Phong tục xưa “ăn giỗ lấy phần” và những điều đáng suy ngẫm

Nếu là dân miền Tây thì việc ăn giỗ lấy phần đã không còn xa lạ. Không chỉ ở miền Tây, đây còn là nét phong tục xưa ở nhiều địa phương khác.

Thùy Nguyễn Theo dõi
Sống Đẹp
Nguồn: Internet

Ngày nay, chuyện ăn uống chẳng còn là vấn đề với hầu hết các hộ gia đình, tuy nhiên, nét văn hóa “ăn giỗ lấy phần” hay ăn cỗ lấy phần vẫn được gìn giữ và duy trì ở nhiều nơi, chủ yếu tại các vùng nông thôn.

Đối với người dân vùng quê, đám giỗ không chỉ là dịp để gia đình tưởng nhớ người đã khuất mà còn là dịp để họ hàng gần xa quây quần, tụ hội, chia sẻ chuyện gia đình, làm ăn. Đám giỗ được lên kế hoạch tỉ mỉ, mọi người xúm lại cùng nhau chuẩn bị cỗ bàn, nấu nướng. Đối với họ, đám giỗ không chỉ là chuyện riêng của một nhà mà của cả họ, thậm chí cả xóm làng.  

phong-tuc-xua-an-gio-lay-phan-va-nhung-dieu-dang-suy-ngam-2

Khi khách được mời đến nhà ăn giỗ, chủ nhà ngoài việc chuẩn bị đầy đủ những món ăn ngon còn kèm thêm túi quà gồm đồ ăn bên trong để mọi người mang về. Tại các mâm phụ nữ, mọi người chỉ ăn những món nóng, đồ nấu còn những món khác như xôi, tôm, hoa quả, giò, chả, thịt gà… sẽ được mọi người chia nhau, gói mang về. Nhiều khi, trong làng hoặc xóm có người bận rộn không sang được, chủ nhà cũng sẽ chuẩn bị thêm một phần quà mang sang tận nhà biếu ăn lấy thảo.  

Tục “ăn giỗ lấy phần” bắt nguồn từ đâu?

Với những người dân quê, việc “ăn giỗ lấy phần” đã trở thành một phong tục lưu truyền nhiều đời. Những món quà mang về dù không đáng là bao nhưng lại là tấm lòng chủ nhà gửi đến vị khách như một lời cảm ơn vì đã dành thời gian tham dự cùng gia đình.

Trước đây, ở nhiều vùng quê cuộc sống của hầu hết các gia đình còn rất khó khăn. Mỗi ngày, chuyện ăn uống với họ là cả một nỗi lo. Dần dần, vấn đề này cũng được khắc phục đôi chút, dù không nghèo đói nhưng cũng chẳng dư dả gì. Những gia đình đông con, cuộc sống nông dân vất vả quanh năm khiến họ hiếm khi có những bữa ăn đủ đầy. Chỉ đến dịp lễ tết, ăn cỗ, đám giỗ… họ mới có được miếng ngon. Nhưng những dịp này không phải ngày nào cũng có.  

Miếng ngon không ai nỡ ăn một mình, do đó xuất hiện tình trạng để dành, gói mang về cho con cháu ở nhà. Bên cạnh đó, khi gia chủ tổ chức tiệc cũng sẽ cảm thấy vui hơn nếu mâm cỗ không còn đồ ăn thừa. Điều này khiến họ cảm thấy món ăn mình cất công chuẩn bị, tiếp đãi đều rất ngon, được mọi người yêu thích. Một vài con tôm, miếng thịt, miếng giò mang về không ảnh hưởng đến nhà chủ, vì nếu mọi người không mang về, đồ ăn thừa quá nhiều nhà chủ cũng không biết phải làm sao. 

phong-tuc-xua-an-gio-lay-phan-va-nhung-dieu-dang-suy-ngam-3

Có thể nói, tục “ăn giỗ lấy phần” bắt nguồn từ thực trạng đói nghèo, đông con nhiều cháu chi phối toàn xã hội từ thời phong kiến, chiến tranh cho đến tận khi hòa bình được lập lại, xã hội chuyển sang chế độ bao cấp. Ăn bữa nay phải nghĩ tới bữa mai, người đi ăn cỗ phải nghĩ đến việc con cháu ở nhà chưa có gì ăn. Thế nên “ăn giỗ lấy phần” xuất phát từ tình cảm thiêng liêng, chân quý ấy. 

“Ăn giỗ lấy phần” đang dần biến mất

“Ăn giỗ lấy phần” được xem là một nét đẹp cho câu nói “nhường cơm sẻ áo” của người dân Việt Nam, có miếng ngon không ăn một mình mà chia sẻ cho mọi người cùng ăn. Trong xóm nếu có đám tiệc gì đó, người dân sẵn sàng sang phụ giúp cho nhanh xong việc.

Ngày nay, kinh tế ngày càng phát triển, vấn đề ăn uống với mỗi gia đình không còn là mối lo nữa. Một số vùng quê, phong tục “ăn giỗ lấy phần” vẫn được duy trì nhưng không còn nhiều như xưa. Một phần cảm thấy ngại khi lấy đồ mang về, phần vì những món ăn trên mâm cỗ ở nhà cũng sẵn có, mọi người vẫn ăn hàng ngày mà không còn thiếu thốn như xưa nữa. 

Xem thêm: Tại sao không được bốc mộ vào ban ngày?

Bình luận
Mới nhất
Vui lòng để bình luận.

Đọc thêm

Để thuê võng ở quán cafe của bà Quy (Tp.HCM), người ta chỉ phải tốn khoảng 20.000 đồng. Thế nhưng, nếu đó là người cơ nhỡ, bà không thu tiền mà lại cưu mang miễn phí

Quán cafe võng ấm áp tình người ở TP.HCM: Sẵn lòng cưu mang người cơ nhỡ miễn phí
0 Bình luận

Cuộc sống đôi khi chỉ với nụ cười hồn nhiên, ngây thơ của em bé cũng khiến lòng ta nhẹ nhõm và bất giác nở nụ cười theo. Để dù qua bao nhiêu sóng gió cuộc đời vẫn mong giữ được tâm hồn trẻ thơ như ngày nào.

'Tấm vé lên thiên đường và người mua phép màu' - 2 câu chuyện về tình người ấm áp
0 Bình luận

Bốc mộ, cải táng, sang cát, thay áo là phong tục từ lâu đời với quan niệm làm cho thân thể người đã khuất được sạch. Hiện tại phong tục này vẫn được duy trì ở nhiều vùng miền trên đất nước Việt Nam

Phong tục bốc mộ của người Việt và những điều chưa biết
0 Bình luận

Trái tim chân thành biết nghĩ thấu đáo cho một em nhỏ có thể thay đổi vận mệnh và tương lai của đứa trẻ đó, cũng khiến cho người ta thấy được tình người.

Bữa tiệc đêm, câu chuyện nhân văn đậm tình người mang đến cho ta bài học sâu sắc
0 Bình luận

PC Right 1 GIF

Bài mới

Anh tài xế nhanh trí chặt cây đổ do mưa dông, giải tỏa ùn tắc trên phố Hà Nội

Lúc đi lấy hàng tại phố Lê Trọng Tấn (Hà Nội), nam tài xế bắt gặp một cành cây đổ giữa đường do mưa dông, gây ra ùn tắt nghiêm trọng nên đã nhanh trí mượn dao, một mình chặt cành giải phóng tuyến đường.

Đăng Dương
Đăng Dương 4 ngày trước
Chân dung 2 người Việt nhanh trí dùng săm xe đạp làm phao cứu sống 2 trẻ nhỏ chới với giữa biển ở Nhật

Thấy 2 em nhỏ chới với giữa biển, Mạnh Tuấn và Quốc Đạt (người Việt Nam ở Nhật Bản) đã nhanh trí dùng săm xe đạp làm phao, bơi ra ứng cứu, đưa các em an toàn vào bờ.

Hải An
Hải An 5 ngày trước
Phó trưởng công an xã ở Nghệ An quyên tiền xây tặng 2 căn nhà kiên cố giúp gia đình nghèo có chỗ ở ấm cúng

Về nhận nhiệm vụ ở nơi khó khăn, thấy 2 hộ dân phải ở trong căn nhà tạm bợ, phó trưởng công an xã đã đi vận động, quyên tiền xây tặng 2 ngôi nhà kiên cố cho bà con có chỗ ở mới ấm cúng hơn.

Hải An
Hải An 6 ngày trước
Đường sạt lở, người dân trong làng dùng võng gánh cụ bà băng rừng đi cấp cứu

Lũ lớn khiến đường đi sạt lở, thấy cụ bà có dấu hiệu kiệt sức, người dân trong làng đã dùng võng gánh, vượt đường rừng để đến Trạm Y tế dã chiến ở trung tâm xã Mỹ Lý để cấp cứu và điều trị.

Hải An
Hải An 7 ngày trước
Chân dung tài xế taxi cứu sống bé trai bị cát vùi ở Côn Đảo: “Việc mình cứu người là tự nhiên, ai gặp tình huống đó cũng sẽ làm như vậy thôi!”

Bé trai bị vùi trong hố cát sâu ở đặc khu Côn Đảo khi chơi cùng nhóm bạn đã may mắn được tài xế taxi Lê Văn Tý Hon và du khách hợp sức đào bới, đưa ra an toàn.

Hải An
Hải An 09/08
4 mẹ con bị gió dông quật ngã cảm thấy ấm lòng trước sự giúp đỡ của người đàn ông xa lạ

Gặp 4 mẹ con bị gió dông quật ngã giữa đoạn đường vắng vẻ, người đàn ông ở Ninh Bình đã ngay lập tức dừng xe giúp đỡ, hỗ trợ đưa các cháu nhỏ về đến tận nhà. Câu chuyện ấm lòng được chia sẻ trên mạng xã hội đang thu hút sự chú ý của nhiều người.

Xúc động hình ảnh hàng trăm giáo viên tình nguyện đến các trường miền núi Nghệ An để hỗ trợ dọn dẹp bùn đất sau lũ

Những ngày qua, hàng trăm giáo viên của các trường học vùng xuôi đã tình nguyện đem theo cuốc, xẻng lên các điểm trường miền núi Nghệ An để hỗ trợ dọn dẹp bùn đất sau lũ.

Ấm lòng trước khoảnh khắc công an dựng “hàng rào người” đưa sản phụ Nghệ An vượt dòng nước chảy xiết đi sinh

Mới đây tại Nghệ An, hàng chục chiến sĩ công an đã dùng thân mình tạo thành “hàng rào” giữa dòng nước xiết để đưa sản phụ vượt suối đến trung tâm y tế sinh con an toàn.

Hải An
Hải An 02/08
Cha và con gái 6 tuổi may mắn được cứu sống sau khi trôi dạt 13 giờ trên biển Hà Tĩnh

Trong lúc dùng thuyền nhỏ để vui chơi, người cha và con gái 6 tuổi ở Hà Tĩnh bị sóng đẩy trôi dạt trên biển suốt 13 tiếng, may mắn được một tàu vận tải phát hiện và cứu sống.

Hải An
Hải An 01/08
Xúc động khoảnh khắc y bác sĩ đỡ đẻ cho sản phụ giữa đường núi Nghệ An

Đường bị chia cắt, sạt lở nghiêm trọng khiến sản phụ Pịt Thị Hiền không đến được bệnh viện, trước tình huống khẩn cấp các y bác sĩ Trạm Y tế Mường Xén đã đỡ đẻ cho sản phụ ngay giữa đường.

Hải An
Hải An 31/07
60 thợ điện đổ về vùng lũ Nghệ An để hỗ trợ bà con sửa chữa đồ dùng miễn phí

Nước lũ vừa rút nhiều thợ điện tử, điện lạnh đã nhanh chóng di chuyển đến các khu vực bị ảnh hưởng giúp người dân sửa chữa miễn phí máy giặt, tủ lạnh,…

Hải An
Hải An 28/07
Học sinh, sinh viên cả nước sẽ được hỗ trợ 50% mức đóng BHYT thay vì 30% như trước

Từ 1/7,  học sinh, sinh viên cả nước sẽ được hỗ trợ 50% mức đóng bảo hiểm y tế, thay vì chỉ 30% như trước. Đây là điểm mới quan trọng trong nghị định 188/2025 của Chính phủ.

Hải An
Hải An 26/07
Viettel cộng tài khoản, mở roaming, chuẩn bị drone phát sóng cho vùng lũ ở Nghệ An

Tổng Công ty Viễn thông Viettel (Viettel Telecom) cho biết vừa hoàn thành việc cộng tiền vào tài khoản cho 31.000 khách hàng tại các khu vực bị cô lập do lũ lụt ở Nghệ An.

Science Fair 2025: Chuyến phiêu lưu kỳ thú đến vùng đất khoa học

Vào  ngày 03/08/2025 sắp tới, COSMOS chính thức tổ chức sự kiện khoa học thường niên SCIENCE FAIR 2025 , chia sẻ những kiến thức, trải nghiệm bổ ích và lan tỏa tình yêu khoa học đến cho các bạn trẻ trên địa bàn thành phố Hà Nội và bất cứ ai có niềm đam mê với bộ môn này. 

Nối dài chuyến bay nghĩa tình: Hơn 30 tấn hàng cứu trợ được trực thăng đưa đến vùng lũ Nghệ An

Những chuyến bay cứu trợ mang theo nhu yếu phẩm, mì gói, nước sạch… được chuyển kịp thời tới bà con vùng lũ Nghệ An đang bị ngập lụt, chia cắt.

Hải An
Hải An 25/07
PC Right 1 GIF
Đề xuất