Bật mí 3 "mẹo" để học Văn chủ động

Tổng hợp và chắt lọc "tài liệu"

Chúng ta có nhiều nguồn tài liệu khác nhau: Sách giáo khoa, sách tham khảo, internet, lời giảng của các thầy cô… Hãy luôn nắm được phần tinh tuý, cốt lõi trong những tài liệu đó, việc học của chúng mình sẽ trở nên dễ dàng hơn nhiều. 

Ví dụ, trong SGK Ngữ văn 11, tập 1 (Bộ sách KNTT), bài đọc “Tràng giang” (Huy Cận) có phần giới thiệu thông tin về tác giả (tr. 60), mình thường chỉ hướng dẫn HS tập trung vào các nét phong cách nghệ thuật đặc thù của nhà thơ (Giàu chất suy tưởng, tràn đầy cảm xúc về vũ trụ; thơ ông có sự giao thoa giữa phương Đông – phương Tây, cổ điển - hiện đại, chất lãng mạn - chất tượng trưng) và vị trí của ông trong dòng chảy văn học nghệ thuật (Có đóng góp xuất sắc cho 1) Phong trào Thơ mới và 2) nền thơ cách mạng Việt Nam). Các thông tin này cũng được ghi chép rất ngắn gọn. Khi đưa các thông tin này vào bài làm, HS chúng mình sẽ tự diễn giải, phát triển từ các ý cốt lõi. 

Các thông tin còn lại (quê quán, chức vụ chính trị, đời tư…) các em có thể biết nhưng không bắt buộc phải ghi nhớ. 

Tương tự như vậy, với bất cứ “tài liệu” nào, hãy xử lí để chắt lọc ra phần tinh hoa. 

Năng lực cảm nhận

Với chương trình mới, các em sẽ kiểm tra, đánh giá với các ngữ liệu chưa hề xuất hiện trong SGK, nên sẽ tránh được hiện tượng tiêu cực là cô thầy cảm nhận hộ. 

Năng lực cảm nhận được trau dồi không chỉ trong văn học, mà còn trong đời sống. Thấy vẻ đẹp trong thiên nhiên, thấy cảm động trong phút giờ chia ly, thấy trân trọng những công sức mình hằng đổ ra, ấy tất cả đều là những điều đẹp đẽ mà chúng ta cảm nhận được trong cuộc đời. Văn học cũng như một mô hình thế giới, mà ở đó chúng ta cảm nhận được nhiều điều. 

Năng lực phân tích

Bằng cách đặt câu hỏi, chúng mình có thể mài sắc năng lực phân tích của bản thân. Trong môn Ngữ văn, có 2 câu hỏi rất phổ biến thường được sử dụng: 

- Câu hỏi “Như thế nào?”: Bức tranh thiên nhiên đã được miêu tả như thế nào? Sự tương phản giữa các hình ảnh đã được triển khai trong khổ thơ tiếp theo như thế nào? 

- Câu hỏi “Vì sao?”: Vì sao nhân vật lại nảy sinh mâu thuẫn với cuộc đời? Vì sao bài thơ được coi là sáng tác tiêu biểu cho phong cách của Huy Cận? 

Với 3 chìa khoá mũi chọn này, chúc các em làm chủ chương trình Ngữ văn mới!

(Theo Đường vào Văn học - Học Văn cô Giang)

Xem thêm: Bật mí cách học văn để duy trì điểm 8+