Cú rơi của Icarus: Bức tranh tưởng đơn giản nhưng chứa đựng bài học thấm thía

"Cú rơi của Icarus" là một bức tranh phong cảnh được vẽ vào những năm 1560. Hiện tại, bức tranh đang được treo tại Le Musée des Beaux-Arts - bảo tàng lớn nhất nước Bỉ. Thế nhưng, đây không phải bản gốc của họa sĩ người Flemish, Pieter Bruegel the Eldermà là bản sao chép tỉ mỉ mà thôi. 

Câu chuyện về Icarus trong thần thoại Hy Lạp

Theo như thần thoại Hy Lạp, Icarus là con trai của Daedalus - một nghệ nhân tài ba, cũng chính là tác giả của mê cung Labyrinth. Trong truyền thuyết, Labyrinth chứa những hành lang mê hoặc không đầu không cuối, chuyên dùng để nhốt những con quái vật đáng sợ. Nó phức tạp đến nỗi bất kỳ ai “lạc trôi” vào đây cũng đừng hi vọng có thể thoát ra ngoài. 

Khi hai cha con Daedalus bị vua Minos giam trong tù, Daedalus đã sáng chế ra đôi cánh thần kỳ. Đôi cánh này dùng sáp dán vào người có thể bay thoát. Để không tiết lộ bí mật mê cung cho ai, Daedalus trang bị cho con trai Icarus một đôi cánh tương tự để “đào tẩu”. Trước khi cất cánh bay khỏi mê cung Labyrinth, ông dặn đi dặn lại con trai rằng, không được bay quá thấp vì hơi nước ở biển sẽ khiến những chiếc lông bị ướt và cũng không được bay quá cao vì ánh mặt trời nóng bỏng sẽ làm sáp ong bị chảy.

Sau khi thoát khỏi mê cung, cậu bé Icarus cùng cha của mình bay qua những hòn đảo Samos, Delos và Lebynthos. Tuy nhiên, Icarus càng bay lại càng yêu thích và choáng ngợp bởi cảnh tượng trước mắt. Từ trước đến nay, cậu luôn nghĩ rằng chỉ có các vị Thần mới có thể bay lượn trên mặt trời.

Icarus quên sạch lời dặn của cha, mải miết đuổi theo Thần mặt trời Helios - khi đó đang đánh cỗ xe ngựa nóng rực băng qua khoảng không. Do ảnh hưởng của sức nóng, đôi cánh của Icarus bắt đầu tan chảy khiến cậu bé rơi thẳng từ trên trời xuống biển dưới cái nhìn bất lực của Daedalus.  

Bài học từ bức tranh "Cú rơi của Icarus"

Bức tranh "cú rơi của Icarus" khi nhìn thoáng qua cứ ngỡ chỉ là đơn thuần mô tả cuộc sống làng quê yên bình. Tuy nhiên, nếu nhìn kỹ sẽ thấy, bên cạnh một người chăn cừu đang cần mẫn làm việc, những con thuyền đang ra khơi cùng những thành phố trù phú ở phía xa thì góc phải bức tranh chính là thảm kịch. Đó chính là cảnh cậu bé Icarus rơi xuống biển - những giây phút cuối cùng trước khi một sinh mạng con người kết thúc. 

Tuy nhiên, kết cục của Icarus không phải là trọng tâm của bức tranh. Tầm mắt được đặt vào những thành phố sầm uất cùng con tàu ở phía xa. Có thể thấy, sự thờ ơ trước thảm kịch của cậu bé Icarus thật kinh khủng và đáng buồn. Chúng ta rút ra một bài học rằng, thế giới thờ ơ với nỗi đau của ta như thế nào. 

Thế nhưng, chính sự thờ ơ này nhiều lúc lại có ích. Thực tế, một trong những nguyên nhân chính dẫn đến sự bất hạnh của ta chính là việc ta dành giá nhiều thời gian lo sợ, sợ mình bị mất danh tiếng, sợ người ta nghĩ gì khi mình lỡ thất bại. Thậm chí, một thay đổi nhỏ nhất trong ánh mắt người đời cũng đủ khiến ta ám ảnh. Chúng ta trằn trọc cả đêm nghĩ về việc sống mà không được người mình ghét chấp thuận; từ bỏ sự tự do để chịu phán xét của những người không quen biết.

Những nét vẽ của Pieter Bruegel mang tới cho ta một bài học đắt giá rằng, khi chúng ta gặp rắc rối, sẽ gần như chẳng có ai quan tâm hay hỏi han gì đâu. Mọi người đều đang bận bịu với công việc riêng của mình, thế nên bi kịch của chúng ta không làm mọi người bận tâm như chúng ta vẫn tưởng. Có thể, một vài người sẽ chú ý nhưng họ sẽ nhanh quên mà chú tâm làm việc khác. Do đó, việc chúng ta nhầm tưởng bản thân là cái rốn của vũ trụ chỉ trong trí tưởng tượng mà thôi.

Trong cuộc sống, chẳng ai quan tâm chuyện gì xảy ra với ta hay ta đang làm gì. Thế giới đầy rẫy người lạ, những người dù có giận dữ hay thất vọng về bạn cũng sẽ nhanh chóng quên bạn ngay thôi. Theo thời gian, sự hổ thẹn của bạn sẽ gộp vào sự quên lãng chung của một thế giới thờ ơ. Không chỉ riêng cậu bé Icarus bị nuốt chửng bởi những con sóng dữ, một vài kẻ xấu tính sẽ luôn chờ đợi chúng ta mắc sai lầm để dèm pha và làm bẽ mặt chúng ta mà thôi. 

Xem thêm: Sửa mũ cho vua, nhổ gai cho hổ - Câu chuyện là bài học để đời ai cũng nên đọc