Câu chuyện Phật giáo "Tôn giả cảm hóa đạo tặc" và lời Phật dạy về cách cảm hóa người khác

Câu chuyện Phật giáo "Tôn giả cảm hóa đạo tặc"

Thời Đức Phật, có tên cướp nổi tiếng tên Angulimāla gặp ai giết nấy, vô cùng tàn sát, khiến cho dân làng rất lo sợ. Một hôm khi đang trên đường quay về nhà, Ngài tình cờ gặp tên cướp Angulimāla. 

Thấy Đức Phật đang đi một mình, tên cướp mừng lắm vì việc giết Ngài rất thuận lợi, hắn lấy kiếm và tấm khiên, đeo cung và tên vào, đi theo sau lưng Đức Phật.

Thế nhưng Đức Phật dùng thần thông khiến cho tên cướp đi nhanh tới đâu cũng không có thể bắt kịp dù nhìn qua có thể thấy Ngài đang đi với nhịp độ bình thường.

Tên cướp nghĩ thầm: “Ta từng đuổi kịp con voi, con ngựa, con nai và cả chiếc xe đang chạy, vậy mà giờ không thể đuổi theo kịp Sa-môn Cồ Đàm đang đi bình thường”.

Tên cướp quát: “Hãy dừng lại, Sa-môn! Hãy dừng lại, Sa-môn!”.

Đức Phật khoan thai đáp: “Ta đã dừng rồi, này Angulimāla! Và ngươi hãy dừng lại!”.

Tên cướp nghĩ Sa-môn Cồ Đàm không bao giờ nói dối, vậy lời nói này có ý nghĩa gì. Hắn hỏi: “Ông đi mà lại nói ‘Ta đã dừng rồi’, còn tôi dừng, thì ông nói ‘sao tôi không dừng’ nghĩa là sao?”.

Đức Phật giải thích: “Với mọi chúng sanh, ta bỏ trượng, kiếm; còn ngươi, không tự kiềm chế, gieo rắc giết chóc và hận thù, nên ta đã dừng mà ngươi chưa dừng”.

Nghe những lời này, hắn đứng lặng yên, trầm tư suy nghĩ. Dường như những lời nói nhẹ nhàng này đã đánh động tâm thức tên cướp bạo tàn, nên tên cướp hạ giọng và từ tốn thưa: “Thưa Ngài, tội lỗi của tôi thật tày trời. Tôi có thể quay đầu bằng cách nào?”.

Thấy Angulimāla đã chuyển tâm ý, ray rứt với việc làm của mình, Đức Phật cho biết Ngài nhận hắn vào Tăng đoàn để có thể làm mới cuộc đời, từ bỏ các việc tội ác, gột rửa tâm ý trong sạch, dốc lòng thực hành điều lành.

Tên cướp đồng ý đi theo Ngài, từ đó, tên sát nhân khét tiếng thành Savatthi đã trở thành đệ tử xuất gia của Đức Phật.

Tôn giả Angulimāla tinh tấn thực hành Pháp (Dhamma) dưới sự hướng dẫn của Đức Phật và chúng Tăng, và chẳng bao lâu, chứng đạt trạng thái giải thoát hoàn toàn.

Bài học: Khi Phật tính vừa xuất hiện sẽ làm chấn động mười phương thế giới, so với vàng còn sáng hơn. Vì thế, chẳng cần phải những lời trách móc, lên án, những thái độ khinh bỉ hay loại trừ chỉ tạo nên nguy cơ làm cho những con người tội lỗi lún sâu vào con đường lầm lạc mà muốn cảm hóa ai đó ta phải dùng lòng từ bi.

Có thể thấy chính thái độ tôn trọng và tấm lòng yêu thương sẽ tạo nên sức cảm hoá diệu kỳ. Đó là nghệ thuật cảm hoá lòng người rất khôn khéo mà thiền sư đã sử dụng để làm nên phép lạ nơi con người tội lỗi.

Phật dạy về cách cảm hóa người khác

Có một pháp môn của Đạo Phật đó là "Tứ nhiếp pháp" bao gồm 4 điều; bố thí, ái ngữ, lợi hành, đồng sự mà các bậc chư tăng dùng để giáo hóa chúng sinh. Nếu bạn đang trên đường đi tìm cách cảm hóa lòng người thì xin hãy lắng nghe lời Phật dạy:

Bố thí

Khi bạn cho người khác thứ gì thì họ sẽ vô cùng cảm kích và mong muốn được đền đáp. Cái mà bạn nhận có thể sẽ không nhìn thấy được, nhưng nó còn quan trọng hơn cả tiền bạc. Tuy vậy, cho như thế nào và ra sao thì chúng ta cũng cần lưu ý. 

Có câu “của cho không bằng cách cho”, làm sao để người nhận cảm thấy mình đang nhận được sự trân trọng, quan tâm từ người khác chứ không phải chỉ nhận được đồ vật hoặc một món tiền vô tình và lạnh lẽo. Hay nói cách khác, khi bạn cho đi, bạn phải thật sự quan tâm tới người khác và mong muốn được giúp đỡ, được trao tặng cho họ.

Ái ngữ thiếp

Ái ngữ thiếp là dùng lời nói dịu êm, nhẹ nhàng, dễ thương để cảm hóa lòng người. Các cụ có câu: "Lời nói chẳng mất tiền mua, lựa lời mà nói cho vừa lòng nhau”. Khi nói ra một lời, chúng ta không mất mát gì hết nên cần biết lựa lời mà nói để khiến cho người nghe cảm mến. Lúc đó, chúng ta sẽ thu phục, cảm hóa được họ.

Ái ngữ là lời nói yêu ái. Tức “lời nói không mất tiền mua, lựa lời mà nói cho vừa lòng nhau.” Có người nói: “Tánh tôi thẳng như ruột ngựa, chứ chẳng hề có ác ‎gì.” Các bạn thẳng như ruột ngựa để nói như đâm thẳng vào tim, tát thẳng vào mặt người ta, thì:

- Đó là có ác ý. Không thể ra đường lái xe “thẳng như ruột ngựa” không phanh không lách, đụng người ta chết giữa đường, rồi nói “tôi chẳng có ác ý gì cả”.

- Đó là dốt, không biết cách ăn nói, không biết lựa lời và lựa cách nói để người ta nắm được ý của mình rõ nhất mà vẫn không cảm thấy bị xúc phạm. Đương nhiên ái ngữ phải thành thật thì đó mới là “ái”. Nói dối ngọt ngào ngoài miệng thì thực ra là ác ngữ, chứ chẳng ái một chút nào.

Ái ngữ còn là những lời nói khiêm tốn, lễ phép hoặc những lời hỏi thăm thân tình, những lời hỏi thăm sức khỏe của một người thân quen, người đó sẽ cảm thấy ấm áp, cảm thấy được sự quan tâm của mình với họ.

Muốn nói được những lời ái ngữ thì phải có sự tu tập, có lòng từ bi, tâm hỷ xả và sự nhẫn nhục.

Lợi hành

Lợi hành có nghĩa là những hành động mang lại lợi ích cho người khác. Khổng Tử có dạy: Những gì mình không muốn người khác làm cho mình, thì mình đừng làm cho người khác.

Chỉ có trung thực, chính trực mới có thể giúp bạn chiếm được niềm tin của mọi người, gây dựng được chữ tín và từ đó mới nhận được sự giúp đỡ, hỗ trợ của bạn bè mà thôi. Chỉ có trung thực, bạn mới đem lại lợi ích cho khách hàng, đảm bảo quyền lợi cho cấp dưới, mới gây dựng được sự nghiệp của riêng mình.

Lợi hành nhiếp là dùng lời nói, việc làm để giúp đỡ mọi người, từ đó dần dần cảm hóa họ. Tùy theo khả năng, cảm thấy mình làm được điều gì lợi ích, có thể giúp được cho người khác thì chúng ta cố gắng làm. Những việc làm tốt đẹp của chúng ta sẽ tạo được thiện cảm với mọi người.

Đồng cam cộng khổ

Không phải ép buộc ai đó làm theo ta là người đá sẽ làm, thế nên đừng lấy uy lực ra để làm gì. Cảm hóa người khác là chuyện không dễ. Đó không chỉ là việc cần đến sự khôn ngoan, cơ trí bề mặt, nó còn là sự cảm thấu trong tâm, sự đồng điệu tận cõi lòng.

Chỉ khi đối xử với người bằng cõi lòng thành thực, chân thành, trong ngoài như một, lời nói và hành động nhất quán thì mới cảm hóa, lay động được người khác.

Xem thêm: Muốn biết kiếp trước mình là loại người gì, xin hãy tĩnh tâm nghe lời Phật thuyết