Giai thoại huyền bí về cuộc đời cụ Tả Ao - “thánh phong thủy” thay đổi được thiên mệnh

Cụ Tả Ao được xem là nhà phong thủy kiệt xuất của nước Việt. Dân gian xem ông là nhà địa lý phong thủy giỏi nhất từ xưa đến nay. Dân gian còn tôn ông là "thánh phong thủy". Đến nay vẫn còn tương truyền bài thơ:

Tả Ao phong thủy nhất trên đời

Họa phúc cầm cân định chẳng sai.

Mắt thánh trông xuyên ba thước đất,

Tay thần xoay chuyển bốn phương trời.

Chân đi long hổ luồn qua gót,

Miệng gọi trâu dê ứng trả lời.

Ai muốn cầu sao cho được vậy

Ấy ai địa lý được như ngài.

Cậu bé hiếu thảo và cơ duyên với thuật xem phong thủy

Tài liệu lịch sử có chép, Tả Ao tên thật là Nguyễn Đức Huyền, người làng Tả Ao, tỉnh Hà Tĩnh. Ông sống vào thời vua Lê. Khi còn nhỏ nhà nghèo khó, cha mất sớm, mẹ bị mù hai mắt. Biết hoàn cảnh gia đình như vậy nên Đức Huyền rất chăm chỉ, hết làm việc nhà lại chăm sóc mẹ.

Thấy mẹ không nhìn được, ông thường hay tìm hiểu hỏi thăm các cách chữa mắt cho mẹ. Cậu bé nghèo khó lăn lội tới cả những nơi xa xôi với hy vọng tìm được thầy thuốc giỏi, bài thuốc hay về chữa trị cho mẹ. Song, tất cả đều không hiệu quả. Thế nhưng, Đức Huyền chưa bao giờ nản chí, vẫn quyết tâm đi cùng trời cuối đất tìm thầy thuốc chữa mắt cho mẹ.

Ông nghe tin thầy thuốc người Tàu giỏi ý thuật chữa mắt nên quyết chí đi tìm. Nhưng do nhà nghèo quá không đủ tiền chữa bệnh nên xin hầu hạ bên thầy để mong thầy thương cảnh mà chữa bệnh cho mẹ. 

Ông thầy Tàu thấy Đức Huyền chăm chỉ, thông minh lại hiếu thảo nên đã đồng ý chữa bệnh. Trong quá trình đó, Đức Huyền cũng được thầy truyền cho y thuật chữa mắt.

Sau nhiều năm sống trong cảnh mù lòa, gặp được thầy được thuốc nên mắt của mẹ Đức Huyền sáng trở lại. Thế nhưng đó cũng là lúc thầy Tàu về nước. 

Đức Huyền tiếc cơ duyên với vị ân sư này nên đã xin thầy đi theo hầu hạ, học y thuật. Khi được thầy đồng ý, Đức Huyền vội vã về nhà từ biệt mẹ để lên đường sang Trung Quốc.

Việc sang Trung Quốc học y thuật đã tạo cơ hội cho Đức Huyền được đi nhiều nơi. Và đây cũng là cơ hội giúp ông bén duyên với nghề phong thủy. 

Có tài liệu chép, một thầy địa lý bị đau mắt phải nhờ đến sự giúp đỡ của Đức Huyền mới khỏi. Ông ta mang tới 50 lượng vàng để hậu tai. Nhưng Đức Huyền từ chối chỉ xin người bệnh nhận mình làm đệ tử. Thấy Đức Huyền là người có đức lại ham học hỏi nên thầy địa lý bằng lòng thu nhận.

Sau một thời gian học tập miệt mài, Đức Huyền thành thạo các kiến thức mà thầy địa lý truyền dạy. Sau khi đã thấy "no bụng chữ", Đức Huyền xin phép về nước.

Tương truyền, để kiểm tra và thử tài đệ tử, trước khi chia tay, thầy địa lý đã làm một mô hình phong thủy, chôn 100 đồng tiền, yêu cầu Đức Huyền dùng kim điểm đúng huyệt chôn tiền.

Đức Huyên khi ấy đã dùng kim điểm đúng 99 huyệt, còn 1 huyệt điểm ở mép. Mà huyệt này lại là huyệt thứ 1000. Đây là huyệt ảo, vì mô hình tạp dạng rất huyền bí, ẩn hiện dưới những mô đất nhấp nhô, chính thầy địa lý cũng khó phát hiện ra đúng huyệt đạo. Lúc này, thầy địa lý kia mới thốt lên: "Thôi, nghề của ta từ nay truyền sang nước Nam rồi!”.

Nhà phong thủy thay đổi được thiên mệnh

Đức Huyền trở về quê hương tiếp tục hành nghề bốc thuốc chữa bệnh cho nhân dân. Ông ít khi sử dụng đến địa lý phong thủy. Chỉ khi nào cần thiết ông mới ra tay xem thế đất dùm nhân dân. Tuy vậy, danh tiếng của ông vẫn truyền xa vạn dặm. Vì ông là người làng Tả Ao nên người dân gọi ông là cụ Tả Ao.

Ngày nay ở Việt Nam vẫn còn nhiều truyền thuyết, giai thoại được sách vở ghi chép lại, truyền miệng trong dân gian như việc: Tả Ao tìm nơi đất tốt để đặt đình chùa, đền miếu, mồ mả, nhà cửa; giúp dân nghèo, trị kẻ gian ác… Một trong những câu chuyện ấy là huyền thoại giếng mắt cá của làng Hành Thiện ở huyện Xuân Trường, tỉnh Nam Định. 

Hiện nay, người dân làng Hành Thiện vẫn kể lại chuyện: Một lần khi tới phủ Xuân Trường, cụ Tả Ao phải đi đò sang sông, đến gần bến thì phải lội xuống bùn mới được lên bờ. Lúc ấy một người khách làng Hành Thiện đi cùng chuyến đò đã hào hiệp cõng cụ qua quãng lầy lội.

Khi tới làng Hành Thiện, cụ lại được người dân khoản đãi nồng hậu. Trước tấm lòng mến khách, hào phóng và trượng nghĩa của dân làng nơi đây, cụ Tả Ao mới ngỏ ý xem xét thế đất cho họ. 

Sau khi xem hướng, cụ Tả Ao tới chỗ mỏm đất trước cửa đền Thần Hoàng nói rằng: Vì con cá còn thiếu mắt nên cần đào giếng làm mắt cá. Sau khi đào xong, cụ dặn dân làng cần phải giữ sạch sẽ vì giếng nước này rất thiêng. Nếu bảo vệ được giếng thì trong làng ắt có người làm thầy, làm quan, giàu có nhất vùng. 

Quả nhiên lời Tả Ao ứng nghiệm, từ ngày đào giếng, Hành Thiện ngày càng thịnh phát, nổi tiếng là ngôi làng Nho gia, nam thì học hành thi cử đỗ đạt, nữ thì dệt lụa ươm tơ. 

Ông Nguyễn Đăng Hùng - Hội trưởng Hội khuyến học làng Hành Thiện tổng kết rằng: Từ thời phong kiến Hành Thiện có 419 người đỗ đạt, trong đó 7 người đỗ đại khoa với 3 tiến sĩ, 4 phó bảng, 97 cử nhân, 315 tú tài.

Ngày nay, làng Hành Thiện có 45 người làm giáo sư và phó giáo sư, 166 người là tiến sĩ, thạc sĩ; hơn 1.500 người tốt nghiệp đại học. Một số yếu nhân như cố Tổng Bí thư Trường Chinh cũng được sinh ra ở vùng đất địa linh này. “Đậu phụ Thuỷ Nhai, tú tài Hành Thiện” chính là nói đến điều này.

Theo TS Nguyễn Hoàng Điệp - Giám đốc Trung tâm dịch thuật, dịch vụ Văn hóa và Khoa học Công nghệ thì “Trấn yểm phong thủy được xem là một môn khoa học chứ không hẳn là tâm linh. Trong đó, những thầy địa lý phong thủy ngoài vốn kiến thức am tường về kiến trúc, hướng gió, mạch nước thì họ còn biết cách thu hút khí tốt, năng lượng tốt phục vụ tốt hơn cho đời sống con người”.

Trong phần mở đầu của cuốn sách bí truyền “Dã Đàm Tả Ao”, điều ngài Tả Ao nhắn nhủ hậu nhân không phải là tìm long mạch ra sao, trấn yểm thế nào, mà là tích đức, tu thân:

“Đạo cao, đức trọng, chưng thân.

Hổ long liên phục, quỷ thần liên kinh.

Đức, nhân vốn ở cả mình.

Tiên là tích đức, hậu là tầm long”.

Hành thiện giúp đời

Dù trong suốt cuộc đời cụ Tả Ao đã giúp nhiều vùng đất được hưng thịnh, nhiều gia đình phát lộc, nhiều hiền nhân phát tài nhưng chính bản thân ông lại không thể thay đổi được thiên mệnh.

Trong cuốn Hải Nam dị nhân có chép, khi cụ Tả Ao học địa lý thành tài trước khi chia tay, thầy ông có dặn: "Về nước Nam, nhớ đừng lên núi Hồng Lĩnh". Nhưng một lần qua Hồng Lĩnh, cụ Tả Ao tò mò bèn trèo lên xem thử, thì ra đó là huyệt "cửu long tranh châu" - chính là huyệt đế vương vô cùng hiếm. Ông bèn về đưa mộ cha lên núi an táng.

Không lâu sau, vợ ông sinh được 1 người con trai. Ở phương Bắc cùng lúc đó các thầy thiên văn phát hiện thấy có nhiều vì tinh tú cùng chầu về nước Nam. Nhà MInh thấy vậy lập tức lệnh cho các thầy địa lý sang tìm cách phá đi, nếu không sẽ tru di tam tộc. Thầy dạy của Tả Ao biết rằng chỉ có học trò của mình mới làm điều này nên đã sai con trai sang “đoái công chuộc tội”.

Con trai thầy địa lý người Tàu đi điều tra kỹ lưỡng rồi yển phá hyệt đạo, bắt con trai Tả Ao mang về phương Bắc. Khi cụ Tả Ao nhận được tin thì đã quá muộn.

Đến lúc thân mẫu qua đời, Tả Ao đã lặn lội tìm thế đất Hàm Rồng ở mãi ngoài hải đảo để an táng mẹ. Đến ngày giờ đã định thì bỗng nhiên sóng to, gió lớn nổi lên, đến khi trời yên bể lặng ở đó nổi lên một bãi bồi. Tả Ao biết ý Trời không thuận, bèn than rằng: “500 năm rồng mới há miệng trong một lần một khắc, Trời đã không cho thì đúng là số rồi”.

Lại nói, một lần đi qua làng Thiên Mỗ, cụ Tả Ao thấy một ngôi đất to, biết đó là huyệt quý nên định táng họ cho họ nhà Trần. Nhưng không hiểu sao tróc long của ông không đặt được xuống đất, hễ đặt là đổ, ông bèn gọi Thổ thần lên hỏi chuyện.

Thổ thần cho biết: "Đất này phát ba đời quốc sư đại vương, con cháu công hầu không bao giờ hết. Thiên thượng đã để dành cho nhà họ Nguyễn, còn nhà họ Trần kia ít phúc, không xứng để được đất này, nếu ông cưỡng mệnh Trời thì tất có tai vạ. Vả lại ông đi khắp thiên hạ, làm phúc cho người ta đã nhiều, mà không được ngôi nào để táng cho cha mẹ, ông nên nghĩ thế thì biết”.

Cụ Tả Ao lĩnh chỉ ý của Thần, hiểu rằng phúc là đức mà ra, tài lộc nhiều hay ít cũng do đức dày hay mỏng. Vậy mới nói "phong thuỷ chỉ dưỡng người tích thiện”. Thầy địa lý dẫu có cao tay đến đâu cũng không thể dựa vào phong thủy để thay đổi mệnh trời. Gia cảnh ông bần hàn, con cháu khó khăn tất đều có nguyên do.

Và những năm cuối đời, cụ Tả Ao chu du khắp thiên hạ, không màng danh lợi, không ham phú quý, công danh, mà mượn phong thủy để giúp người thiện đức, không truyền nghề cho con cháu. 

Gia tài nhà phong thủy Tả Ao để lại chỉ vỏn vẹn 2 cuốn sách nhỏ là “Địa Lý Tả Ao (Địa Đạo Diễn Ca)” gồm 120 câu và “Dã Đàm Tả Ao Tầm Long Gia Truyền”.

Xem thêm: Lam Sơn tụ khí, Cao Bằng ẩn long có nghĩa là gì?