Chuyện về Phò mã hiền đức của Đại Việt 2 lần đánh bại đế quốc Angkor

Lý Công Bình là tướng lĩnh, đại thần của nhà Lý. Ông có công đánh bại hai cuộc tấn công của quân đội Angkor vào năm 1128 và 1137, thời vua Lý Thần Tông.

Đỗ Thu Nga
Sống Đẹp
Nguồn: Internet

Từ trạng nguyên đến phò mã đức hiền

Lý Công Bình không rõ năm sinh năm mất, không rõ quê quán. Thần tích làng Thanh Nghĩa (xã Đồn Xá, huyện Bình Lục, tỉnh Hà Nam) đồng nhất Lý Công Bình là nhân vật Cương Công. Cương Công (1081–1141) là con ông Nguyễn Danh Khang và bà Trương Thị Nguyệt, đỗ Hoàng giáp Tiến sĩ năm 1125. Năm 1128, Cương Công được vua Lý Thần Tông gả con gái Lan Hoa công chúa và ban quốc tính.

Theo tờ Kiến thức, làng Thanh Nghĩa xưa kia nằm ở vị trí địa linh, phong cảnh hữu tình, con người chất phác, thuần hậu. Đời vua Lý Nhân Tông nơi đây có ông bà Nguyễn Danh Khang và Trương Thị Nguyệt có tiếng là ăn ở hiền lành và hay giúp đỡ người khác.

Vào một ngày lạnh giá mùa đông tháng 10 năm 1081, bà Nguyệt hạ sinh một người con trai. Ông bà vui mừng đặt tên con là Cương Công. Năm lên 7 tuổi, Cương Công đi học, là đứa trẻ sáng dạ, học một biết mười.

Đến năm 1125, triều đình tổ chức khoa thi, Cương Công tham dự và đỗ đại khoa, trở thành tiến rĩ đầu tiên của Hà Nam kể từ khi triều đình nhà Lý mở khoa thi vào năm 1075. Người dân làng Thanh Nghĩa và Hà Nam tự hào vì những đóng góp của người hiền sĩ này cho giang sơn xã tắc. 

Chuyen-ve-Pho-ma-hien-duc-cua-Dai-Viet-2-lan-danh-bai-de-quoc-Angkor-5
Tranh minh họa

Theo Kiến thức, Cương Công sau khi đỗ đại khoa thì ra làm quan, thể hiện tài năng của mình. Vua Lý Thần Tông thấy ông khôi ngô tuấn tú, phong thái khoan thai, đĩnh đạc, kiến thức thâm sâu thì vui mừng muốn gả công chúa là Lan Hoa cho.  Sau khi trở thành phò mã, vua ban cho ông quốc tích, từ đó gọi là Lý Công Bình. 

Ít lâu sau thì cha mẹ Lý Công Bình qua đời, ông ở quê chịu tang, công chúa Lan Hoa cũng theo ông ở lại. Trong thời gian này, công chúa dạy dân làng làm nghề thủ công, hướng dẫn làm ruộng, lại bỏ tiền tu sửa đường xá, làm thêm cầu, mở mang chợ. Chẳng mấy chốc, làng Thanh Nghĩa ruộng đồng xanh tốt, giao thông thuận lợi, nhân dân no ấm.

Hai lần đem quân đánh tan Đế quốc Angkor

Sử chép, lúc này người Khmer hùng bá Đông Nam Á, những cuộc chinh phục khắp nơi giúp người Khmer trở  thành bá chủ vùng đất rộng lớn 1,2 triệu km2, bao gồm cả Miến Điện (Myanmar), Campuchia, Lào, Thái Lan, vùng Nam Bộ thuộc Việt Nam ngày nay, hình thành nên đế quốc Angkor rộng lớn.

Trong khi đó, diện tích Đại Việt dưới thời nhà Lý chưa đến 111.000 km2. Nếu so với diện tích thì Đại Việt quá bé nhỏ, nhưng so về văn minh thì nền văn minh thời Lý cực phát triển, với niềm tin tín ngưỡng là nền tảng vững chắc nhất.

Vào ngày 4 tháng Chạp năm Đinh Mùi (1127), vua Lý Nhân Tông mất, Lý Thần Tông lên nối ngôi khi mới 12 tuổi. Nghe tin vua Đại Việt mất, vua mới lại còn nhỏ tuổi, vua Suryavarman II cho rằng thời cơ đã đến liền nhanh chóng cất quân chinh phục Đại Việt. Suryavarman II là vị Vua nổi tiếng nhất của đế quốc Angkor, thành công với các cuộc chinh phục khắp nơi.

Đến tháng 2/1128, khi triều đình còn chưa mừng vua mới thì quân Khmer đã tiến đánh Nghệ An. Quân Đại Việt ra sức phòng thủ, đồng thời cấp báo tin về Kinh thành. 

Nhận được tin, triều đình vội gọi phò mã cùng công chúa về bàn chuyện chống giặc. Vua phong cho Lý Công Bình làm Thái phó chỉ huy toàn quân Đại Việt chống giặc.

Sự kiện này, Đại Việt toàn thư có chép: Suryavarman II cho rằng thời cơ đã đến liền nhanh chóng cất quân chinh phục Đại Việt. Suryavarman II là vị Vua nổi tiếng nhất của đế quốc Angkor, thành công với các cuộc chinh phục khắp nơi".

Chuyen-ve-Pho-ma-hien-duc-cua-Dai-Viet-2-lan-danh-bai-de-quoc-Angkor
Tranh minh họa

Chưa đầy 1 tháng sau, Lý Công Bình đã đánh tan quân địch, bắt được hàng trăm quân cùng chủ tướng giặc. Tin vui này nhanh chóng được báo về kinh thành. Đến tháng 2/1128, khi các quan đang dâng biểu mừng vua mới đăng cơ thì có tin báo thắng trận từ Nghệ An về. 

Đánh tan giặc, Lý Công Bình được vua ban thưởng, cho lập ấp ở phủ Lý Nhân. Ít lâu sau, công chúa Lan Hoa đột ngột qua đời khiến nhân dân rất thương tiếc. Lý Công Bình liền về làng Thanh Nghĩa lập đền thờ công chúa rồi tự tay viết bài vị (miếu thờ công chúa nay ở đường 974, phía tây bắc đình làng Thanh Nghĩa).

Trong thời gian này, Đế quốc Angkor cũng có thêm 2 lần tiến đánh Đại Việt. Thế nhưng lần nào cũng thất bại ê chề.

Cuối năm 1135 đến 1136, các đại thần trụ cột trong triều đình là Thái úy Dương Anh Nhĩ, Thái sư Trương Bá Ngọc, Lưu Khánh Đàm lần lượt qua đời, trấn thủ Nghệ An là Mâu Du Đô bị bãi chức.

Nhận thấy đây là thời cơ, vua Suryavarman II lại sai tướng Phá Tô Lăng đem quân tấn công Đại Việt. Đồng thời lệnh cho Chiêm Thành cử quân phối hợp. Nhưng Chiêm Thành quá mệt mỏi vì chiến tranh nên phút cuối không đưa quân tham chiến.

Vào năm 1137, tướng Phá Tô Lăng cùng quân Khmer tiến đến Nghệ An. Lần này, vua Lý Thần Tông lại cử Lý Công Bình cầm quân đánh giặc. Quân Khmer thêm lần nữa đại bại dưới tay Lý Công Bình, tướng Tô Phá Lăng phải đem quân chạy về.

Vào năm 1138, vua Lý Thần Tông mất, vua Lý Anh Tông kết vị, Lý Công Bình trở thành đại thần đầu triều, cùng vua chăm lo chuyện triều chính.

Theo câu chuyện của làng Thanh Nghĩa, vào ngày 10/10 năm Tân Dậu (1141), Lý Công Bình cùng gia nhân đến ngắm cảnh trên đỉnh Lĩnh Sơn, trời bỗng nổi mưa lớn, Lý Công Bình biến mất. Gia nhân đi theo cho rằng ông hiển linh hóa Thánh, vội về báo với vua Lý.

Nhà Vua phong cho Lý Công Bình là “Thượng đẳng phúc thần”. Ông cũng trở thành Thành Hoàng của làng Thanh Nghĩa. Người dân tôn kính gọi là Thiên Cương Đại Vương Lý Công Bình.

Đình làng thờ Lý Công Bình được xây dựng với lối kiến trúc rất độc đáo và đẹp mắt. Đặc biệt phía trước trông ra hồ nước với nhiều cây cổ thụ tỏa bóng mát. Năm 2009, đình làng Thanh Nghĩa được xếp hạng di tích lịch sử cấp quốc gia.

Xem thêm: Chính sử đã "quên" ghi rõ công lao của những vị tướng nào trận Bạch Đằng 938?

Đang tải bình luận...

Đọc thêm

Những mũi tên phóng ra từ cung của hổ tướng Lý Văn Bươu đã góp phần tiêu diệt địch đem lại chiến thắng vang dội trong cuộc chiến chống quân Xiêm và quân Thanh của nhà Tây Sơn.

Tài huấn luyện chiến mã và tuyệt kỹ bắn cung “bách phát bách trúng” của hổ tướng Lý Văn Bưu
0 Bình luận

Đô đốc Nguyễn Văn Lộc là 1 trong 7 hổ tiếng nhà Tây Sơn có nhiều chiến công hiển hách. Ông chính là đánh bại viên tướng khét tiếng của Nguyễn Ánh ở đất Tây Sơn.

Hổ tướng nhà Tây Sơn nào khiến viên tướng khét tiếng của Nguyễn Ánh đại bại?
0 Bình luận

Sử sách nhà Tống cho rằng, lý do quân Tống thất bại trong cuộc tiến quân đánh Đại Việt năm 1077 là do hai chủ tướng bất hòa, không phối hợp với nhau.

Sử Tống tiết lộ lý do thua trận khi tiến đánh Đại Việt: Chủ tướng và phó tướng không còn hợp ý
0 Bình luận

img

Bài mới

Ấm lòng trước “núi gạo” của người dân Ninh Bình ủng hộ bà con vùng lũ miền Trung

Những ngày này, tại điểm tiếp nhận hàng hoá cứu trợ đồng bào vùng lũ miền Trung ở phường Nam Định (tỉnh Ninh Bình), người dân liên tục mang gạo cùng nhiều nhu yếu phẩm tới ủng hộ.

Đăng Dương
Đăng Dương 2 ngày trước
Xúc động khoảnh khắc chú rể đẩy xe lăn đưa cô dâu vào lễ đường

Khoảnh khắc chú rể đẩy xe lăn đưa cô dâu vào lễ đường, không chỉ cô dâu xúc động nghẹn ngào mà người thân, quan khách xung quanh cũng sut sùi lau nước mắt.

Đăng Dương
Đăng Dương 6 ngày trước
Thầy giáo vùng cao lội bùn, vượt sạt lở ôm chặt bó hoa để tặng đồng nghiệp nhân ngày 20/11

Con đường về trường sạt lở, trơn trượt, bùn ngập đến đầu gối nhưng thầy giáo vùng cao ở Đà Nẵng vẫn ôm chặt bó hoa để tặng các đồng nghiệp trong trường.

Hải An
Hải An 22/11
Thầy cô Gia Lai lội nước mang nhu yếu phẩm tiếp sức cho sinh viên trong Ngày Nhà giáo Việt Nam

Trường ngập sâu, hơn 500 sinh viên kẹt trong ký túc xá. Thầy cô lội nước lạnh, mang nhu yếu phẩm tiếp sức cho trò trong Ngày Nhà giáo Việt Nam.

Hải An
Hải An 21/11
Nữ điều dưỡng trong làng kịp thời cứu bé 19 tháng rơi xuống kênh

Một bé trai 19 tháng tuổi ở Quảng Trị được một nữ điều dưỡng gần nhà cứu sống sau khi ngừng tim, ngừng thở vì rơi xuống kênh nước trước mặt nhà.

Hải An
Hải An 18/11
Nhặt được ví chứa hơn 11 triệu đồng, 2 học sinh lớp 7 mang đến công an nhờ tìm người đánh rơi

Nhặt được chiếc ví chứa hơn 11 triệu đồng, 2 học sinh lớp 7 ở Khánh Hòa đã lập tức mang đến cơ quan công an nhờ tìm trả lại người đánh rơi.

Hải An
Hải An 17/11
Ấm áp buổi lễ “hấp hôn” của vợ chồng cụ ông 93 tuổi ở TP.HCM

Lễ kỷ niệm 60 năm ngày cưới của hai cụ ở TPHCM được tổ chức như một lễ cưới chính thức với các hoạt động rước dâu, trao nhẫn, rót rượu, phát biểu chúc mừng và dùng tiệc.

Hải An
Hải An 16/11
Chân dung “người hùng” áo đen lao xuống dòng nước lũ cứu người ở Đà Nẵng

Giữa dòng nước lũ cuồn cuộn, một nam thanh niên áo đen ở Đà Nẵng không ngần ngại lao xuống cứu người đàn ông đang chới với, khiến nhiều người xúc động và bày tỏ sự cảm phục.

Hải An
Hải An 06/11
Xúc động hình ảnh thầy cô ở Huế lội nước nấu cơm cho sinh viên trong cơn lũ

Giữa lúc giao thông tê liệt và đời sống bị đảo lộn, những hình ảnh thầy cô lội nước, nấu từng suất cơm nóng gửi đến sinh viên xa nhà đã sưởi ấm lòng người.

Hải An
Hải An 01/11
Nữ giám đốc bệnh viện dừng xe cứu người gặp nạn giữa đường

Đang đi họp, thấy người phụ nữ nằm bất động bên đường sau tai nạn, nữ Giám đốc Bệnh viện Đa khoa Bỉm Sơn (Thanh Hóa) lập tức xuống xe sơ cứu và gọi xe cứu thương đưa nạn nhân đến bệnh viện.

Hải An
Hải An 24/10
Xúc động hình ảnh học trò dọn bùn non, nhặt sách vở đem phơi sau lũ ở Lào Cai

Hình ảnh học trò ở Trường Phổ thông dân tộc bán trú THCS Mỏ Vàng, xã Mỏ Vàng, tỉnh Lào Cai (Yên Bái cũ) cùng nhau gắng sức dọn bùn non, nhặt lại sách vở sau cơn lũ khiến nhiều người không khỏi xót xa.

Hải An
Hải An 06/10
Quảng Ninh hỗ trợ khẩn cấp 10 tỷ đồng giúp 4 tỉnh miền Trung khắc phục bão lũ

Mới đây, UBMTTQ tỉnh Quảng Ninh đã ra quyết định hỗ trợ khẩn cấp 10 tỷ đồng cho các tỉnh miền Trung bị thiệt hại bởi bão số 10 bao gồm Hà Tĩnh, Nghệ An, Thanh Hóa và Quảng Trị.

Chủ nhà hàng Nghệ An nấu 14 mâm cơm cảm ơn lực lượng khắc phục hậu quả bão số 10

Với mong muốn sẻ chia một chút vất vả với những người thực nhiệm vụ khắc phục bão số 10, chủ nhà hàng tại Cửa Lò đã nấu 14 mâm cơm phục vụ miễn phí cho 140 người.

Hải An
Hải An 01/10
Du khách đến Quảng Ninh sẽ được tặng bia và chả mực Hạ Long

Chiến dịch kích cầu du lịch Quảng Ninh 2025 hứa hẹn mang đến nhiều trải nghiệm thú vị, trong đó du khách sẽ được tặng bia, chả mực Hạ Long, đặc sản nổi tiếng của vùng đất mỏ.

Thanh Tú
Thanh Tú 25/09
img
Đề xuất