải phát hiện và cứu sống.

Hải An
Hải An 01/08
Xúc động khoảnh khắc y bác sĩ đỡ đẻ cho sản phụ giữa đường núi Nghệ An

Đường bị chia cắt, sạt lở nghiêm trọng khiến sản phụ Pịt Thị Hiền không đến được bệnh viện, trước tình huống khẩn cấp các y bác sĩ Trạm Y tế Mường Xén đã đỡ đẻ cho sản phụ ngay giữa đường.

Hải An
Hải An 31/07
60 thợ điện đổ về vùng lũ Nghệ An để hỗ trợ bà con sửa chữa đồ dùng miễn phí

Nước lũ vừa rút nhiều thợ điện tử, điện lạnh đã nhanh chóng di chuyển đến các khu vực bị ảnh hưởng giúp người dân sửa chữa miễn phí máy giặt, tủ lạnh,…

Hải An
Hải An 28/07
Học sinh, sinh viên cả nước sẽ được hỗ trợ 50% mức đóng BHYT thay vì 30% như trước

Từ 1/7,  học sinh, sinh viên cả nước sẽ được hỗ trợ 50% mức đóng bảo hiểm y tế, thay vì chỉ 30% như trước. Đây là điểm mới quan trọng trong nghị định 188/2025 của Chính phủ.

Hải An
Hải An 26/07
Viettel cộng tài khoản, mở roaming, chuẩn bị drone phát sóng cho vùng lũ ở Nghệ An

Tổng Công ty Viễn thông Viettel (Viettel Telecom) cho biết vừa hoàn thành việc cộng tiền vào tài khoản cho 31.000 khách hàng tại các khu vực bị cô lập do lũ lụt ở Nghệ An.

Science Fair 2025: Chuyến phiêu lưu kỳ thú đến vùng đất khoa học

Vào  ngày 03/08/2025 sắp tới, COSMOS chính thức tổ chức sự kiện khoa học thường niên SCIENCE FAIR 2025 , chia sẻ những kiến thức, trải nghiệm bổ ích và lan tỏa tình yêu khoa học đến cho các bạn trẻ trên địa bàn thành phố Hà Nội và bất cứ ai có niềm đam mê với bộ môn này. 

PC Right 1 GIF
Đề xuất