Lê Phụng Hiểu và công lao khai sinh ra loại ruộng đặc biệt nhất trong sử nước Nam: Thác đao điền - ruộng ném đao

Không chỉ nổi tiếng là vị tướng dẹp loạn tam vương, Lê Phụng Hiểu còn được biết đến là người khai sinh ra loại ruộng đặc biệt trong lịch sử nước Nam: Thác đao điền - ruộng ném đao.

Đỗ Thu Nga Theo dõi
Sống Đẹp
Nguồn: Internet

Một tay dẹp loạn tam vương

Lê Phụng Hiểu (982? - 1059?), quê ở hương Bắc Sơn, tổng Dương Sơn, huyện Cổ Đằng, lộ Thanh Hóa (nay là xã Hoằng Sơn, huyện Hoằng Hóa, tỉnh Thanh Hóa). 

Sử chép, ông không được đi học, nhưng thuở hàn vi đã nổi tiếng là người sức khỏe muôn địch, là đô vật có tiếng với nghệ danh đô Bưng (Băng). Tổ tiên của ông, trong “Danh nhân văn hóa Hoằng Hóa” cho biết, là Lê Thức, vốn có công với quê hương nên được phong Định Phiên.

Hình dung về Lê Phụng Hiểu, sách "Việt điện u linh" miêu tả: "Thân hình cao đại, kỳ vĩ, mày râu dài và rậm, sức mạnh hơn người”… “lúa gặt ba mẫu mà chỉ gánh một gánh, bữa cơm hai mươi người ăn mà chỉ ăn một bữa thì cái dị lực của Vương ra làm sao!”. Cũng bởi nức tiếng về sức khỏe nên ông là đô vật có tiếng với nghệ danh đô Bưng, theo tên nôm của làng ông xuất phát từ tên của núi Băng Sơn, hay núi Bưng.

Nói chung, thời trẻ, Lê Phụng Hiểu khỏe mạnh và giỏi giang. Theo "Ngự chế Việt sử tổng vịnh" thì “Lý Thái Tổ nghe chuyện, vời ra làm tướng”. Ông rất được lòng vua nên được thăng chức Võ Vệ tướng quân. Được trọng dụng, Võ Vệ tướng quân Phụng Hiểu hết lòng phụng sự nghiệp đế của Công Uẩn. Đến tháng 3 năm Mậu Thìn (1028), trị vì được 19 năm, vua Lý Thái Tổ mất. Loạn tam vương diễn ra, cũng từ sự kiện này, Lê Phụng Hiểu có dịp thể hiện lòng trung hiếu của kẻ làm tôi.

Danh-tuong-Le-Phung-Hieu-va-cong-lao-khai-sinh-ra-ruong-nem-dao
Đền thờ Đô Thống Lê Phụng Hiểu thuộc phường Võ Cường, thành phố Bắc Ninh

Sử chép, mùng 3 tháng 3 năm Mậu Thìn (1028), vua Thái Tổ mất, chưa làm lễ tang, các hoàng tử Võ Đức vương, Dực Thánh vương và Đông Chính vương đã đem quân đến vây thành để tranh ngôi của Thái tử. Lê Phụng Hiểu lúc ấy đang giữ chức Võ vệ tướng quân cùng một số tướng khác như Lý Nhân Nghĩa, Dương Bình, Quách Thịnh... đưa quân ra ngăn chặn. Khi quân của Thái Tử và quân của các vương giáp trận, Lê Phụng Hiểu đã tuốt gươm chỉ vào Võ vương: "Bọn Võ Đức vương ngấp nghé ngôi báu, không coi vua nối vào đâu, trên quên ơn Tiên đế, dưới trái nghĩa tôi con, vì thế thần là Phụng Hiểu xin đem thanh gươm này để dâng".

Dứt lời Phụng Hiểu vung gươm chém chết Võ Đức vương. Quân của ba hoàng tử vì thế mà loạn. Từ đó, vua Thái Tông dẹp được phản nghịch và ngôi nhà Lý từ đó mới ổn định.

Sau khi làm lễ đăng quang, vua Lý Thái Tông thăng luôn cho Lê Phụng Hiểu lên chức Đô thống Thượng tướng quân, tước hầu.Từ đó cho đến cuối đời, Đô thống Thượng tướng quân Lê Phụng Hiểu một lòng phò tá nhà Lý lập được nhiều công trạng lớn, đánh đuổi Chiêm Thành (1044), giữ vững ổn định cho đất nước Đại Việt bên trong cũng như bên ngoài.

Cha đẻ của "thác đao điền"

Nói đến Lê Phụng Hiểu thì không thể không nhắc đến câu chuyện "thác đao điền". Tờ Pháp luật Việt Nam có chép, Hiểu xuất thân chân lấm tay bùn, tuổi thơ gắn liền với nghiệp nông tang mà thời Lý, “dân dĩ nông vi bản” (dân lấy nông nghiệp làm gốc), nên mảnh ruộng, con trâu là của cải quý giá với nhà nông.

Bởi thế, dù làm tướng quen việc võ biền, nhưng ông vẫn biết rằng, chức tước chỉ là phù du, nay thăng mai giáng, còn sản nghiệp thì không đâu bằng ruộng vườn. Do đó, ông thưa với đấng kim thượng: - Thần không muốn thưởng tước, xin cho đứng trên núi Băng Sơn ném đao lớn đi xa, đao rơi xuống chỗ nào trong đất công thì xin ban cho làm sản nghiệp.

Nghe cái sự cổ kim chưa có bao giờ nhưng vì công trạng của vị tướng Nam chinh, vua chuẩn lời. “Việt điện u linh tập” chép: “Phụng Hiểu mới trèo lên chóp núi Băng Sơn, xách dao ném một cái, dao đi xa hơn 10 dặm, cắm vào địa phận làng Đa Mi”. Còn “Toàn thư” cũng có đề cập tới chi tiết này: “Phụng Hiểu lên núi, ném đao xa hơn đến nghìn dặm, đao rơi xuống hương Đa Mi.

Danh-tuong-Le-Phung-Hieu-va-cong-lao-khai-sinh-ra-ruong-nem-dao-9
Truyện tranh về Lê Phụng Hiểu

Vua bèn lấy số ruộng ấy ban cho, tha thóc thuế cho ruộng ném đao ấy. Vì vậy người châu Ái gọi ruộng thưởng công là ruộng ném đao)”. Tương truyền, chỗ Phụng Hiểu đứng ném đao chính là khoảng đất bằng Mã Yên của núi Băng Sơn. Tài ném dao xuất chúng đó của ông hàng trăm năm sau còn được dân gian lưu truyền: 

Quăng dao, múa kiếm lừng danh,

Sáu trăm năm lẻ, sử xanh còn truyền.

Làng Bưng, theo "Danh nhân văn hóa Hoằng Hóa" nay là làng Xuân Sơn, xã Hoằng Sơn, huyện Hoằng Hóa. Xem “Đại Nam nhất thống chí” thì ngọn núi Băng Sơn “có tên nữa là Mộc Sơn ở huyện Hoằng Hóa, có hai ngọn nổi vọt lên ở giữa đồng bằng, trong ấy một ngọn hai đầu cao vót mà quãng giữa bằng phẳng nên lại gọi là núi Mã Yên, tức chỗ ném đao của Thượng tướng quân Lê Phụng Hiểu đời Lý”.

Đến đời Trần, ruộng thác đao điền vẫn còn tồn tại và đánh thuế. Đây là loại ruộng đặc biệt được biết đến do Lê Phụng Hiểu ném đao mà thành bên cạnh những ruộng sơn lăng, ruộng quân điền, ruộng tịch điền, ruộng hậu thần, hậu Phật... Và danh tiếng Phụng Hiểu với thác đao điền, thì truyền đời ghi mãi, tỉ như “Thiên Nam ngữ lục” còn ghi lại:

“Ơn vua cáo lão nhàn ngơi,

Cấp xin điền lộc để tôi dưỡng mình.

Chi nhiều tổn lộc triều đình,

Cổ đao nhiều ít làm danh công thần.

Thủy sơn lên núi đề chân,

Đao đưa mười dậm đến gần Mỹ Hương.

Lấy làm ơn nước lộc thường,

Ái Châu bán ruộng hiệu đồng thác đao”.

Xem thêm: Lê Phụng Hiểu: Danh tướng đánh đâu thắng đó, vang danh sử sách với "nhát gươm định loạn"

Bình luận
Mới nhất
Vui lòng để bình luận.

Đọc thêm

Dù là danh tướng trụ cột 2 triều đại đối địch (nhà Nguyễn - Tây Sơn) nhưng hai người này vẫn bất chấp tất cả cãi lệnh vua, nhận giáng chức để tránh những cuộc "sống mái" trên chiến trường.

Chuyện hy hữu 1000 năm có 1: Danh tướng cãi lệnh vua để tránh 'sống mái' với bạn thân trên sa trường
0 Bình luận

Thời thế tạo anh hùng, câu nói này quả không sai khi nhắc đến Tam Quốc. Nhưng trong thời đại hỗn loạn đó cũng có một số kẻ tiểu nhân vô sỉ. Vì chúng mà một số mãnh tướng phải bỏ mạng đầy tiếc nuối.

Hãm hại 1 danh tướng, bán đứng 3 quân chủ, kẻ tiểu nhân vô sỉ đó là ai?
0 Bình luận

Trong 10 năm liên tục chống quân Minh xâm lược, Lưu Nhân Chú liên tục có nhiều cống hiến to lớn cho nghĩa quân Lam Sơn nói riêng và sự nghiệp cứu nước, cứu dân nói chung. 

Lưu Nhân Chú - danh tướng xuất chúng của nghĩa quân Lam Sơn: Tài năng như cây tùng, cây bách; chất người như ngọc
0 Bình luận

PC Right 1 GIF

Bài mới

Danh sách 14 nhóm học sinh, sinh viên được miễn học phí

Từ ngày 3/9, học sinh phổ thông, học viên giáo dục thường xuyên cấp trung học cơ sở, trung học phổ thông trong trường công lập sẽ được miễn học phí.

Hải An
Hải An 5 ngày trước
Lễ khai giảng đặc biệt của những “chiến binh nhí” tại Bệnh viện Ung bướu

Buổi khai giảng đặc biệt tại Bệnh viện Ung bướu TP.HCM đã gây xúc động mạnh cho những người dõi theo các bé. Học sinh trong lớp học là những bệnh nhi đang điều trị tại Bệnh viện Ung bướu. Có nhiều em vừa truyền dịch vừa học.

Hải An
Hải An 6 ngày trước
Góp áo cờ đỏ sao vàng gửi tặng trẻ em vùng cao sau Quốc khánh

Chỉ sau vài giờ đăng bài trên mạng xã hội, Hoàng Dũng đã nhận về gần 300 chiếc áo in hình cờ đỏ sao vàng để gửi tặng các bạn nhỏ vùng cao.

Hải An
Hải An 7 ngày trước
Cán bộ xã vượt vùng sạt lở trao quà Quốc khánh cho người dân vui Tết Độc lập

Hơn 2.500 người dân xã biên giới Yên Nhân (Thanh Hóa) đang bị cô lập, sơ tán do lũ quét, các cán bộ xã đã nỗ lực vượt sạt lở để phát quà 2/9 đúng hẹn cho bà con vui Tết Độc lập.

Thanh Tú
Thanh Tú 03/09
Lan toả điều tử tế: Ở lại nhặt rác sau buổi tổng duyệt diễu binh

Sáng 30/8, sau buổi tổng duyệt diễu binh, mẹ con chị Thu Hoài cùng nhiều tình nguyện viên ở lại thu gom rác trên phố Kim Mã, Giảng Võ, góp phần giữ gìn môi trường xanh sạch trong ngày lễ lớn.

Ấm lòng khoảnh khắc bà con cùng nhau nấu cháo, tiếp tế cho người dân ở chung cư ngập nước, mất điện

Thấy cư dân toàn Ecohome 1, phường Đông Ngạc (Hà Nội) bị cô lập do ngập nước, mất điện, người dân ở những tòa nhà xung quanh đã tổ chức nấu cháo, tiếp nước, sẻ chia khó khăn với những người hàng xóm.

Hải An
Hải An 28/08
Danh sách 40 điểm phát bánh, nước miễn phí cho người dân xem diễu binh, diễu hành

Người dân theo dõi các buổi hợp luyện và lễ diễu binh, diễu hành 2/9 sẽ được cấp phát bánh, nước và nhu yếu phẩm miễn phí tại 40 điểm dọc các tuyến trung tâm.

Hải An
Hải An 27/08
Công an Hà Tĩnh xuyên đêm giúp dân ứng phó bão số 5, sẵn sàng khắc phục sau bão

Trong khi bão số 5 đổ bộ trực tiếp vào tỉnh Hà Tĩnh với mưa lớn, gió giật dữ dội, lực lượng Công an các địa phương đã không quản hiểm nguy, kịp thời có mặt tại những điểm nóng, cứu giúp người dân trong hoạn nạn.

Thanh Tú
Thanh Tú 26/08
Hà Tĩnh: Nhiều khách sạn mở cửa miễn phí chung tay giúp bà con tránh bão

Để hỗ trợ người dân tránh trú an toàn, nhiều khách sạn, nhà nghỉ, cơ sở lưu trú ở các phường, xã trên địa bàn tỉnh Hà Tĩnh đã mở cửa miễn phí để đón người dân sơ tán. 

Thanh Tú
Thanh Tú 25/08
Ấm lòng Hà Nội: Sẵn sàng cho người lạ ngủ nhờ, mượn “view triệu đô” xem diễu binh 2/9

Hòa cùng bầu không khí hân hoan của ngày hội lớn, nhiều người dân Thủ đô sẵn sàng mở cửa nhà, cho người lạ “mượn view”, ngủ nhờ để được theo dõi lễ diễu binh, diễu hành 2/9.

Hải An
Hải An 22/08
Anh tài xế nhanh trí chặt cây đổ do mưa dông, giải tỏa ùn tắc trên phố Hà Nội

Lúc đi lấy hàng tại phố Lê Trọng Tấn (Hà Nội), nam tài xế bắt gặp một cành cây đổ giữa đường do mưa dông, gây ra ùn tắt nghiêm trọng nên đã nhanh trí mượn dao, một mình chặt cành giải phóng tuyến đường.

Chân dung 2 người Việt nhanh trí dùng săm xe đạp làm phao cứu sống 2 trẻ nhỏ chới với giữa biển ở Nhật

Thấy 2 em nhỏ chới với giữa biển, Mạnh Tuấn và Quốc Đạt (người Việt Nam ở Nhật Bản) đã nhanh trí dùng săm xe đạp làm phao, bơi ra ứng cứu, đưa các em an toàn vào bờ.

Hải An
Hải An 14/08
Phó trưởng công an xã ở Nghệ An quyên tiền xây tặng 2 căn nhà kiên cố giúp gia đình nghèo có chỗ ở ấm cúng

Về nhận nhiệm vụ ở nơi khó khăn, thấy 2 hộ dân phải ở trong căn nhà tạm bợ, phó trưởng công an xã đã đi vận động, quyên tiền xây tặng 2 ngôi nhà kiên cố cho bà con có chỗ ở mới ấm cúng hơn.

Hải An
Hải An 13/08
Đường sạt lở, người dân trong làng dùng võng gánh cụ bà băng rừng đi cấp cứu

Lũ lớn khiến đường đi sạt lở, thấy cụ bà có dấu hiệu kiệt sức, người dân trong làng đã dùng võng gánh, vượt đường rừng để đến Trạm Y tế dã chiến ở trung tâm xã Mỹ Lý để cấp cứu và điều trị.

Hải An
Hải An 12/08
Chân dung tài xế taxi cứu sống bé trai bị cát vùi ở Côn Đảo: “Việc mình cứu người là tự nhiên, ai gặp tình huống đó cũng sẽ làm như vậy thôi!”

Bé trai bị vùi trong hố cát sâu ở đặc khu Côn Đảo khi chơi cùng nhóm bạn đã may mắn được tài xế taxi Lê Văn Tý Hon và du khách hợp sức đào bới, đưa ra an toàn.

Hải An
Hải An 09/08
4 mẹ con bị gió dông quật ngã cảm thấy ấm lòng trước sự giúp đỡ của người đàn ông xa lạ

Gặp 4 mẹ con bị gió dông quật ngã giữa đoạn đường vắng vẻ, người đàn ông ở Ninh Bình đã ngay lập tức dừng xe giúp đỡ, hỗ trợ đưa các cháu nhỏ về đến tận nhà. Câu chuyện ấm lòng được chia sẻ trên mạng xã hội đang thu hút sự chú ý của nhiều người.

PC Right 1 GIF
Đề xuất