"Độc nhĩ đại vương" Đỗ Cảnh Thạc - trung thần giúp Ngô Quyền bình thiên hạ, đánh tan quân Nam Hán

"Độc nhĩ đại vương" Đỗ Cảnh Thạc danh tướng phò suốt 3 đời nhà Ngô, trải qua bao biến cố vẫn giữ lòng trung quân, không màng danh lợi, cống hiến cả đời cho dân, cho nước.

Đỗ Thu Nga Theo dõi
Sống Đẹp
Nguồn: Internet

"Độc nhĩ đại vương" Đỗ Cảnh Thạc là ai?

Đỗ Cảnh Thạc (912 - 967) là tướng nhà Ngô, sau trở thành một thủ lĩnh thời loạn 12 sứ quân. Theo thần phả Độc nhĩ đại vương ở Thanh Oai (Hà Nội) được các nhà nghiên cứu sử dụng để bổ sung cho sử liệu có viết về thân thế của Đỗ Cảnh Thạc. Theo đó, cha ông là Đỗ Thục, người Quảng Lăng (nay là Giang Tô, Trung Quốc), mẹ là Trần Thị Thọ thuộc Đỗ Động Giang, ấp Động, huyện Thanh Oai ngày nay. Thời Ngũ đại Thập quốc tương đương thời kỳ tự chủ Việt Nam, Đỗ Thục sang Tĩnh Hải quân và sinh ra Đỗ Cảnh Thạch năm Nhâm Thân (912). 

Thần phả Đỗ tướng công có chép lại nguyên do ông mất một bên tai như sau: "Một hôm giặc vào bắt lợn của nhà, ông xông ra giằng lợn lại bị chúng đánh đập, cáu tiết ông giằng chiếc đòn khiêng lợn đánh túi bụi, sau vì thế cô mà bị chúng quây bắt trói lên cây và xẻo mất một bên tai. Sau việc này, lòng căm thù sôi sục, ông quyết tìm thầy học võ".

Sách Khâm định Việt sử thông giám cương mục của nhà Nguyễn chú rằng, Đỗ Cảnh Thạc "người huyện Thuận Đức thuộc Quảng Đông". Xuất thân trong gia đình quý tộc, ông bị mất 1 tai trong lần giao chiến vì chạy loạn xuống phương Nam.

doc-nhi-dai-vuong-do-canh-thac-la-ai-0
Đình Ngô Sài (Quốc Oai, Hà Nội) thờ tướng quân Đỗ Cảnh Thạc (Ảnh: Khoa học và Đời sống)

Theo website "HỌ NGÔ VIỆT NAM", tương truyền: Thuở thiếu thời, cậu bé họ Đỗ tỏ ra thông minh khỏe mạnh. Lên 8 tuổi đã biết bày các trò chơi. Năm 12 tuổi đã biết cưỡi ngựa, bắn cung, theo cha đi săn.

Đến năm 16 tuổi đã có chí lớn, thấy bọn quan quân nhà Nam ức hiếp dân lành, giết người cướp của thì trong lòng sinh căm hận, chỉ muốn tiêu diệt hết cho bõ tức. Nhưng cũng chính vì tính khí ấy mà vị sứ quân tương lai mới... mất một bên tai về tay giặc Nam Hán.

Cứ liệu lịch sử ghi chép, một hôm, nhà bị giặc xông vào bắt heo, bất bình, ông xông ra đòi lại, nhưng bị giặc đánh đập. Bức tức, ông lấy đòn khiêng heo đánh lại. Nhưng vì thế mà ông vị giặc quây bắt lại, trói lên cây rồi xẻo mất tai trái.

Căm thù kẻ địch, ông quyết tìm thầy học võ trong 3 năm. Sau đó tiến vào con đường binh nghiệp dưới trướng của Dương Đình Nghệ và sau này là Ngô Quyền

"Cánh tay đắc lực" giúp Ngô Quyền bình thiên hạ

Theo thần phả Độc nhĩ đại vương ở vùng Thanh Oai thì ban đầu Đỗ Cảnh Thạc tìm về dưới trướng của Dương Đình Nghệ. Thế nhưng sau đó lại bén duyên với con rể họ Dương là Ngô Quyền lúc ấy đang trấn thủ Ái Châu. Khâm phục tài năng và chí khí của Ngô Quyền, ngày 15 tháng giêng năm Đinh Dậu (937), Đỗ Cảnh Thạc đã đem theo đội quân được xây dựng từ trước về với Ngô Quyền, tôn Ngô Quyền là Đại huynh.

Năm 937, Kiều Công Tiễn giết Dương Đình Nghệ cướp ngôi Tiết độ sứ. Đỗ Cảnh Thạc đã vào Ái Châu đi theo Ngô Quyền. Đến năm 938, ông giúp Ngô Quyền tham gia đánh bại Kiều Công Tiễn. Sau đó ông cùng Ngô Quyền đánh tan quân Nam Hán trên sông Bạch Đằng, bảo vệ vững chắc nền độc lập non trẻ mà dân tộc ta vừa giành lại được sau hơn 1.000 năm Bắc thuộc vào năm 938.

doc-nhi-dai-vuong-do-canh-thac-la-ai-4
Đánh quân Nam Hán trên sông Bạch Đằng

Năm 939, Ngô Quyền xưng vương, Đỗ Cảnh Thạc được phong làm thái úy đứng đầu võ quan triều đình.

Trong suốt cuộc đời làm tướng của mình, Đỗ Cảnh Thạc dần trở thành một cánh tay đắc lực phò giúp cho nhà Ngô lập nền tự chủ, dựng xây triều đại, được Trạng Bùng Phùng Khắc Khoan tán tụng là: “Tướng công phò suốt ba đời nhà Ngô, trải bao biến cố vẫn giữ một lòng trung hiếu, không màng danh lợi, cống hiến cả cuộc đời cho dân, cho nước. Thật là một tấm gương trung hiếu chói lọi cho đời sau noi theo”.

Sứ quân "độc nhĩ" nổi danh thiên hạ

Trước khi băng hà, Ngô Quyền chỉ định Thái tử Ngô Xương Ngập nối ngôi, nhờ em vợ là Dương Tam Kha phò giúp. Thế nhưng lợi dụng lòng tin của anh rể, Dương Tam Kha đã cướp ngôi nhà Ngô, tự xưng là Bình Vương. 

Trước biến động triều đình, hai anh em Xương Văn và Xương Ngập chạy về Hải Dương lánh nạn, chuẩn bị lực lượng chống lại Dương Tam Kha. Lúc này, Dương Tam Kha cũng sai Dương Cát Lợi và Đỗ Cảnh Thạc 3 lần đem quân đi lùng bắt Ngô Xương Ngập.

Tuy nhiên, Đỗ Cảnh Thạc không nỡ hãm hại con của Ngô Quyền nên đã giúp Ngô Xương Ngập và Ngô Xương Văn giành lại thế lực thuộc về họ Ngô. Sau đó Dương Tam Kha bị lật đổ. Đỗ Cảnh Thạc tiếp tục phò trợ 2 con trai của Ngô Quyền.

Đến năm 965, Ngô Xương Văn tử trận, nhà Hậu Ngô sụp đổ. Đây cũng là lúc các sứ quân nổi lên tranh hùng, tạo nên thời kỳ tranh giành, loạn lạc 12 sứ quân.

doc-nhi-dai-vuong-do-canh-thac-la-ai-0
Đinh Bộ Lĩnh dẹp loạn 12 sứ quân

Trong bối cảnh hoảng loạn đó, Đỗ Cảnh Thạc với thanh thế của mình, đã chiếm giữ Đỗ Động Giang (Thanh Oai), tự xưng là Đỗ Cảnh Công, hùng cứ một phương. Sứ quân của ông có thành cao hào sâu bao bọc. Trên hành trình dẹp 12 sứ quân thống nhất thiên hạ, Đinh Bộ Lĩnh bàn mưu tính kế rất cẩn trọng mới đánh bại ông.

Một lần nọ, Đỗ Cảnh Thạc thân chinh cầm quân ở Bảo Đà, vào ban đêm, Đinh Bộ Lĩnh cho quân vây bốn mặt thành và tiến đánh bất ngờ vào Trại Quèn. Vì ở xa nên quân của Ngô Cảnh Thạc không thể ứng cứu nhau dẫn đến bị mất  thành lũy, đồn trại, lương thực nên phải bỏ thành chạy. Hai bên giao tranh hơn một năm sau, Đinh Bộ Lĩnh hạ được thành.

Đỗ Cảnh Thạc tháo chạy và bị trúng tên chết ở chân núi Sài Sơn năm 967. Sau khi đánh bại Đỗ Cảnh Thạc, Đinh Bộ Lĩnh thống nhất đất nước, lập lên nhà Đinh, dựng nước Đại Cồ Việt, mở đầu cho một triều đại mới.

Hiện nay ở vùng đất Thanh Oai, Quốc Oai, Hà Nội vẫn còn đền thờ Đỗ Cảnh Thạc. Đình Cổ Hiền ở xã Tuyết Nghĩa, Quốc Oai, nằm ở gần sông Tích, được coi là vị trí trung tâm thành Quèn xưa của Đỗ Tướng Công, là nơi thờ thành hoàng làng "Độc nhĩ đại vương" Đỗ Cảnh Thạc.

Xem thêm: Danh tướng nước Việt khiến quân Hung Nô khiếp sợ, được Tần Thủy Hoàng đúc tượng, gả công chúa là ai?

Bình luận
Mới nhất
Vui lòng để bình luận.

Đọc thêm

Thái úy Tô Hiến Thành là danh nhân kiệt xuất về chính trị, quân sự, văn hóa của đất nước. Dù có quyền cao chức trọng nhưng ông rất thanh liêm, cương trực, một lòng phò vua, thậm chí hoàng hậu đút lót cũng không nổi.

Thái úy Tô Hiến Thành - Danh tướng tài đức, thanh liêm, khi vua mất ăn chay để tang 6 ngày
0 Bình luận

Vị danh tướng này công sức to lớn trong công cuộc tạo lập xứ Đàng Trong của chúa Nguyễn. Ông còn có tài mưu lược sáng suốt được ví như Gia Cát Lượng của nhà Thục thời Tam Quốc.

Nguyễn Hữu Dật - danh tướng văn võ song toàn có tài xem thiên văn như Gia Cát Lượng
0 Bình luận

Kiều Công Hãn là danh tướng thời Ngô Quyền và là người dâng kế trận địa cọc sông Bạch Đằng giúp đại phá quân Nam Hán, chấm dứt thời kỳ ngàn năm bắc thuộc, mở ra thời kỳ tự chủ lâu dài cho dân tộc.

Kiều Công Hãn: Bỏ thù giết ông nội, hiến kế trận địa cọc sông Bạch Đằng giúp Ngô Quyền đánh tan quân Nam Hán
0 Bình luận

PC Right 1 GIF

Bài mới

Anh tài xế nhanh trí chặt cây đổ do mưa dông, giải tỏa ùn tắc trên phố Hà Nội

Lúc đi lấy hàng tại phố Lê Trọng Tấn (Hà Nội), nam tài xế bắt gặp một cành cây đổ giữa đường do mưa dông, gây ra ùn tắt nghiêm trọng nên đã nhanh trí mượn dao, một mình chặt cành giải phóng tuyến đường.

Đăng Dương
Đăng Dương 4 ngày trước
Chân dung 2 người Việt nhanh trí dùng săm xe đạp làm phao cứu sống 2 trẻ nhỏ chới với giữa biển ở Nhật

Thấy 2 em nhỏ chới với giữa biển, Mạnh Tuấn và Quốc Đạt (người Việt Nam ở Nhật Bản) đã nhanh trí dùng săm xe đạp làm phao, bơi ra ứng cứu, đưa các em an toàn vào bờ.

Hải An
Hải An 5 ngày trước
Phó trưởng công an xã ở Nghệ An quyên tiền xây tặng 2 căn nhà kiên cố giúp gia đình nghèo có chỗ ở ấm cúng

Về nhận nhiệm vụ ở nơi khó khăn, thấy 2 hộ dân phải ở trong căn nhà tạm bợ, phó trưởng công an xã đã đi vận động, quyên tiền xây tặng 2 ngôi nhà kiên cố cho bà con có chỗ ở mới ấm cúng hơn.

Hải An
Hải An 6 ngày trước
Đường sạt lở, người dân trong làng dùng võng gánh cụ bà băng rừng đi cấp cứu

Lũ lớn khiến đường đi sạt lở, thấy cụ bà có dấu hiệu kiệt sức, người dân trong làng đã dùng võng gánh, vượt đường rừng để đến Trạm Y tế dã chiến ở trung tâm xã Mỹ Lý để cấp cứu và điều trị.

Hải An
Hải An 7 ngày trước
Chân dung tài xế taxi cứu sống bé trai bị cát vùi ở Côn Đảo: “Việc mình cứu người là tự nhiên, ai gặp tình huống đó cũng sẽ làm như vậy thôi!”

Bé trai bị vùi trong hố cát sâu ở đặc khu Côn Đảo khi chơi cùng nhóm bạn đã may mắn được tài xế taxi Lê Văn Tý Hon và du khách hợp sức đào bới, đưa ra an toàn.

Hải An
Hải An 09/08
4 mẹ con bị gió dông quật ngã cảm thấy ấm lòng trước sự giúp đỡ của người đàn ông xa lạ

Gặp 4 mẹ con bị gió dông quật ngã giữa đoạn đường vắng vẻ, người đàn ông ở Ninh Bình đã ngay lập tức dừng xe giúp đỡ, hỗ trợ đưa các cháu nhỏ về đến tận nhà. Câu chuyện ấm lòng được chia sẻ trên mạng xã hội đang thu hút sự chú ý của nhiều người.

Xúc động hình ảnh hàng trăm giáo viên tình nguyện đến các trường miền núi Nghệ An để hỗ trợ dọn dẹp bùn đất sau lũ

Những ngày qua, hàng trăm giáo viên của các trường học vùng xuôi đã tình nguyện đem theo cuốc, xẻng lên các điểm trường miền núi Nghệ An để hỗ trợ dọn dẹp bùn đất sau lũ.

Ấm lòng trước khoảnh khắc công an dựng “hàng rào người” đưa sản phụ Nghệ An vượt dòng nước chảy xiết đi sinh

Mới đây tại Nghệ An, hàng chục chiến sĩ công an đã dùng thân mình tạo thành “hàng rào” giữa dòng nước xiết để đưa sản phụ vượt suối đến trung tâm y tế sinh con an toàn.

Hải An
Hải An 02/08
Cha và con gái 6 tuổi may mắn được cứu sống sau khi trôi dạt 13 giờ trên biển Hà Tĩnh

Trong lúc dùng thuyền nhỏ để vui chơi, người cha và con gái 6 tuổi ở Hà Tĩnh bị sóng đẩy trôi dạt trên biển suốt 13 tiếng, may mắn được một tàu vận tải phát hiện và cứu sống.

Hải An
Hải An 01/08
Xúc động khoảnh khắc y bác sĩ đỡ đẻ cho sản phụ giữa đường núi Nghệ An

Đường bị chia cắt, sạt lở nghiêm trọng khiến sản phụ Pịt Thị Hiền không đến được bệnh viện, trước tình huống khẩn cấp các y bác sĩ Trạm Y tế Mường Xén đã đỡ đẻ cho sản phụ ngay giữa đường.

Hải An
Hải An 31/07
60 thợ điện đổ về vùng lũ Nghệ An để hỗ trợ bà con sửa chữa đồ dùng miễn phí

Nước lũ vừa rút nhiều thợ điện tử, điện lạnh đã nhanh chóng di chuyển đến các khu vực bị ảnh hưởng giúp người dân sửa chữa miễn phí máy giặt, tủ lạnh,…

Hải An
Hải An 28/07
Học sinh, sinh viên cả nước sẽ được hỗ trợ 50% mức đóng BHYT thay vì 30% như trước

Từ 1/7,  học sinh, sinh viên cả nước sẽ được hỗ trợ 50% mức đóng bảo hiểm y tế, thay vì chỉ 30% như trước. Đây là điểm mới quan trọng trong nghị định 188/2025 của Chính phủ.

Hải An
Hải An 26/07
Viettel cộng tài khoản, mở roaming, chuẩn bị drone phát sóng cho vùng lũ ở Nghệ An

Tổng Công ty Viễn thông Viettel (Viettel Telecom) cho biết vừa hoàn thành việc cộng tiền vào tài khoản cho 31.000 khách hàng tại các khu vực bị cô lập do lũ lụt ở Nghệ An.

Science Fair 2025: Chuyến phiêu lưu kỳ thú đến vùng đất khoa học

Vào  ngày 03/08/2025 sắp tới, COSMOS chính thức tổ chức sự kiện khoa học thường niên SCIENCE FAIR 2025 , chia sẻ những kiến thức, trải nghiệm bổ ích và lan tỏa tình yêu khoa học đến cho các bạn trẻ trên địa bàn thành phố Hà Nội và bất cứ ai có niềm đam mê với bộ môn này. 

Nối dài chuyến bay nghĩa tình: Hơn 30 tấn hàng cứu trợ được trực thăng đưa đến vùng lũ Nghệ An

Những chuyến bay cứu trợ mang theo nhu yếu phẩm, mì gói, nước sạch… được chuyển kịp thời tới bà con vùng lũ Nghệ An đang bị ngập lụt, chia cắt.

Hải An
Hải An 25/07
PC Right 1 GIF
Đề xuất