Chú chó đầu tiên bay vào vũ trụ: Mở đường sứ mệnh không gian cho con người

Ngày 12/4/1961 trở thành dấu mốc lịch sử khi phi hành gia người Liên Xô Yuri Gagarin (1934 - 1968) lần đầu tiên thực hiện chuyến bay vào không gian - mở ra kỷ nguyên khai phá vũ trụ mới của con người. Tuy nhiên, trước đó cả chục năm, người Nga đã phải đau đầu nghiên cứu và thử nghiệm. Từ việc phóng Sputnik 1 lên quỹ đạo vào ngày 4/10/1957 tới việc chế tạo Sputnik 2 với kinh phí khủng và công sức của rất nhiều người.

Tất nhiên, thí nghiệm là bước tất yếu để tạo nên "buổi bình minh chinh phục vũ trụ của loài người". Để xem xét tác động của không gian lên sinh vật sống, giới khoa học nhắm tới động vật để là “con tốt”. Được lựa chọn để thực hiện sứ mệnh bay vào không gian lần đầu tiên trong lịch sử nước Nga là chú chó Laika, giống chó lai giữa husky và spitz.

Từ chú chó lang thành thành "con tốt" hi sinh

Laika là một chú chó hoang lang thang vô chủ, sống trong một ngõ hẻm tại thủ đô Moskva. Sau này, Laika được người ta giải cứu rồi đón về nuôi, được chọn là ứng viên bay thử nghiệm ra ngoài vũ trụ cùng những chú chó khác. Những chú chó này được huấn luyện trong nghịch cảnh khắc nghiệt, thực hiện các bài test về độ thuần phục và nghe lời.

Sau đó, chúng bị giam nhốt trong một lồng chật hẹp trong khoảng vài ngày tới vài tuần. Chúng còn phải làm quen với thức ăn dạng lỏng hoàn toàn để dạ dày thích ứng trước khi thực hiện sứ mệnh của mình. 

Sau hàng loạt bài test, chỉ có 2 chú chó chịu đựng được đến cuối. Đó là Laika và ứng viên dự bị của Laika - Albina. Laika được nhận xét là có khả năng chịu đựng nghịch cảnh khắc nghiệt của nhiệt độ cùng việc thiếu thốn thức ăn. Bên cạnh đó, Laika là giống cái, vừa nhẹ cân vừa hiền lành hơn các con đực.  

Trước khi bay vào vũ trụ, bác sĩ cấy vào cơ thể Laika và Albina thiết bị y tế để theo dõi nhịp tim, nhịp thở, huyết áp và chuyển động vật lý. Có tin đồn rằng, Albina vượt trội hơn Laika. Tuy nhiên con vật mới sinh nở không lâu, lại được những người chăm sóc yêu mến hơn nên đã may mắn thoát được nhiệm vụ. Cuối cùng, các nhà khoa học chọn Laika để hi sinh cho tham vọng khai phá vũ trụ của mình.

Một ngày trước giờ G, một trong những người chăm coi Laika là Vladimir Yazdovsky đã đưa Laika về nhà. Ba ngày trước khi cất cánh, Laika phải vào không gian hẹp và chỉ cho phép di chuyển vài inch. Ngoài ra, Laika còn được mặc một bộ đồ không gian có gắn những thanh chắn kim loại. 

Chuyến bay cảm tử

Ngày 3/11/1957, Laika bước lên con tàu Sputnik 2 phóng vào vũ trụ. Các nhà khoa học thừa nhận, các thiết bị đổ bộ vẫn chưa kịp hoàn thiện. Thế nên, tàu Sputnik 2 được xác định là chuyến bay thử nghiệm cảm tử. Tức là, số phận của Laika được xác định là một đi không trở lại. Con vật sẽ chết, bị thiêu cháy cùng con tàu khi trở lại bầu khí quyển trái đất.

Sau khi phóng vệ tinh được 6 ngày, Trái đất hoàn toàn mất liên lạc với tàu Sputnik 2. Theo thông tin của Cơ quan nghiên cứu vũ trụ Liên Xô, chú chó Laika đã sống được tới ngày thứ 4 của chuyến du hành. Ngày 14/4/1958, Sputnik 2 mang theo xác Laika đã rực cháy quay trở lại Trái Đất. Vậy là sau 163 ngày bay vòng quanh quỹ đạo, Laika đã kết thúc xuất sắc sứ mạng tiên phong của mình.

Theo những ghi nhận từ cảm biến gắn trên cơ thể của Laika, khi khoang lái đạt vận tốc 28.968 km/giờ, nhịp tim của nó đã tăng gấp 3 lần bình thường do nóng bức, sợ hãi và căng thẳng. Sau 5-7 giờ trên quỹ đạo, trạm kiểm soát mặt đất không nhận được bất kỳ tín hiệu sống nào từ Laika nữa. 

Các nhà khoa học cho biết, Laika đã chết do hoảng sợ tột độ khi con tàu Sputnik 2 ở tình trạng không trọng lực. Hệ thống điều hòa trục trặc cũng khiến nhiệt độ khoang lái tăng quá ngưỡng chịu đựng của cơ thể sống. Sự hy sinh của Laika không hề uổng phí. Nó chứng minh rằng, sinh vật sống có thể tồn tại trong tình trạng không trọng lực ngoài vũ trụ. Điều này đã mở đường cho việc phóng tàu có người lái sau này, mang tới cho các nhà khoa học những số liệu đầu tiên về phản ứng của các sinh vật sống trong môi trường vũ trụ.

50 năm sau sự kiện trọng đại, người Nga dựng lên một đài tưởng niệm tại đại lộ Petrovsko - Razumovsky ở Moskva. Đài tưởng niệm này gần một trạm nghiên cứu quân sự từng chuẩn bị chuyến bay vào vũ trụ cho Laika. Bức điêu khắc là hình tượng chú chó Laika nằm trên một bàn tay con người giống như tên lửa. Có lẽ, hàm ý của nó là nâng đỡ Laika hướng về những vì sao trên bầu trời rộng lớn. 

Xem thêm: Người đàn ông bị "bỏ quên" ngoài vũ trụ 10 tháng vẫn sống sót kỳ diệu