Lê Phụng Hiểu và công lao khai sinh ra loại ruộng đặc biệt nhất trong sử nước Nam: Thác đao điền - ruộng ném đao

Không chỉ nổi tiếng là vị tướng dẹp loạn tam vương, Lê Phụng Hiểu còn được biết đến là người khai sinh ra loại ruộng đặc biệt trong lịch sử nước Nam: Thác đao điền - ruộng ném đao.

Đỗ Thu Nga
Sống Đẹp
Nguồn: Internet

Một tay dẹp loạn tam vương

Lê Phụng Hiểu (982? - 1059?), quê ở hương Bắc Sơn, tổng Dương Sơn, huyện Cổ Đằng, lộ Thanh Hóa (nay là xã Hoằng Sơn, huyện Hoằng Hóa, tỉnh Thanh Hóa). 

Sử chép, ông không được đi học, nhưng thuở hàn vi đã nổi tiếng là người sức khỏe muôn địch, là đô vật có tiếng với nghệ danh đô Bưng (Băng). Tổ tiên của ông, trong “Danh nhân văn hóa Hoằng Hóa” cho biết, là Lê Thức, vốn có công với quê hương nên được phong Định Phiên.

Hình dung về Lê Phụng Hiểu, sách "Việt điện u linh" miêu tả: "Thân hình cao đại, kỳ vĩ, mày râu dài và rậm, sức mạnh hơn người”… “lúa gặt ba mẫu mà chỉ gánh một gánh, bữa cơm hai mươi người ăn mà chỉ ăn một bữa thì cái dị lực của Vương ra làm sao!”. Cũng bởi nức tiếng về sức khỏe nên ông là đô vật có tiếng với nghệ danh đô Bưng, theo tên nôm của làng ông xuất phát từ tên của núi Băng Sơn, hay núi Bưng.

Nói chung, thời trẻ, Lê Phụng Hiểu khỏe mạnh và giỏi giang. Theo "Ngự chế Việt sử tổng vịnh" thì “Lý Thái Tổ nghe chuyện, vời ra làm tướng”. Ông rất được lòng vua nên được thăng chức Võ Vệ tướng quân. Được trọng dụng, Võ Vệ tướng quân Phụng Hiểu hết lòng phụng sự nghiệp đế của Công Uẩn. Đến tháng 3 năm Mậu Thìn (1028), trị vì được 19 năm, vua Lý Thái Tổ mất. Loạn tam vương diễn ra, cũng từ sự kiện này, Lê Phụng Hiểu có dịp thể hiện lòng trung hiếu của kẻ làm tôi.

Danh-tuong-Le-Phung-Hieu-va-cong-lao-khai-sinh-ra-ruong-nem-dao
Đền thờ Đô Thống Lê Phụng Hiểu thuộc phường Võ Cường, thành phố Bắc Ninh

Sử chép, mùng 3 tháng 3 năm Mậu Thìn (1028), vua Thái Tổ mất, chưa làm lễ tang, các hoàng tử Võ Đức vương, Dực Thánh vương và Đông Chính vương đã đem quân đến vây thành để tranh ngôi của Thái tử. Lê Phụng Hiểu lúc ấy đang giữ chức Võ vệ tướng quân cùng một số tướng khác như Lý Nhân Nghĩa, Dương Bình, Quách Thịnh... đưa quân ra ngăn chặn. Khi quân của Thái Tử và quân của các vương giáp trận, Lê Phụng Hiểu đã tuốt gươm chỉ vào Võ vương: "Bọn Võ Đức vương ngấp nghé ngôi báu, không coi vua nối vào đâu, trên quên ơn Tiên đế, dưới trái nghĩa tôi con, vì thế thần là Phụng Hiểu xin đem thanh gươm này để dâng".

Dứt lời Phụng Hiểu vung gươm chém chết Võ Đức vương. Quân của ba hoàng tử vì thế mà loạn. Từ đó, vua Thái Tông dẹp được phản nghịch và ngôi nhà Lý từ đó mới ổn định.

Sau khi làm lễ đăng quang, vua Lý Thái Tông thăng luôn cho Lê Phụng Hiểu lên chức Đô thống Thượng tướng quân, tước hầu.Từ đó cho đến cuối đời, Đô thống Thượng tướng quân Lê Phụng Hiểu một lòng phò tá nhà Lý lập được nhiều công trạng lớn, đánh đuổi Chiêm Thành (1044), giữ vững ổn định cho đất nước Đại Việt bên trong cũng như bên ngoài.

Cha đẻ của "thác đao điền"

Nói đến Lê Phụng Hiểu thì không thể không nhắc đến câu chuyện "thác đao điền". Tờ Pháp luật Việt Nam có chép, Hiểu xuất thân chân lấm tay bùn, tuổi thơ gắn liền với nghiệp nông tang mà thời Lý, “dân dĩ nông vi bản” (dân lấy nông nghiệp làm gốc), nên mảnh ruộng, con trâu là của cải quý giá với nhà nông.

Bởi thế, dù làm tướng quen việc võ biền, nhưng ông vẫn biết rằng, chức tước chỉ là phù du, nay thăng mai giáng, còn sản nghiệp thì không đâu bằng ruộng vườn. Do đó, ông thưa với đấng kim thượng: - Thần không muốn thưởng tước, xin cho đứng trên núi Băng Sơn ném đao lớn đi xa, đao rơi xuống chỗ nào trong đất công thì xin ban cho làm sản nghiệp.

Nghe cái sự cổ kim chưa có bao giờ nhưng vì công trạng của vị tướng Nam chinh, vua chuẩn lời. “Việt điện u linh tập” chép: “Phụng Hiểu mới trèo lên chóp núi Băng Sơn, xách dao ném một cái, dao đi xa hơn 10 dặm, cắm vào địa phận làng Đa Mi”. Còn “Toàn thư” cũng có đề cập tới chi tiết này: “Phụng Hiểu lên núi, ném đao xa hơn đến nghìn dặm, đao rơi xuống hương Đa Mi.

Danh-tuong-Le-Phung-Hieu-va-cong-lao-khai-sinh-ra-ruong-nem-dao-9
Truyện tranh về Lê Phụng Hiểu

Vua bèn lấy số ruộng ấy ban cho, tha thóc thuế cho ruộng ném đao ấy. Vì vậy người châu Ái gọi ruộng thưởng công là ruộng ném đao)”. Tương truyền, chỗ Phụng Hiểu đứng ném đao chính là khoảng đất bằng Mã Yên của núi Băng Sơn. Tài ném dao xuất chúng đó của ông hàng trăm năm sau còn được dân gian lưu truyền: 

Quăng dao, múa kiếm lừng danh,

Sáu trăm năm lẻ, sử xanh còn truyền.

Làng Bưng, theo "Danh nhân văn hóa Hoằng Hóa" nay là làng Xuân Sơn, xã Hoằng Sơn, huyện Hoằng Hóa. Xem “Đại Nam nhất thống chí” thì ngọn núi Băng Sơn “có tên nữa là Mộc Sơn ở huyện Hoằng Hóa, có hai ngọn nổi vọt lên ở giữa đồng bằng, trong ấy một ngọn hai đầu cao vót mà quãng giữa bằng phẳng nên lại gọi là núi Mã Yên, tức chỗ ném đao của Thượng tướng quân Lê Phụng Hiểu đời Lý”.

Đến đời Trần, ruộng thác đao điền vẫn còn tồn tại và đánh thuế. Đây là loại ruộng đặc biệt được biết đến do Lê Phụng Hiểu ném đao mà thành bên cạnh những ruộng sơn lăng, ruộng quân điền, ruộng tịch điền, ruộng hậu thần, hậu Phật... Và danh tiếng Phụng Hiểu với thác đao điền, thì truyền đời ghi mãi, tỉ như “Thiên Nam ngữ lục” còn ghi lại:

“Ơn vua cáo lão nhàn ngơi,

Cấp xin điền lộc để tôi dưỡng mình.

Chi nhiều tổn lộc triều đình,

Cổ đao nhiều ít làm danh công thần.

Thủy sơn lên núi đề chân,

Đao đưa mười dậm đến gần Mỹ Hương.

Lấy làm ơn nước lộc thường,

Ái Châu bán ruộng hiệu đồng thác đao”.

Xem thêm: Lê Phụng Hiểu: Danh tướng đánh đâu thắng đó, vang danh sử sách với "nhát gươm định loạn"

Đang tải bình luận...

Đọc thêm

Dù là danh tướng trụ cột 2 triều đại đối địch (nhà Nguyễn - Tây Sơn) nhưng hai người này vẫn bất chấp tất cả cãi lệnh vua, nhận giáng chức để tránh những cuộc "sống mái" trên chiến trường.

Chuyện hy hữu 1000 năm có 1: Danh tướng cãi lệnh vua để tránh 'sống mái' với bạn thân trên sa trường
0 Bình luận

Thời thế tạo anh hùng, câu nói này quả không sai khi nhắc đến Tam Quốc. Nhưng trong thời đại hỗn loạn đó cũng có một số kẻ tiểu nhân vô sỉ. Vì chúng mà một số mãnh tướng phải bỏ mạng đầy tiếc nuối.

Hãm hại 1 danh tướng, bán đứng 3 quân chủ, kẻ tiểu nhân vô sỉ đó là ai?
0 Bình luận

Trong 10 năm liên tục chống quân Minh xâm lược, Lưu Nhân Chú liên tục có nhiều cống hiến to lớn cho nghĩa quân Lam Sơn nói riêng và sự nghiệp cứu nước, cứu dân nói chung. 

Lưu Nhân Chú - danh tướng xuất chúng của nghĩa quân Lam Sơn: Tài năng như cây tùng, cây bách; chất người như ngọc
0 Bình luận

img

Bài mới

Công an Đà Nẵng lội xuống cống sâu, giúp du khách lấy lại điện thoại

Du khách Hồng Kông (Trung Quốc) làm rơi điện thoại xuống cống thoát nước khi du lịch và đã được công an hỗ trợ, lấy lại tài sản.

Hải An
Hải An 16 giờ trước
'Xóm trọ 0 đồng' của bệnh nhân chạy thận ở Quảng Ninh

Xóm trọ 0 đồng ở phường Hồng Gai đã giúp nhiều bệnh nhân chạy thận bớt gánh nặng chi phí và có thêm động lực vượt qua bệnh tật.

Hải An
Hải An 2 ngày trước
Ca sĩ Đức Phúc gây 'sốt' vì muốn tặng xe mới cho một bác xe ôm lớn tuổi

Ca sĩ Đức Phúc đang nỗ lực tìm kiếm bác xe ôm lớn tuổi bị hủy chuyến vì xe Wave cũ, mong muốn tặng xe mới giúp ông mưu sinh dễ dàng hơn.

Hải An
Hải An 5 ngày trước
Chuyên gia Viện đào tạo và Phát triển nhân lực trang bị kỹ năng mềm cho sinh viên trường Cao đẳng

Vừa qua, Sở Giáo dục và Đào tạo Cà Mau đã phối hợp cùng Viện Đào tạo và Phát triển nhân lực (itd) tổ chức Chương trình tập huấn kiến thức, kỹ năng mềm dành cho sinh viên các trường cao đẳng trên địa bàn tỉnh.

Nguyễn Ngọc Giàu
Nguyễn Ngọc Giàu 5 ngày trước
MỌT 2025: VỌNG MIÊN - NGÀY HỘI MUA BÁN VÀ TRAO ĐỔI SÁCH LAN TỎA TRÁI TIM ẤM ÁP CỦA THẾ HỆ TRẺ

The 1% Fund là một dự án thiện nguyện được thành lập bởi học sinh trường THPT Chuyên Hà Nội - Amsterdam và THPT Chuyên Nguyễn Huệ với châm ngôn “One percent. One change” - một phần trăm tấm lòng của mỗi người cũng có thể kiến tạo một sức ảnh hưởng nhất định đến cộng đồng. Cho đến nay, dự án đã đi được hơn nửa chặng đường của mùa 10, cùng với thật nhiều hoạt động sôi nổi qua những dấu mốc thành công đáng tự hào qua các mùa sự kiện chính MỌT - GOM và tiền sự kiện SAN.

minh châu
minh châu 5 ngày trước
Nữ shipper Nghệ An được nhà hảo tâm giấu tên tặng 20 triệu đồng sau khi đánh rơi trong lúc đi giao hàng

Chị Vũ Thị Hoài (33 tuổi, Nghệ An) mới đây đã được một nhà hảo tâm giấu tên tặng 20 triệu đồng sau khi đánh rơi túi tiền trong lúc chở con gái 10 tháng tuổi đi giao hàng.

Cô gái Việt và mối nhân duyên đặc biệt với 'bà ngoại' ở Pháp

Từ khi gặp cụ bà 86 tuổi tại Pháp, cuộc sống của cô gái Việt - Nguyễn Trang đã thay đổi rất nhiều. Bà dành tình thương, chăm sóc Trang như bà ngoại chăm sóc cháu gái, khiến cô vô cùng cảm động và hạnh phúc.

Hải An
Hải An 15/12
78win lan tỏa hơi ấm nghĩa tình

Nghệ An những ngày cuối năm vẫn còn ngổn ngang dấu vết của những  cơn bão vừa đi qua. Con đường làng bị bùn đất phủ loang lổ, những hàng rào đổ nghiêng, mái tôn nhà dân bị gió cuốn bật tung từng mảng. Mùi ẩm lạnh của mưa và những đêm mất ngủ vì gió rít như vẫn còn đọng lại trên đôi mắt của người dân nơi đây. Cả vùng quê hiền lành vốn bình yên lại phải trải qua thêm một lần thử thách nghiệt ngã của thiên nhiên.

Hải An
Hải An 12/12
Phép màu của sự tử tế: Cô gái trẻ ở Phú Thọ giữ được mạng sống nhờ 1 bình luận vu vơ trên mạng xã hội trong lúc tuyệt vọng

Chỉ một dòng bình luận vô thức trong lúc tuyệt vọng: “Ước gì Vingroup có thể hỗ trợ cho mình 1 chiếc máy thở nho nhỏ thôi, mình rất cần sự sống từ nó”, cô gái sinh năm 1994 đã có cơ hội được sống tiếp.

Ra mắt Ngôi nhà cựu lưu học sinh Việt Nam trường Đại học Sư phạm Nam Ninh (Trung Quốc)

Chiều 9/12, tại Hà Nội đã diễn ra buổi ra mắt Ngôi nhà cựu lưu học sinh Việt Nam trường Đại học Sư phạm Nam Ninh (Trung Quốc), nhằm kết nối cộng đồng cựu sinh viên, thúc đẩy hợp tác giáo dục giữa hai nước Việt – Trung.

Thanh Tú
Thanh Tú 09/12
Trúng số 18 tỷ, người đàn ông TP.HCM gửi 100 triệu mua gạo từ thiện tặng cho bà con khó khăn

Nhận 100 triệu đồng từ vị khách trúng số 18 tỷ, bà Thùy Dương góp thêm 38 triệu để mua 8 tấn gạo tặng cho bà con khó khăn.

Hải An
Hải An 08/12
Ấm lòng trước “núi gạo” của người dân Ninh Bình ủng hộ bà con vùng lũ miền Trung

Những ngày này, tại điểm tiếp nhận hàng hoá cứu trợ đồng bào vùng lũ miền Trung ở phường Nam Định (tỉnh Ninh Bình), người dân liên tục mang gạo cùng nhiều nhu yếu phẩm tới ủng hộ.

Xúc động khoảnh khắc chú rể đẩy xe lăn đưa cô dâu vào lễ đường

Khoảnh khắc chú rể đẩy xe lăn đưa cô dâu vào lễ đường, không chỉ cô dâu xúc động nghẹn ngào mà người thân, quan khách xung quanh cũng sut sùi lau nước mắt.

Thầy giáo vùng cao lội bùn, vượt sạt lở ôm chặt bó hoa để tặng đồng nghiệp nhân ngày 20/11

Con đường về trường sạt lở, trơn trượt, bùn ngập đến đầu gối nhưng thầy giáo vùng cao ở Đà Nẵng vẫn ôm chặt bó hoa để tặng các đồng nghiệp trong trường.

Hải An
Hải An 22/11
Thầy cô Gia Lai lội nước mang nhu yếu phẩm tiếp sức cho sinh viên trong Ngày Nhà giáo Việt Nam

Trường ngập sâu, hơn 500 sinh viên kẹt trong ký túc xá. Thầy cô lội nước lạnh, mang nhu yếu phẩm tiếp sức cho trò trong Ngày Nhà giáo Việt Nam.

Hải An
Hải An 21/11
img
Đề xuất