Đinh Điền - bạn nối khố, danh tướng phò tá vua Đinh dẹp loạn 12 sứ quân: Sống phụng sự, chết trung nghĩa

Thuở ấu thơ, Đinh Điền cùng bạn lấy hoa lau làm cờ, khoanh tay làm kiệu, suy tôn và rước Đinh Bộ Lĩnh làm chúa. Lớn lên, ông phò tá bạn dẹp loạn 12 sứ quân, thống nhất giang sơn.

Đỗ Thu Nga Theo dõi
Sống Đẹp
Nguồn: Internet

Danh tướng Đinh Điền - bạn nối khố của vua Đinh

Theo Wikipedia, đinh Điền (924 - 979) là người làng Đại Hữu, nay là xã Gia Phương, huyện Gia Viễn, tỉnh Ninh Bình. Khi mới sinh, ông có tên là Đinh Trào. Đinh Điền là tên chữ của ông và người đương thời quen gọi bằng tên này.

Theo  thần phả đền thờ Đinh Điền ở Yên Mô, Ninh Bình và theo cuốn "Những nhân vật lịch sử thời Đinh Lê" thì cha ông là Đinh Thân, quê Gia Phương (Gia Viễn). Còn mẹ ông là Dương Thị Liễu quê Khánh An, Yên Khánh thuộc tỉnh Ninh Bình. Có thuyết khác cho rằng, quê mẹ của Đinh Điền là ở Yên Bạc, nay là xã Yên Phú, huyện Yên Mô, tỉnh Ninh Bình. 

Đinh Điền với Đinh Bộ Lĩnh cùng tuổi, sinh năm 924 và là người cùng làng Đại Hữu, châu Đại Hoàng. Thời còn đi chăn trâu ở Thung Lau (động Hoa Lư), ông đã cùng lũ bạn lấy hoa lau làm cờ, khoanh tay là kiệu, suy tôn và rước Đinh Bộ Lĩnh làm chúa. 

Danh-tuong-Dinh-Dien-la-ai
Đền Tứ trụ ở Tràng An thờ 4 vị tứ trụ triều Đinh

Khi trưởng thành, Đinh Điền cùng Nguyễn Bặc, Lưu Cơ, Trịnh Tú theo phò tá Đinh Bộ Lĩnh trấn giữ động Hoa Lư chống quân Ngô. Trong đó, ông cùng Nguyễn Bặc làm tướng võ, còn Lưu Cơ và Trịnh Tú làm tướng văn. 

Ân tình sâu nặng của ba người Đinh Bộ Lĩnh - Nguyễn Bặc - Đinh Điền có gốc rễ bền chặt từ cái tuổi thơ tóc còn xanh mướt dưới bóng cờ lau tập trận, khác với sự gắn bó khi quốc gia hữu sự; cần dẹp giặc khăn vàng mới "kết nghĩa vườn đào" như Lưu Bị, Quan Vân Trường, Trương Phi trong lịch sử Trung Quốc.

Dân gian xem ông cùng Nguyễn Bặc là những biểu tượng của tinh thần hào hiệp, trượng nghĩa và trung thành. Ông được triều đình Trung Hoa và Việt sử tân biên liệt vào danh sách "Giao Châu thất hùng", tức 7 anh hùng người Giao Châu thời bấy giờ gồm: Đinh Bộ Lĩnh, Đinh Liễn, Lê Hoàn, Đinh Điền, Nguyễn Bặc, Phạm Hạp và Phạm Cự Lượng.

Ông được lập đền thờ ở nhiều nơi thuộc Ninh Bình, Hà Nội, Hải Dương, Hưng Yên, Thái Bình, Nam Định, Hà Nam ngày nay.

Sát cánh cùng vua Đinh đánh quân Ngô, dẹp loạn 12 sứ quân

Như đã chia sẻ, sau khi trưởng thành ông cùng Nguyễn Bặc, Lưu Cơ, Trịnh Tú theo phò Đinh Bộ Lĩnh chống lại quân Ngô. Năm 965, nhà Ngô mất. Ông cùng các danh tướng thân cận giúp Đinh Bộ Lĩnh đánh loạn 12 sứ quân.

Khi Đinh Bộ Lĩnh giao cho Đinh Điền chỉ huy quân đánh dẹp các sứ quân Phạm Bạch Hồ và Lã Đường đã qua trang Đằng Man (nay là thành phố Hưng Yên), Đinh Điền đã cho dựng đại bản doanh và chọn 3 người họ Phan, họ Phạm và họ Nguyễn ở trang Đằng Man làm gia tướng và lấy người con gái Phan Thị Môi ở đây làm vợ.

Danh tướng Đinh Điền là người chiêu mộ được nhiều tướng giỏi khác giúp cho lực lượng của Đinh Bộ Lĩnh ngày càng mạnh lên như: Kiều Mộc thiền sư Lương Tuấn (Ninh Bình) Lê Xuân Vinh, Luận Nương ở Long Biên (Hà Nội); các vị tướng Phạm Thành, Lưu Công, Sát Công ở Lộc Thọ; 4 anh em họ Trịnh là: Trịnh Minh, Trịnh Lương, Trịnh Nguyên, Trịnh Khang ở Điệp Nông (Hưng Hà) và Nguyễn Phúc ở Thái Thụy (Thái Bình).

Danh-tuong-Dinh-Dien-la-ai-6
Bìa truyện tranh về vua Đinh

Dã sử có ghi, tướng quân Đinh Điền đã giúp Đinh Bộ Lĩnh thu phục được sứ quân của Phạm Phòng Át trấn tại Nam Sách giang và Bạch Đằng giang thuộc đất Hồng Châu khi ấy. Sau đó, ông kéo quân về vườn Hồng Ba Đống thuộc Hải Môn (nay là làng Nhân Kiệt, xã Hùng Thắng, Bình Giang, Hải Dương) để lập căn cứ luyện quân. Ông được triều đình ban thưởng 500 mẫu ruộng cùng nhiều trâu cày.

Theo sử sách, sau khi đánh dẹp loạn 12 sứ quân thắng lợi, Đinh Bộ Lĩnh xưng đế. Vua Đinh liền phong Đinh Điền giữ chức Ngoại giáp, nghĩa là coi việc bên ngoài, theo thần phả thì ông giữ chức Nhập nội kiểm giáo Đại Tư đồ, Bình chương trọng sự. Sau khi được triều đình ban thưởng 500 mẫu ruộng cùng nhiều trâu cày. Ông đã quy tụ dân chúng lập lên 2 làng là Nhân Kiệt và Tuấn Kiệt (Hùng Thắng, Bình Giang, Hải Dương) cùng nhiều làng khác bên sông Vạc thuộc hai huyện Yên Mô và Yên Khánh tỉnh Ninh Bình.

Đến chết vẫn trung nghĩa với nhà Đinh

Vào năm Kỷ Mão (979), vua Đinh Tiên Hoàng và Nam Việt Vương Đinh Liễn bị sát hại, triều đình tôn người con Vệ Vương Đinh Toàn mới 6 tuổi làm vua. Lê Hoàn làm người nhiếp chính, có quan hệ tốt với Thái hậu họ Dương (mẹ ấu chúa). Sau đó, Lê Hoàn lại tự xưng là Phó vương và từ đó mọi việc trọng sự trong triều đều do tay Lê Hoàn sắp đặt.

Đinh Điền khi ấy cho rằng Lê Hoàn có ý đồ chiếm ngôi báu của nhà Đinh. Vì thế, ông đã bàn với Nguyễn Bặc, Phạm Hạp cùng một số trung thần khác bỏ quan về ở ẩn để mưu tính đại sự. Ông tập kết các anh hào, tướng sĩ trung thành với nhà Đinh để chuẩn bị đánh Lê Hoàn.

Đinh Điền hợp quân với Nguyễn Bặc, Phạm Hạp, đem hai đạo quân thủy, bộ từ Ái Châu (Thanh Hóa) tiến về kinh thành Hoa Lư mưu giết Lê Hoàn, thu giang sơn lại cho nhà Đinh. Nhưng Lê Hoàn lợi dụng gió Đông Nam thổi mạnh, đánh một trận hỏa công, đốt sạch thuyền bè, quân sĩ của Đinh Điền, Nguyễn Bặc. Đạo thủy quân tan rã, Đinh Điền bị tử trận.

Danh-tuong-Dinh-Dien-la-ai-0
Tượng tướng quân Đinh Điền tại Chùa Tháp xã Khánh Thịnh

Về thời gian diễn ra trận chiến và cái chết của Đinh Điền, các nguồn tài liệu ghi chép có phần khác nhau. Sử sách thống nhất ghi việc này diễn ra vào cuối năm 979, nhưng theo thần phả ở Ninh Bình thì việc này diễn ra ngày 20 tháng 4 năm Canh Thìn (tức ngày 5 tháng 6 năm 980). Một số thần phả khác, được sách “Từ điển các nhân vật lịch sử Việt Nam” dẫn lại thì cho rằng ông cùng vợ là Phan Môi Nương bị thua trận, quân tan nát hết nên cùng nhau tự vẫn ngày 20 tháng 11 năm Kỷ Mão (tức ngày 12 tháng 12 năm 979) chứ không phải ông bị tử trận.

Sau đó không lâu, Nguyễn Bặc, Phạm Hạp cũng bị Lê Hoàn đánh bại và cả hai cùng bị bắt, bị xử tử. Cái chết của Đinh Điền được nhân dân trong vùng vô cùng thương xót, vì họ coi ông là bậc trung thần, vì nghĩa cả quên mình nên đã thu nhặt hài cốt ông đem về chùa Trúc Lâm, nơi ông tu hành trước đây để an táng. Ngày nay ở nhiều làng tại Gia Viễn, Hoa Lư có đền thờ ông và Nguyễn Bặc.

Đôi lời bàn:

Dưới thời phong kiến, những ai phạm vào tội mưu phản, mưu đại nghịch hay đại bất kính... đều bị chém đầu ngay. Và với triều đình phong kiến thời ấy, vì Nguyễn Bặc, Phạm Hạp và Đinh Điền phạm vào tội đó nên triều đình không thể dung tha được. Suy cho cùng thì thời nào cũng vậy, phản bội Tổ quốc bao giờ cũng là tội nặng nhất. Điều 341 trong Bộ luật Hình sự hiện hành của nước ta có quy định cụ thể như sau: Người nào tuyên truyền, kích động chiến tranh xâm lược hoặc chuẩn bị, tiến hành, tham gia chiến tranh xâm lược nhằm chống lại độc lập, chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ một nước khác, thì bị phạt tù từ mười hai năm đến hai mươi năm, tù chung thân hoặc tử hình.

Thật đáng tiếc thay, bậc dũng tướng như Nguyễn Bặc, Phạm Hạp và Đinh Điền lại có lúc thiếu sáng suốt để lâm vào cảnh trung quân một cách mù quáng. Cái giá mà các ông phải trả là chính mạng sống của mình. Vẫn biết là sai lầm, nhưng người đương thời vẫn ghi nhận ở các ông một tấm lòng trung. Thế mới hay rằng, muốn trung không phải là dễ, trung cho đúng đạo lý lại càng khó hơn. Vì nếu ai đó yếu về bản lĩnh, không nhận biết được thực và hư thì sẽ dẫn đến hành động tiêu cực, vì cho rằng thời thế, thế thời, thời phải thế... như Đại tư đồ Đinh Điền trong giai thoại trên.                                                              

Xem thêm: Giải mã phong thủy đặc biệt ở khu lăng mộ vua Đinh Tiên Hoàng

Bình luận
Mới nhất
Vui lòng để bình luận.

Đọc thêm

Thanh gươm Ngô Vương ban được Đinh Bộ Lĩnh coi như báu vật, giữ gìn cẩn thận bên mình. Khi trưởng thành, thanh gươm ấy theo ống suốt quãng đường dài chinh chiến.

Hai thanh gươm hai số phận làm nên cuộc đời truyền kỳ của Đinh Bộ Lĩnh
0 Bình luận

Nhiều cuốn sách thống nhất việc vị vua đầu tiên của triều Đinh có tên húy là Đinh Bộ Lĩnh nhưng theo một số tư liệu khác, tên thật của ông không phải như thế.

Sự thật về cái tên Đinh Bộ Lĩnh: Hóa ra không phải tên thật như nhiều người lầm tưởng?
0 Bình luận

Định Quốc Công Nguyễn Bặc là người bạn thuở chăn trâu cắt cỏ của Đinh Tiên Hoàng. Sau này, ông trở thành vị tướng tài giúp Đinh Bộ Lĩnh dẹp loạn 12 sứ quân, dựng nên cơ nghiệp nhà Đinh.

Người bạn thời thơ ấu giúp Đinh Bộ Lĩnh dẹp loạn 12 sứ quân, dựng cơ nghiệp nhà Đinh là ai?
0 Bình luận

PC Right 1 GIF

Bài mới

Xúc động khoảnh khắc con trai gả mẹ 53 tuổi đi lấy chồng: “Dù ở độ tuổi nào, ai cũng xứng đáng có được những hạnh phúc riêng của mình”

Trong ngày cưới, người con trai đã chủ động trao tặng nhẫn vàng, kiềng vàng và bày tỏ lời cảm ơn, biết ơn vì công sinh thành, nuôi dưỡng, cũng như chúc phúc cho mẹ.

Thanh Tú
Thanh Tú 3 ngày trước
Mùa hè tình nguyện đặc biệt của những bạn trẻ Mỹ tại Việt Nam

Dù chỉ mới 16,17 tuổi và không phải là những thợ xây chuyên nghiệp nhưng nhóm bạn trẻ đến từ Mỹ đã không ngại ngần xắn tay áo, khiêng gạch, trộn xi măng giúp người dân Quảng Ngãi xây nhà tình nghĩa.

Hải An
Hải An 3 ngày trước
Hà Nội chi 3.000 tỷ hỗ trợ bữa trưa cho học sinh tiểu học

Từ năm học 2025-2026 tới đây, 768.000 học sinh tiểu học ở Hà Nội, gồm cả công lập và tư thục, sẽ được hỗ trợ 20.000-30.000 đồng bữa ăn trưa mỗi ngày.

Hải An
Hải An 3 ngày trước
Nam sinh đưa em đến điểm thi nhờ người trông hộ đã trúng tuyển vào trường THPT top đầu Hà Nội

Nam sinh Nguyễn Mạnh Đức từng được biết đến với khoảnh khắc đưa em gái đến điểm thi nhờ anh chị tình nguyện viên trong hộ để vào thi lớp 10 đã trúng tuyển vào trường THPT top đầu Hà Nội.

Hải An
Hải An 5 ngày trước
Tin vui: Toàn dân được khám sức khỏe định kỳ miễn phí từ năm 2026

Từ năm 2026, người dân sẽ được khám sức khỏe định kỳ miễn phí ít nhất một lần mỗi năm, theo dự thảo Nghị quyết của Bộ Chính trị đang được xây dựng.

Hải An
Hải An 5 ngày trước
Ông ngoại Hà Nội một tay chăm cháu 7 tháng tuổi từ A đến Z khiến cộng đồng mạng trầm trồ

Nhìn khoảnh khắc ông ngoại U70 chăm sóc cháu nhỏ từ bế ru, cho ăn, quấy cháu,… đến chơi cùng cháu cả ngày với thái độ ân cần, yêu thương khiến ai cũng xúc động và ngưỡng mộ.

Hải An
Hải An 6 ngày trước
Cảnh sát Hà Nội huy động ca nô giải cứu nữ sinh viên chới với dưới sông Hồng

Nhận được thông tin một nữ sinh viên nhảy cầu Vĩnh Tuy, chới với dưới dòng nước xiết ở sông Hồng, Cảnh sát PCCC&CNCH đã kịp thời huy động ca nô để giải cứu.

Đăng Dương
Đăng Dương 6 ngày trước
Khoảnh khắc ấm lòng: CSGT kịp thời hỗ đưa tài xế đột quỵ trên cao tốc đi cấp cứu

Phát hiện tài xế xe cẩu bất tỉnh trong cabin trên cao tốc Pháp Vân – Cầu GIẽ, CSGT đã ngay lập tức mở đường, hỗ trợ đưa nạn nhân tới bệnh viện cấp cứu.

Đăng Dương
Đăng Dương 7 ngày trước
Không chờ đủ thủ tục, bác sĩ quyết định phẫu thuật khẩn cấp cho chàng trai “vô danh, ví rỗng”

Chàng trai 20 tuổi nhập viện trong tình trạng hôn mê sâu, không giấy tờ, không người thân. Không chờ đủ thủ tục, các bác sĩ quyết định mổ khẩn cầu để cứu người trong thời gian vàng.

Hải An
Hải An 05/07
Người dân Quảng Ngãi mở rộng vòng tay san sẻ chỗ ở với cán bộ từ Kon Tum chuyển về

Thấy các cán bộ Kon Tum mới chuyển về chưa có chỗ ở, người dẫn Quảng Ngãi đã mở rộng vòng tay giúp đỡ, chào đón, giúp họ nhanh chóng ổn định cuộc sống và công việc.

Thanh Tú
Thanh Tú 04/07
Không chỉ kịp thời đưa cháu bé tai nạn đi cấp cứu chiến sĩ CSGT còn hỗ trợ viện phí

Phát hiện cháu bé bị tai nạn giao thông khi đang trên đường làm nhiệm vụ, chiến sĩ đội CSGT số 6 (CATP Hà Nội) đã kịp thời đưa nạn nhân đi cấp cứu và hỗ trợ một phần viện phí.

Hải An
Hải An 03/07
Giao hàng gặp trời mưa, nam shipper nhanh tay dọn đậu phộng giúp chủ nhà

Giao hàng gặp trời mưa, thấy nhà chỉ có người già và trẻ nhỏ, nam shipper liền nhanh tay gom đậu phộng giúp. Hành động ấm lòng khiến dân mạng tấm tắc khen ngợi.

Hải An
Hải An 03/07
Ấm lòng trước khoảnh khắc loạt ô tô che chắn cho xe máy qua cầu lúc mưa to gió lớn ở Hà Nội

“Những lúc này, tôi chỉ mong xe mình to hơn để che được nhiều người hơn”, chia sẻ của tài xế xe tải khiến nhiều người xúc động.

Hải An
Hải An 02/07
CSGT Lâm Đồng kịp thời hỗ trợ sản phụ sinh con an toàn trên đường

Vào khoảng 4h50 ngày 1/7, trong lúc tuần tra giao thông, CSGT Lâm Đồng đã kịp thời phát hiện và hỗ trợ một sản phụ chuyển dạ sinh con ngay trên xe đặc chủng.

Hải An
Hải An 02/07
3 cuộc đời được hồi sinh nhờ nghĩa cử hiến tạng cao đẹp

Sau tai nạn giao thông, một người phụ nữ ở TP.HCM được xác định chết não, gia đình đã quyết định hiến tạng, đem lại sự sống cho 3 bệnh nhân đang nguy kịch.

Hải An
Hải An 01/07
PC Right 1 GIF
Đề xuất