Cách đạt điểm cao môn Ngữ văn kỳ thi THPT Quốc gia 2021

 Chỉ còn khoảng 2 tháng nữa thôi là kỳ thi THPT Quốc Gia sẽ diễn ra, đây là một kỳ thi hết sức quan trọng đối với cả học sinh và các bậc phụ huynh. Như những thông tin được biết, các môn thi sẽ được thi dưới hình thức trắc nghiệm, trừ môn ngữ văn. Do đó đối với môn học này, các bạn học sinh cần nắm được một số bí quyết để có thể thành công trong "trận đánh cuối cùng" này.

Dưới đây là các cách đạt điểm cao môn văn trong kỳ thi THPT Quốc gia 2021 mà các em có thể tham khảo:

Cách đạt điểm cao môn văn - Không học tủ

Các em học sinh không nên nghe theo những phán đoán không có căn cứ trên mạng về những tác phẩm được cho là sẽ có mặt trong đề bài thi rồi sinh ra tâm lý học tủ, họ lệch. Trước ngày thi nên rà soát lại tất cả các tác phẩm đã học, từ tác phẩm chính đến bài đọc thêm, và cả những tác phẩm quan trọng của lớp 11. Nếu có thời gian hãy vẽ sơ đồ tư duy để dễ ghi nhớ và nắm chắc nội dung chính các tác phẩm.

Trả lời đúng trọng tâm

Đối với những câu hỏi ở phần đọc hiểu, điểm sẽ khoảng từ 0.5 - 1.5, cho nên bạn cần phải trả lời ngắn gọn và đủ ý.

Ngữ liệu đọc hiểu: vô cùng đa dạng, phong phú. Ngữ liệu đọc hiểu có thể là một văn bản, đoạn văn bản thuộc văn bản văn học hoặc văn bản nhật dụng, văn bản thông tin. Văn bản, đoạn văn bản đó có thể nằm trong chương trình học hoặc hoàn toàn xa lạ, mới mẻ với học sinh. Để có câu trả lời xúc tích, bạn cần xác định trọng tâm của câu hỏi nằm ở khía cạnh nào, để đưa ra ý hoàn chỉnh. Thông thường, các bạn sẽ dùng câu dẫn dắt gián tiếp khi trả lời - điều này là không nên trong phần đọc hiểu, bởi nó sẽ khiến ta mất thời gian. Với thời gian làm bài là 90 phút, hãy đánh vào trọng tâm để phần Làm Văn được đầu tư hơn.

Ở phần Nghị luận xã hội, điểm tối đa ở phần này là 2 điểm. học sinh cần nắm được khái niệm vấn đề, biểu hiện hậu quả, nguyên nhân, phương hướng khắc phục điểm hạn chế tiêu cực, phát huy điểm tích cực và liên hệ, rút ra bài học. Nói chung là các em phải nắm được kỹ năng làm bài nghị luận xã hội về một tư tưởng đạo lý, về một hiện tượng đời sống, về một vấn đề đặt ra trong tác phẩm….Bài viết là một đoạn văn không xuống dòng, có dung lượng phù hợp, lập luận riêng rẽ, dẫn chứng tiêu biểu, thuyết phục.

Cách đạt điểm cao môn văn - Phân tích đề thật kỹ

Đọc đề bài là bước nhất thiết học sinh phải thực hiện khi làm bài thi, đặc biệt đối với môn Ngữ Văn các bạn sẽ mất nhiều thời gian hơn cho công việc này. Đọc đề để hiểu mình cần trả lời như nào, triển khai ý ra sao, viết bài theo hướng nào?

Các bạn nên dành khoảng 5 phút để đọc và kiểm tra nội dung đề. Xác định yêu cầu trọng tâm và phạm vi đề, đồng thời định hướng cách làm bài. Nếu không đọc kĩ đề, phân tích kĩ những từ khóa bạn sẽ dễ rơi vào những trường hợp nhầm lẫn đáng tiếc. Một khi bạn đã phân tích sai thì tất cả những gì bạn viết sau đó đều trở thành lạc đề. Thế mới nói đọc đề là bước vô cùng quan trọng mà nhiều học sinh lại thường lơ đễnh.

Đưa dẫn chứng tiêu biểu

Để thuyết phục người khác tin tưởng vào ý kiến, quan điểm của mình cần hai yếu tố: Thứ nhất là lí lẽ, thứ hai là dẫn chứng. Khi đã có những lí lẽ đủ mạnh, sâu sắc và tinh tế, người viết cần chọn được những dẫn chứng, minh họa cụ thể, tiêu biểu để làm nổi bật bài văn. 

Tuy nhiên, nếu chỉ dừng lại ở việc chọn lọc dẫn chứng đưa vào bài thì bài văn ấy sẽ mắc lỗi diễn suông, thuyết phục nửa vời, thiếu trọng tâm. Cho nên, sau khi chọn được dẫn chứng người viết cần phải triển khai, phân tích, bàn sâu vào những khía cạnh của dẫn chứng ấy để tạo điểm nhấn cho bài viết.

Các bạn có quyền phân tích tác phẩm theo cảm nhận chủ quan của mình, không nhất thiết phải rập khuôn theo bài giảng của thầy cô. Sự sáng tạo trong lối bình luận của các bạn có thể mang lại nét riêng, chắc chắn sẽ ghi điểm trong mắt giám khảo. Tuy nhiên, dù hiểu theo cách nào các bạn cũng phải đưa ra lời giải thích xác đáng cho luận điểm hay đánh giá đó. 

Các bạn đưa ra bất cứ quan điểm nào cũng phải có lí lẽ rõ ràng, tường minh, thuyết phục; nếu bản thân mơ hồ thì tốt nhất là không viết vào bài thi vì có thể nó sẽ phản tác dụng.

Bình luận trên cả phương diện nội dung lẫn nghệ thuật

Ở phần nghị luận văn học, cần chú ý đến đặc thù của văn chương nghệ thuật: là đẹp cả hình thức lẫn nội dung. Cho nên, cần phân tích song song hai khía cạnh này. Ngoài ra nhấn mạnh sự dụng công của tác giả. Cần thể hiện được đó là biện pháp nghệ thuật nào, có tác dụng gì và gửi gắm thông điệp nội dung gì. Tránh việc bình luận suông một yếu tố sẽ dẫn đến bài văn thiếu ý, không thuyết phục.

Khi học, các bạn nên cố gắng nắm bắt những nét đẹp trên hai phương diện: nội dung và nghệ thuật của các chi tiết nghệ thuật có trong tác phẩm. Khi bạn phân tích bất cứ hình tượng nghệ thuật nào cũng phải gắn liền nội dung với đặc sắc nghệ thuật vì hai yếu tố này tương hỗ và làm nên vẻ đẹp hoàn thiện của một hình tượng trong văn hay thơ. Mỗi một hình tượng thường có nhiều cách hiểu khác nhau dựa trên sự cảm nhận của mỗi cá nhân.

Luận điểm rõ ràng

Trong quá trình chấm bài, một giáo viên phải đảm nhận đọc đến cả trăm bài viết. Sự lặp lại liên tục ấy đôi khi sẽ gây tác động xấu tới tâm lý của người chấm. Với một bài văn rõ ràng luận điểm, ý tứ được hiện rõ trong các đoạn, giáo viên sẽ dễ dàng hài lòng và cho điểm cao hơn so với những câu văn lan man, không rõ ý.

Một lời khuyên nhỏ rằng với bài thi văn đại học yêu cầu không cần quá trau chuốt về từ ngữ, nhưng nhất thiết cần rõ ràng về mạch ý, ý phải bật lên được ở từng đoạn. Hãy cố viết những câu chủ đề thật trực tiếp để người chấm dễ dàng nhận thấy nhất.

Bạn không cần quá trau chuốt về từ ngữ, nhưng nhất thiết cần rõ ràng về mạch ý, ý phải bật lên được ở từng đoạn. Bài viết phải có hệ thống ý - luận điểm và triển khai thành đoạn văn, bài có thể thiếu ý, nhưng tuyệt đối không được viết toàn bộ thân bài chỉ trong một đoạn dài.

Tuyệt đối tránh việc sa đà vào cảm xúc mà viết một cách không có luận điểm. Việc chia luận điểm sẽ giúp bạn đảm bảo đủ ý, điều này còn thể hiện sự thông minh của bạn trong cách viết. Chia luận điểm còn giúp bạn nhận ra đâu là trọng tâm cần đạt được.

Tách đoạn hợp lí cũng là cách đạt điểm cao môn văn 

Khi đã xác lập được luận điểm, bạn hãy trình bày luận cứ của mình theo luận điểm chính đó. Một luận điểm có thể được viết thành nhiều đoạn. Nhưng không được chỉ viết một đoạn quá dài cho tất cả các luận điểm. Tách đoạn là điều cần thiết để có một bài văn đạt điểm cao.

Việc lập dàn ý sẽ không làm mất quá nhiều thời gian làm bài mà hiệu quả nó đem đến lại vô cùng lớn. Phần nghị luận văn học theo hướng ra đề minh họa của Bộ GD&ĐT sẽ không chỉ yêu cầu phân tích, cảm nhận một đoạn trích, một nhân vật mà còn có thêm yêu cầu đánh giá, bình luận, so sánh, liên hệ với một đối tượng liên quan. Để có thể sắp xếp tốt nhất các ý sao cho sáng tỏ yêu cầu của đề thì ngoài việc rèn luyện nhuần nhuyễn các thao tác lập luận, bạn còn cần đặc biệt chú ý đến cách sắp xếp luận điểm và sử dụng dẫn chứng liên hệ.

Viết dàn ý trước khi làm bài

Nháp là bước cực kì quan trọng để hoàn thiện một bài văn hay. Nháp chỉ đơn thuần là cách bạn gạch ra toàn bộ những ý bạn muốn triển khai trong bài viết, những dẫn chứng hay bạn muốn đưa vào bài,… Nhiều bạn sẽ cho rằng có thể để trong đầu và dần tự viết ra nhưng ở trong phòng thi sẽ tạo cho bạn áp lực, khiến bạn dễ dàng sao lãng mà quên đi những gì mình vừa nghĩ ra. Bởi thế nháp văn là để tư duy, là để nhớ.

Cách đạt điểm cao môn văn - Mở bài hấp dẫn

Mở bài ấn tượng sẽ khiến người đọc cảm thấy dễ chịu và muốn đọc tiếp những đoạn về sau hơn. Một mẹo nhỏ rằng, bạn nên viết trước mở bài trong lúc ôn tập ở từng văn bản cụ thể, sau đó dựa theo mở bài sẵn ấy biến tấu theo yêu cầu đề, tránh mất thời gian quá nhiều vào phần mở đầu.

Bạn có thể dùng một câu thơ hay lời văn, câu danh ngôn của các tác gia nổi tiếng trong và ngoài nước có ý nghĩa gần gũi với tác phẩm được đề cập trong đề thi nhằm tạo ấn tượng ngay từ đầu với giám khảo. Để làm được điều này đòi hỏi quá trình tích lũy kiến thức và đọc nhiều tài liệu tác phẩm văn học ngoài chương trình; gặp lời thơ, lời văn nào có ý nghĩa mình đều ghi lại vào sổ tay - đây là thói quen cần thiết đối với bất kì người học văn nào. Với bạn nào ko có nhiều thời gian đọc sách, các bạn cũng có thể ghi lại những câu châm ngôn hay trên những tờ lịch, mỗi ngày đọc một câu rất hữu ích cho những bài Nghị luận xã hội.

Bố trí thời gian hợp lý

Đây là một trong những bí quyết quan trọng nhất để làm một đề thi văn hoàn chỉnh. Theo kinh nghiệm của nhiều thầy cô, các thí sinh thậm chí là học sinh giỏi đều hay mắc phải lỗi về bố trí thời gian không hợp lý dẫn đến kết quả bài thi không khả quan.

Để tránh được lỗi đó, các thí sinh cần đọc kỹ đề thi một lượt, xác định điểm và thời gian làm cho từng câu. Thời gian làm bài môn thi Ngữ văn là 120 phút. Với cấu trúc đề quen thuộc 2 phần: Đọc - hiểu (3 điểm) và Làm văn (7 điểm), thí sinh cần có sự đầu tư đúng mức cho tất cả các phần, tránh mất thời gian quá nhiều cho riêng một nội dung nào.

Phần đọc hiểu các bạn chỉ nên làm trong khoảng 30 phút, 30 - 45 phút cho bài văn nghị luận xã hội còn lại dành thời gian để làm câu nghị luận văn học vì đây là phần chiếm số lượng điểm khá lớn.

Không bỏ câu nào

Với đặc thù của môn thi tự luận và cách thức đổi mới đề thi hiện tại, đề thi khuyens khích thí sinh nêu rõ quan điểm và tư duy cá nhân. Vì vậy, thí sinh cần đọc kỹ đề thi một lượt, xác định điểm và thời gian làm cho từng câu.

Do đó, bạn không nên bỏ bất cứ một câu hỏi hoặc một phần nào, bởi chỉ cần nêu rõ cách hiểu, cách nghĩ về vấn đề (hoặc nhận định, đánh giá về tác phẩm văn học) thì chắc chắn sẽ chạm được đến yêu cầu của đề, có thể giúp bạn lấy được điểm của phần đó.

Chú trọng chi tiết sáng tạo

Sáng tạo trong bài thi Văn là cách đạt điểm cao môn văn không phải ai cũng làm được. Có nhiều yếu tố cấu thành nên sự sáng tạo: Lối diễn đạt, dẫn chứng, bố cục, luận điểm, ngôn từ... Trong một đoạn văn các bạn nên đa dạng hóa kiểu câu, bên cạnh câu đơn, câu tường thuật, nên dùng câu phức, cảm thán, câu hỏi tu từ nhằm tạo ra giọng điệu mới; các bạn cũng nên sử dụng các dẫn chứng thực tế, gần gũi cho bài Nghị luận xã hội, hay những chi tiết trong các tác phẩm văn thơ khác để so sánh và làm nổi bật hơn tác phẩm được yêu cầu phân tích. Song không nên dùng những dẫn chứng quá quen thuộc, quá phổ biến dễ gây nhàm chán; ngôn từ nên đa dạng linh hoạt và chính xác...

Hãy đọc thật nhiều sách, báo, cập nhật tri thức mỗi ngày như một thói quen trong giờ giải trí. Mở rộng tri thức, mở rộng vốn sống, viết văn bằng trái tim dạt dào cảm xúc và cả cái đầu tỉnh táo.

Một số điểm cần lưu ý để đạt điểm cao đối với môn Ngữ văn

Về chữ viết, trình bày: Một cách đạt điểm cao môn văn mà các sĩ tử cần nhớ đó là trình bày chữ viết thật sạch đẹp, rõ ràng. Chọn màu mực xanh sáng, không nên dùng màu mực đen vì chữ viết sẽ khó sáng sủa trên nền tờ giấy thi. Trình bày cẩn thận, hạn chế tối đa tẩy xóa. Các ý phải được trình bày rõ ràng từng đoạn theo quy định của đoạn văn.

Ngoài việc tổ chức luận điểm sáng rõ mạch lạc, còn cần có kết cấu sáng tạo, từ mở bài đến kết bài. Khi bàn luận hoặc phân tích có đưa ra được những ý kiến mới, đòi hỏi người viết có cảm thụ tinh tế và khả năng tư duy độc lập, chọn được dẫn chứng tiêu biểu, trúng vấn đề, có lời bình hay, phát hiện độc đáo.

Khi nhận đề thi cần dành ít phút đọc kỹ xem đề yêu cầu gì, có mấy câu và mỗi câu mấy ý? Nhiều học sinh hay chủ quan chỉ đọc lướt đề, dẫn đến một câu có 2 - 3 ý nhưng chỉ làm một ý thì rõ ràng bài viết sẽ không được điểm cao.

Lời văn cần tính hình tượng thì lời văn tha thiết, biểu cảm biết khai thác những điểm nhấn để lời văn được ngọt ngào, sắc bén và lập luận chặt chẽ, đưa vào những dẫn chứng cụ thể. Đồng thời, biết mở rộng vấn đề để liên lệ những câu văn, câu thơ cùng một chủ đề, một hình tượng văn học.

Xem thêm: Những câu nói bất hủ trong cuộc đời cách mạng của lãnh tụ Lenin