Những bức ảnh về người Việt hơn 100 năm trước qua ống kính nhiếp ảnh gia người Pháp

Pierre Dieulefils (1862 - 1937) sinh ra và lớn lên tại Pháp, ông sang Đông Dương lần đầu năm 1885. Hai năm sau, ông giải ngũ rồi trở về Pháp. Năm 1888, ông quay lại miền Bắc Việt Nam, rẽ sang làm nghệ sĩ nhiếp ảnh. Năm 1909, ông tập hợp bộ ảnh về Đông Dương và xuất bản tập sách ảnh mang nhan đề "Indo-chine Pittoresque & Monumentale: Annam - Tonkin" (tạm dịch: Đông Dương xinh đẹp và kỳ vĩ: Trung Kỳ - Bắc Kỳ). Tác phẩm đem lại cho ông huy chương vàng tại Đấu xảo quốc tế ở Bruxelles năm 1910. Sau đó, ông tiếp tục ra mắt cuốn Cochinchine - Saïgon et ses environs (tạm dịch: Nam Kỳ - Sài Gòn và vùng phụ cận).

Dưới đây là bộ ảnh mà nhiếp ảnh gia người Pháp này đã chụp được tại Việt Nam cách đây hơn 100 năm:

Phụ nữ thành thị, ít phải lao động thường mặc áo dài để phân biệt với tầng lớp lao động nghèo. Xu hướng áo năm thân còn kéo dài đến đầu thế kỷ 20, trước khi dần bị thay thế bởi áo dài Le Mur với nhiều chi tiết Âu hóa, do họa sĩ Cát Tường sáng tạo.

Tục để móng tay dài đến mức cuộn tròn lại - còn gọi là móng tay lá lan - xuất phát từ quan niệm người quyền quý, cao sang không phải động chân, động tay, lao động bị coi là công việc thấp hèn. Một số nho sĩ cũng cho rằng thân thể mình do tạo hóa và cha mẹ ban cho, phải gìn giữ tất cả những gì có thể.

Vào thời Pháp, Chợ Lớn là một thành phố tách bạch với Sài Gòn trước khi được hợp nhất năm 1956. Ngày nay, khu vực chợ Lớn tương ứng với quận 5, 6 của TP HCM.

Nam giới thời kỳ này chuộng áo dài cổ đứng, đội khăn đóng trong các dịp quan trọng: quan, hôn, tang, tế. Cổ áo đứng, tạo khuôn tròn theo cổ, năm khuy áo bằng ngà, xương (vàng, bạc, đồng, tùy giàu nghèo) được khâu đính từ cổ (một khuy), vắt chéo sang phía xương đòn gánh phải (một khuy), ba khuy còn lại được đính cách đều nhau dọc theo lườn phải.

Vua Duy Tân tên thật là Nguyễn Phúc Vĩnh San, lên ngôi khi mới bảy tuổi. Theo sách "Vua Duy Tân" của tác giả Hoàng Hiển - xuất bản năm 1995, dù còn nhỏ, ông không hề tỏ ra sợ Tây, nói năng đúng khẩu khí vương quyền. Tiếp Toàn quyền Đông Dương và Khâm sứ Trung Kỳ, ông nói thẳng bằng tiếng Pháp. Khi chọn niên hiệu, Vĩnh San lấy chữ "Duy Tân", có nghĩa là thuật cải cách hoặc nhà vua canh tân (đổi mới).

Phụ nữ Lô Lô thường dùng khăn quấn thành nhiều lớp trên đầu hoặc đội. Khăn được trang trí các mô típ hoa văn và các tua vải màu sắc rực rỡ. Trang phục của họ thường là loại áo dài cổ vuông, tay dài, chui đầu, hoặc loại áo ngắn thân cổ vuông, ống tay áo nối vào thân, có thể tháo ra, ngoài ra còn có áo cánh ngắn, xẻ ngực, cổ cao, tròn cài cúc.

Xem thêm: Những bức ảnh hiếm hoi về chợ Bưởi, Hà Nội những năm 1920