Tuyến đường sắt độc nhất vô nhị

Trên thế giới, những tuyến đường sắt răng cưa với nhiều trải nghiệm độc đáo luôn là điểm đến thu hút hàng đầu của du khách toàn cầu. Chuyến tàu đông khách nhất Thụy Sỹ - Jungfraubahn, mỗi ngày đưa đón khoảng 5.000 khách tham quan, là một chuyến tàu răng cưa trên núi.

Tại Việt Nam, tuyến đường sắt Phan Rang – Đà Lạt là 1 trong 2 cung đường sắt leo núi duy nhất trên thế giới chạy bằng răng cưa (cùng với Pinlatus-Bahn tại Thụy Sĩ). Con đường của VIệt nam kỳ vĩ hơn vì nó vừa dài lại có độ độ dốc lớn hơn con đường của Thụy sĩ (VN dài 84 km, trong đó có tới 43 km đường răng cưa; Thụy sĩ chỉ có gần 25 km ở đoạn vượt qua đèo Furka trên dãy). Tuyến tàu hỏa Phan Rang – Đà Lạt đã ghi dấu ấn đậm nét trong lịch sử của ngành công nghiệp đường sắt thế giới.

Tuyến đường sắt Phan Rang – Đà Lạt hội tụ cả 3 yếu tố làm nên sự thu hút của các tuyến đường sắt nổi tiếng trên thế giới: Đó là được xây trên địa thế mạo hiểm, điều kiện kỹ thuật cực khó và có phong cảnh ấn tượng.

Tuyến đường huyền thoại này nằm trong toạ độ kết nối hành lang du lịch Đà Lạt – Phan Rang với lượng khách ổn định và không ngừng tăng trưởng bình quân 11-15%/năm (theo CBRE) ở thời điểm không dịch bệnh. Năm 2019, Đà Lạt thu hút gần 7 triệu lượt du khách (khách quốc tế hơn 14%) trong khi Ninh Thuận đón 2,35 triệu lượt khách.

Con đường sắt răng cưa nối liền Phan Rang – Đà Lạt được bắt đầu thi công vào năm 1908 (có tài liệu nói sớm hơn vài năm) theo lệnh của Toàn quyền Paul Doumer. Sau nhiều năm gian khổ xây dựng, đến năm 1932 chính thức hoạt động.

Con đường sắt này một thời là cầu nối hữu ích và thơ mộng giữ miền biển Nam Trung bộ với thành phố du lịch Dalat trên cao nguyên Lâm viên.

Nhưng vì “ chiến sự ác liệt” nên đến năm 1972 con đường sắt huyền thoại này phải ngừng hoạt động.

Đưa tuyến đường sắt răng cưa trở lại

Với mong muốn phục hồi tuyến đường sắt răng cưa Phan Rang – Đà Lạt, ngày 23/04, Tập đoàn Du lịch Crystal Bay cùng các đối tác hàng đầu trong nước và quốc tế trong lĩnh vực đường sắt như: Công ty Cổ phần giải pháp kinh doanh Corex, Công ty CP tư vấn đầu tư và xây dựng GTVT cùng các chuyên gia đường sắt Pháp đã ký hợp đồng tư vấn dự án khôi phục tuyến đường sắt huyền thoại này.

Theo Hợp đồng được ký giữa Tập đoàn du lịch Crystal Bay và các đối tác, tháng 10/2022 hồ sơ Khôi phục tuyến đường sắt Phan Rang- Đà Lạt sẽ được các tư vấn hoàn thành để trình cơ quan nhà nước có thẩm quyền xem xét, phê duyệt.

Bà Nguyễn Hoài Thu, Chủ tịch HĐQT Công ty cổ phần giải pháp kinh doanh Corex, đơn vị tư vấn, quản lý điều phối dự án khôi phục tuyến đường sắt Phan Rang – Đà Lạt nhấn mạnh: “Phục hồi tuyến đường sắt răng cưa Phan Rang – Đà Lạt giúp nâng tầm du lịch, thu hút du khách trải nghiệm, vừa đóng góp vào sự phát triển kinh tế - xã hội của các địa phương có tuyến đường đi qua, trong đó đặc biệt là Lâm Đồng với thế mạnh du lịch cảnh quan núi và Ninh Thuận với du lịch biển”.

Kiến trúc sư Emmanuel Livadiotti – Giám đốc Công ty TNHH MAP3 - Đại diện nhóm chuyên gia tư vấn từ Tổng công ty đường sắt Pháp và Viện thiết kế các công trình đường sắt Pháp chia sẻ: “Khi nhận được yêu cầu từ Crystal Bay, chúng tôi đã nghiên cứu, tìm hiểu kiến trúc các toa tàu cách đây 100 năm. Từ đó, chúng tôi đưa ra các ý tưởng thiết kế không chỉ bảo tồn được những nét kiến trúc độc đáo mà còn tái hiện lịch sử đậm dấu ấn thời gian giúp khai thác hiệu quả tiềm năng của tuyến đường”.

Cụ thể, trên tuyến đường sắt răng cưa Phan Rang – Đà Lạt, Crystal Bay và các đối tác sẽ triển khai chuyến tàu di sản Đông Dương - chuyến tàu tương tác văn hóa đầu tiên trên thế giới. Chuyến tàu đặc biệt này như một “sân khấu sống, bảo tàng sống”, đưa du khách ngược dòng thời gian, đắm chìm, tương tác và sống lại thời kỳ văn hóa của hơn 100 năm trước.

Có mặt tại sự kiện, cựu đại sứ Pháp tại Việt Nam Jean Noel Poirier nhận định: “Tuyến đường sắt răng cưa Phan Rang – Đà Lạt là dự án đầy cảm xúc và ấn tượng, đã đi vào lịch sử và ghi đậm kỷ niệm sâu sắc của người Pháp tại Việt Nam. Tôi rất tin tưởng, sau khi khôi phục, tuyến đường sắt này chắc chắn thu hút nhiều du khách trong nước và quốc tế”.

Ông Nguyễn Đức Chi, Chủ tịch HĐQT Tập đoàn du lịch Crystal Bay, người rất tâm huyết với dự án khôi phục tuyến đường sắt Phan Rang – Đà Lạt cho biết: “Tam giác du lịch Khánh Hoà, Lâm Đồng, Bình Thuận năm 2019 đã đón hơn 19 triệu du khách với tốc độ tăng trưởng đều đặn mỗi năm 15%, liên tục trong suốt 10 năm".

Theo ông Chi, nếu năm 2023, dòng khách tới Khánh Hoà - Lâm Đồng - Bình Thuận bằng năm 2019 và tăng trưởng đạt mức 15% mỗi năm thì đến năm 2030, 3 địa phương này sẽ đón hơn 50 triệu khách/năm. Ninh Thuận có tài nguyên du lịch đặc trưng rất giàu có, là trái tim của tam giác du lịch này. Chúng tôi hy vọng đến năm 2030 có thể thu hút ít nhất 5 triệu du khách/năm sử dụng các dịch vụ du lịch trải nghiệm trên và dọc theo tuyến đường sắt răng cưa độc đáo Phan Rang - Đà Lạt.

Tam giác du lịch Khánh Hoà - Lâm Đồng - Bình Thuận hiện có khoảng 110.000 phòng khách sạn (Khánh Hoà có hơn 55.000 phòng, Lâm Đồng có gần 35.000 phòng, Bình Thuận có 16.400, Ninh Thuận có 3.500 phòng), có khả năng đón hơn 40 triệu lượt khách.

Tuy nhiên, các dịch vụ du lịch trải nghiệm còn thiếu nhiều, chưa giữ được chân du khách nghỉ dưỡng, trải nghiệm dài ngày. Tuyến đường sắt răng cưa Phan Rang – Đà Lạt nối biển với cao nguyên, cùng vô số các dịch vụ trải nghiệm ở mỗi nhà ga sẽ làm phong phú thêm sản phẩm du lịch, tạo nên tính hấp dẫn đầy thú vị của điểm đến Nam miền Trung và Tây Nguyên.

Đọc thêm: Nguyên do khiến tỉnh Khánh Hòa chấm dứt việc du lịch ở đảo Bình Ba và Bình Hưng