Kinh đô Thăng Long - Hà Nội và ký ức về những lần thành trống, nhà không trong lịch sử

Vừa qua, cả nước chung tay cùng nhau chống dịch Covid-19 khiến nhịp sống Hà Nội đã bị thay đổi so với trước đó. Tuy nhiên, lui lại một chút về lịch sử thì đây không phải là lần đầu tiên đường phố Thăng Long - Hà Nội từng vắng lặng như vậy.

Hoa Nguyễn
Hoa Nguyễn 29/10
Theo dõi
Sống Đẹp
Nguồn: Internet

Trong thời gian vừa qua, cả nước ta đã chung tay thực hiện giãn cách xã hội cùng nhau chống dịch Covid- 19 khiến hình ảnh về Hà Nội cũng như nhịp sống nơi đây chậm lại và rất khác so với trước đó. Đường phố thưa vắng người hơn, các cơ quan, đơn vị cho nhân viên làm việc tại nhà, các cơ sở thương mại, dịch vụ đóng cửa nên lao động ngoại tỉnh trở về quê. Nhưng trong lịch sử, đây không phải là lần đầu tiên đường phố Thăng Long - Hà Nội từng vắng lặng như vậy. Hãy cùng quay ngược lại thời gian để tìm hiểu nhé.

Kế “thanh dã” bỏ ngỏ thành Thăng Long “đón lõng” giặc

Thăng Long là kinh đô của Đại Việt từ năm 1010 đến năm 1802 và là đầu não của nhà nước phong kiến nước ta. Trong tất cả các cuộc chiến tranh, kinh đô luôn là nơi dừng chân cuối cùng, chiếm được kinh đô là chiến thắng và kinh đô Thăng Long cũng không phải ngoại lệ. Cụ thể, trong vòng 30 năm, từ năm 1258 đến 1288, quân Nguyên Mông đã 3 lần xâm lược Đại Việt.

Lần thứ nhất, quân giặc đã chiếm thành Thăng Long trong 11 ngày và sau đó bị đánh bại bởi trận Đông Bộ Đầu vào ngày 29-1-1258. Tuy nhiên, quân giặc không từ bỏ tham vọng của mình, chúng tiếp tục đưa quân xâm lược. Vào tình hình đó, triều Trần ra lệnh cho hoàng cung và dân chúng tạm rút khỏi kinh thành.

kinh do thang long 3

Người đứng ra lo việc sơ tán cả hoàng cung là Linh Từ quốc mẫu Trần Thị Dung, vợ của Thái sư Trần Thủ Độ - người sáng lập ra triều Trần và cũng là linh hồn của cuộc kháng chiến. Bà đã tổ chức cho hoàng gia và các gia đình tướng sĩ đang chiến đấu ngoài mặt trận rời khỏi kinh thành một cách an toàn. Không những vậy bà còn cất giấu và phân tán của cải, lương thực trong kho để không lọt vào tay giặc. Không chỉ trong hoàng cung mà triều đình nhà Trần còn ra lệnh cho dân chúng ở 61 phường trong kinh thành sơ tán để thực hiện kế “thanh dã”. 

Thành Thăng Long trở nên hoang vắng, không còn sự sống. Quân Nguyên Mông đã dễ dàng chiếm được kinh thành nhưng nơi đây chỉ còn là tòa thành trống rỗng và chúng chỉ tìm thấy những tên sứ giả bị trói chặt bằng thừng tre. Điều này đã khiến quân Nguyên Mông lo sợ. Chúng rơi vào tình trạng thiếu lương thực, ngựa thiếu cỏ nên sức chiến đấu yếu dần. Và chỉ chờ có thế, binh lính nhà Trần phản công giành chiến thắng.

Những lần Thăng Long hoang vắng vì chạy giặc

Vào đầu thế kỷ 15, giặc Minh xâm lược Đại Việt, nhưng nhà Hồ yếu đuối nên đã nhanh chóng đầu hàng. Trước sự tàn ác của giặc Minh, dân chúng đã chạy trốn khỏi kinh thành.     Sau đó đại quân của Lê Lợi bao vây kinh thành, quân Minh đã phải ký thỏa ước rút quân vào cuối năm 1427. Lê Lợi vào thành vào đầu năm 1428, khi đó dân chúng đi sơ tán mới theo về.Cuối thế kỷ 18, giặc Thanh xâm lược nước ta, chúng chiếm Thăng Long nhưng kinh đô cũng vắng lặng vì dân chúng chạy giặc. 

Vào năm 1873, Pháp đánh thành Hà Nội lần thứ nhất và đánh thành lần thứ hai năm 1882 phố xá cũng vắng tanh. Ngoài ra, Hà Nội vắng lặng còn vì lý do khác, đó là sự cướp bóc của quân Cờ Đen. Ca dao xưa có câu:

Cờ Đen cho chí cờ vàng

Làm cho trăm họ khóc than đứng ngồi

kinh do thang long 2

Cuối năm 1946 khi thực dân Pháp tái chiếm Hà Nội đã khiến cho thủ đô mấy lần vắng lặng. Và rồi trong những ngày tháng Mỹ ném bom miền Bắc mà trọng điểm là Hà Nội, dân chúng Thủ đô đã 2 lần sơ tán, đèn tín hiệu giao thông không cần bật, tầu điện vẫn leng keng nhưng vắng khách.

Những trận dịch bệnh trong lịch sử

Theo “Đại Việt sử ký” chép lại năm 1100, đời vua Lý Nhân Tông trận dịch bệnh đầu tiên đã xảy ra. Từ năm này kéo dài đến thế giữa kỷ 18 có khoảng 9 trận dịch và có lẽ thực tế còn cao hơn do sử chép không đầy đủ.

Vào thế kỷ 19, có lẽ đây là khoảng thời gian dịch bệnh diễn ra nhiều nhất. Theo “Đại Nam thực lục”, từ năm 1820-1895 xảy ra 75 trận dịch lớn nhỏ là đậu mùa, tả, thương hàn... trên nhiều tỉnh thành Việt Nam. 

Năm 1888 dịch tả lây lan mạnh ở Hà Nội. Trong cuốn “Lịch sử Hà Nội”, tác giả Phillip Papin thống kê có khoảng 6.000 người chết, đó là con số lớn vì giai đoạn này dân số Hà Nội chỉ khoảng 10 vạn.

kinh do thang long 1

Trong cuốn “Xứ Đông thuộc Pháp - Những kỷ niệm” của Toàn quyền Đông Dương Paul Doumer (1897-1902) đã viết về trận dịch hạch năm 1902-1903. Lo sợ bệnh dịch, nhiều gia đình đã đưa con cái và cha mẹ già về quê, lao động nhập cư các tỉnh cũng trốn khỏi Hà Nội khiến phố xá thưa vắng và thành phố thiếu hụt lao động.

Hiện nay, dịch bệnh xuất hiện rất khó đoán trước như dịch bệnh Covid-19 đang diễn ra. Virus gây bệnh cũng biến đổi nhanh chóng sang các thể mới khiến việc dập dịch không dễ dàng dù y học ngày nay rất hiện đại. Bởi vậy tuân thủ nghiêm túc những quy định của Chính phủ về chống dịch cũng là liều thuốc để hạn chế lây lan và dập tắt dịch bệnh.

Xem thêm: Những 'báu vật' thời bao cấp gây thương nhớ

Bình luận
Mới nhất
Vui lòng để bình luận.

Đọc thêm

Một khi những ý tưởng tuôn trào thì kiến trúc sư sẽ cho ra đời những công trình kiến trúc “độc nhất vô nhị” mà không ai ngờ tới.

Những công trình kiến trúc siêu ảo chứng minh trí tưởng tượng phong phú của con người
0 Bình luận

Theo chia sẻ của MC Anh Tuấn, bố anh - Nhà giáo nhân dân Vũ Hướng đã rời xa cõi tạm vào sáng 26/10, hưởng thọ 87 tuổi. Sự ra đi của ông là mất mát to lớn đối với gia đình...

Tài đức đáng nể của bố đẻ MC Anh Tuấn - Nhà giáo nhân dân Vũ Hướng
0 Bình luận

Thẩm Thúy Hằnɡ là một đại minh tinh νà là nɡười đẹρ có  tiếnɡ trong giới nghệ thuật Sài Gòn trướᴄ năm 1975. Người đẹp trở thành cái tên được giới truyền thông săn đón nhất vào suốt 2 thập kỷ từ cuối thập niên 50 cho đến năm 1975. 

Xuýt xoa trước bộ sưu tập những bức hình để đời của minh tinh Thẩm Thúy Hằng - Đệ nhất mỹ nhân Sài Gòn xưa
0 Bình luận

Tin liên quan

Thế giới trong mắt trẻ thơ vốn đầy màu hồng với nhiều cuộc phiêu lưu bí ẩn, khiến bất kỳ ai cũng mong muốn có thể quay trở lại để trải nghiệm một lần nữa.

Thế giới trong mắt trẻ thơ khác biệt với người lớn như thế nào?
0 Bình luận

Đây là những đồ dùng có giá trị trong thời kỳ bao cấp ở Việt Nam mà chỉ những gia đình có điều kiện mới có thể sở hữu.

Những 'báu vật' thời bao cấp gây thương nhớ
0 Bình luận

Mặc dù có rất nhiều ghi chép mô tả về các công trình kiến trúc cổ đại nhưng thật khó để chúng ta có thể hình dung chính xác mọi thứ trông như thế nào.

Chiêm ngưỡng 10 công trình kiến trúc thời cổ đại được phục dựng lại ở dạng 3D
0 Bình luận

PC Right 1 GIF

Bài mới

Danh sách 14 nhóm học sinh, sinh viên được miễn học phí

Từ ngày 3/9, học sinh phổ thông, học viên giáo dục thường xuyên cấp trung học cơ sở, trung học phổ thông trong trường công lập sẽ được miễn học phí.

Hải An
Hải An 8 giờ trước
Lễ khai giảng đặc biệt của những “chiến binh nhí” tại Bệnh viện Ung bướu

Buổi khai giảng đặc biệt tại Bệnh viện Ung bướu TP.HCM đã gây xúc động mạnh cho những người dõi theo các bé. Học sinh trong lớp học là những bệnh nhi đang điều trị tại Bệnh viện Ung bướu. Có nhiều em vừa truyền dịch vừa học.

Hải An
Hải An 2 ngày trước
Góp áo cờ đỏ sao vàng gửi tặng trẻ em vùng cao sau Quốc khánh

Chỉ sau vài giờ đăng bài trên mạng xã hội, Hoàng Dũng đã nhận về gần 300 chiếc áo in hình cờ đỏ sao vàng để gửi tặng các bạn nhỏ vùng cao.

Hải An
Hải An 3 ngày trước
Cán bộ xã vượt vùng sạt lở trao quà Quốc khánh cho người dân vui Tết Độc lập

Hơn 2.500 người dân xã biên giới Yên Nhân (Thanh Hóa) đang bị cô lập, sơ tán do lũ quét, các cán bộ xã đã nỗ lực vượt sạt lở để phát quà 2/9 đúng hẹn cho bà con vui Tết Độc lập.

Thanh Tú
Thanh Tú 4 ngày trước
Lan toả điều tử tế: Ở lại nhặt rác sau buổi tổng duyệt diễu binh

Sáng 30/8, sau buổi tổng duyệt diễu binh, mẹ con chị Thu Hoài cùng nhiều tình nguyện viên ở lại thu gom rác trên phố Kim Mã, Giảng Võ, góp phần giữ gìn môi trường xanh sạch trong ngày lễ lớn.

Đăng Dương
Đăng Dương 6 ngày trước
Ấm lòng khoảnh khắc bà con cùng nhau nấu cháo, tiếp tế cho người dân ở chung cư ngập nước, mất điện

Thấy cư dân toàn Ecohome 1, phường Đông Ngạc (Hà Nội) bị cô lập do ngập nước, mất điện, người dân ở những tòa nhà xung quanh đã tổ chức nấu cháo, tiếp nước, sẻ chia khó khăn với những người hàng xóm.

Hải An
Hải An 28/08
Danh sách 40 điểm phát bánh, nước miễn phí cho người dân xem diễu binh, diễu hành

Người dân theo dõi các buổi hợp luyện và lễ diễu binh, diễu hành 2/9 sẽ được cấp phát bánh, nước và nhu yếu phẩm miễn phí tại 40 điểm dọc các tuyến trung tâm.

Hải An
Hải An 27/08
Công an Hà Tĩnh xuyên đêm giúp dân ứng phó bão số 5, sẵn sàng khắc phục sau bão

Trong khi bão số 5 đổ bộ trực tiếp vào tỉnh Hà Tĩnh với mưa lớn, gió giật dữ dội, lực lượng Công an các địa phương đã không quản hiểm nguy, kịp thời có mặt tại những điểm nóng, cứu giúp người dân trong hoạn nạn.

Thanh Tú
Thanh Tú 26/08
Hà Tĩnh: Nhiều khách sạn mở cửa miễn phí chung tay giúp bà con tránh bão

Để hỗ trợ người dân tránh trú an toàn, nhiều khách sạn, nhà nghỉ, cơ sở lưu trú ở các phường, xã trên địa bàn tỉnh Hà Tĩnh đã mở cửa miễn phí để đón người dân sơ tán. 

Thanh Tú
Thanh Tú 25/08
Ấm lòng Hà Nội: Sẵn sàng cho người lạ ngủ nhờ, mượn “view triệu đô” xem diễu binh 2/9

Hòa cùng bầu không khí hân hoan của ngày hội lớn, nhiều người dân Thủ đô sẵn sàng mở cửa nhà, cho người lạ “mượn view”, ngủ nhờ để được theo dõi lễ diễu binh, diễu hành 2/9.

Hải An
Hải An 22/08
Anh tài xế nhanh trí chặt cây đổ do mưa dông, giải tỏa ùn tắc trên phố Hà Nội

Lúc đi lấy hàng tại phố Lê Trọng Tấn (Hà Nội), nam tài xế bắt gặp một cành cây đổ giữa đường do mưa dông, gây ra ùn tắt nghiêm trọng nên đã nhanh trí mượn dao, một mình chặt cành giải phóng tuyến đường.

Chân dung 2 người Việt nhanh trí dùng săm xe đạp làm phao cứu sống 2 trẻ nhỏ chới với giữa biển ở Nhật

Thấy 2 em nhỏ chới với giữa biển, Mạnh Tuấn và Quốc Đạt (người Việt Nam ở Nhật Bản) đã nhanh trí dùng săm xe đạp làm phao, bơi ra ứng cứu, đưa các em an toàn vào bờ.

Hải An
Hải An 14/08
Phó trưởng công an xã ở Nghệ An quyên tiền xây tặng 2 căn nhà kiên cố giúp gia đình nghèo có chỗ ở ấm cúng

Về nhận nhiệm vụ ở nơi khó khăn, thấy 2 hộ dân phải ở trong căn nhà tạm bợ, phó trưởng công an xã đã đi vận động, quyên tiền xây tặng 2 ngôi nhà kiên cố cho bà con có chỗ ở mới ấm cúng hơn.

Hải An
Hải An 13/08
Đường sạt lở, người dân trong làng dùng võng gánh cụ bà băng rừng đi cấp cứu

Lũ lớn khiến đường đi sạt lở, thấy cụ bà có dấu hiệu kiệt sức, người dân trong làng đã dùng võng gánh, vượt đường rừng để đến Trạm Y tế dã chiến ở trung tâm xã Mỹ Lý để cấp cứu và điều trị.

Hải An
Hải An 12/08
Chân dung tài xế taxi cứu sống bé trai bị cát vùi ở Côn Đảo: “Việc mình cứu người là tự nhiên, ai gặp tình huống đó cũng sẽ làm như vậy thôi!”

Bé trai bị vùi trong hố cát sâu ở đặc khu Côn Đảo khi chơi cùng nhóm bạn đã may mắn được tài xế taxi Lê Văn Tý Hon và du khách hợp sức đào bới, đưa ra an toàn.

Hải An
Hải An 09/08
4 mẹ con bị gió dông quật ngã cảm thấy ấm lòng trước sự giúp đỡ của người đàn ông xa lạ

Gặp 4 mẹ con bị gió dông quật ngã giữa đoạn đường vắng vẻ, người đàn ông ở Ninh Bình đã ngay lập tức dừng xe giúp đỡ, hỗ trợ đưa các cháu nhỏ về đến tận nhà. Câu chuyện ấm lòng được chia sẻ trên mạng xã hội đang thu hút sự chú ý của nhiều người.

PC Right 1 GIF
Đề xuất