Sắc sắc không không theo giáo lý nhà Phật

Sắc sắc không không (Sắc tức thị không/Không tức thị sắc) là một triết lý sâu sắc trong Phật giáo. Triết lý này xuất phát từ kinh Bát Nhã.

Đỗ Thu Nga
12:25 19/01/2021 Đỗ Thu Nga
Sống Đẹp
Nguồn: Internet

Sắc sắc không không là gì?

Sắc sắc không không là một triết lý sâu sắc. Chữ sắc ở đây là chỉ sắc uẩn. Dưới con mắt Đức Phật, thân này là do năm uẩn mà hợp thành. Sắc uẩn là phần vật chất, thọ uẩn, tưởng uẩn, hành uẩn, thức uẩn là phần tinh thần. Không riêng gì sắc uẩn tức là không, mà thọ, tưởng, hành, thức cũng như thế.

Vì bản chất mọi uẩn không tự có, do duyên hòa hợp thành. Đã do nhân duyên hòa hợp thì làm sao cố định được. Trước khi duyên hòa hợp nó không có, sau khi nhân duy ly tán, nó cũng không, chính khi duyên đang hợp phân tích ra cũng không có thực thể của nó.

sac-sac-khong-khong-theo-giao-ly-nha-phat-0
"Sắc sắc không không" có nguồn gốc từ kinh Bát Nhã

Vì sắc uẩn không cố định nên nói "sắc tức là không", không, khi đủ duyên hợp thành sắc nên nói "không tức là sắc", sắc chẳng ngoài tính chất không cố định, không cố định chẳng ngoài sắc,nên nói “sắc tức là không, không tức là sắc”! Nếu thấu được triết lý các pháp tùy duyên biến chuyển, không đứng yên, không tự thành, là thông suốt câu “sắc tức là không, không tức là sắc”.

Theo tra cứu trong kinh phật, sắc sắc không không xuất phát từ Bát Nhã Tâm Kinh. Đây chính là giáo lý tối thượng  thừa của Phật giáo, không phải chỉ dựa vào một chút ít Phật Pháp sơ sài là hiểu được diệu lý bên trong. Bằng cớ là ba đời mười phương chư Phật nhờ thông đạt Bát Nhã mà có được Vô Thượng Chánh Đẳng Chánh Giác

Nói như thế không phải là chúng ta không thể nào hiểu được nghĩa lý của Kinh Bát Nhã mà là để cho chúng ta hiểu rằng, sắc tức thị không là nhìn từ cái nhìn của Tuệ Nhãn và Phật Nhãn, chứ không phải là nhìn bằng nhục nhãn của phàm phu.

Từ sắc trong đạo Phật dùng để chỉ vật chất và những gì có hình tướng màu sắc. Chữ KHÔNG được nhắc đến trong đạo Phật không phải là ngoan không như lông rùa sừng thỏ, cái mà không bao giờ xảy ra. Chữ Không được nhắc đến nhiều trong đạo Phật chính là “Chơn Không Diệu Hữu”.

sac-sac-khong-khong-theo-giao-ly-nha-phat

Tất cả cũng do nhân duyên tạm bợ nương gá nhau mà thành. Hết duyên thì tan rã rồi trở về với cát bụi hư vô. Không có gì là tự thân riêng biệt của chính nó cả. Vậy, nếu có vị nào hiểu được từ cái không mà do nhân duyên nương gá nhau để hợp lại thành cái có (ví dụ như là thân này, nhà cửa, xe cộ, sông núi) khi hết duyên mọi thứ tan rã, và từ cái có lại trở về với không, mỗi giây phút chúng ta đang sống thì cũng đồng nghĩa là chúng ta đang dần dần chết.. thì quý vị đã hiểu được ý nghĩa sắc chẳng khác không, không chẳng khác sắc, sắc là không, không là sắc. Câu nói “phiền não tức bồ đề” cũng là từ ý này.

Trong cuộc sống hàng này, không ai là có tất cả cũng như không ai là không có gì. Cái sự không chỉ là tương đối. Nhiều khi không có gì tức là có tất cả và có tất cả là không có gì. Cỉ quan niệm suyy nghĩ của mỗi người trong cuộc sống mới biết mình có hay không? 

Tất cả cũng do nhân duyên tạm bợ nương gá nhau mà thành. Hết duyên thì tan rã rồi trở về với cát bụi hư vô. Không có gì là tự thân riêng biệt của chính nó cả. 

Nếu hiểu được từ cái không mà do nhân duyên nương gá nhau để hợp lại thành cái vó (ví dụ như là thân này, nhà cửa, xe cộ, sông núi) khi hết duyên mọi thứ tan rã, và từ cái có lại trở về với không, mỗi giây phút chúng ta đang sống thì cũng đồng nghĩa là chúng ta đang dần dần chết.. thì đã hiểu được ý nghĩa sắc chẳng khác không, không chẳng khác sắc, sắc là không, không là sắc. 

Các giảng sư Phật triết, thường dùng hình ảnh biển và sóng để giải thích Sắc và Không. Sắc là hàng nghìn lượn sóng trên mặt biển. Những lượn sóng này nổi lên một chút rồi biến mất, để các sóng khác nổi lên và biến mất. Rất phù du. Tưởng là có mà là không.

Nhưng cái nền bên dưới sóng là biển (hay là nước) thì luôn có đó, dù sóng có biến hiện thế nào.

Đối với những người cố gắng sống tử tế, thì đây là chân lý sống, dù bạn thuộc tôn giáo nào, hay trường phái tâm linh nào, hoặc là không tôn giáo nào, kể cả vô thần.

Tào khê là gì?

Sống Đẹp
songdep.com.vn

5 chủ đề bạn cần biết mỗi tuần

Mỗi thứ Tư, bạn sẽ nhận được email tổng hợp những chủ đề nổi bật tuần qua một cách súc tích, dễ hiểu, và hoàn toàn miễn phí!

Bài Mới

Bình luận