Ngòi bút Nam Cao [P2]: Khắc họa về một thế hệ đau khổ oằn mình trong thế giới của chủ nghĩa vật chất

“Nhưng ở những người trẻ tuổi nhà nghèo những cái buồn thường phải sớm nhường chỗ cho những cái lo".

Đỗ Thu Nga Theo dõi
Sống Đẹp
Nguồn: Internet

Nam Cao đã khắc họa như vậy về một thế hệ trẻ đối diện với hai điều không thể tránh khỏi trong đời: lo âu và đau khổ. Sự khổ có muôn mặt: khổ vì nghèo, bệnh, vì bị phản bội, vì bị khinh chê, vì chứng kiến người thân phải khổ. Lão Hạc khổ vì nghèo túng và lo lắng cho con. Anh đĩ Chuột trong ‘Nghèo’ u uất vì bệnh tật và nợ nần. Chí Phèo khổ vì bị dân làng ghét bỏ. Văn sĩ Hộ trong ‘Đời Thừa’ và Điền trong ‘Trăng Sáng’ khổ vì nỗi lo chẳng thể theo đuổi đam mê trong tình trạng gia đình túng quẫn. Ngược lại, anh Phúc trong ‘Điếu Văn’ lại phiền muộn vì người vợ ưa "cắm sừng." Bé Hồng trong ‘Bài Học Quét Nhà’ chịu đựng bị mẹ đánh mắng thậm tệ, cái mà ngày nay gọi là bạo hành gia đình. Điều đáng buồn là ba người đầu tiên trong các trường hợp kể trên tìm sự giải thoát khỏi nỗi đau bằng cách tự vẫn.

Ngoài những phận đời đau khổ, Nam Cao cũng phác họa xã hội mà chủ nghĩa vật chất lên ngôi. Trong đó, mối quan hệ cộng đồng trở nên vị kỷ vì miếng ăn và tiền bạc. Ví dụ điển hình cho chủ nghĩa vật chất là câu mỉa mai được viết trong ‘Một Chuyện Xuvơnia.’

"Bây giờ Hàn mới biết rằng, trước khi nghĩ đến việc đặt những cái hôn lên cái miệng hoa của người yêu, cũng nên nghĩ đến việc đổ cơm vào đấy đã".

nam-cao-khac-hoa-ve-nguoi-tre-nha-ngheo-trong-van-hoc-the-nao-0
'Mua Nhà,' 'Trăng Sáng' trong Truyện ngắn Nam Cao xuất bản năm 1976 bởi NXB Văn học Giải phóng

Một ví dụ khác là nhân vật người cha nghèo trong truyện ‘Một Đám Cưới’ ngấm ngầm thỏa thuận với bà hàng xóm về chuyện hôn nhân giữa con gái ông và con trai bà. Giao kèo chỉ xoay quanh khoản sính lễ đầy mùi tiền mà chẳng bận tâm niềm vui và sự lựa chọn của người con gái khi kết hôn. Như vậy, sự tôn sùng các giá trị vật chất khiến con người ích kỷ mà quên đi hạnh phúc của tha nhân.

Con người luôn phải vật lộn giữa ước mơ hạnh phúc và nhu cầu sinh tồn trong thế giới khắc nghiệt. Những người trẻ, vốn khát khao điều thiện, vẫn ngày ngày đối diện với bệnh tật, với các mối quan hệ phức tạp, với sự cạnh tranh gay gắt trên thị trường lao động, với sự suy thoái về kinh tế và môi sinh. Bởi thế, độc giả vẫn cảm thấy như Nam Cao đang cất tiếng thay họ về hiện thực dù các tác phẩm của ông đã ra đời cách đây hơn gần một thế kỷ. Tuy nhiên, nhà văn không dừng ở khía cạnh tăm tối đó. Ông còn gợi ý những phương thế giúp người đọc hiện đại tìm kiếm sự an yên trong tâm hồn giữa bao nỗi nhọc nhằn bủa vây.

Xem thêm: Chuyện nhà văn: Nơi Nam Cao nằm xuống cũng có tên Vũ Đại

Đọc thêm

"Miếng ăn" và "nước mắt", hai hình ảnh không quá xa lạ trong văn học nhưng lại ánh lên nét riêng biệt qua ngòi bút của Nam Cao.

Bàn về: Miếng ăn và nước mắt trong tác phẩm của Nam Cao
0 Bình luận

Nhờ tri huyện Nam Sang "có lời" mà nhà văn Nam Cao mới thoát khỏi đòn thù từ Nghị Bính - nguyên mẫu của nhân vật Bá Kiến trong truyện ngắn "Chí Phèo".

Hậu trường truyện 'Chí Phèo': Nhờ ai mà nhà văn Nam Cao thoát khỏi đòn thù của Bá Kiến?
0 Bình luận

"Tôi gọi anh là ông giáo Tri. Nam Cao ít tuổi hơn anh, văn hóa kém anh nhưng về sau anh thấy tôi đã viết được truyện đăng báo...".

Tô Hoài và Nam Cao: Câu chuyện từ thầy trở thành người tri kỷ
0 Bình luận


Bài mới

Gợi ý 10 mẫu mở bài Chí Phèo thức tỉnh, mời bạn cùng tham khảo!

Trong truyện ngắn Chí Phèo của nhà văn Nam Cao, quá trình thức tỉnh của Chí Phèo chính là đoạn thể hiện rõ nét giá trị nhân đạo và ý nghĩa nhân văn. Hãy cùng tham khảo 10 mở bài cho phân đoạn này nhé.

Bắt trend nghị luận xã hội về 'lối sống thư giãn'

Lối sống thư giãn "Chill guy" đang là cụm từ được tìm kiếm rất nhiều trên mạng xã, hãy cùng tham khảo một bài NLXH về lối sống này nhé!

LLVH: 'Đọc thơ, cảm được âm điệu, xem như đã nhập được vào cái hồn thơ...'

Bằng những hiểu biết về Thơ mới đã được học hãy bình luận ý kiến: "Đọc thơ, cảm được âm điệu...".

Hé lộ cách chuyển ý mượt mà trong bài NLXH

Nếu bạn chưa biết cách chuyển ý từ đoạn văn này sang đoạn văn khác thì đừng bỏ qua bài viết này nhé. Lưu ngay lại để vận dụng!

Gợi ý viết nghị luận văn học 200 chữ về thơ

Nghị luận văn học 200 chữ về thơ không khó viết, song bạn cần phải biết được phương pháp để có bài viết chuẩn chỉ và hấp dẫn nhất. Hãy cùng tham khảo nhé!

Chí Phèo và bi kịch khi bị cự tuyệt quyền làm người

Bi kịch bị cự tuyệt quyền làm người đó là sự mâu thuẫn giữa khát vọng quay trở lại làm một con người, khát khao được đối xử như một con người nhưng không được của Chí Phèo.

Cuộc đời Lão Hạc chồng chất bi kịch: Bi kịch làm cha và bi kịch làm người

Phân tích truyện ngắn Lão Hạc để làm rõ nhận định: Cuộc đời lão Hạc chồng chất những bi kịch: bi kịch làm cha và bi kịch làm người.

10 cách kết bài cho mọi đề NLXH của HSG

Viết kết bài trở nên đơn giản hơn nếu bạn biết vận dụng những cách làm dưới đây. Cùng tham khảo nhé!

Gợi ý kết bài cho mọi dạng so sánh hai tác phẩm văn học

Nếu bạn còn đang loay hoay không biết kết bài cho dạng đề so sánh như thế nào thì đừng bỏ qua bài viết gợi ý dưới đây nhé!

Gợi ý cách trả lời câu hỏi đọc hiểu để đạt điểm tối đa

Đọc hiểu là phần kiến thức quan trọng giúp các bạn học sinh dễ dàng "ăn điểm". Tuy nhiên, để trả lời chính xác cũng cần có phương pháp khoa học.

Gợi ý cách từng đoạn trong bài văn phân tích

Nếu bạn đang loay hoay không biết viết bài văn phân tích thế nào thì đây sẽ là gợi ý hữu ích dành cho bạn.

Gợi ý 7 mở bài áp dụng cho lý luận văn học

Hãy cùng tham khảo 7 mở bài dưới đây để đúc rút ra kinh nghiệm, kỹ năng cho chính bản thân mình khi viết mở bài lý luận văn học nhé!

Khi 'triết lý sống' của các quốc gia đi vào NLXH

Bạn biết không, mỗi quốc gia trên thế giới sẽ có những triết lý sống độc đáo, mang ý nghĩa đặc biệt riêng. Hãy cùng tìm hiểu để áp dụng cho bài NLXH của mình nhé.

Ưu điểm và nhược điểm của các nhân vật trong văn chương

Nhân vật văn chương thường phản ánh sâu sắc tính cách nhân loại. Vậy nên các nhân vật được xây dựng với nhiều nét ưu - nhược để phù hợp với hoàn cảnh, thời đại.

Tóm tắt quá trình thức tỉnh của nhân vật Chí Phèo trong truyện ngắn cùng tên

Quá trình thức tỉnh của Chí Phèo là nội dung được khắc họa rõ nét nhất, phản ánh tội ác của xã hội phong kiến xưa. Qua đó thể hiện ý nghĩa nhân văn sâu sắc về khát vọng sống tốt đẹp của con người.

Phân tích nhân vật Thị Nở để làm rõ quan điểm 'công việc của nhà văn là ở chỗ phát hiện cái đẹp...'

Giải thích ý kiến: "Công việc của nhà văn là ở chỗ phát hiện cái đẹp...". Hãy phân tích nhân vật Thị Nở trong tác phẩm Chí Phèo của Nam Cao để làm rõ ý kiến trên. 

Đề xuất