3 yếu tố làm nên thành công của người Do Thái đúc kết nhờ câu hỏi: "Nếu nhà cháy, con sẽ đem theo vật gì?"

Người Do Thái là một trong những dân tộc thông minh nhất thế giới, với trí tuệ đỉnh cao dù đã cả ngàn năm trôi qua vẫn vẹn nguyên giá trị. Nhìn vào lịch sử giải thưởng Nobel, theo thống kê chưa đầy đủ thì khoảng 20% trong số hơn 800 người là người Do Thái. Đáng chú ý, tổng dân số của họ chỉ khoảng 14 triệu người, tương đương 0,2% dân số thế giới.

Dân tộc này vốn đã phải chịu nhiều đau khổ, trải qua vô số thảm họa. Thế nhưng, làm sao để họ có thể tồn tại đến ngày nay và phát triển thành công vượt bậc đến thế? Nguyên do bắt đầu từ việc họ giáo dục thế hệ con cháu bằng những yếu tố đặc biệt, có hệ thống giúp tu luyện nhân tài.

Khiến trẻ yêu sách từ nhỏ

Dân số có thể không cao, nhưng ở Israel lại có cả ngàn thư viện công cộng cho người dân đến đọc sách. Ngoài thư viện công cộng, hầu hết gia đình còn có phòng đọc sách ở trong nhà, và họ luôn đặt thật nhiều sách ở đầu giường con mình.

Tài sản mà cha mẹ Do Thái nào cũng để lại con cái là chiếc tủ sách, trong đó có chứa ít nhất 10 đầu sách mọi thời đại. Trẻ con Israel được luyện thói quen đọc sách từ khi còn rất nhỏ, và chúng duy trì thói quen này đến khi lớn lên. Phụ huynh Do Thái sẽ cùng con đọc sách mỗi đêm trước khi đi ngủ, họ đặt báo và tạp chí định kì cho con. Bên cạnh đó, họ còn thường xuyên đưa con tới bảo tàng, thư viện hay các di tích lịch sử để trẻ có thể tự học hỏi.

Sở dĩ cha mẹ Do Thái giáo dục con cái yêu đọc sách là vì họ cho rằng đây là cách tốt nhất để trẻ trở nên thông minh hơn. họ quan niệm, tri thức là loại vốn đặc biệt, có thể sinh ra vốn và của cải, không thể bị cướp đoạt được.

Dạy trẻ quý trọng tri thức

Được biết, mọi đứa trẻ trong một gia đình Do Thái đều sẽ phải trả lời một câu hỏi đắt giá. Cha mẹ chúng sẽ hỏi rằng: "Nếu ngôi nhà trong gia đình bốc cháy con sẽ mang theo gì để chạy thoát?". Nếu đứa trẻ trả lời là tiền, kim cương hay bất kì món đồ vật chất nào, cha mẹ chúng sẽ nói cho trẻ đáp án đúng.

Họ sẽ nói rằng: "Thứ nên mang đi và phải mang đi là vốn không có hình dạng hữu hình, cũng không màu sắc hay mùi vị gì cả. Đó không phải là tiền hay kim cương mà là trí tuệ. Trí tuệ giống như sức khỏe của con vậy, không ai có thể lấy đi và nó sẽ ở bên con suốt đời. Miễn là con sống, trí tuệ sẽ luôn đi cùng con. Làm sao để có trí tuệ ư, hãy nhớ rằng nó được ẩn chứa trong những cuốn sách giá trị".

Người Mỹ gốc Do Thái từng đoạt giải Nobel Herbert Brown từng chia sẻ: "Ông tôi thường hỏi tôi, tại sao hôm nay lại khác với những ngày trước? Ông cũng luôn yêu cầu tôi đặt câu hỏi và tự mình tìm kiếm câu trả lời. Trong suốt thời thơ ấu, ông tôi, cha mẹ tôi khuyến khích tôi đặt câu hỏi và khám phá tận cùng những lời giải đáp".

Người Do Thái muốn con họ luôn tìm tòi, khám phá và lúc nào cũng "đói" kiến thức. Họ muốn biết càng nhiều càng tốt, rồi sàng lọc tri thức và tìm phương thức đổi mới, sáng tạo để ứng dụng vào thực tế. Học ở đây không phải là học vẹt, mà là học nhưng suy ngẫm, dám nghi ngờ và luôn đặt câu hỏi. Câu hỏi phổ biến của người Do Thái khi hỏi trẻ em là: "Câu hỏi tiếp theo của con là gì?" và luôn gợi mở để trẻ tiếp tục tò mò.

Đọc 101 lần sẽ tốt hơn đọc 100 lần

Người Do Thái cho rằng ký ức có vô thức và ý thức, và ở trẻ nhỏ thì chúng thường ghi nhớ vô thức. Trẻ em thường quên những chỉ dãn của cha mẹ, là bởi chúng chưa thực sự hứng thú với việc ghi nhớ. 

Đó là lý do họ yêu cầu con cái không chỉ đọc một cuốn sách 1 lần cho xong. Họ quan niệm, để thấu hiểu hết nội dung cuốn sách truyền tải, ta không thể đọc qua loa mà phải ngẫm nghĩ, nghiên cứu từng phần. Đọc tới lần thứ 2, thứ 3, ta mới hiểu ra ý nghĩa từng câu chữ của tác giả. Đến những lần đọc sau này, ta sẽ rút ra được những bài học dắt giá cho bản thân. Vì thế người Do Thái thường nói: "Đọc 101 lần sẽ tốt hơn đọc 100 lần".

Họ quan niệm rằng, trên đời có 3 điều quan trọng nhất mà ta phải chú tâm làm:

- Thứ nhất là hãy làm những gì ta thích.

- Thứ hai là khám phá thế giới nhiều hơn, mở rộng tầm nhìn và phát triển bản thân.

- Thứ ba là có một người con tuyệt vời. Bởi dạy con cũng là dạy bản thân mình, họ phải không ngừng bồi dưỡng bản thân, liên tục học hỏi để làm nền tảng tu luyện nên những đứa con xuất chúng.

Xem thêm: Nguyên tắc thoát thân của người Do Thái: Đỉnh cao trí tuệ trong đối nhân xử thế