"Cây có cội, nước có nguồn" - Bài văn đạt giải nhì

Có người đã từng nói với tôi rằng: “Cây có cội mới trổ cành xanh lá / Nước có nguồn mới bủa khắp rạch sông”. Cũng giống như con người không thể sống trọn vẹn nếu vắng bóng cội nguồn. Tôi – một thiếu niên 17 tuổi tự hào khi nói rằng: “Tôi là người con của đất Việt” – một đất nước đã phải trải qua hơn 1000 năm Bắc thuộc những vẫn kiên cường đứng vững cho đến ngày hôm nay. Chiến tranh trên mảnh đất này đã qua đi rất lâu nhưng nỗi đau thì vẫn còn ở lại, những vết tích tồn đọng trên cơ thể và trong cả tâm hồn con người sẽ mãi là vết xước chẳng bao giờ có thể lành lặn được. Đi qua những gian khổ của chiến tranh, ta mới biết trân quý hơn giá trị của cội nguồn. Vậy có chăng trong một giây phút cuộc đời bạn tự hỏi quê hương có ý nghĩa to lớn đến nhường nào chưa?

Có đôi lần trầm ngâm tôi cũng phải suy nghĩ trước câu thơ:

“Quê hương là gì hở mẹ

Mà cô giáo dạy phải yêu

Quê hương là gì hở mẹ

Ai đi xa cũng nhớ nhiều.”

Quê hương trong đời sống mỗi con người là một khái niệm trừu tượng. Có thể nói theo nhiều phương diện, định nghĩa về quê hương đều có sự khác nhau. Theo Danh ngôn Việt Nam: “Quê hương là nơi chân ta có thể rời đi nhưng tim ta vẫn mãi ở đó”. Còn với tôi, quê hương là nơi sinh ra, nơi chôn rau cắt rốn, nơi có những gì gần gũi, thân thương nhất. Chúng ta càng cảm nhận sâu sắc hơn về ý nghĩa của hai từ “quê hương” khi chứng kiến sự hội ngộ đầy xúc động của những gia đình, cá nhân thất lạc nhau do chiến tranh qua chương trình “Như chưa hề có cuộc chia ly” được phát sóng trên kênh VTV1. Quê hương tuy không sở hữu một hình dạng hiện hữu cụ thể nhưng nó luôn tồn tại sâu trong tâm của mỗi người. Có lẽ bởi vì vậy, mà chúng ta – những người may mắn được sinh ra và lớn lên trong hòa bình cần dành tình cảm yêu thương, trân trọng mãnh liệt, cháy bỏng nhất đối với quê hương, đất nước. Tình yêu đất nước là một phạm trù rộng lớn, song, nếu hiểu một cách đơn giản, đó là những tình cảm xuất phát từ tình gia đình, nhà cửa, xóm làng. Mà nói như Ê-ren-bua: “Lòng yêu nhà, yêu làng xóm trở nên tình yêu Tổ quốc”.

Quê hương là nơi ta được tiếp thu học hỏi những tri thức, bài học kinh nghiệm quá giá của bao thế hệ đi trước để trau dồi và hoàn thiện bản thân về mọi mặt. Và chính vì nó xuất phát từ những điều bình dị, nên tình yêu quê hương, đất nước giúp cho chúng ta hiểu được sâu sắc hơn về giá trị của những gì ta đang có trong giây phút thực tại, giúp ta biết ơn cuộc đời và biết sống một cách trọn vẹn và ý nghĩa nhất. Tuổi thơ ấu ở quê hương cội nguồn với bạn bè, với người thân, với những người hàng xóm sẽ bồi đắp và xây dựng cho chúng ta một tuổi thơ đáng quý và hạnh phúc. Đó là nơi lo cho ta từng miếng ăn, giấc ngủ, nơi dạy ta những điều hay lẽ phải ở đời. Bởi ở nơi đó có những người cha, người mẹ với làn da đã chai sạn vì phải dãi dầu mưa nắng kiếm tiền nuôi nấng chúng ta trưởng thành. Ở nơi đó, chúng ta được lắng lo từng miếng cháo, viên thuốc với đôi mắt quầng thâm sau những đêm không ngủ của mẹ. Mỗi bước chân ta đi, mỗi hành động ta làm đã gắn liền với mảnh đất nguồn cội ấy. Rồi cuộc đời sẽ “tặng” cho bạn những “vết sẹo” khiến bạn đau đớn, gục ngã; những lúc ấy, cội nguồn sẽ là bến đỗ bình yên nhất để ta tìm về sau mỗi “chuyến hành trình” dài mệt mỏi. Hình ảnh quê hương đã trở thành một thước phim cất giấu trong tâm thức của mỗi người dẫu cho nó giản dị, bình yên đến lạ thường. Thước phim ấy có cả những cảnh quay nhanh cũng có những cảnh quay mơ hồ tựa làn nước mùa thu. Nhưng chỉ cần thiếu đi một chi tiết thì thước phim ấy lại không còn trọn vẹn nữa. Cội nguồn, gia đình chính là bước đệm về cả mặt tinh thần và vật chất để mỗi người có đủ hành trang gõ cửa tương lai.

Yêu quê hương, đất nước mở rộng hơn là yêu những lý tưởng cách mạng cao đẹp, yêu Đảng, Nhà nước và nhân dân đồng bào. Đó là mạch nguồn nuôi dưỡng tâm hồn, trí óc ta gắn với những truyền thống đáng tự hào và tinh thần tự tôn dân tộc. Hay đó còn là nền tảng, gốc rễ bền chặt cho công trình cuộc sống của mỗi chúng ta. Nếu chỉ sống bằng những giá trị tức thời, những ham muốn ích kỉ của bản thân mà không khắc cốt ghi tâm cội nguồn, đạo lí truyền thống dân tộc thì sớm muộn sự phát triển của ta cũng sẽ như cây cao dễ dàng bị bật gốc dù chỉ là một cơn gió nhẹ. Tình yêu quê hương, đất nước ở một khía cạnh khác còn là lòng căm thù giặc, là sự phẫn uất trước những hành động lấn chiếm, xâm lăng dù chỉ là một tấc đất nhỏ bé của dân tộc. Các vua Hùng đã có công dựng nước, chủ tịch Hồ Chí Minh và bao thế hệ đi trước đã phải đổ không biết bao nhiêu máu và nước mắt để giữ nước, bởi vậy mà tuổi trẻ chúng ta ngày nay cần có trách nhiệm bảo vệ và phát triển đất nước bằng “một trái tim nóng và cái đầu lạnh”.

Mang trong mình sứ mệnh là ngọn hải đăng dẫn đường cho mọi sự phát triển của dân tộc, chúng ta phải hiểu rằng, bản thân mình đang giữ vai trò như một tế bào để duy trì sự sống cho cơ thể lớn mạnh là Tổ quốc. Vì vậy, xã hội đang phát triển và tiến đến hội nhập toàn cầu, mỗi cá nhân cần ra sức học tập, rèn luyện, tiếp thu những tinh hoa văn hóa nhân loại để góp phần bồi tụ đất nước ngày càng văn minh, tiến bộ. Như cách anh em chàng hoàng tử xiếc Quốc Cơ – Quốc Nghiệp đã thấm nhuần vai trò của tình yêu quê hương, đất nước trên từng màn phá kỷ lục Guiness của mình. Lòng yêu nước đồng thời còn là hành trang mà Tuấn Khanh - chàng sinh viên ngành du lịch với đam mê “xê dịch” luôn mang bên mình trong những chuyến đi đến mọi miền Tổ quốc cùng tà áo dài - quốc phục Việt Nam. Lòng yêu nước là một giá trị truyền thống mà tuổi trẻ cần phải phát huy vai trò của nó. Nếu trong thời chiến, lòng yêu nước được thể hiện bằng sự hy sinh dũng cảm thì ở thời bình, nó chính là sự cống hiến của tuổi trẻ cho sự nghiệp phát triển phồn thịnh của xã hội, của dân tộc nhằm khẳng định rõ hơn nữa vị thế của Việt Nam - một nước độc lập, có chủ quyền, tự chủ và phát triển. Biết bao những hành động, việc làm tử tế được lan tỏa bởi tuổi trẻ để thể hiện lòng yêu nước, thế nhưng, nhìn nhận ở một phương diện nào đó, vẫn luôn tồn tại những “con sâu làm rầu nồi canh”, họ luôn mang suy nghĩ hướng ngoại bài nội, có những hành vi, lời nói đi ngược lại với thuần phong mỹ tục làm xấu đi hình ảnh của nước Việt Nam xinh đẹp trong mắt bạn bè quốc tế. Trong những ngày gần đây, cộng đồng mạng dậy sóng trong việc nhãn hàng thời trang Yody và ứng dụng xe công nghệ Grab đã đăng tải bản đồ Việt Nam không có quần đảo Hoàng Sa, Trường Sa khiến nhiều người phẫn nộ. Tất cả đều không thể biện minh bằng một lời “xin lỗi” là đủ. Qua sự việc vừa rồi, thế hệ gen Z càng phải nhận thức sâu sắc và rõ ràng hơn trong việc bảo vệ chủ quyền biển đảo nói riêng và chủ quyền đất nước nói chung nhằm tránh xa tư tưởng phản động gây nguy hiểm đến Tổ quốc.

Mỗi viên gạch ở quá khứ đều xây nên con đường ta đang đi ngày hôm nay. Cuộc sống là một hành trình dài chúng ta phải tiến lên và đổi mới nhưng không đồng nghĩa với việc chúng ta được phép quên đi nơi ta đã từng lớn lên trong vòng tay yêu thương của gia đình, cội nguồn. Con suối nhỏ chảy ra tới biển thấy trước mặt là một không gian xanh thẳm, bao la và hòa mình vào khối nước xanh vĩ đại ấy, chớ quên nguồn nước nhỏ trên núi cao nơi con suối bắt đầu, chớ quên những con đường dài gập ghềnh sỏi đá nơi nó đã đi qua. Con người khi đứng trên đỉnh vinh quang, thành công và danh vọng cũng đừng bao giờ quên đi cội nguồn, quê hương – nơi ta bắt đầu tiến bước tới đỉnh núi ấy. Đừng để đến khi nhận ra ở quê hương chẳng còn một cánh tay nào sẵn sàng nắm lấy mình thì tất cả đã quá muộn. Vậy bạn có từng tự hỏi phải chăng chính bạn cũng chưa dành tình yêu trọn vẹn cho quê hương, đất nước VIỆT NAM thân yêu của mình?

NHẬN XÉT CHUNG:

Bài viết có lối hành văn, diễn đạt mượt mà, cách triển khai các luận điểm tương đối rõ ràng, mạch lạc, có dẫn chứng và liên hệ thực tế.

Tuy nhiên đôi chỗ vì diễn đạt theo kiểu quá trau chuốt việc sử dụng ngôn từ nên tạo cảm giác chúng là những điều “đao to búa lớn”, chưa thực sự gần gũi, gắn bó với con người.

Nên bổ sung và viết sâu hơn phần ý thức trách nhiệm của mỗi người đối với quê hương, đất nước và đặc biệt là trong thời đại ngày nay.

(Theo Thích Văn Học)

Xem thêm: "Update" những dẫn chứng mới cho đoạn văn NLXH 200 chữ