NLXH: Tính triết lý tinh tế của tròn và vuông

ĐỀ BÀI:

Để đựng sữa luôn là các hộp vuông, để đựng nước khoáng luôn là các chai tròn. Còn bình rượu tròn lại thường được đặt trong các hộp vuông. Viết bài luận về tính triết lý tinh tế của tròn và vuông.

BÀI VIẾT:

Từ lúc con người cất tiếng khóc chào đời cho đến khi trưởng thành, khi đã có khả năng nhìn nhận thế giới xung quanh thì có lẽ trong đầu chúng ta đã chứa hàng trăm, hàng nghìn câu hỏi vì sao rồi. Thử hỏi tại sao lá cây có màu xanh đầy sức sống, còn tuyết thì lại mang trong mình màu trắng tinh khôi thế kia ? Tất cả những câu hỏi ấy tuy có hơi ngây ngô một chút nhưng chứa đựng trong đó là những triết lý và ý nghĩa sâu xa. Cũng giống như có những thứ ta cho là nhu cầu hằng ngày, nhưng lại ít ai biết tại sao nó lại như vậy. Có bao giờ bạn tự đặt câu hỏi cho mình rằng vì sao : " Để đựng sữa luôn là các hộp vuông, để đựng nước khoáng luôn là cái chai tròn. Còn bình rượu tròn lại thường đặt trong cái hộp vuông" ?

Tất cả chúng ta ai cũng nghĩ đó việc bình thường thôi, nó như quy luật rồi và các khối hình vuông- tròn đó cũng chỉ một đại diện để dung chứa vật chất ... Nhưng thật tế, cuộc sống là một bức tranh đủ mọi sắc màu, là một bản nhạc đủ đầy thanh âm, ta không thể nhìn cuộc sống cách phiến diện mà phải bằng cái nhìn phải đa phương, nhiều chiều. Các khối hình vuông tròn đó tưởng chừng như chẳng có gì đặc biệt nhưng thực chất nó mang trong mình cả một triết lý sâu xa và vô cùng tinh tế. Đúng vậy, đã bao giờ bạn tự hỏi tại sao lại như vậy không? Có rất nhiều cách giải thích cho vấn đề này, mỗi lĩnh vực sẽ có một cách hiểu khác nhau... Việc tại sao sữa lại được đựng trong hộp vuông còn nước khoáng lại đựng trong chai tròn thật ra cũng không khó để giải thích. Chỉ đơn giản là sữa thường dành cho trẻ con uống nên có góc cạnh sẽ giúp chúng cầm vững hơn và cũng khó đổ ngã, đồng thời cũng dễ dàng hơn trong quá trình vận chuyển. Bên cạnh đó về mặt hình học không gian, các hộp vuông cho phép có thể bảo quản được lượng sữa lớn nhất. Các hộp sữa có thể được xếp sát nhau, không hề có một khoảng không gian nào để trống. Trong khi đó, các hộp dạng tròn sẽ lãng phí không gian xung quanh nhiều hơn và tạo ra những khoảng trống vô dụng. Chính vì thế, các hộp sữa được thiết kế theo hình dáng vuông vức đem lại hiệu quả kinh tế lớn nhất. Hơn nữa, sữa tươi nhất thiết phải được giữ lạnh cho nên việc tận dụng tối đa không gian làm lạnh để chứa sữa góp một phần quan trọng trong lợi nhuận khi bán sữa. Nhà bán lẻ càng chứa được nhiều sữa trên kệ làm lạnh, điều này cho phép nhiều sữa hơn được bán ra, từ đó doanh thu bán sữa và lợi nhuận trong việc kinh doanh sữa cũng tăng lên. Nhưng vấn đề đặt ra là làm sao thu hút khách hàng mua sữa? Sữa có nhiều loại, nhưng mỗi loại chỉ có một màu. Màu sắc của sữa đa dạng thế nhưng dĩ nhiên người ta sẽ không mua sữa chỉ qua màu của nó.

Vì vậy, sữa đựng trong hộp vuông tuy có cứng nhắc, đồng loạt nhưng bù lại người sản xuất có thể tận dụng không gian bên ngoài là mặt phẳng để ghi chú các thông tin, giá trị dinh dưỡng, hình ảnh để người mua tham khảo, tức là tăng khả năng cạnh tranh ở bao bìa. Khi sử dụng chất liệu chai tròn thường thì mình có thể tái sử dụng được, việc đó sẽ làm mất đi độc quyền của nhãn hiệu đó. Tuy nhiên cái gì cũng có hai mặt của nó, việc đựng sữa trong hộp vuông sẽ gặp vấn đề khi uống đó là chất lỏng sẽ khó chảy ra bên ngoài toàn bộ. Còn chai tròn thì sẽ dễ dàng đưa hết chất lỏng ra ngoài. Nhưng khi ngã nó sẽ lăn nhanh. Không thích hợp cho trẻ em. Còn về nước khoáng được đựng trong chai tròn là do nhu cầu uống nước của con người mỗi ngày và vô cùng lớn, một người 2-3 lít/ ngày vậy thế giới gần 8 tỉ người thì lượng nước uống mỗi ngày là thật sự vô cùng lớn... Và việc dùng chai tròn để đựng nước là do so với những vật có cùng diện tích thì một vật hình tròn sẽ có thể tích lớn nhất, như vậy sức chứa của nó cũng sẽ nhiều hơn...

Mặt khác, nước khoáng trong suốt - điều ngược lại với sữa, người ta không thể giấu đi cái màu sắc trong suốt ấy được , bởi lẽ sự trong suốt ấy nó chứng tỏ sự tinh khiết, không bị vấn bẩn mới là chất lượng. Cùng là nước khoáng, nên người ta không thể phí chi tiêu cho việc viết những điều không cần thiết về thông tin sản phẩm, vì người mua sẽ ít chú ý nhiều tới việc đấy. Vậy để thu hút khách hàng, người sản xuất sẽ dày công cho việc kiểu mẫu của nó: dáng bầu - tròn, vừa tầm tay cầm... Còn rượu, tại sao nó được đựng trong chai tròn nhưng lại đặt trong hộp vuông ? Có một câu nói thế này : " Nếu Trái Đất hình vuông thì bạn có thể chạy trốn (những khó khăn cuộc sống) bằng cách chui vào các góc cạnh, đằng này Trái Đất hình tròn (hình cầu), chẳng có góc cạnh nào để trốn, vì vậy chỉ còn cách đối mặt với chúng." Và chai rượu ở đây cũng vậy, bản thân nó là hình tròn , nếu đặt nó vào hộp hình tròn nữa thì chẳng khác nào làm khó nó. Đặt rượu vào hộp hình vuông thì khi va chạm mạnh nó cũng chỉ làm móp méo các góc cạnh chứ không ảnh hưởng đến chai rượu. Sự kết hợp đó sẽ là một nghịch lý hay một chân lý? Rõ ràng mình thấy nó là chân lý. Việc sản xuất ra chiếc hộp hình tròn nó có dễ không? Không hề dễ. Việc làm ra chiếc hộp vuông là rất nhanh chóng. Và đó cũng là sự kết hợp thuận với tự nhiên. Điều đó chứng tỏ rằng vuông và tròn không phải bao giờ cũng mang ý nghĩa riêng biệt mà đôi khi song hành với nhau có thể tạo nên một kết quả tốt đẹp... Ở đây ta thấy được một triết lý tinh tế rằng : ta phải biết tận dụng, kết hợp những gì có thể để được an toàn và đem lại hiệu quả tốt nhất. Trong xã hội xô bồ đầy hỗn tạp này, không phải ta cứ dựa vào bản thân mà tồn tại được, nếu chai rượu tròn mà đặt trong hộp tròn thì khi va chạm đâu là điều để chống chọi lại và chịu đựng sự va chạm đó?

Đôi khi ta phải biết dựa vào người khác trong những hoàn cảnh thích hợp để mà có thể tiếp tục sinh tồn. Và ta thấy cái hộp vuông vức bên ngoài kia cũng là một yếu tố tạo nên vẻ trang trọng, bắt mắt và nâng cao giá trị cho chai rượu đắt tiền kia. Tuy nhiên " chiếc áo không làm nên thành tu ", giá trị của rượu , cốt vẫn nằm ở hương vị mà nó mang lại. Việc chứa nó trong chai tròn rồi đựng trong hộp vuông chính là để cho các khoảng không khí trong các góc cạnh làm rượu lên men tạo hương vị ngon hơn. Và việc đựng chai rượu trong các hộp vuông làm cho việc sắp xếp và vận chuyển cũng dễ dàng hơn, chúng chắc chắn, cố định để đảm bảo an toàn cho những chai rượu quý. Tất nhiên sữa có thể đựng trong chai tròn và nước khoáng, rượu cũng có thể chứa trong các hộp vuông, chất lượng của nó vĩnh viễn không thay đổi dù bạn đựng nó ở đâu đi chăng nữa. Nhưng cũng giống như chúng ta vậy, chỉ khi trong một môi trường thích hợp nhất , phù hợp nhất thì ta mới có thể thể hiện được bản chất và phát huy hết được sở trường của chính mình ... Sữa , nước và rượu chúng cũng như thế, không thể nào khác được , mỗi chất có một đặc tính riêng nên vật bao chứa nó cũng phải phù hợp. Chỉ khi được dung chứa trong các không gian đó chúng mới được là chúng một cách tốt nhất. Nhưng suy cho cùng đó cũng chỉ là những lí thuyết xuông. Triết lí tinh tế của vuông - tròn còn rất nhiều khía cạnh. Đã bao giờ bạn nghĩ rằng chúng ta cũng như các khối hình vuông-tròn đó ? Chúng ta sinh ra chính là một chỉnh thế riêng biệt, giống như trong hàng vạn bông hoa tuyết rơi xuống mặt đất, không hề có hai bông giống hệt nhau. Tương tư trong hàng tỉ con người được sinh ra, không ai giống bạn, bạn là tác phẩm duy nhất của tạo hóa. Không giống bất kì ai trên đời. Đúng vậy, vuông là vuông, tròn là tròn không thể nào khác được. Chúng ta sống trong một thế giới đầy những biến chuyển với muôn hình vạn trạng khác nhau, có thể ta sẽ bị ảnh hưởng bởi môi trường sống nhưng ta nhất định không được trở thành bản sao của người khác. Tròn là một khối hình mang trong mình sự hoàn hào tuyệt đối, nhưng điều đó không có nghĩa ta sinh ra là hình vuông với những góc cạnh lại cố biến mình thành hình tròn để hưởng được sự hoàn hảo đó được, đó là điều không thể và rất khó để thực hiện. Mỗi cá nhân chỉ cần sống hết mình với cái hình hài mình đang có thì đã là sự hoàn hảo nhất rồi! Dù vậy, nhưng trong một số hoàn cảnh nhất định, ta cũng cần phải thay đổi bản thân để thích ứng với môi trường và để đủ sức chống chọi với tác động ngoại cảnh. Bạn đừng thấy hình tròn hoàn hảo rồi khao khát được như nó. Không đâu, nó vẫn có khuyết điểm đấy, hình tròn chúng quá trơn tru nên đôi khi lăn quá nhanh mà không kịp ngắm nhìn cuộc đời tươi đẹp này... Chúng sống quá vội vàng, luôn vùng vẫy không yên, chuyển động không không ngừng để rồi vô tình lướt qua những điều đáng trân quý. Chúng còn dễ bị những giông tố cuộc đời xô ngã, chẳng thể vững vàng chịu đựng. Đôi khi ta cần phải là hình vuông gai góc kia, để có sức chống chịu những cơn sóng gió cuộn trào ập đến, để có thể có những phút giây tĩnh lặng , trầm ngâm mà ngẫm sự đời, mà lắng nghe bụi trần xao động. Chúng ta đều có thể thấy được rằng vuông và tròn được coi là hai hình hoàn hảo nhất trong các hình. Nó như một chuẩn mực, một hình mẫu hoàn hảo để con người ta vươn đến. Trong văn hóa Việt Nam, hình vuông và tròn còn đi đôi trong nhiều trường hợp, chúng gắn liền với nhau để biểu thị cho sự kết hợp thuận lẽ trời, và tạo kết quả tốt lành. Lần hồi về với nền văn học dân gian Việt Nam, ta không thể nào quên được cái bánh chưng, bánh giầy vuông- tròn thấm đẫm triết lý. Bánh giầy hình tròn và bánh chưng hình vuông tượng trưng Trời Đất, mang ý nghĩa nguồn gốc sự sống. Trời là Cha, Đất là Mẹ – song thân tạo nên cho chúng ta hình hài này. Mỗi khi nhìn vào hình vuông và tròn , ta chợt thấy cõi lòng mình bình yên đến lạ, ta như thâu tóm được hết trời đất và đôi mắt xanh non này... Đất trời dung chứa mọi thứ trên cõi đời này. Đó là nơi ta sinh ra, rồi lớn lên qua bao kí ức với những hình ảnh tuyệt đẹp, như Nguyễn Khoa Điềm từng viết : " Đất là nơi anh đến trường Nước là nơi em tắm Đất Nước là nơi ta hò hẹn Đất Nước là nơi em đánh rơi chiếc khăn trong nỗi nhớ thầm Đất là nơi "con chim phượng hoàng bay về hòn núi bạc" Nước là nơi "con cá ngư ông móng nước biển khơi" Thời gian đằng đẵng Không gian mệnh mông Đất Nước là nơi dân mình đoàn tụ " Và đến khi vận mệnh vô tình đặt dấu chấm hết vào đời ta, lúc mà linh hồn phải rời xa chốn hồng trần sâu đậm, thì cũng chỉ đất trời là nơi đón nhận. " Để đựng sữa luôn là các hộp vuông, để đựng nước khoáng luôn là các chai tròn. Còn bình rượu tròn lại thường được đặt trong các hộp vuông" và triết lí tinh tế của vuông - tròn mỗi một chuyên ngành sẽ mỗi cách tiếp nhận và nhìn nhận vấn đề khác nhau. Sẽ không có một cái nhìn nào là sai cả ( trừ khi nó phản cảm )... Toán sẽ có cái nhìn riêng và Văn cũng thế,Văn dựa vào tình cảm, cảm xúc , vốn tự có của con người mà phát triển để rồi đưa ra kết luận. Còn Toán thì dựa vào những tính chất khái niệm và suy luận logic cho ra kết luận cuối cùng. Hai trường phái ấy tưởng chừng như đối lập và tách biệt nhau nhưng thực chất chúng lại âm thầm bổ sung, biện chứng cho nhau và hòa nhập tâm hồn vào nhau để đưa ra một nhìn logic và đúng đắn nhất. Văn làm cho Toán trở nên logic và thi vị hơn, Toán giúp cho Văn trở nên chính xác và rạch ròi hơn. Tóm lại, mỗi chỉnh thể hình học sẽ có một tính chất riêng. Dù là vuông hay tròn thì chúng đều mang trong mình sinh mệnh riêng, vẻ đẹp riêng mà không có một đấng tối cao nào có thể thay đổi. Chính vì vậy ta càng không để bản thân mình trở thành bất kì ai, bạn không cần phải tự thay đổi chính mình để theo đuổi sự hoàn hảo giống với bao con người ngoài kia. Vuông chấp nhận là vuông dù gai góc, trầm lặng, tròn vẫn vui vẻ nhận lấy hình hài này dù trơn tu, dễ bị biến động, bởi lẽ " Sống như chính mình trong một thế giới luôn cố biến mình thành người khác là thành tựu lớn nhất".

Dù vậy, nhưng trong một số hoàn cảnh nhất định, ta cũng cần phải thay đổi bản thân để thích ứng với môi trường và để đủ sức chống chọi với tác động ngoại cảnh. Bạn đừng thấy hình tròn hoàn hảo rồi khao khát được như nó. Không đâu, nó vẫn có khuyết điểm đấy, hình tròn chúng quá trơn tru nên đôi khi lăn quá nhanh mà không kịp ngắm nhìn cuộc đời tươi đẹp này... Chúng sống quá vội vàng, luôn vùng vẫy không yên, chuyển động không không ngừng để rồi vô tình lướt qua những điều đáng trân quý. Chúng còn dễ bị những giông tố cuộc đời xô ngã, chẳng thể vững vàng chịu đựng. Đôi khi ta cần phải là hình vuông gai góc kia, để có sức chống chịu những cơn sóng gió cuộn trào ập đến, để có thể có những phút giây tĩnh lặng , trầm ngâm mà ngẫm sự đời, mà lắng nghe bụi trần xao động. Chúng ta đều có thể thấy được rằng vuông và tròn được coi là hai hình hoàn hảo nhất trong các hình. Nó như một chuẩn mực, một hình mẫu hoàn hảo để con người ta vươn đến. Trong văn hóa Việt Nam, hình vuông và tròn còn đi đôi trong nhiều trường hợp, chúng gắn liền với nhau để biểu thị cho sự kết hợp thuận lẽ trời, và tạo kết quả tốt lành. Lần hồi về với nền văn học dân gian Việt Nam, ta không thể nào quên được cái bánh chưng, bánh giầy vuông- tròn thấm đẫm triết lý. Bánh giầy hình tròn và bánh chưng hình vuông tượng trưng Trời Đất, mang ý nghĩa nguồn gốc sự sống. Trời là Cha, Đất là Mẹ – song thân tạo nên cho chúng ta hình hài này. Mỗi khi nhìn vào hình vuông và tròn , ta chợt thấy cõi lòng mình bình yên đến lạ, ta như thâu tóm được hết trời đất và đôi mắt xanh non này... Đất trời dung chứa mọi thứ trên cõi đời này. Đó là nơi ta sinh ra, rồi lớn lên qua bao kí ức với những hình ảnh tuyệt đẹp, như Nguyễn Khoa Điềm từng viết : " Đất là nơi anh đến trường Nước là nơi em tắm Đất Nước là nơi ta hò hẹn Đất Nước là nơi em đánh rơi chiếc khăn trong nỗi nhớ thầm Đất là nơi "con chim phượng hoàng bay về hòn núi bạc" Nước là nơi "con cá ngư ông móng nước biển khơi" Thời gian đằng đẵng Không gian mệnh mông Đất Nước là nơi dân mình đoàn tụ " Và đến khi vận mệnh vô tình đặt dấu chấm hết vào đời ta, lúc mà linh hồn phải rời xa chốn hồng trần sâu đậm, thì cũng chỉ đất trời là nơi đón nhận. " Để đựng sữa luôn là các hộp vuông, để đựng nước khoáng luôn là các chai tròn. Còn bình rượu tròn lại thường được đặt trong các hộp vuông" và triết lí tinh tế của vuông - tròn mỗi một chuyên ngành sẽ mỗi cách tiếp nhận và nhìn nhận vấn đề khác nhau. Sẽ không có một cái nhìn nào là sai cả ( trừ khi nó phản cảm )...

Toán sẽ có cái nhìn riêng và Văn cũng thế,Văn dựa vào tình cảm, cảm xúc , vốn tự có của con người mà phát triển để rồi đưa ra kết luận. Còn Toán thì dựa vào những tính chất khái niệm và suy luận logic cho ra kết luận cuối cùng. Hai trường phái ấy tưởng chừng như đối lập và tách biệt nhau nhưng thực chất chúng lại âm thầm bổ sung, biện chứng cho nhau và hòa nhập tâm hồn vào nhau để đưa ra một nhìn logic và đúng đắn nhất. Văn làm cho Toán trở nên logic và thi vị hơn, Toán giúp cho Văn trở nên chính xác và rạch ròi hơn. Tóm lại, mỗi chỉnh thể hình học sẽ có một tính chất riêng. Dù là vuông hay tròn thì chúng đều mang trong mình sinh mệnh riêng, vẻ đẹp riêng mà không có một đấng tối cao nào có thể thay đổi. Chính vì vậy ta càng không để bản thân mình trở thành bất kì ai, bạn không cần phải tự thay đổi chính mình để theo đuổi sự hoàn hảo giống với bao con người ngoài kia. Vuông chấp nhận là vuông dù gai góc, trầm lặng, tròn vẫn vui vẻ nhận lấy hình hài này dù trơn tu, dễ bị biến động, bởi lẽ " Sống như chính mình trong một thế giới luôn cố biến mình thành người khác là thành tựu lớn nhất".

Toán sẽ có cái nhìn riêng và Văn cũng thế,Văn dựa vào tình cảm, cảm xúc , vốn tự có của con người mà phát triển để rồi đưa ra kết luận. Còn Toán thì dựa vào những tính chất khái niệm và suy luận logic cho ra kết luận cuối cùng. Hai trường phái ấy tưởng chừng như đối lập và tách biệt nhau nhưng thực chất chúng lại âm thầm bổ sung, biện chứng cho nhau và hòa nhập tâm hồn vào nhau để đưa ra một nhìn logic và đúng đắn nhất. Văn làm cho Toán trở nên logic và thi vị hơn, Toán giúp cho Văn trở nên chính xác và rạch ròi hơn. Tóm lại, mỗi chỉnh thể hình học sẽ có một tính chất riêng. Dù là vuông hay tròn thì chúng đều mang trong mình sinh mệnh riêng, vẻ đẹp riêng mà không có một đấng tối cao nào có thể thay đổi. Chính vì vậy ta càng không để bản thân mình trở thành bất kì ai, bạn không cần phải tự thay đổi chính mình để theo đuổi sự hoàn hảo giống với bao con người ngoài kia. Vuông chấp nhận là vuông dù gai góc, trầm lặng, tròn vẫn vui vẻ nhận lấy hình hài này dù trơn tu, dễ bị biến động, bởi lẽ " Sống như chính mình trong một thế giới luôn cố biến mình thành người khác là thành tựu lớn nhất".

(Bài viết của bạn NLTB - sinh viên trường đại học Sư phạm Tp.HCM)

Xem thêm: NLXH 200 chữ: Viết đoạn văn về ý nghĩa của việc thay đổi góc nhìn