Phan Xuân Hành: Từ cậu thủ khoa nhà nghèo nơi "thâm sơn cùng cốc" đến huy chương vàng Olympic Hóa học 2022

Cậu thủ khoa nơi... thâm sơn cùng cốc

Còn nhớ, vào năm 2019, em Phan Xuân Hành từng khiến rất nhiều bạn học và phụ huynh ngưỡng mộ khi trở thành thủ khoa chuyên Hóa, trường THPT Chuyên Hà Tĩnh với số điểm 46,25. Một trong những bất ngờ lớn nhất về Hành là việc em là con 1 nông dân có hoàn cảnh hết sức khó khăn, sinh sống ở nơi thâm sơn cùng cốc, rừng thiêng nước độc của xã Sơn Lâm, Hương Sơn, Hà Tĩnh.

Theo báo Giáo dục thời đại, em Phan Xuân Hành sinh ra và lớn lên dưới chân núi U bò, thuộc dãy Trường Sơn (thôn Lâm Khê, xã Sơn Lâm), cách xa trung tâm huyện lỵ. Người dân nơi đây chủ yếu sống bằng nghề rừng, ít ai quan tâm đến chuyện học hành và điều kiện học hành cũng hết sức thiếu thốn. 

Vì gia đình khó khăn nên khi Hành vừa tròn 4 tuổi, bố mẹ gửi anh em Hành cho ông bà nội để đi nơi khác mưu sinh. “Vợ chồng tôi đi biền biệt, tôi làm phu mỏ đá tận Hồng Lĩnh thi thoảng mới về, vợ tôi xuất khẩu lao động bên Mã Lai, mỗi năm về được 1 lần.

Chúng tôi phó mặc 2 đứa nhỏ cho ông bà nội nay đã gần 80 tuổi. Cách đây 3 năm ông nội mất, mọi việc trông vào bàn tay bà. Chuyện học hành của con theo đó gửi gắm vào thầy cô, nhà trường. May thay thằng bé chăm ngoan, học hành tự giác và hôm nay có được kết quả như vậy, tôi hạnh phúc vô cùng" – ông Phan Sinh Quân (bố của em Hành) nghẹn ngào nói.

Trong mấy năm học ở trường THCS Hải Thượng Lãn Ông, em Hành đạt khá nhiều giải thưởng học sinh giỏi huyện - tỉnh bộ môn Toán và Hóa. Hành từng tâm sự: "Xa bố mẹ nên ý thức học em luôn đặt lên hàng đầu. Một phần học cho mình, phần nữa để bố mẹ an tâm làm việc. Lên cấp 2, em có năng khiếu các môn khoa học tự nhiên, nhất là môn Toán, Hóa. Do học đều, nắm chắc kiến thức nên năm nào cũng được nhà trường cử đi thi học sinh giỏi huyện và đều đạt giải cao”.

Thời còn học cấp 2, Hành được mệnh danh "nam sinh của những giải thưởng. Vào năm lớp 9, em giành được giải Nhì môn Hóa. Từ đây tạo tiền đề cho em rèn luyện và trau dồi môn hóa nhiều hơn. Và thủ khoa đầu vào môn hóa của trường THPT Chuyên Hà Tĩnh chính là thành quả nỗ lực không ngừng nghỉ của Hành.

Giải nhất quốc gia môn Hóa và nỗi lo của Phan Xuân Hành

Mới đây, em Phan Xuân Hành tiếp tục ghi thêm một giải nhất cấp quốc gia môn Hóa vào danh sách giải thưởng của mình. Đây cũng là lần đầu tiên tỉnh Hà Tĩnh có học sinh đạt giải nhất quốc gia môn Hóa hậu.

Mặc dù đậu giải nhất, thế nhưng, nam sinh nhà nghèo rất khiêm tốn. Em nói rằng, "em chưa giỏi lắm, thành tích đó là nhờ sự hỗ trợ hết mình của thầy cô, bạn bè và có bố mẹ tạo động lực".

Hành tâm sự, cơ duyên đưa em “lọt” vào đội tuyển học sinh giỏi môn Hóa là năm học lớp 8, em bị "đánh trượt" khỏi đội tuyển môn Toán. 

“Hồi trước em yêu môn Toán, nhưng đến năm lớp 8, lúc thi vào đội tuyển thì em lại không được thầy cô gọi vào bởi năng lực môn Toán kém hơn các bạn. Sau đó em được bổ sung vào đội tuyển môn Hóa. Từ đó đến nay, em luôn nỗ lực và cố gắng cho niềm đam mê môn Hóa của mình”, Hành nói.

Cũng theo hành, nhà em ở trên rừng, để được xuống thành phố học tập, em đã cố gắng và nỗ lực rất nhiều. Xuất phát điểm của em thấp hơn nhiều bạn bè cùng trang lứa, bố mẹ em đều là nông dân nên em muốn cố gắng để bố mẹ tự hào về mình.

Trong mắt gia đình, thầy cô, Hành luôn là con ngoan, trò giỏi. Năm học lớp 11, mặc dù cố gắng, nỗ lực nhưng em chỉ đạt giải Ba quốc gia môn Hóa học. Đạt giải “không cao” so với kiến thức mình có được, nam sinh nhà nghèo từng “rơi nước mắt, tiếc nuối vì nghĩ mình có thể chinh phục được thang điểm cao hơn”. Tuy nhiên “giải Ba năm lớp 11 đã tạo động lực, tiền đề để em cố gắng đạt giải nhất quốc gia môn Hóa năm nay", Hành nói.

Chia sẻ về bí kíp "ẵm" giải nhất quốc gia môn Hóa, Phan Xuân Hành cho biết: "Để đạt giải cao trong kỳ thi này, có thể nói em đã chuẩn bị kiến thức trong suốt ba năm học. Thầy cô hướng dẫn, giúp đỡ em rất nhiều trong quá trình ôn luyện. Em lên mạng tìm hiểu thêm kiến thức, kết bạn với những người bạn cùng niềm đam mê môn Hóa với mình để học hỏi, mở mang kiến thức. Ngoài thời gian học trên lớp thì em tranh thủ học ở nhà, buổi tối em học đến 1h sáng rồi mới đi ngủ”.

Hành cũng tâm sự rằng, những lúc học hành áp lực, em bắt xe buýt về nhà với bố mẹ. “Quãng đường từ trường Chuyên về nhà em mất khoảng hơn 70 cây số. Mỗi lúc học hành áp lực, em lại lên xe buýt về nhà kể chuyện với bố mẹ, rồi lấy lại tinh thần để tiếp tục xuống phố.  Học ở thành phố vất vả, nhưng thật may vì nhà trường luôn tạo điều kiện, tặng học bổng cho học sinh xa nhà”.

Kỳ thi năm nay em thi với tinh thần thoải mái và đầy tự tin: "Nhờ trang bị kiến thức kỹ càng, thầy cô, gia đình cũng tạo động lực cho bản thân nên em làm bài khá tốt. Kết quả giải nhất không ngoài dự đoán của em, bởi khi đối chiếu đáp án em cũng nghĩ mình sẽ đạt chừng ấy điểm. Dù không bất ngờ với kết quả nhưng em thật sự vui và hạnh phúc.

Khó khăn của em trong thời gian ôn thi đội tuyển là phải lên mạng tìm kiến thức, do chưa có điều kiện mua máy tính nên em phải dùng điện thoại lên mạng thường xuyên, em lại bị cận thị nên khá là mỏi mắt. ”, Hành tâm sự.

Với thành tích xuất sắc này, Hành có thể được tuyển thẳng vào nhiều trường ĐH trên cả nước, trong đó có ĐH Y Hà Nội. Đây là ngôi trường mà Hành mơ ước được đặt chân đến học tập từ ngày còn bé.

“Từ nhỏ em khao khát được làm bác sĩ cứu người, nhưng em đang ngần ngại khi lựa chọn trường Y Hà Nội bởi em có thể sẽ mất 6 đến 9 năm học. Đây là quãng thời gian khá dài, tốn kém. Nhà em lại nghèo nên em sợ bố mẹ không kham nổi. Nếu không được học Y, em sẽ chọn học sư phạm Hóa”, Hành nói.

Ông Phan Sinh Quân (bố của Hành) cho biết: "Hành ngoan từ nhỏ đến lớn. Thấy con đam mê học hành nhưng bố mẹ nông dân cũng không có nhiều tiền để đầu tư cho con nên cũng thiệt thòi. Gia đình khó khăn bởi chủ yếu dựa vào mấy sào ruộng, nhưng nếu con có đam mê bác sĩ thì con cũng đừng chùn bước, bố mẹ sẽ vay mượn cho con học”.

Thầy Đặng Đình Hảo, Giáo viên ôn luyện đội tuyển môn Hóa, Trường THPT Chuyên Hà Tĩnh cho hay: “Hành sinh ra trong gia đình thuần nông ở huyện miền núi, kinh tế của gia đình khó khăn. Tuy nhiên, em là học sinh ngoan, giàu tiềm năng. Có được thành tích cao như vậy là nhờ Hành thông minh, chăm chỉ và nỗ lực thật sự. Thầy cô, nhà trường, bạn bè luôn tự hào về em”.

Xuất sắc giành Huy chương vàng Olympic Hóa học

Mới đây, Phan Xuân Hành một lần nữa khiến dân tình nể phục khi là 1 trong 4 học sinh Việt Nam đạt huy chương vàng hôm 18/7 ở kỳ thi Olympic Hóa học quốc tế (IChO) 2022.

Trong cuộc thi Olympic Hóa học, 10x đánh giá đề thi năm nay khá thú vị, có nhiều câu hỏi hướng tới các vấn đề về thời sự. Bài thi được dịch ra tiếng Việt, sau đó thí sinh gửi bản scan bài làm sang Trung Quốc để chấm. Làm xong còn thừa thời gian khảo lại, Hành chỉ dám nghĩ "có lẽ được huy chương bạc".

Ngày 18/7, Hành hồi hộp chờ kết quả như "chờ xổ số", và rồi vỡ òa khi biết mình giành huy chương vàng. Hành nói: "Hóa học em đã giành những giải thưởng cao nhất, nên rất muốn khám phá thêm lĩnh vực mới là Sinh học".

Chia sẻ về dự định tương lai, nam sinh cho biết em đã nộp hồ sơ để xét tuyển thẳng vào Đại học Y Hà Nội. "Môn này (Sinh) hiện nay em chưa có gì, nhưng ngành y sẽ bổ trợ thêm nhiều kiến thức về nó. Em tự tin sẽ làm tốt, bởi em luôn muốn chinh phục những môn học mới từ những bước ngoặt tình cờ", Hành nói.

Bên cạnh đó, 10x cũng dự định học thêm một số môn ngoại ngữ như tiếng Anh, tiếng Pháp để phục vụ nghiên cứu chuyên sâu sau này. Hành cười, nói: "Em luôn tâm niệm là không sợ bất cứ điều gì, cứ cố gắng hết mình rồi tùy dòng đời đưa đẩy".

Xem thêm: Bùi Việt An - Nữ thủ khoa Sơn La được phong tặng NSƯT từ khi còn đi học đại học