Đạo lý từ 3 lần gặp mẹ của Đức Phật: Trăm nết thiện chữ HIẾU đứng đầu

Đức Phật chính là Thái tử Siddhartha Gautama, sống vào thế kỷ thứ 5 hoặc thứ 6 TCN ở một vùng đất có tên là Lumbini, ngày nay thuộc Nepal. Ngài là con trai của Đức vua Suddhodana và Hoàng hậu Maya Gotami.

Sau khi Thái tử chào đời được 7 ngày thì Hoàng hậu Maya qua đời. Vì thế, Thái tử lớn lên trong sự chăm sóc và yêu thương của người dì ruột tên là Pajapati Gotami. 

Trong tiếng Phạn, Maya có nghĩa là Tình yêu, còn Siddhartha nghĩa là Toại nguyện. Nó cũng có mối liên quan mật thiết đến những câu chuyện xảy ra trong cuộc đời của Đức Phật. 

Trong các bài viết về Đức Phật, hình tượng Maya hiện lên không hiều. Song các nhà nghiên cứu cũng đã phát hiện ra một số câu chuyện về Maya, không chỉ với tư cách Hoàng hậu mà còn là một người mẹ vô cùng vĩ đại. 

Dưới đây là 3 câu chuyện về những lần Đức Phật gặp mẹ trước khi Ngài chọn con đường Phật pháp, rời ra chốn cung điện nguy nga:

3 lần gặp mẹ của Đức Phật

Lần thứ nhất Đức Phật gặp bên bờ sông Nairanjana

Chuyện kể rằng, sau khi qua đời, Hoàng hậu Maya được tái sinh vào cõi trời, trở thành một chư tiên. Khi Thái tử Gautama bước vào giai đoạn tu khổ hạnh, vì nhịn ăn nên đã kiệt sức. Lúc này, các sử giả đã báo cho bà rằng, đứa con bà yêu quý đang chết dần chết mòn. 

Nhận tin này, Hoàng hậu Maya liền đi đến ngay bờ sông Nairanjana, nơi Thái tử đang nằm bất động trên mặt đất. Nhìn thấy con, bà như đứt từng khúc ruột. Bà vừa khóc vừa hát cho con những lời ca dịu dàng:

Con trai, khi ta sinh ra con, ở Khu vườn Lumbini

Không cần ai trợ giúp, con đã tự đi được 7 bước, như 1 chú sư tử

Con nhìn ra 4 hướng và nói rằng, "Đây là kiếp cuối cùng của ta".

Giờ những lời nói này sẽ không bao giờ trở thành hiện thực.

Giờ ta sẽ nhờ ai giúp được con trai ta đây?

Giờ ta sẽ khóc trong đau đớn với ai đây?

Ai sẽ giúp đứa con trai duy nhất của ta sống lại đây?

Đột nhiên, Thái tử tỉnh dậy trong sự sững sờ, bối rối và hỏi người phụ nữ đứng trước mặt mình là ai. Một lần nữa, Hoàng hậu Maya trả lời bằng những câu hát:

Con trai, ta chính là mẹ con đây

Ta đã mang trong mình hình hài quý giá của con trong 10 tháng

Ta đang khóc trong nỗi tuyệt vọng

Thái tử Gautama bình tĩnh trấn an mẹ và nói rằng, những lời tiên tri về số phận của Ngài nhất định sẽ trở thành sự thật. Rằng bà không nên tuyệt vọng, trái lại nên vui mừng vì chẳng bao lâu nữa, con trai bà sẽ thành Đức Phật.

Nghe con trai nói xong, Hoàng hậu đi vòng quanh con 3 lần, rải những cánh hoa lên người Thái tử rồi trở về cõi trời.

Lần thứ hai, Thái tử Gautama tới cõi trời Trayastrimsha để gặp mẹ

Lúc này, Thái tử đã đi đến đoạn cuối của cuộc đời mình. Ngài đã đi thuyết pháp không mệt mỏi ở nhiều nơi trong chốn nhân gian suốt hơn 40 năm, cứu độ được biết bao nhiêu chúng sinh khỏi những đau khổ, giúp họ bỏ đường sai trái theo con đường hướng thiện để có cuộc sống bình yên ơn.

Song trong lòng Ngài luôn canh cánh nỗi ưu phiền, đó là vẫn chưa có cơ hội thể hiện tình cảm của mình với mẹ. Một trong những mong muốn cuối cùng của Ngài chính là được thuyết pháp cho mẹ nư một sự bày tỏ lòng biết ơn đến công sinh thành của Người. 

Cũng vì lẽ đó, trước khi qua đời, Ngài đã đến thăm mẹ ở cõi trời Trayastrimsha trong 3 tháng để thể hiện sự kính trọng với bà và thuyết pháp cho bà. Trong thời gian này, Maya đã được con thuyết pháp, giác ngộ và trở thành Phật tử, chính thức cắt bỏ mối quan hệ mẹ - con. 

Khi nhìn những giọt nước mắt lăn trên má mẹ mình, Đức Phật đã nói rằng trên đời sự chia ly là điều không thể tránh khỏi, và cõi Niết bàn đang chờ Ngài, đã đến lúc Ngài rời đi.

Lần thứ ba Đức Phật gặp mẹ tại cõi Niết bàn

Có một số tài liệu viết rằng, người cuối cùng tới tiễn đưa thân thể của Đức Phật trước khi được đưa đi hỏa táng là tín đồ Mahakasyapa của Ngài. Rằng đôi chân của Ngài đã xuất hiện bên dưới tấm vải liệm của các Phật tử có thể bày tỏ sự tôn kính với Ngài, nhưng cũng có một số nguồn viết rằng chính bà Maya mới là người cuối cùng nhận được vinh dự đó.

Trong kinh Mahamayasutra cũng có viết rằng ở Kushinigar có một ngọn tháp thờ (stupa) ở gần khu vực hỏa táng được xây dựng để kỷ niệm chuyến thăm viếng con trai cuối cùng của bà Maya.

Sau khi biết tin con trai đã chết, bà Maya nhanh chóng xuất hiện trước quan tài của con, gần như ngất đi vì đau đớn. Bà chạm vào chiếc áo cà sa của con cùng chiếc bát khất thực ở gần đó. Đột nhiên, nắp quan tài bật mở, và Đức Phật bỗng nhiên ngồi dậy.

Những vầng hào quang bao quanh Ngài và tỏa sáng rực rỡ. Tái hợp với mẹ lần cuối, Đức Phật đã tôn vinh bà Maya là một người mẹ, một người phụ nữ tuyệt vời, đáng kính trọng, và an ủi bà bằng câu nói cuối cùng: "Xin Người đừng khóc, tất cả những điều này đều tuân theo Phật pháp".

Đạo lý về chữ Hiếu từ 3 lần gặp mẹ của Đức Phật

Mặc dù những câu chuyện trên ít nhiều mang yếu tố thần thoại, hoang đường. Nhưng phía sau những câu chuyện ý là đạo lý không hề hoang đường.

Dù Hoàng hậu Maya đã rời xa cõi trần, nương nhờ cõi trời nhưng bất kỳ khi nào con gặp khó khăn, trái tim người làm mẹ lại cảm thấy như muôn vàn mũi dao đâm. Đồng thời bà cũng tìm đủ mọi cách để giúp con. Rồi sau đó lại đau đớn vì phải rời xa con, dù biết đó là quy luật tất yếu của cuộc đời.

Câu chuyện cũng cho thấy sự hiếu thảo và lòng kính trọng vô hạn của Đức Phật dành cho mẹ. Dù Ngài đã tu hành đắc đạo, trở thành Phật, thì trước tiên, Ngài vẫn là một người con, suốt đời không quên ơn sinh thành của mẹ và nhất định phải gặp mẹ trước khi chết để bày tỏ tấm lòng của mình.

Cổ nhân đã dạy, trong trăm nết thiện chữ HIẾU đứng đầu, chính vì vậy, dù là ai thì cũng cần đặt chữ hiếu lên hàng đầu.

Không phải cứ đáp ứng đầy đủ các nhu cầu vật chất cho cha mẹ mới là có hiếu. Điều mà cha mẹ nào cũng mong ở con mình, đó là sự yêu quý, hiếu kính và lễ phép. Chỉ cần một nụ cười, một sự sẻ chia, quan tâm của con cũng đủ để cha mẹ mỉm cười hạnh phúc.

Xem thêm: Trước khi tạ thế, Đức Phật có để lại một câu giá trị ngàn vàng