Hoàng phúc hầu Hoàng Sầm - kỳ tài nước Việt: Kẻ mù chữ chỉ tốn 3 năm đèn sách đã đậu Thám hoa

Có người sĩ tử thời xưa tốn cả 20 năm đèn sách mới đỗ kỳ thi Hội, ấy vậy mà Hoàng Sầm chỉ mất vỏn vẹn 3 năm để từ một kẻ mù chữ đến đoạn thi đậu Thám hoa. Buổi ấy, chuyện thi cử của ông được xem là điều lạ chưa từng thấy trong thiên hạ. 

Đỗ Thu Nga Theo dõi
Sống Đẹp
Nguồn: Internet

Hoàng Sầm - sĩ tử làng Hiệp Hòa là ai?

Hiệp Hòa là một huyện thuộc tỉnh Bắc Giang, cách trung tâm TP Bắc Giang khoảng 30km về hướng tây nam. Trong lịch sử khoa bảng, Hiệp Hòa có 13 người đỗ tiến sĩ, trong đó có 1 Trạng nguyên. 

Sử chép, vào thế kỷ 16, có vợ chồng nọ ở Hiệp Hòa, dựa vào mấy sào ruộng mà sinh sống. Không may sau đó người chồng mất đi để lại vợ cùng con thơ là Hoàng Sầm (1512 - ?). Hai mẹ con làm ruộng, nương tựa vào nhau mà sinh sống.

Chuyen-ve-ky-tai-nuoc-Viet-Hoang-phuc-hau-Hoang-Sam

Cũng vì gia cảnh khó khăn mà Hoàng Sầm không được đi học. Đến năm 24 tuổi mà một chữ bẻ đôi ông cũng không biết. Ấy vậy mà sau này, hậu thế phải gọi ông là người đặc biệt nhất lịch sử thi cử phong kiến Việt Nam. 

Căn nguyên là vì thuở ấy, ông có thầm thương trộm nhớ cô tiểu thư con nhà quan. Thấy mình ngoài nghèo và mù chữ thì chẳng có gì trong tay để cưa đổ nàng. Chính vì thế, Hoàng Sầm quyết chí học hành, chỉ 3 năm sau ông đã tạo ra điều không tưởng.

Đúng là kỳ tài nước Việt

Theo sách "Tang thương ngẫu lục" của Phạm Đình Hổ và Nguyễn Án, bấy giờ có quan Thượng thư là Nguyễn Doãn Địch về làng nghỉ hưu, quan địa phương yêu cầu dân phu phải ra đón rước. Hoàng Sầm nằm trong số dân phu phải khiêng kiệu cho con gái quan Thượng thư.

Được khiêng kiệu và tận mắt chứng kiến dung nhan đoan chính, xinh đẹp của tiểu thư, Hoàng Sầm bắt đầu thay đổi. Trở về nhà, ông thổ lộ với mẹ rằng muốn lấy tiểu thư con nhà quan Thượng thư. Mẹ ông nghe vậy thì giật mình, cho đó là điều hão huyền.

Hoàng Sầm thì không nghĩ vậy, ông kiên trì nói chuyện với mẹ, đồng thời còn tự mình sẵm sắn sính lễ đơn giản. Ông lại cầu mẹ đến nhà quan Thượng Thư để dạm hỏi.

Người mẹ khi ấy biết gia cảnh nghèo khó, con trai lại mù chữ thế kia thì sao "chòi được mâm son". Nhưng chiều lòng con, bà đành mang trầu cau đến nhà quan Thượng thư, lúng túng xin được quan tha tội rồi mới dám nói rõ ngọn ngành. Quan Thượng thư nghe xong thì cười phớ lớ, ông nói cứ đưa con trai của bà đến xem mặt mũi ra sao.

Hoàng Sầm mặc quần đùi chạy đến nhà quan sụp lạy trước thềm. Quan Thượng thư Nguyễn Doãn Địch từng thi đỗ tiến sĩ khoa thi năm 1481 đã nói rằng: "Con gái nhà quan, có đâu lại gả cho một kẻ bạch đinh. Hễ sau này anh làm nên sự nghiệp như ta, anh mới có thể lấy con gái ta được”.

Hoàng Sầm lạy hai lạy rồi nói: “Xin vâng theo lệnh, nhưng mong quan lớn đừng sai lời".

Chuyen-ve-ky-tai-nuoc-Viet-Hoang-phuc-hau-Hoang-Sam-8

Thời đất, muốn được hiển vinh quan lộ thì hầu như chỉ có con đường học hành khoa bảng. Ngoài ra chỉ có thi làm võ trướng chứ chẳng còn đường nào khác. Ngay cả con cái quan lại đầu triều muốn theo đường quan lộ cũng phải thi đỗ.

Hoàng Sầm lúc này một chữ bẻ đôi cũng không biết vậy mà dám lên kế hoạch đầy táo bạo, quyết tâm cho kỳ thi tới vào 3 năm sau. Ông bán một sào ruộng được 30 quan, lên kinh tìm học một danh nho. 

Sau 3 năm học miệt mài vất vả, Hoàng Sầm đăng ký sát hạch ở quê nhà, vượt qua vòng sát hạch, chuẩn bị cho kỳ thi Hương. Bước vào thi Hương ông vượt qua tứ trường, đỗ đầu tức Giải nguyên, chuẩn bị bước vào thi Hội.

Trước khi đến kinh thi Hội, Hoàng Sầm nhờ người báo tin cho quan Thượng thư, nhắc lời ước cũ. Bấy giờ con gái quan Thượng thư dù đã có mấy đám hỏi nhưng vẫn chưa ưng ai.

Lên kinh sư, Hoàng Sầm vượt qua tứ trường, thi đỗ kỳ thi Hội. Bước vào kỳ thi cuối cùng là thi Đình, Hoàng Sầm xuất sắc thi đỗ Thám Hoa.

Năm 24 tuổi mới học chữ, sau 3 năm đến 27 tuổi đã đậu Thám hoa, quả là một kỳ tích hiếm có.

Hoàng Sầm vinh quy bái tổ trở về làng trong niềm vui hân hoan của người dân làng Hiệp hòa. Quan Thượng thư Nguyễn Doãn Địch cũng rất tự hào về ý chí của Hoàng Sầm, đồng ý gả con gái cho vị Thám hoa.

Đám cưới của Hoàng Sầm và tiểu thư được diễn ra tại sân nhà quan Thượng thư ngay trong ngày vinh quy bái tổ, nhiều người dân trong làng cùng đến chúc phúc.

Hoàng Sầm làm quan đến Lễ bộ Tả thị lang, được phong tước Hoàng Phúc Hầu.

Xem thêm: Chân dung vị thám hoa ngang tàng của nước Việt dám ví vua quan Thanh triều như "ếch ngồi đáy giếng"

Bình luận
Mới nhất
Vui lòng để bình luận.

Đọc thêm

Trong số những vị thám hoa của nước việt, Phan Kính là người được triều đình phương Bắc nể phục nhất. Thậm chí, khi ông mất, vua Càn Long còn tặng 18 cỗ quan tài.

Tuổi thơ dùng lá chuối tươi luyện chữ của vị thám hoa được Càn Long tặng 18 cỗ quan tài
0 Bình luận

Sinh ra trong cảnh nghèo, nhờ ý chí và ham học hỏi, Phan Kính đã trở thành thám hoa tài giỏi có nhiều cống hiến cho Đại Việt, ngay cả nhà Thanh cũng nể trọng.

Phan Kính: Vị thám hoa nước Việt dốc sức cống hiến cho đất nước, được Càn Long nể trọng mà tặng 18 cỗ quan tài
0 Bình luận

Để trở thành trạng nguyên, các học trò thời xưa phải vượt qua 3 kỳ thi: Thi Hương, thi Hội, thi Đình. Hầu hết các trạng nguyên thời xưa đều làm quan trong triều.

Thời xưa, trở thành trạng nguyên được ban thưởng những gì?
0 Bình luận

PC Right 1 GIF

Bài mới

Anh tài xế nhanh trí chặt cây đổ do mưa dông, giải tỏa ùn tắc trên phố Hà Nội

Lúc đi lấy hàng tại phố Lê Trọng Tấn (Hà Nội), nam tài xế bắt gặp một cành cây đổ giữa đường do mưa dông, gây ra ùn tắt nghiêm trọng nên đã nhanh trí mượn dao, một mình chặt cành giải phóng tuyến đường.

Đăng Dương
Đăng Dương 7 ngày trước
Chân dung 2 người Việt nhanh trí dùng săm xe đạp làm phao cứu sống 2 trẻ nhỏ chới với giữa biển ở Nhật

Thấy 2 em nhỏ chới với giữa biển, Mạnh Tuấn và Quốc Đạt (người Việt Nam ở Nhật Bản) đã nhanh trí dùng săm xe đạp làm phao, bơi ra ứng cứu, đưa các em an toàn vào bờ.

Hải An
Hải An 7 ngày trước
Phó trưởng công an xã ở Nghệ An quyên tiền xây tặng 2 căn nhà kiên cố giúp gia đình nghèo có chỗ ở ấm cúng

Về nhận nhiệm vụ ở nơi khó khăn, thấy 2 hộ dân phải ở trong căn nhà tạm bợ, phó trưởng công an xã đã đi vận động, quyên tiền xây tặng 2 ngôi nhà kiên cố cho bà con có chỗ ở mới ấm cúng hơn.

Hải An
Hải An 13/08
Đường sạt lở, người dân trong làng dùng võng gánh cụ bà băng rừng đi cấp cứu

Lũ lớn khiến đường đi sạt lở, thấy cụ bà có dấu hiệu kiệt sức, người dân trong làng đã dùng võng gánh, vượt đường rừng để đến Trạm Y tế dã chiến ở trung tâm xã Mỹ Lý để cấp cứu và điều trị.

Hải An
Hải An 12/08
Chân dung tài xế taxi cứu sống bé trai bị cát vùi ở Côn Đảo: “Việc mình cứu người là tự nhiên, ai gặp tình huống đó cũng sẽ làm như vậy thôi!”

Bé trai bị vùi trong hố cát sâu ở đặc khu Côn Đảo khi chơi cùng nhóm bạn đã may mắn được tài xế taxi Lê Văn Tý Hon và du khách hợp sức đào bới, đưa ra an toàn.

Hải An
Hải An 09/08
4 mẹ con bị gió dông quật ngã cảm thấy ấm lòng trước sự giúp đỡ của người đàn ông xa lạ

Gặp 4 mẹ con bị gió dông quật ngã giữa đoạn đường vắng vẻ, người đàn ông ở Ninh Bình đã ngay lập tức dừng xe giúp đỡ, hỗ trợ đưa các cháu nhỏ về đến tận nhà. Câu chuyện ấm lòng được chia sẻ trên mạng xã hội đang thu hút sự chú ý của nhiều người.

Xúc động hình ảnh hàng trăm giáo viên tình nguyện đến các trường miền núi Nghệ An để hỗ trợ dọn dẹp bùn đất sau lũ

Những ngày qua, hàng trăm giáo viên của các trường học vùng xuôi đã tình nguyện đem theo cuốc, xẻng lên các điểm trường miền núi Nghệ An để hỗ trợ dọn dẹp bùn đất sau lũ.

Ấm lòng trước khoảnh khắc công an dựng “hàng rào người” đưa sản phụ Nghệ An vượt dòng nước chảy xiết đi sinh

Mới đây tại Nghệ An, hàng chục chiến sĩ công an đã dùng thân mình tạo thành “hàng rào” giữa dòng nước xiết để đưa sản phụ vượt suối đến trung tâm y tế sinh con an toàn.

Hải An
Hải An 02/08
Cha và con gái 6 tuổi may mắn được cứu sống sau khi trôi dạt 13 giờ trên biển Hà Tĩnh

Trong lúc dùng thuyền nhỏ để vui chơi, người cha và con gái 6 tuổi ở Hà Tĩnh bị sóng đẩy trôi dạt trên biển suốt 13 tiếng, may mắn được một tàu vận tải phát hiện và cứu sống.

Hải An
Hải An 01/08
Xúc động khoảnh khắc y bác sĩ đỡ đẻ cho sản phụ giữa đường núi Nghệ An

Đường bị chia cắt, sạt lở nghiêm trọng khiến sản phụ Pịt Thị Hiền không đến được bệnh viện, trước tình huống khẩn cấp các y bác sĩ Trạm Y tế Mường Xén đã đỡ đẻ cho sản phụ ngay giữa đường.

Hải An
Hải An 31/07
60 thợ điện đổ về vùng lũ Nghệ An để hỗ trợ bà con sửa chữa đồ dùng miễn phí

Nước lũ vừa rút nhiều thợ điện tử, điện lạnh đã nhanh chóng di chuyển đến các khu vực bị ảnh hưởng giúp người dân sửa chữa miễn phí máy giặt, tủ lạnh,…

Hải An
Hải An 28/07
Học sinh, sinh viên cả nước sẽ được hỗ trợ 50% mức đóng BHYT thay vì 30% như trước

Từ 1/7,  học sinh, sinh viên cả nước sẽ được hỗ trợ 50% mức đóng bảo hiểm y tế, thay vì chỉ 30% như trước. Đây là điểm mới quan trọng trong nghị định 188/2025 của Chính phủ.

Hải An
Hải An 26/07
Viettel cộng tài khoản, mở roaming, chuẩn bị drone phát sóng cho vùng lũ ở Nghệ An

Tổng Công ty Viễn thông Viettel (Viettel Telecom) cho biết vừa hoàn thành việc cộng tiền vào tài khoản cho 31.000 khách hàng tại các khu vực bị cô lập do lũ lụt ở Nghệ An.

Science Fair 2025: Chuyến phiêu lưu kỳ thú đến vùng đất khoa học

Vào  ngày 03/08/2025 sắp tới, COSMOS chính thức tổ chức sự kiện khoa học thường niên SCIENCE FAIR 2025 , chia sẻ những kiến thức, trải nghiệm bổ ích và lan tỏa tình yêu khoa học đến cho các bạn trẻ trên địa bàn thành phố Hà Nội và bất cứ ai có niềm đam mê với bộ môn này. 

Nối dài chuyến bay nghĩa tình: Hơn 30 tấn hàng cứu trợ được trực thăng đưa đến vùng lũ Nghệ An

Những chuyến bay cứu trợ mang theo nhu yếu phẩm, mì gói, nước sạch… được chuyển kịp thời tới bà con vùng lũ Nghệ An đang bị ngập lụt, chia cắt.

Hải An
Hải An 25/07
PC Right 1 GIF
Đề xuất