Người chị gái có 1 - 0 - 2 của Phan Đình Phùng: Dùng mưu 'dụng địch... đánh địch' để được trùng phùng với em trai

Ít ai biết được, Phan Đình Phùng có 1 người chị gái vô cùng tài trí. Khi giặc Pháp định lợi dụng bà để lung lạc ý chí Phan Đình Phùng thì bà lại lợi dụng ngược lại chúng để được đi thăm em trai sau 9 năm không gặp mặt.

Đỗ Thu Nga Theo dõi
Sống Đẹp
Nguồn: Internet

Phan Đình Phùng (1847 – 21 tháng 1 năm 1896) hiệu Châu Phong, tự Tôn Cát, là người lãnh đạo khởi nghĩa Hương Khê chống lại thực dân Pháp trong phong trào Cần Vương. Vào thế kỷ 19, ông là sĩ phu Nho giáo nổi bật nhất tham gia vào các chiến dịch quân sự chống Pháp. Trong thế kỷ 20, sau khi đã qua đời, Phan Đình Phùng vẫn được những người theo chủ nghĩa dân tộc tôn vinh như một vị anh hùng dân tộc. Ông nổi tiếng với những ý chí và nguyên tắc sắt đá của bản thân - không chịu đầu hàng ngay cả khi giặc Pháp quật mồ mả tổ tiên, bắt giữ và dọa giết cả gia đình.

Và ít ai biết được, Phan Đình Phùng có một người chị gái trí dũng chẳng kém ông là bao. Bà đã khiến thực dân Pháp phải đỏ mặt tía tai khi dùng mưu "dụng địch... đánh địch" để được đi thăm em trai trong rừng sâu sau 9 năm không được gặp mặt.

Chị gái của Phan Đình Phùng là ai?

Trong bức thư của Hoàng Cao Khải gửi Phan Đình Phùng đề tháng 4 năm Giáp Ngọ (1894) có viết: "Nay tôi đã thương thuyết với các quý quan: Trước hãy tha Bà chị nhà để được đến báo tin cho túc hạ và kèm cả bức thư này đường đột gửi đến túc hạ. Kính xin bực cao minh xét cho" (thư của Hoàng Cao Khải gửi Phan Đình Phùng theo Bài ngoại liệt truyện được dẫn lại trong Tổng tập văn học Việt Nam, tập 19).

Vậy vì sao trong bức thư của Hoàng Cao Khải gửi Phan Đình Phùng lại nhắc đến "Bà chị nhà". Vậy, bà là ai, phạm tội gì và vì sao lại được tha? Theo Gia phả họ Phan làng Đông Thái, huyện La Sơn (nay là xã Tùng Ảnh, huyện Đức Thọ, Hà Tĩnh) cụ Phan Đình Tuyển, thân sinh của Phan Đình Phùng, sinh được 8 người con, 7 trai và 1 gái. Bà vợ cả sinh được 6 người con, 5 trai và 1 gái.

chuyen-ve-nguoi-chi-gai-co-mot-khong-hai-cua-phan-dinh-phung-0
Ông Nghè Phan Đình Phùng

Người con gái đầu là Phan Thị Đại, 5 người con trai tiếp theo là Phan Đình Thông (tú tài), Phan Đình Thuật (cử nhân), Phan Đình Tuấn (mất sớm), Phan Đình Phùng (Đình nguyên tiến sĩ), Phan Đình Vận (Phó bảng). Bà vợ hai của Phan Đình Tuyển sinh được 2 con trai (không thành đạt gì). Như vậy bà Đại là người chị cả, cũng là người chị gái duy nhất của Phan Đình Phùng.

Bà Phan Thị Đại lấy chồng là ông cử nhân Lê Văn Thống, người làng Trung Lễ (xã Cổ Ngu, tổng Văn Lâm, nay là xã Đức Trung, Đức Thọ, Hà Tĩnh, cách Đông Thái 7km). Khi Phan Đình Phùng mới nổi lên khởi nghĩa, ông lấy quê hương Đông Thái làm đại bản doanh khởi nghĩa, gọi là Đại đồng Đông Thái. Khí giặc tấn công vào Đại đồn Đông Thái, Phan Đình Phùng vượt vòng vây, kéo quân lên vòng vây, kéo quân lên vùng núi rừng Hương Sơn, Hương Khê lập căn cứ kháng chiến.

Ở quê nhà, bà Đại bị giặc bắt rồi khép tội "ám thông với giặc, chống lại triều đình", bị kết án tử hình. Sau một thời gian bị giam giữ ở nhà lao Hà Tĩnh, bà bị giải vào Huế để chịu tội.

Khi đi đến địa phận tỉnh Quảng Bình thì nhận được lệnh từ Huế gửi ra, cho giảm án vì: "Em làm giặc không liên quan đến chị gái đã xuất giá. Muốn bắt tội cũng không thể khép án tử hình". Bà lại được giải trở về nhà lao Hà Tĩnh.

Vậy vì sao bà Phan Thị Đại lại được hưởng đặc ân như vậy? Không lẽ thực dân Pháp và bọn tay sai thấu nỗi oan vô tội của người phụ nữ này? Thật ra thì chúng chẳng nhân từ đến vậy đâu. Chúng giảm án cho bà là để lợi dụng bà, dùng bà làm người đưa thư dụ dỗ Phan Đình Phùng đầu hàng nhằm thực hiện ý đồ mua chuộc lòng người của chúng. "Các quý quan" mà Hoàng Cao Khải nhắc đến trong thư chính là tên Toàn quyền De Lanessan kẻ đạo diễn ra vở kịch này.

Mưu "dùng địch... đánh địch" của chị gái Phan Đình Phùng

Bà Phan Thị Đại biết được mưu đồ mua chuộc của giặc nhưng đây là cơ hội duy nhất để bà được gặp em trai nên đương nhiên, người phụ nữ ấy không thể bỏ qua. Bởi vì từ khi giặc tấn công vào đại đồn Đông Thái (11/1885), Phan Đình Phùng chuyển lên lập căn cứ ở núi rừng Vũ Quang, còn bà thì bị giặc bắt giam, đến nay đã 9 năm, hai chị em không gặp được nhau.

Chính vì lẽ đó mà dù biết thừa âm mưu của chị bà Phan Thị Đại vẫn quyết chí đi. Còn bọn cầm quyền cũng khá hả hê vì không ngờ người đàn bà này dễ dàng quy thuận chúng đến vậy. Chúng hy vọng rằng, thông qua thư của Hoàng Cao Khải và qua sự khuyên nhủ của bà Phan Thị Đại, có thể lay chuyển ý chí kháng chiến của Phan Đình Phùng.

Và vào một ngày đẹp tháng 4 năm Giáp Ngọ (1894), bà ra đi từ tỉnh thành Hà Tĩnh, mang theo bức thư của Hoàng Cao Khải, có phu khiêng cáng, có một tiểu đội lính tráng cầm cờ quạt chiêng trống đi mở đường. Đi đến địa giới huyện Hương Khê, địa đầu của vùng nghĩa quân kiểm soát, quân lính của Phan Đình Phùng được báo trước cũng đem cờ quạt, võng lọng ra đón rước tử tế. Tại đây, linh của triều đình quay lại. 

chuyen-ve-nguoi-chi-gai-co-mot-khong-hai-cua-phan-dinh-phung-7

Bà lại lên cáng của nghĩa quân, về Đại bản doanh của Phan Đình Phùng đặt ở Ngàn Trươi (nay thuộc huyện Vũ Quang). Tại quân doanh, chị em trùng phùng mừng mừng tủi tủi. Sau khi hàn huyên mọi chuyện gia đình, quê hương, Phan Đình Phùng hỏi: 

- Chị đã lên đây thì ở lại hẳn với em chứ.

Ý ông muốn giữ chị ở lại, sợ khi về giặc lại trả thù. Nhưng người chị nói:

- Không. Chị gặp được cậu là tốt rồi. Chị phải về vì còn gia đình hai bên nội ngoại, cần phải phụng dưỡng. Bọn giặc chẳng làm gì được chị đâu.

Phan Đình Phùng lại hỏi:

- Chị có điều gì khuyên nhủ em không?

Trái với mong ước của bọn cầm quyền, bà Đại trả lời:

- Việc của cậu là việc quốc gia đại sự. Một quyết định của cậu có ảnh hưởng đến số phận của hàng ngàn người. Chị là phận đàn bà, chẳng thể khuyên được điều gì. Chỉ mong cậu muôn phần bảo trọng...

Xem thêm: Người duy nhất của triều Nguyễn "thà chết không chịu làm vua" là ai?

Bình luận
Mới nhất
Vui lòng để bình luận.

Đọc thêm

Tương truyền những vị vua nhà Nguyễn không quan tâm đến việc đào tạo quân đội nhiều như trước nên quân lính cùng vũ khí ngày càng lạc hậu.

Triều đại nhà Nguyễn: Quân lính cơ cực, vũ khí lạc hậu
0 Bình luận

Những cuộc khởi nghĩa nông dân nổ ra từ đầu thế kỉ XIX và tiếp tục phát triển rầm rộ ở khắp nước cho đến giữa thế kỉ XIX. Sử cũ ghi lại có 400 cuộc khởi nghĩa như vậy chống triều đình nhà Nguyễn đã nổ ra.

Thời kỳ suy vong của nhà Nguyễn: 50 năm có 400 cuộc khởi nghĩa chống triều đình
0 Bình luận

Nhắc đến thất bại ở Nam Kỳ những năm 1858-1862, ngoài nguyên nhân đơn giản là do nhà Nguyễn hèn yếu thì còn nhiều nguyên nhân quan trọng khác.

6 kẻ thù dẫn đến sự thất bại của nhà Nguyễn trong chiến dịch Nam Kỳ
0 Bình luận

PC Right 1 GIF

Bài mới

Danh sách 14 nhóm học sinh, sinh viên được miễn học phí

Từ ngày 3/9, học sinh phổ thông, học viên giáo dục thường xuyên cấp trung học cơ sở, trung học phổ thông trong trường công lập sẽ được miễn học phí.

Hải An
Hải An 2 ngày trước
Lễ khai giảng đặc biệt của những “chiến binh nhí” tại Bệnh viện Ung bướu

Buổi khai giảng đặc biệt tại Bệnh viện Ung bướu TP.HCM đã gây xúc động mạnh cho những người dõi theo các bé. Học sinh trong lớp học là những bệnh nhi đang điều trị tại Bệnh viện Ung bướu. Có nhiều em vừa truyền dịch vừa học.

Hải An
Hải An 2 ngày trước
Góp áo cờ đỏ sao vàng gửi tặng trẻ em vùng cao sau Quốc khánh

Chỉ sau vài giờ đăng bài trên mạng xã hội, Hoàng Dũng đã nhận về gần 300 chiếc áo in hình cờ đỏ sao vàng để gửi tặng các bạn nhỏ vùng cao.

Hải An
Hải An 3 ngày trước
Cán bộ xã vượt vùng sạt lở trao quà Quốc khánh cho người dân vui Tết Độc lập

Hơn 2.500 người dân xã biên giới Yên Nhân (Thanh Hóa) đang bị cô lập, sơ tán do lũ quét, các cán bộ xã đã nỗ lực vượt sạt lở để phát quà 2/9 đúng hẹn cho bà con vui Tết Độc lập.

Thanh Tú
Thanh Tú 5 ngày trước
Lan toả điều tử tế: Ở lại nhặt rác sau buổi tổng duyệt diễu binh

Sáng 30/8, sau buổi tổng duyệt diễu binh, mẹ con chị Thu Hoài cùng nhiều tình nguyện viên ở lại thu gom rác trên phố Kim Mã, Giảng Võ, góp phần giữ gìn môi trường xanh sạch trong ngày lễ lớn.

Đăng Dương
Đăng Dương 7 ngày trước
Ấm lòng khoảnh khắc bà con cùng nhau nấu cháo, tiếp tế cho người dân ở chung cư ngập nước, mất điện

Thấy cư dân toàn Ecohome 1, phường Đông Ngạc (Hà Nội) bị cô lập do ngập nước, mất điện, người dân ở những tòa nhà xung quanh đã tổ chức nấu cháo, tiếp nước, sẻ chia khó khăn với những người hàng xóm.

Hải An
Hải An 28/08
Danh sách 40 điểm phát bánh, nước miễn phí cho người dân xem diễu binh, diễu hành

Người dân theo dõi các buổi hợp luyện và lễ diễu binh, diễu hành 2/9 sẽ được cấp phát bánh, nước và nhu yếu phẩm miễn phí tại 40 điểm dọc các tuyến trung tâm.

Hải An
Hải An 27/08
Công an Hà Tĩnh xuyên đêm giúp dân ứng phó bão số 5, sẵn sàng khắc phục sau bão

Trong khi bão số 5 đổ bộ trực tiếp vào tỉnh Hà Tĩnh với mưa lớn, gió giật dữ dội, lực lượng Công an các địa phương đã không quản hiểm nguy, kịp thời có mặt tại những điểm nóng, cứu giúp người dân trong hoạn nạn.

Thanh Tú
Thanh Tú 26/08
Hà Tĩnh: Nhiều khách sạn mở cửa miễn phí chung tay giúp bà con tránh bão

Để hỗ trợ người dân tránh trú an toàn, nhiều khách sạn, nhà nghỉ, cơ sở lưu trú ở các phường, xã trên địa bàn tỉnh Hà Tĩnh đã mở cửa miễn phí để đón người dân sơ tán. 

Thanh Tú
Thanh Tú 25/08
Ấm lòng Hà Nội: Sẵn sàng cho người lạ ngủ nhờ, mượn “view triệu đô” xem diễu binh 2/9

Hòa cùng bầu không khí hân hoan của ngày hội lớn, nhiều người dân Thủ đô sẵn sàng mở cửa nhà, cho người lạ “mượn view”, ngủ nhờ để được theo dõi lễ diễu binh, diễu hành 2/9.

Hải An
Hải An 22/08
Anh tài xế nhanh trí chặt cây đổ do mưa dông, giải tỏa ùn tắc trên phố Hà Nội

Lúc đi lấy hàng tại phố Lê Trọng Tấn (Hà Nội), nam tài xế bắt gặp một cành cây đổ giữa đường do mưa dông, gây ra ùn tắt nghiêm trọng nên đã nhanh trí mượn dao, một mình chặt cành giải phóng tuyến đường.

Chân dung 2 người Việt nhanh trí dùng săm xe đạp làm phao cứu sống 2 trẻ nhỏ chới với giữa biển ở Nhật

Thấy 2 em nhỏ chới với giữa biển, Mạnh Tuấn và Quốc Đạt (người Việt Nam ở Nhật Bản) đã nhanh trí dùng săm xe đạp làm phao, bơi ra ứng cứu, đưa các em an toàn vào bờ.

Hải An
Hải An 14/08
Phó trưởng công an xã ở Nghệ An quyên tiền xây tặng 2 căn nhà kiên cố giúp gia đình nghèo có chỗ ở ấm cúng

Về nhận nhiệm vụ ở nơi khó khăn, thấy 2 hộ dân phải ở trong căn nhà tạm bợ, phó trưởng công an xã đã đi vận động, quyên tiền xây tặng 2 ngôi nhà kiên cố cho bà con có chỗ ở mới ấm cúng hơn.

Hải An
Hải An 13/08
Đường sạt lở, người dân trong làng dùng võng gánh cụ bà băng rừng đi cấp cứu

Lũ lớn khiến đường đi sạt lở, thấy cụ bà có dấu hiệu kiệt sức, người dân trong làng đã dùng võng gánh, vượt đường rừng để đến Trạm Y tế dã chiến ở trung tâm xã Mỹ Lý để cấp cứu và điều trị.

Hải An
Hải An 12/08
Chân dung tài xế taxi cứu sống bé trai bị cát vùi ở Côn Đảo: “Việc mình cứu người là tự nhiên, ai gặp tình huống đó cũng sẽ làm như vậy thôi!”

Bé trai bị vùi trong hố cát sâu ở đặc khu Côn Đảo khi chơi cùng nhóm bạn đã may mắn được tài xế taxi Lê Văn Tý Hon và du khách hợp sức đào bới, đưa ra an toàn.

Hải An
Hải An 09/08
4 mẹ con bị gió dông quật ngã cảm thấy ấm lòng trước sự giúp đỡ của người đàn ông xa lạ

Gặp 4 mẹ con bị gió dông quật ngã giữa đoạn đường vắng vẻ, người đàn ông ở Ninh Bình đã ngay lập tức dừng xe giúp đỡ, hỗ trợ đưa các cháu nhỏ về đến tận nhà. Câu chuyện ấm lòng được chia sẻ trên mạng xã hội đang thu hút sự chú ý của nhiều người.

PC Right 1 GIF
Đề xuất