Ghé thăm hòn đảo Taquile (Peru): Nơi đàn ông càng giỏi đan lát càng dễ lấy vợ

Đàn ông phải biết đan mới lấy được vợ

Hòn đảo nhỏ Taquile (Peru) chỉ có vỏn vẹn 1300 cư dân. Được xếp vào hàng bậc thầy kỹ năng đan lát trên đảo, ông Alejandro Flores Huatta năm nay đã 67 tuổi. Ông học kỹ thuật làm mũ chullo từ anh trai và ông nội, đến thời điểm hiện tại, ông Alejandro có thể dễ dàng đan chullo bằng gai xương rồng thay vì kim đan.

Kỹ năng đan được họ học từ những người đi trước bởi ngôn ngữ địa phương của Taquile không được viết ra nên chỉ có thể truyền dạy qua hành động. Đàn ông ở hòn đảo này phải biết đan mũ chullo mới được công nhận. Đây là loại mũ biểu tượng của đảo, được sử dụng rộng rãi ở vùng núi Andean. Loại mũ này được người bản địa dùng để chống chọi với điều kiện thời tiết khắc nghiệt.

Mũi chullo có vành tai, dây buộc ở dưới cằm cùng màu sắc đa dạng. Với người dân trên đảo Taquile, mũ chullo mang nhiều ý nghĩa. Trong khi phụ nữ dệt vải và cung cấp len từ cừu thì nam giới sẽ có trách nhiệm sản xuất những chiếc mũ chullo. Không chỉ đơn thuần là đồ giữ ấm, mũ chullo còn đóng vai trò quan trọng trong cấu trúc xã hội của hòn đảo.

Một chiếc mũ chullo có thể nói lên sự sáng tạo, tâm trạng và bản lĩnh của đàn ông – một truyền thống mà người dân vẫn nỗ lực bảo tồn bao năm qua. Thông thường, những cậu bé trên đảo sẽ bắt đầu học đan mũ từ khi mới 5-6 tuổi. Những chiếc mũ đầu tiên sẽ có màu trắng, sau đó sẽ học pha chế màu từ thực vật và khoáng chất để tạo ra những chiếc mũ tinh tế, màu sắc hơn.

Kể cả những người thợ lành nghề nhất cũng phải mất 1 tháng với làm xong một chiếc mũ chullo, nó yêu cầu sự phức tạp, thể hiện nhiều ý nghĩa đặc biệt. Nhờ mũ chullo mà đàn ông ở Taquile mới có thể cưới được vợ. Những cô gái sẽ lựa chọn bạn đời bằng khả năng đan chullo bằng những chiếc kim mảnh, bố vợ kiểm tra sự chu đáo của con rể cũng bằng mũ chullo. Một người bạn đời tốt đồng nghĩa với việc anh ta đan được chiếc chullo chất lượng, giữ được nước khi di chuyển khoảng cách xa.

Ông Juan – chủ tịch hòn đảo cũng xác nhận điều này. Các cô gái ai cũng mong muốn chồng mình có thể đan được những chiếc mũ chullo hoàn hảo. Người nào đan mũ càng tốt thì cơ hội có bạn gái, lấy được vợ càng cao. Các biểu tượng trên mũ được làm tùy theo ý tưởng của người đan. Tuy nhiên, một số hình tượng phổ biến có thể kể đến: bông hồng 6 cánh (đại diện cho 6 cộng đồng trên đảo), các loại chim cò, gia súc, cừu, chim ưng...

Mũ chullo có 2 màu sắc chính là đỏ và xanh. Trong đó, màu đỏ đại diện cho máu của những người xưa đã ngã xuống còn màu xanh nói lên sự tôn kính với hồ thiêng Mama Cocha. Năm 2005, nghệ thuật dệt may của Taquile được UNESCO công nhận là Di sản Văn hóa Phi vật thể của Nhân loại. Điều đáng nói, chiếc mũ chullo cũng thay đổi liên tục trong suốt cuộc đời của một người đàn ông. Khi anh ta đạt đến thứ bậc cao như vị trí lãnh đạo, trưởng lão..., chiếc chullo cũng cần phải thay đổi theo.

Phụ nữ là trụ cột của gia đình

Trong văn hóa của đảo Taquile, phụ nữ rất được coi trọng. Họ là những người có tiếng nói trong các quyết định của gia đình và hòn đảo.

Alejandro cho biết: “Chúng tôi đều phải có trách nhiệm và làm việc, đưa ra quyết định cùng nhau. Ở trên đảo, một người đàn ông độc thân không thể tự làm lãnh đạo mà phải cần có vợ mình. Đó đã là quy luật từ thời cổ đại”.

Giống như mũ chullo của đàn ông, phụ nữ trên đảo cũng có sản phẩm làm nên tên tuổi của mình – đó chính là những chiếc thắt lưng gọi là chumpi. Họ dệt những chiếc thắt lưng này để làm quà tặng chú rể trong ngày trọng đại.

Bên trong chumpi có tóc của người vợ, khi độc thân thì tóc bên trong chumpi sẽ là của mẹ chàng trai. Cũng giống như chullo, họa tiết của chumpi mang những ý nghĩa biểu tượng và đặc trưng của từng gia đình, cộng đồng trên đảo. Chumpi còn được nhiều người biết tới với cái tên “thắt lưng lịch” do có 12 ô thể hiện 12 tháng trong năm.

Phụ nữ Taquile cũng sẽ truyền lại kỹ thuật này cho con gái và cháu gái của họ. Chumpi còn vô cùng hữu ích trong đời sống của người dân trên đảo, chúng thường được dùng như công cụ hỗ trợ việc gieo hạt, trồng trọt và xén lông cừu...

Xem thêm: Hòn đảo kỳ lạ chỉ cho phép đàn ông đặt chân tới: Duy nhất một người phụ nữ là ngoại lệ