Về Cà Mau đừng bỏ qua món cá "có chân" đi bộ, leo cây thoăn thoắt

Loài cá kỳ lạ này chính là cá thòi lòi hay còn được biết đến với tên gọi cá leo cây. Không sống dưới nước như những loài cá khác, cá leo cây thường đào hang trong các khu rừng ngập mặn hay ở những bãi bồi ven biển. Ở Việt Nam, Cà Mau được ví như "thủ phủ" của cá thòi lòi.

Loài cá này có vẻ ngoài xấu xí với kích thước nhỏ chỉ khoảng 1-2 đầu ngón tay. Cặp mắt của chúng khá to, phình hơn cả đầu nên hình dáng trông rất kỳ dị. Cá thòi lòi có thể sống được cả trên cạn và dưới nước.

Một trong những lý do để cá thòi lòi trở thành 1 trong 6 loài kỳ lạ nhất thế giới là do cấu tạo cơ thể. Bộ phận vây trước của chúng được tiến hóa để có công dụng không khác nào một đôi tay. Nhờ đó, chúng có thể leo trèo trên cây nhanh thoăn thoắt và thậm chí là nhảy chuyền cành một cách cực kỳ nhà nghề, không thua bất kỳ loài động vật sống trên cây nào.

Để có thể kiếm mồi trên cạn, cá leo cây được thiên nhiên ban tặng cho một hệ hô hấp có 1-0-2. Chúng vừa có thể thở qua da như ếch lại vừa có cả mang như cá, giúp trữ nước để hô hấp khi lên cạn. Chưa dừng lại ở đây, loài cá này còn gây ngạc nhiên cho chúng ta thêm một lần nữa bởi chúng có luôn cả phổi như động vật định cư trên cạn vậy.

Tại Việt Nam, những con cá hình thù giống cá bống nhưng lại có làn da xù xì, hai mắt lồi to nằm sát nhau trên gần đỉnh đầu, có tận hai hàm răng trên này thường xuất hiện nhất ở vùng bùn lầy ven biển Cà Mau, Bạc Liêu, Gò Công, Cần Giờ. Tuy "xấu lạ" như vậy, chúng vẫn luôn được bà con miền Tây "săn đón" bằng nhiều cách, từ đặt bẫy cho tới đi câu bởi trái ngược với vẻ ngoài xấu xí, cá thòi lòi lại là một thứ mĩ vị trời ban cho vùng sông nước. Thậm chí chúng còn được các dân sành ăn nơi này gọi vui là món "phá mồi".  

Với lớp da trơn trượt và khả năng di chuyển cực nhanh của mình, cá leo cây là một loài không dễ gì để bắt được. Cũng vì thế mà giá của chúng không hề rẻ, 1kg cá thòi lòi vào năm 2020 đã có giá từ 350-400 nghìn đồng. Những món được chế biến từ chúng cũng rất phong phú, đơn giản thì kho tiêu, khi ngấy mang ra nấu lẩu chua, muốn giòn rụm thì chiên xù, thích dân dã lại mang nướng muối ớt,...vô số những món ăn chỉ mới kể ra đã thấy thòm thèm.

Cái ngon của cá thòi lòi không chỉ nằm ở việc chế biến được những món đa dạng mà còn nằm ở chất thịt của chúng. Do là một loài cá thường xuyên vận động nên thịt của chúng luôn có sự dai dai đặc biệt, kèm theo đó là những thớ thịt căng mọng. Món ăn giữ được sự tươi ngon này tốt nhất và cũng mang đậm chất miệt vườn nhất chắc hẳn là cá thòi lòi nướng trui. 

Lá sen thơm thơm được bọc ngoài những con cá thòi lòi, sau đó người chế biến sẽ bọc thêm một lớp bùn ở ngoài cùng để đảm bảo cá vừa chín tới lại vừa có mùi thơm của lá sen mà vẫn giữ được sự tươi ngọt của thịt cá. Tiếp đó, cá bọc lá sen và bùn sẽ được vùi dưới bếp than cho đến khi chín, lúc mở ra hương thơm ngào ngạt, bay khắp nơi khiến ai ngửi thấy cũng muốn thưởng thức ngay.

Với vẻ ngoài xấu xí, cá thòi lòi lại là nguyên liệu cho biết bao nhiêu món đặc sản miền Tây. Nếu có dịp tới miệt vườn, ắt hẳn chúng ta nên một lần nếm thử món ăn độc đáo này cũng như chiêm ngưỡng loài cá thòi lòi đặc biệt.

Đọc thêm: Không có biển cũng chẳng có tôm, vì sao Tây Ninh vẫn có món muối tôm nổi tiếng?