Hồ Quý Ly và chuyện xây thành Tây Đô: "Đức bất tại hiểm"

Ngay khi xây thành Tây Đô, quan Khu mật chi sự Nguyễn Như Thuyết đã thở dài nói rằng "đức bất tại hiểm". Ấy là đạo trị quốc cốt ở "đức" chứ không phải ở việc xây thành hiểm yếu. Nhưng Hồ Quý Ly không nghe.

Đỗ Thu Nga Theo dõi
Sống Đẹp
Nguồn: Internet

Hồ Quý Ly (1336 - 1407) có tên húy Hồ Nhất Nguyên. Năm 1400, Hồ Quý Ly chiếm ngôi từ tay nhà Trần, đặt quốc hiệu Đại Ngu. Thế nhưng các quan thời quân chủ của Đại Việt sau này khi biên soạn các bộ sử của triều đình như Đại Việt sử ký toàn thư hay Khâm định Việt sử Thông giám cương mục đã không coi nhà Hồ như một triều đại chính thống. Họ đã chỉ trích việc giết vua cướp ngôi, các chính sách làm mất lòng dân của Hồ Quý Lý. Và họ coi việc họ Hồ thất bại trước nhà Minh là kết cục tất yếu.

Một trong những việc làm được coi là sai lầm của Hồ Quý Ly chính là cho xây thành ở Thanh Hóa để làm kinh đô mới, đặt tên là thành Tây Đô. Sau khi Hồ Quý Ly cướp ngôi thì thành này được gọi là thành nhà Hồ. Đến nay, một số đoạn tường thành vẫn còn tương đối nguyên vẹn.

lam-tuong-cua-ho-quy-ly-ve-phong-thuy-thanh-tay-do-8
Hồ Quý Ly

Ngay khi thành được khởi công xây dựng, quan Khu mật chi sự là Nguyễn Như Thuyết đã không đồng tình. Ông nói, "đức bất tại hiểm". Có nghĩa là trị quốc dùng đức chứ không phải thành hiểm. Nhưng vua Hồ không nghe theo.

Đôi nét về địa thế phong thủy thành nhà Hồ

Thành nhà Hồ (Thành Tây Đô) được xây dựng ở xã Vĩnh Long, huyện Vĩnh Lộc, tỉnh Thanh Hóa. Cách phía trước thành 4km về phía đông nam là núi Đốn Sơn làm tiền án, phía tây bắc có núi Song Tượng chầu vào, phía tây tây nam có 6 ngọn núi đá voi ở khu động An Tôn.

Trước khi xây dựng, Hồ Quý Ly nghiên cứu phong thủy khá kỹ càng. Ông nói rằng, đây là đất "thạch bàn Long - Xà - Lục thập niên ký" - tức là đất rồi chầu, rắn cuộn - vững như bàn thạch, có thể trụ được đến 60 năm.

Thế nhưng, Hồ Hán Thương sau khi xem xét kỹ càng lại nói rằng, đây là vùng đất "rồng chầu rắn cuộn" nhưng đất còn non nên chỉ là "Long - Xà ẩm thực - Lục niên ký chủ" - tức là vùng đất chỉ trụ được 6 năm.

lam-tuong-cua-ho-quy-ly-ve-phong-thuy-thanh-tay-do-6
Toàn cảnh thành nhà Hồ

Thượng thư bộ Lại Thái sử lệnh Đỗ Tĩnh - người trực tiếp xây thành đã nói với Hồ Hán Thương rằng: "Cuộn đất ở động An Tôn còn non, tôi xem xây thành thì sự nghiệp không được bền vững, có thể tìm nơi khác không?".

Hồ Hán Thương khi ấy chỉ biết đáp: "Tôi cũng biết điều đó, nhưng việc quá gấp vì nếu ta chậm trễ mà giặc Minh kéo đến sớm, ta biết chạy ẩn núp ở đâu? Hiện nay tiềm lực ta chưa đủ mạnh để bảo đảm phòng vệ được Thăng Long khỏi cuộc tấn công của giặc".

Trong khi đó, Đỗ Tĩnh - người phụ trách kiến trúc xây dựng cũng như chọn đất xây thành cũng tính thấy đất này không thể giữ mệnh đế vương được bền vững. Nhưng cũng chỉ biết than rằng:

"Rồng ở vực sâu khó bay cao?

Sông phù, núi khuyết biết làm sao?

Sông cứ hướng đông mà chảy mãi

Núi ngoảnh về sau tỏ phụ phàng

Không duyên khó gặp Thiên địa hội

Trời đã biểu vậy, biết làm sao.

Từ bài thơ của Đỗ Tĩnh có thể thấy, địa thế phong thủy của nhà Hồ không đẹp như Hồ Quý Ly tưởng. Nhưng vì không còn thời gian để thay đổi do nhà Minh nhòm ngó nên thành Hồ vẫn tiếp tục được khởi công xây dựng. 

Năm 1400, Hồ Quý Ly lập ra nhà Hồ, 6 năm sau (1406) thì thất thủ, năm 1407, cha con Hồ Quý Ly bị bắt. 

Thành nhà Hồ khiến lòng dân oán than

Thành nhà Hồ không chỉ không có phong thủy đẹp như Hồ Quý Ly tưởng mà việc xây dựng nơi đây cũng tạo ra một câu chuyện đầy sóng gió khiến nhân dân oán than. Theo tìm hiểu, thành rộng lớn với loại đá lớn nặng 4 – 5 tấn, có nhiều phiến đá đặc biệt lớn dài tới 7 m, cao 1,5 m, nặng chừng 15 tấn .

Di tích thành đến ngày nay cho thấy có nhiều phiến đá nặng 10 đến gần 30 tấn được nang lên cao rồi ghép với nhau một cách tự nhiên. Những bức tường bằng loại đá khổng lồ này vẫn trường tồn cùng thời gian cho đến tận bây giờ.

Vì gấp rút xây dựng để chống nhà Minh, nhà Hồ đã huy động lực lượng nhân công lớn, làm việc xuyên ngày đêm. Thành có chu vi trên 3,5km, rộng khoảng 150 hecta, nhưng các hạng mục xây dựng chính được xây dựng chỉ vỏn vẹn trong vòng 3 tháng.

lam-tuong-cua-ho-quy-ly-ve-phong-thuy-thanh-tay-do

Với thời gian gấp rút như vậy, lại xây dựng một công trình đồ sộ, có thể tưởng tượng được binh lính, dân phu đã bị nhà Hồ huy động nhiều đến thế nào.

Ngày nay, vẫn còn lưu truyền câu chuyện nàng Bình Khương có chồng xây thành nhà Hồ bị chết, đã đập đầu vào tường thành chết theo chồng. Dân chúng thương xót lập đền thờ cúng.

Dù Hồ Quý Ly chọn Thanh Hóa làm kinh đô nhưng khắp đất này dường như không có am, miếu nào thờ Hồ Quý Ly, Trong khi đó có đến 70 đền thờ Trần Khát Chân - danh tướng nhà Trần bị Hồ Quý Ly sát hại.

Hồ Quý Ly cướp ngôi nhà Trần vốn đã không thuận lòng dân. Nhà Hồ lại không dùng "đức" kêu gọi nhân dân đồng lòng chống giặc mà chọn cách dựng thành kiên cố, đào hào sâu, dùng súng thần công của Hồ Nguyên Trừng. Trong cuộc chiến đấu ngắn ngủi với nhà Minh, nhà Hồ phải đơn phương độc mã chiến đấu, chẳng ai ủng hộ. Hậu quả chính là hai từ "THẤT BẠI".

Xem thêm: Thành nhà Hồ cùng hàng loạt bí ẩn chưa lời giải đáp

Bình luận
Mới nhất
Vui lòng để bình luận.

Đọc thêm

Trần Thủ Độ và Hồ Quý Ly cùng là dòng ngoại thích, cùng đoạt ngôi báu. Tuy nhiên, hai nhân vật này lại đưa lịch sử nước ta đi vào quỹ đạo hoàn toàn khác nhau...

Khác biệt cốt lõi giữa Trần Thủ Độ và Hồ Quý Ly trong vở kịch chính trị 'tranh quyền, đoạt ngôi' là gì?
0 Bình luận

370 tướng lĩnh, tôn thất nhà Trần đã bỏ mạng dưới tay của Hồ Quý Ly. Đây được xem là cuộc thanh trừng lớn nhất sử Việt, tàn ác chẳng kém gì màn trả thù Tây Sơn của Nguyễn Ánh sau này.

Cuộc 'đại thanh trừng' lớn nhất lịch sử của Hồ Quý Ly: Tàn ác không thua kém gì màn trả thù Tây Sơn của Nguyễn Ánh
0 Bình luận

Sử sách xưa không tiếc lời chỉ trích Hồ Quý Ly, coi ông là kẻ "đại nghịch bất đạo", tức là bề tôi cướp ngôi vua. Bên cạnh đó, Hồ Quý Ly còn chịu cả tội danh làm mất nước. Song thử thoát khỏi lối tư duy Nho giáo mà suy xét, có đôi điều cần nhìn nhận lại...

Hồ Quý Ly, kẻ 'đại nghịch bất đạo' hay bậc anh tài bị buộc dùng biện pháp mạnh để cải cách?
0 Bình luận

PC Right 1 GIF

Bài mới

Không chờ đủ thủ tục, bác sĩ quyết định phẫu thuật khẩn cấp cho chàng trai “vô danh, ví rỗng”

Chàng trai 20 tuổi nhập viện trong tình trạng hôn mê sâu, không giấy tờ, không người thân. Không chờ đủ thủ tục, các bác sĩ quyết định mổ khẩn cầu để cứu người trong thời gian vàng.

Hải An
Hải An 12 giờ trước
Người dân Quảng Ngãi mở rộng vòng tay san sẻ chỗ ở với cán bộ từ Kon Tum chuyển về

Thấy các cán bộ Kon Tum mới chuyển về chưa có chỗ ở, người dẫn Quảng Ngãi đã mở rộng vòng tay giúp đỡ, chào đón, giúp họ nhanh chóng ổn định cuộc sống và công việc.

Thanh Tú
Thanh Tú 2 ngày trước
Không chỉ kịp thời đưa cháu bé tai nạn đi cấp cứu chiến sĩ CSGT còn hỗ trợ viện phí

Phát hiện cháu bé bị tai nạn giao thông khi đang trên đường làm nhiệm vụ, chiến sĩ đội CSGT số 6 (CATP Hà Nội) đã kịp thời đưa nạn nhân đi cấp cứu và hỗ trợ một phần viện phí.

Hải An
Hải An 3 ngày trước
Giao hàng gặp trời mưa, nam shipper nhanh tay dọn đậu phộng giúp chủ nhà

Giao hàng gặp trời mưa, thấy nhà chỉ có người già và trẻ nhỏ, nam shipper liền nhanh tay gom đậu phộng giúp. Hành động ấm lòng khiến dân mạng tấm tắc khen ngợi.

Hải An
Hải An 3 ngày trước
Ấm lòng trước khoảnh khắc loạt ô tô che chắn cho xe máy qua cầu lúc mưa to gió lớn ở Hà Nội

“Những lúc này, tôi chỉ mong xe mình to hơn để che được nhiều người hơn”, chia sẻ của tài xế xe tải khiến nhiều người xúc động.

Hải An
Hải An 4 ngày trước
CSGT Lâm Đồng kịp thời hỗ trợ sản phụ sinh con an toàn trên đường

Vào khoảng 4h50 ngày 1/7, trong lúc tuần tra giao thông, CSGT Lâm Đồng đã kịp thời phát hiện và hỗ trợ một sản phụ chuyển dạ sinh con ngay trên xe đặc chủng.

Hải An
Hải An 4 ngày trước
3 cuộc đời được hồi sinh nhờ nghĩa cử hiến tạng cao đẹp

Sau tai nạn giao thông, một người phụ nữ ở TP.HCM được xác định chết não, gia đình đã quyết định hiến tạng, đem lại sự sống cho 3 bệnh nhân đang nguy kịch.

Hải An
Hải An 5 ngày trước
Bé gái bị co giật trên chuyến bay được bác sĩ cấp cứu kịp thời

Trên chuyến bay từ TP.HCM đến Hà Nội, một bé gái xuất hiện tình trạng co giật do hạ canxi máu - một rối loạn điện giải nguy hiểm, đã được các bác sĩ có mặt tái đó hỗ trợ cấp cứu thành công.

Hải An
Hải An 6 ngày trước
Lớp học bơi miễn phí suốt gần một thập kỷ giữa lòng Cần Thơ

Cứ vào dịp hè các bạn học sinh có hoàn cảnh khó khăn tại Cần Thơ lại rủ nhau đến lớp học bơi miễn phí của cô Quý tại hồ bơi Nhiệt điện Trà Nóc.

Đăng Dương
Đăng Dương 6 ngày trước
Ấm lòng 900 suất ăn mời thí sinh, phụ huynh trong kỳ thi tốt nghiệp THPT 2025

Hội phụ nữ xã Trung Giã, Xuân Giang, huyện Sóc Sơn, Hà Nội đã nấu gần 900 suất ăn miễn phí để mời thí sinh và phụ huynh trong ngày diễn ra kỳ thi tốt nghiệp THPT 2025.

Hải An
Hải An 27/06
Chủ quán Bạc Liêu miễn phí bữa sáng và trưa cho các sĩ tử thi tốt nghiệp THPT

Trong những diễn ra kỳ thi tốt nghiệp THPT 2025, anh Trương Nguyễn Minh Tuấn (50 tuổi, TP.Bạc Liêu) – chủ quán chay đã miễn phí bữa sáng, trưa kèm chè đậu đỏ để tiếp sức các thí sinh.

Hải An
Hải An 27/06
Trường học ở Hà Nội thuê xe khách đưa hơn 500 thí sinh đến điểm thi tốt nghiệp THPT 2025

Vì muốn đảm bảo an toàn cho hơn 500 sĩ tử tham dự kỳ thi tốt nghiệp THPT 2025, một trường học ở Hà Nội đã thuê 12 xe khách 16 chỗ đưa đến điểm thi. Bên cạnh đó trường còn bố trí cho các bữa ăn sáng, ăn trưa cho các thí sinh tại điểm thi.

Hải An
Hải An 26/06
Bức tâm thư xúc động người cha viết gửi 2 ân nhân ngày con gái đậu trường chuyên

Sau khi đăng tải bức tâm thư với tiêu đề “Lời cảm ơn đến những người tốt lặng lẽ” lên mạng xã hội, bài viết của người cha vừa có con thi lớp 10 đã nhận về hàng ngàn lượt tương tác.

Hải An
Hải An 25/06
Xuống Hà Nội khám bệnh, người phụ nữ bị lừa nhẵn túi bởi “người quen” may thay lại nhận được phép màu từ những người xa lạ

Bị lừa hết tiền trong túi khi xuống Hà Nội khám bệnh bởi một người phụ nữ tự xưng là “quen người nhà của chị”, may mắn thay chị H.T.Trang (41 tuổi, dân tộc Tày, quê Bắc Kạn) đã được bệnh viện và nhiều người giúp đỡ.

Hải An
Hải An 25/06
Mát lòng “bát cháo hành” tại góc phố nghĩa tình giữa mùa hè Hà Nội

Trong cái nắng chói chang của Hà Nội, tại một góc phố nhỏ tình người được lan tỏa từ nồi cháo thiện nguyện, từ những tấm lòng thảo thơm.

Hải An
Hải An 24/06
PC Right 1 GIF
Đề xuất