Ông chú 7x bỏ lương ngàn đô về nuôi nằm dưới bùn đen, mò lên bán kiếm tiền tỷ mỗi năm

Đinh Văn Việt (SN 1974, trú tại ở xóm Nội, xã Khánh Lợi, huyện Yên Khánh, Ninh Bình) có kinh nghiệm hàng chục năm trong nghề nuôi trai nước ngọt lấy ngọc. Công việc này đã đem đến thu nhập tiền tỷ mỗi năm cho anh. Thế nhưng ít ai biết được, trước khi có được thành công như hôm nay, người đàn ông này đã phải hạ quyết tâm rất lớn.

Theo báo Dân Việt, sau khi học xong cấp 3 (1993), anh Đinh Văn Việt xin vào làm việc ở Công ty Liên doanh Ngọc trai Hạ Long. Do có năng khiếu cũng như khả năng nói tiếng Nhật tốt, anh là 1 trong số ít người được đào tạo chuyên sâu về nghề nuôi cấy ngọc trai nước mặt tại Nhật Bản vào những năm đầu thập niên 90 của thế kỷ trước. Cũng nhờ có tay nghề giỏi mà anh Việt được trả mức lương "khủng" (khoảng 1 cây vàng/tháng) vào thời điểm đầu những năm 2000.

Ấy vậy mà chàng trai trẻ không chịu "an phận thủ thường". Trong đầu luôn ấp ủ kế hoạch xây dựng cho mình một "đế chế" ngọc trai riêng. Sau nhiều năm làm việc có kinh nghiệm, anh Việt quyết định xin nghỉ để "hiện thực hóa" giấc mơ của mình.

Đầu năm 2005, anh Đinh Văn Việt liều mạng vay ngân hàng gần 2 tỷ đồng, dồn vốn đầu tư khu nuôi trai rộng 10ha giữa vịnh Hạ Long (Quang Ninh). Chính tại vùng đất này, vợ chồng anh đã nếm đủ giông gió, bão biển, bao phen chết hụt cùng những con trai ngậm ngọc dưới đáy biển sâu.

6 năm khởi nghiệp là hành trình mất nhiều hơn được. Có thời điểm, vợ chồng anh phải bán tháo cả cơ nghiệp đi để trả nợ. Nhưng không chịu khuất phục trước khó khăn. Vợ chồng anh Việt cùng nhau đùm cơm nắm vào tận khu đầm phá Tam Giang (Thừa Thiên - Huế) tiếp tục theo đuổi giấc mơ làm giàu từ hạt ngọc trai. 

Thế nhưng, sự cố gắng nỗ lực của cặp vợ chồng trẻ vẫn không được "trời thương". Vào năm 2011, trận đại hồng thủy kéo đến, cả vùng nước mặn đầm phá Tam Giang bỗng thành đầm nước ngọt. Hơn 20 vạn con trai đang ngậm ngọc non ở khu nuôi rộng 10ha lăn ra chết. Vợ chồng anh Việt khóc cạn nước mắt trong bất lực, rồi nhìn dòng nước đục ngày ngốn hết tiền của, xương máu.

Sau hai lần khởi nghiệp thất bại, anh Việt nhân ra rằng, phá Tam Giang không phải miền đất hứa. Loài trai nước mặn có vẻ không có duyên với anh. Vợ chồng anh Việt lại lần nữa ngậm ngùi ôm tiếc nuối, xót xa trở về quê hương Ninh Bình.

Tại đây anh đã tiến hành nghiên cứu và triển khai việc nuôi trai nước ngọt trong sông, trong đầm để cấy ngọc. Nhưng khổ nỗi, những nghiên cứu về kỹ thuật nuôi cấy trai nước ngọt quá ít, tìm hiểu khắp miền Bắc cũng chẳng thấy mô hình nào để học tập.

Sau một thời gian dài, trên các khúc sông Hoàng Long, sông Đáy, sông Vạc và ao đầm của tỉnh Ninh Bình, người ta thấy anh Việt đen nhẻm lặn ngòi khắp các con sông. Anh Việt chi các khoản tiền khá lớn để thuê thợ mò tìm những con trai dưới đáy bùn về làm thí nghiệm. Sau quá nhiều lần thử nghiệm thất bại, anh Việt tưởng như mình đã hết cách, phải từ bỏ nghiệp nuôi trai.

Nhưng sau nhiều ngày suy nghĩ, anh quyết định lặn xuống đáy sông quan sát tập tính của trai nước ngọt. Và quyết định này đã giúp anh có sự điều chỉnh hợp lý về quy trình nuôi.

Sau 3 năm miệt mài nghiên cứu tốn bao tiền của và công sức, cuối cùng anh Đinh Văn Việt là người đầu tiên phát hiện ra loài trai xanh cánh mỏng (sống ở nước ngọt) có mô tế bào tạo màu sắc xà cừ ngọc trai đẹp ngang ngửa trai nước mặn. Đây chính là loài trai có tiềm năng lớn để nuôi khai thác ngọc trai nước ngọt...

Anh Việt tiến hành ghép mô tế bào của trai xanh cánh mỏng và nhân (làm từ vỏ loài trai cóc) vào khu vực xoang màng áo ngoài của loài trai đen cánh dày (có kích thước lớn và khỏe mạnh). Kết quả đã tạo ra được những viên ngọc tuyệt bích. 

Nhớ lại quãng thời gian hao tâm tốn sức đó, anh Việt kể: "Trong 3 năm ròng nghiên cứu, bao nhiêu vốn liếng đều đổ vào đây hết, hai vợ chồng tôi lại quay về vạch xuất phát. Nhưng may mắn là tôi đã tìm ra chìa khóa để bắt loại trai nước ngọt này nhả ra ngọc, hứa hẹn sẽ mở ra hướng đi mới trong phát triển kinh tế ở địa phương".

Tính đến nay, anh Việt đã có kinh nghiệm hơn 6 năm làm nghề, quy mô nuôi trai lấy ngọc của anh đã lên đến 10,5ha. Cơ sở của anh đang thả nuôi gần 80.000 con trai dưới ao.

Anh Việt kể, để có được ngọt trai nước ngọt chất lượng cao, ban dầu phải tìm được loài trai xanh cánh mỏng và trai đen cánh dày. Hai loại trai này có tuổi thọ cao, sức sống bền. Khi trưởng thành có kích cỡ lớn từ 20 - 35cm, trọng lượng hơn 2kg/con.

Thời gian cấy ghép trai bắt đầu từ tháng 12 năm nay cho đến tháng 2 năm sau. Kỹ thuật ghép ngọc trai được thực hiện đúng quy trình thì sẽ không bị nhiễm khuẩn, cho tỷ lê sống cũng như đậu ngọc cao nhất.

Sau khi cấy nhân, nuôi từ 24 đến 30 tháng là trai cho ngọc, tùy thuộc vào chất lượng nguồn nước ao nuôi và nhiệt độ thời tiết từng năm. Tỷ lệ trai lấy ngọc còn sống đạt khoảng 60%, trong số đó có khoảng 70% là cho ngọc.

"Trung bình mỗi năm tôi thu về được trên 100.000 viên ngọc trai, loại ngọc đẹp chiếm khoảng 35%, được bán với giá từ 300.000-500.000 đồng/viên. Số còn lại là hàng xô được bán theo kg, giá ngọc trai hàng xô dao động từ 10 -15 triệu/kg. Sau khi trừ hết chi phí, tôi lãi khoảng 3,5 tỷ đồng", anh Việt chia sẻ.

Cũng theo anh Việt, nghề nuôi trai lấy ngọc tiềm ẩn nhiều rủi ro, nếu không sát sao cẩn thận có thể sẽ trắng tay. Anh Việt giải thích, con trai có sức đề kháng yếu nên mỗi khi môi trường sống thay đổi đột ngột, trai dễ bị sốc chết. Nắng nóng kéo dài hay mưa nhiều cũng là nguyên nhân dẫn đến điều này, nếu không có biện pháp xử lý kịp thời thì trắng tay.

Đặc biệt là nguồn nước lấy vào ao nuôi ngọc trai, nếu không may bị ô nhiễm sẽ khiến trai chết hàng loạt. Vì vậy nghề này tuy kinh tế mang lại cao nhất trong các loại con nuôi thủy sản, nhưng luôn tiềm ẩn rủi ro, có thể mất trắng bất cứ khi nào.

"Dù tôi có rất nhiều kinh nghiệm, nhưng nhiều năm gặp các yếu tố bất lợi từ khách quan nên không thể kiểm soát được, khiến đàn trai chết hàng loạt, thua lỗ hàng tỷ đồng. Nghề nuôi trai nhìn thì bên ngoài thì hào nhoáng nhưng khi bắt tay vào làm mới thấy cực nhọc, rất dễ chịu tác động từ thời tiết cực đoan, ôi nhiễm mỗi trường.  Để kiếm được từng viên ngọc không hề đơn giản chút nào", anh Việt chia sẻ về khó khăn của nghề.

Khoảng 2 năm nay do ảnh hưởng của dịch bệnh nên đầu ra gặp khó khăn, sản lượng bán ra chậm hơn các năm trước. Việc xuất khẩu cũng không thuận lợi như các năm trước. Tuy nhiên, anh Việt vẫn cố gắng duy trì để khi dịch bệnh được kiểm soát, sản lượng đưa ra tiếp tục tăng cao.

(Theo Phạm Quân/Dân Việt)

Xem thêm: Lão nông U60 ở Lạng Sơn liều lĩnh trồng cam đặc sản của người Kinh, thu tiền tỷ mỗi năm