Cuộc chinh phạt Chiêm Thành và chút sĩ diện "đáng yêu" của vua Lý Thánh Tông

Thắng lợi của vua Lý Thánh Tông tại Chiêm Thành đã làm cho các lân bang phải kiêng dè Đại Việt. Vua Chiêm Thành phải dâng 3 châu để chuộc tội mới được tha về nước.

Đỗ Thu Nga Theo dõi
Sống Đẹp
Nguồn: Internet

Lý Thánh Tông - vị vua tạo ra "trăm năm thịnh thế"

Lý Thánh Tông (30 tháng 3 năm 1023 – 1 tháng 2 năm 1072) là vị hoàng đế thứ ba của hoàng triều Lý nước Đại Việt, trị vì từ tháng 11 năm 1054 đến khi qua đời năm 1072. Thời đại của cha ông là Lý Thái Tông, ông và con ông là Lý Nhân Tông được xem là thời thịnh vượng của Nhà Lý với tên gọi là Bách niên Thịnh thế.

Vua Lý Thánh Tông tên thật là Lý Nhật Tôn, là con trưởng của vua Lý Thái Tông và Linh Cảm Hoàng hậu họ Mai. Tháng 5 âm lịch năm 1028, ngay sau khi lên ngôi, Lý Thái Tông sách phong Lý Nhật Tôn làm Thái tử.

Sách Đại Việt sử lược chép, Thái tử Nhật Tôn sớm trở nên "tinh thông kinh truyện, hiểm âm luật, lại càng giỏi về võ lược". Tháng 8 âm lịch năm 1033, Lý Thái Tông phong ông tước Khai Hoàng vương và dựng cung Long Đức làm nơi ở cho ông. Ông đã sớm được tiếp xúc với dân chúng, nên hiểu được nỗi khổ của dân và thông thạo nhiều việc.

chuyen-thu-vi-ve-cuoc-chinh-phat-chiem-thanh-cua-vua-ly-thanh-tong-0
Lý Thánh Tông - vị minh quân yêu dân như con

Ngày 1 tháng 10 âm lịch (3 tháng 11 dương lịch) năm 1054, Lý Thái Tông qua đời. Lý Nhật Tôn lên nối ngôi, tức Hoàng đế Lý Thánh Tông, lấy niên hiệu đầu là Long Thụy Thái Bình. Ông lập 8 hoàng hậu, và tôn mẹ là Mai thị làm Linh Cảm Thái hậu.

Cũng giống như cha mình, Lý Thánh Tông nổi tiếng thương dân như con. Ông được xem là vị minh quân đức độ trong lịch sử Việt Nam.

Đại Việt Sử ký Toàn thư có miêu tả ông như sau: "Vua khéo kế thừa, thực lòng thương dân, trọng việc làm ruộng, thương kẻ bị hình, vỗ về thu phục người xa, đặt khoa bác sĩ, hậu lễ dưỡng liêm, sửa sang việc văn, phòng bị việc võ, trong nước yên tĩnh, đáng gọi là bậc vua tốt".

Không những thế đến ngày giá rét, vua Lý Thánh Tông có bảo các quan hầu cận rằng: "Trẫm ở trong cung ngự sưởi than thú, mặc áo hồ cừu mà còn rét thế này. Huống chi những tù phạm giam trong ngục, phải trói buộc, cơm không có mà ăn, áo không có mà mặc; vả lại có người xét hỏi chưa xong, gian ngay chưa rõ, nhỡ rét quá mà chết thì thật là thương lắm". 

Sau đó ban cho tù nhân trong ngục chăn chiếu, ngày được hưởng 2 bữa. Quả thật, đây là một vị minh quân, yêu dân thực lòng, lấy nhân từ mà cai trị đất nước nên được trăm họ mến phục. Hơn nữa, thời kỳ Lý Thánh Tông cai trị giặc giã, can qua, chiến tranh cũng ít, nhân dân có cơ hội làm ăn, phát triển kinh tế.

Nhưng ít chứ không phải không có, và đó là việc "phá Tống - bình Chiêm", cũng là những chiến công lẫm liệt của vua Thánh Tông.

Chút "sĩ diện" đáng yêu giúp vua đánh tan quân Chiêm Thành

Lại nói chuyện đất nước chống giặc ngoại xâm, khi ấy, mối quan hệ giữa nước Việt ta và nhà Tống không mấy tốt đẹp. Nhà Tống ráo riết chuẩn bị xâm lược nước ta. Chúng không chỉ tập trung lực lượng, tích trữ lương thực mà còn phái nhiều sứ giả đến các nước lân bang, xúi giục họ bắt tay, quấy phá, tấn công Đại Việt.

Điển hình là Chiêm Thành. Họ không chỉ tuyệt giao với Đại Việt mà còn âm thầm bắt tay, thần phục nhà Tống với mưu đồ tạo thành thế gọng kìm, trên đánh xuống, dưới đánh lên bóp nghẹt nước Việt ta.

Trước tình hình đó, nhà Lý buộc phải nhanh chóng đưa ra đối sách. Sau nhiều lần hội thảo, vua tôi nhà Lý quyết định sẽ lần lượt đối phó, bé gãy từng bên một. Từ đó đập tan toàn bộ âm mưu xâm lược của nhà Tống. 

Đầu năm Kỉ Dậu 1069, vua Lý Thánh Tông thân chinh dẫn đại quân chinh phạt Chiêm Thành, giao quyền khiển chính cho Nguyên phi Ỷ Lan và thái sư Lý Đạo Thành. Khi ấy, Chiêm Thành không phải một nước lớn nhưng đất nước này có địa hình hiểm trở, dễ thủ khó công để thắng được không phải chuyện dễ dàng.

chuyen-thu-vi-ve-cuoc-chinh-phat-chiem-thanh-cua-vua-ly-thanh-tong
Quân Chiêm Thành khá mạnh về thủy binh

Quả đúng như vậy, "trận này vua đánh chiêm thành mãi không được, đem quân về đến châu Cư Liên, nghe tin Nguyên phi giúp việc nội trị, lòng dân cảm hoá hoà hợp.

Trong cõi vững vàng, tôn sùng Phật giáo, dân gọi là bà Quan Âm, vua nói: "Nguyên phi là đàn bà còn làm được như thế, ta là nam nhi lại chẳng được việc gì hay sao?". Bèn quay lại đánh nữa, thắng được". (trích Đại Việt Sử ký Toàn Thư, kỷ nhà Lý, quyển III).

Như nhà sử học Nguyễn Khắc Thuần có nói: "...Lý Thánh Tông chợt thấy mình thua kém, thua kem ai còn được, thua vợ mình thì còn ra thể thống gì nữa. Thánh Tông vì sĩ diện mà đánh đến cùng. Chiêm Thành thua, gọng kềm phía Nam tan nát... Chút sĩ diện ấy đáng yêu biết ngần nào".

Sau trận đánh này, quân ta bắt được vua Chiêm Thành là Chế Củ cùng hơn 5 vạn tù binh. Lý Thường Kiệt giải Chế Củ đem về Thăng Long, được Lý Thánh Tông phong làm Thiên tử nghĩa nam vì công lao này.

Vua Chiêm xin dâng đất ba châu là Địa Lý, Ma Linh và Bố Chính để chuộc tội. Thánh Tông lấy 3 châu ấy và tha cho Chế Củ về nước. Những châu ấy nay ở địa hạt các huyện Quảng Ninh, Quảng Trạch, Bố Trạch, Tuyên Hòa, Lệ Thủy (tỉnh Quảng Bình) và huyện Bến Hải (tỉnh Quảng Trị). Trong số tù binh Chiêm Thành bị bắt về Đại Việt có một thiền sư người Tống là Thảo Đường, sau này là Quốc sư của triều đình Lý Thánh Tông và là Tổ khai sáng Thiền phái Thảo Đường - một trong 3 thiền phái của Phật giáo Đại Việt thời Lý.

Thắng lợi của Lý Thánh Tông tại Chiêm Thành đã làm cho các lân bang phải kiêng dè Đại Việt. Cuối năm 1069, Hoàng đế Thánh Tông cử Quách Sĩ An làm Chánh sứ, Đào Tông Nguyên làm Phó sứ sang báo cho người Tống về việc đánh bại Chiêm Thành, bắt sống vua Chiêm. Tống Thần Tông trong bụng không thích, song đành thừa nhận Chiêm Thành là chư hầu của Đại Việt. Chính quyền Tống cũng nghiêm cấm các tướng ở biên giới khiêu khích, gây hấn với Đại Việt. Còn ở phía Nam, Chân Lạp và Chiêm Thành lần lượt sai sứ sang dâng lễ cống vào các năm 1069, 1071.

Xem thêm: Lý Thánh Tông - 1 trong 3 đấng minh quân nhà Lý tạo ra thời kỳ "trăm năm thịnh thế"

Đọc thêm

Xung quanh cuộc đời vua Lý Thánh Tông có rất nhiều câu chuyện và giai thoại kỳ lạ. Một trong số đó phải kể đến việc vua phong thần cho khúc gỗ.

Vua Lý Thánh Tông và chuyện phong thần cho khúc gỗ
0 Bình luận

Công chúa Lý Ngọc Kiều - Ni sư Diệu Nhân là người đức hạnh, thấu hiểu lòng dân và làm lợi lạc trong việc phát triển Phật giáo thời nhà Lý....

Chuyện đời công chúa Lý Ngọc Kiều: Từ cuộc hôn nhân chính trị đến thiền gia nổi tiếng nhất nhì thời nhà Lý
0 Bình luận

Lý Công Uẩn (Lý Thái Tổ) cùng với triều đình nhà Lý làm rạng danh nước Việt, viết nên trang sử hào hùng trong thời kỳ xây dựng, bảo vệ và phát triển đất nước.

10 điều thú vị về cuộc đời Lý Công Uẩn - vị hoàng đế khởi dựng nhà Lý
0 Bình luận


Bài mới

Tình anh em – Câu chuyện nhân văn cảm động

Qua câu chuyện của bố và chú tôi nhận ra rằng, chỉ cần mình đặt cái tôi xuống một chút thì mọi tổn thương trong các mối quan hệ đều được chữa lành và tình anh em cũng thế.

Diệu Nguyễn
Diệu Nguyễn 7 ngày trước
Trưởng công an xã xây nhà cho dân bằng tiền tiết kiệm

Thương cho cảnh khó khăn của bốn bà cháu phải sống trong căn nhà dột nát, trưởng công an xã Ia Mrơn, huyện Ia Pa, Gia Lai đã tự bỏ 60 triệu tiền tiết kiệm để hỗ trợ.

Diệu Nguyễn
Diệu Nguyễn 7 ngày trước
Thắng đời 2 - 0: Jenny Huỳnh vừa đỗ đại học top 1 nước Mỹ, vừa đỗ đại học top 1 Trung Quốc 

Jenny Huỳnh vừa trở thành sinh viên trao đổi tại ĐH Bắc Kinh sau 2 năm theo học tại  Đại học Stanford, ngôi trường xếp hạng 6 thế giới (theo xếp hạng của QS World University Ranking 2025).

Cổ nhân nói: 4 người này ở cạnh sẽ quyết định sự thành bại của đời bạn

Những người xung quanh có ảnh hưởng khá lớn đến mỗi chúng ta. Vậy nên cổ nhân đã đúc kết và chỉ ra 4 người ở cạnh sẽ quyết thành bại của đời bạn. Đó là ai?

Cổ nhân dạy: “Thiên hạ mạc nhu nhược vu thủy, nhi công kiên cường giả, mạc chi năng thắng”

Câu nói trên của cổ nhân mang ý nghĩa, thiên hạ không có thứ gì có thể mềm yếu như nước, nhưng khi dùng để tấn công kẻ mạnh thì lại cũng không có gì có thể thắng được nước.

Người xưa nói: Bát đại kỵ trước cổng nhà, không lụi bại cũng lao đao

Khi nắm rõ được phong thủy cổng nhà, bạn sẽ biết vì sao người xưa nói: "Bát đại kỵ trước cổng nhà, không lụi cũng bại". 

Chọn chung cư có 5 'tầng vàng': Cuộc sống dễ chịu, giá trị tăng dần theo thời gian

Chọn được căn hộ chung cư ở tầng phù hợp sẽ giúp cho gia đình bạn có cuộc sống thoải mái. Về lâu về dài còn tăng giá trị bất động sản.

Về đây bố nuôi – Câu chuyện nhân văn cảm động

Trải qua nhiều bão tố cuộc đời, nó vẫn vững vàng bước tiếp vì nó biết đằng sau luôn có bố dõi theo với lời khẳng định chắc nịch: “Về đây bố nuôi!”.

Nhớ bát canh chua ngoại nấu – Câu chuyện nhân văn cảm động

Từ ngày ngoại mất, chúng tôi cũng ít về quê hẳn và cũng đã lâu anh em chẳng còn giành nhau chút canh chua còn dư trong bát như ngày còn được ở với ngoại.

Nhà đâu mà về - Câu chuyện nhân văn đáng ngẫm

Mỗi khi nhìn mẹ, nghe mẹ nói "nhà đâu mà về" rồi nghĩ đến cảnh người ta có nhà, có quê để về mình thì không tôi lại xót xa, thương mẹ vô cùng.

Nam sinh 22 tuổi giành học bổng tiến sĩ tại 11 trường đại học Mỹ

Điểm học tập ấn tượng 3.99/4 cùng niềm say mê nghiên cứu giúp nam sinh Hà Hải Dương, 22 tuổi chinh phục 11 trường đại học, trong đó có 8 trường top đầu Mỹ.

Trường Đại học Sư phạm Hà Nội 2 công bố đề thi minh họa kỳ thi riêng 2025

Năm 2025, Trường Đại học Sư phạm Hà Nội 2 tổ chức kỳ thi độc lập để xét tuyển đại học. Đề minh họa của kỳ thi này vừa được nhà trường công bố.

Tri ân tới những “bóng hồng” lặng lẽ sau tiếng chổi tre

Dự án "Light - Ánh sáng đêm" được khởi xướng như một lời tri ân chân thành đối với những người phụ nữ thầm lặng, ngày đêm làm việc dưới ánh đèn đường để giữ gìn sự sạch sẽ, xanh tươi cho thủ đô Hà Nội.

Quản lý tài chính thành công với quy tắc 5 chiếc lọ của người Do Thái

Người Do Thái luôn dạy con cái của họ kỹ năng kiếm tiền và quản lý tài chính để có một tương lai tươi sáng. Và cách nọ quản lý tài nắm nằm ở quy tắc 5 chiếc lọ.

7 kiểu tiết kiệm mà người giàu sẽ không bao giờ làm nhưng người nghèo rất thích làm

Quản lý tài chính tốt sẽ giúp cải thiện chất lượng cuộc sống. Nhưng những hành động sai lầm có thể khiến bạn phải trải qua những ngày khó khăn, tiền bạc sẽ "không cánh mà bay".

Đề xuất