Ôn thi tốt nghiệp: Top những đoạn văn cố định khi phân tích nhân vật Mị 

Khái quát về tác giả, tác phẩm

Nhắc đến Tô Hoài là nhắc ngay đến một cây bút tên tuổi của nền văn học Việt Nam. Trần Đăng Khoa đã từng nhắc đến Tô Hoài với những ca từ như thế này: "Tô Hoài như một pho sách sống mà không một học giả, viện sĩ nào có thể so sánh được". Hơn 70 năm lao động nghệ thuật cần mẫn, làm giàu cho văn học dân tộc, ông đã cho ra đời số lượng tác phẩm đồ sộ. Ông có vốn hiểu biết phong phú, sâu sắc về phong tục tập quán của nhiều vùng văn hóa khác nhau trên đất nước ta. Thành Công nhất của Tô Hoài là những tác phẩm viết về hiện thực cuộc sống, con người vùng Tây Bắc. 

"Vợ chồng A Phủ" là truyện ngắn đặc sắc nhất của ông, in trong tập "Truyện Tây Bắc (1953). Đồng thời  đây cũng là tác phẩm tiêu biểu của văn học Việt Nam giai đoạn kháng chiến chống pháp. Tác phẩm khắc họa thành công hình ảnh người lao động vùng cao Tây Bắc, không cam chịu sự đày đọa, áp bức, giam hãm của bọn chúa đất thực dân phong kiến, đã vùng lên phản kháng tìm tự do. Bên cạnh đó, tác phẩm thể hiện nét văn hóa phong tục tập quán, tính cách của người dân tộc thiểu số bằng giọng văn nhẹ nhàng, thấm đậm tình dân tộc, ngôn ngữ bình dị, giàu chất thơ.

Giới thiệu về nhân vật

Mị hiện lên là cô gái trẻ trung, tài năng và tràn đầy sức sống. Thế nhưng cuộc đời lại bất công khi bị đẩy đưa đến với kiếp sống như nô lệ và đầy tủi nhục. Vì trả nợ cho cha nên Mị bắt đầu làm dâu gạt nợ trong gia đình thống lý Pá Tra. Mọi công việc lớn nhỏ trong nhà đều đè lên vai Mị. Mị chịu nhiều hành hạ, áp bức từ A Sử. Cuộc sống bốn bề là sự o ép, ngột ngạt đã biến Mị từ một cô gái hoạt bát yêu đời trở nên chai lì cảm xúc, âm thầm chịu đựng mọi bất công.

Thế nhưng sâu thẳm trong tâm hồn, Mị vẫn khát khao được sống, khát khao tự do và hạnh phúc. Trong đêm tình mùa xuân, tiếng sáo gọi bạn tình tha thiết đã đánh thức tâm hồn Mị. Mị nhớ tuổi thơ, nhớ cả những đêm hội mùa xuân và khao khát được đi chơi. Lúc này đã có những chuyển biến trong suy nghĩ và tâm thức của mị. 

Vào đêm mùa đông Mị cắt dây cởi trói cho A Phủ và cùng nhau bỏ trốn khỏi Hồng Ngài. Việc Mị bỏ theo A Phủ là bước ngoặt quan trọng trong cuộc đời Mị. Mị đã thoát khỏi kiếp sống nô lệ, trở thành người tự do, bắt đầu cuộc sống mới. 

Vẻ đẹp tài năng và phẩm chất

Thông qua những nét bút của Tô Hoài, Mị hiện lên toàn vẹn với những vẻ đẹp tài năng và phẩm chất. Là cô gái sanh ra nơi núi rừng Tây Bắc, Nị mang trong mình những nét tính cách của người con gái dân tộc thiểu số chất phác và hiền lành. Mặc dù gia cảnh khó khăn nhưng lúc nào cũng lạc quan yêu đời. Mị còn chăm chỉ, yêu lao động và hiếu thảo.

Mị xinh đẹp như đóa hoa ban rừng. Không chỉ đẹp mà Mị còn là cô gái tài năng. Mị có tài thổi lá, Mị thổi lá hay như thổi sáo nên có không biết bao người say đắm. Mị cũng phản đối thái độ phản kháng khi biết mình phải về làm dâu gạt nợ nhà thống lý Pá Tra: "Con nay đã lớn, biết cuộc nương làm ngô, về nhà làm nương ngô trả nợ thay cho bố, bố đừng bán con cho nhà giàu". Chỉ một câu nói nhưng toát lên khí chất của cả một con người, một con người có sức sống mãnh liệt, tha thiết yêu cuộc sống. Đây là cô gái xứng đáng được hưởng hạnh phúc. Nào ngờ bi kịch lại ập đến rơi vào bế tắc, đau khổ.

Liên hệ mở rộng

Vẻ đẹp về sự ham sống cùng khát khao tự do không chỉ hiện diện trong tâm hồn Mị mà còn có thể được tìm thấy ở nhiều sáng tác khác, trong đó phải kể đến nhân vật thị trong "Vợ nhặt" của Kim Lân. Hai nhà văn với hai bút pháp riêng, thế nhưng lại xuất sắc khắc họa chân dung người phụ nữ Việt Nam trong những năm kháng chiến. Mị đại diện cho dân tộc Tây Bắc dưới xiềng xích của cường quyền - thần quyền, còn thị là hình mẫu tiêu biểu cho nhân dân nước nhà dưới nạn đói 1945. Họ đều là những người phụ nữ bị bóc lột, bị áp bức... nhưng bất chấp nghịch cảnh, họ đều nuôi ước mơ về ngọn lửa sự sống, ngọn lửa niềm tin và tin vào vào một tương lai tươi sáng.

Xem thêm: Tô Hoài đã làm bừng sáng giá trị nhân văn cao đẹp của "Vợ chồng A Phủ" như thế nào?