Đệ tử hỏi Đức Phật về tư thế ngủ của ngài và nhận được bài học sâu sắc

Đức Phật giải thích về tư thế ngủ của ngài

Khi Đức Phật còn sống, khi ngủ, ngài thường nằm nghiêng sang bên phải, tay trái duỗi dài theo chân, tay phải kê đầu. Thậm chí là cả đêm ngài không hề dịch chuyển, không hề xoay sang tư thế khác.

Ananda là một trong số các môn đồ đi theo Đức Phật, là em họ của ngài nên được cho là gần gũi nhất. Ở bên Đức Phật nhiều, môn đồ này đã được chứng kiến tư thế ngủ của ngài nhiều lần nên rất hiếu kỳ muốn biết.

Nhiều lần thức giấc đột ngột giữa đêm, Ananda nhìn sang Đức Phật và thấy ngài vẫn nằm tư thế y hệt như khi bắt đầu ngủ.

Không thể cưỡng lại sự tò mò, một lần, khi Đức Phật đang nằm ngủ, Ananda đi đến lay ngài dậy mong được giải đáp thắc mắc.

Ananda rụt rè lên tiếng: "Thưa Đức Phật, xin ngài hãy thứ lỗi cho môn đồ, vì ngài đã đi bộ, đã thuyết giảng cả ngày và rất mệt mà con lại đánh thức Ngài dậy vào giữa đêm như thế này. Thế nhưng, thắc mắc này đã theo con từ rất lâu rồi, và nếu hôm nay con không nhận được câu trả lời, thì con sẽ mãi băn khoăn".

Được Đức Phật ra hiệu cho nói tiếp, Ananda hỏi: "Con đã đi theo ngài 20 năm, con đã chờ đợi rất lâu mới dám hỏi điều này. Làm sao ngài có thể duy trì một tư thế ngủ duy nhất, không hề suy chuyển trong cả đêm? Ngài có ngủ thật không, hay là ngài phải luôn cố gắng duy trì tư thế đó vậy ạ?

Vì với bản thân con, giữ nguyên một tư thế là điều không thể. Trong đêm con sẽ liên tục thay đổi từ tư thế hoặc vị trí này sang tư thế hoặc vị trí khác. Con không thể ngủ với một tư thế duy nhất trong cả đêm được".

Đức Phật sau khi lắng nghe thắc mắc của Ananda đã giải thích: "Ta đã tìm được một tư thế thích hợp cho mình nên ta sẽ duy trì nó và không có ý định thay đổi. Khi ngủ thì cơ thể ta nghỉ ngơi nhưng tâm trí ta thì vẫn thức tỉnh. Còn ngươi không thể nằm im với một tư thế vì ngươi vẫn đang đi tìm cho mình một tư thế thích hợp. 

Ngươi nói mình không thể nằm im với một tư thế trong cả đêm, nhưng vấn đề không nằm ở chuyện ngươi xoay người, mà là do tâm của ngươi chưa thật sự an. Tâm chưa an thì thân chưa thể tĩnh. 

Còn ta đã vượt qua được điều đó rồi. Khi đi ngủ là khi đầu óc ta không còn vướng bận bất cứ điều gì. Cơ thể này nằm xuống trông cũng chẳng khác gì một xác chết. Mà ngươi đã thấy xác chết nào lại có thể di chuyển chưa?".

Lời giải thích của Đức Phật khiến Ananda bị thuyết phục, mỉm cười và tự rút ra bài học cho bản thân.

4 tư thế nằm ngủ theo lời Đức Phật

Tại Ấn Độ, các hang động Ajanta là một quần thể các hang động cắt đá Phật giáo có lịch sử từ thế kỷ thứ 2 trước Công nguyên đến năm 480 sau Công nguyên nằm ở huyện Aurangabad, bang Maharashtra. Trong các hang động này, ở hang động cuối cùng bạn sẽ tìm thấy một bức tượng Phật nằm ngủ. Tư thế ngủ đó được gọi là tư thế ngủ của sư tử, vì sư tử khi ngủ cũng thường nằm nghiêng và không hề dịch chuyển.

Nhiều người cho rằng, ngủ là thời điểm nghỉ ngơi nên có thể nằm theo ý thích, không phải suy nghĩ gì nhiều. Tuy nhiên, tư thế ngủ ảnh hưởng đến tâm trí và sức khỏe của con người.

Tư thế nằm phản ánh tâm trạng và ảnh hưởng sâu sắc đến sự an tịnh của thân tâm người nằm. Theo các sách Kinh Phật diễn giải, nằm đúng tư thế cũng là một cách tu. 

Đức Phật chỉ ra rằng, có 4 cách nằm ngủ là nằm ngửa, nằm sấp, nằm nghiêng về bên trái và nằm nghiêng về bên phải.

Nằm ngửa

Tư thế nằm ngửa khi ngủ thể hiện nỗi khát khao, khó nhiếp phục tâm khát ái, vọng tưởng hơn các tư thế khác. Tư thế này dễ tạo ra sự hớ hênh, nhất là lúc ngủ say có thể đánh mất oai nghi.

Nằm sấp

Kiểu nằm sấp khi ngủ thể hiện sự dằn vặt, đau khổ, dễ gặp ác mộng, và chính người nằm cũng khó có được cảm giác thoải mái. 

Nằm nghiêng bên trái

Khi ngủ nếu con người nằm nghiên bên trái phản ánh tâm trạng của phần lớn những người ưa thích thọ hưởng dục vọng. 

Kết quả nghiên cứu chỉ ra, nằm sấp, nằm ngửa và nằm nghiêng bên trái ảnh hưởng không tốt đến hệ tuần hoàn, nội tạng và xương khớp. Vì thế, người tu thường không nằm theo 3 tư thế này.

Nằm nghiêng bên phải

Đây là tư thế nằm cát tường, tạo ra sự yên lành, an ổn cho thân thể và nhất là tâm luôn đạt được sự thức tỉnh. Nằm nghiêng bên phải, hai chân gác lên nhau như sư tử là tư thế hội đủ oai nghi, một trong những tế hạnh của người tu, cũng chính là cách nằm của Đức Phật. 

Theo khoa học, khi ngủ nếu nằm nghiêng bên phải, lục phủ, ngũ tạng sẽ nằm đúng vị trí giúp cho máu lưu thông tốt hơn. Nhờ đó, giúp xóa tan mệt mỏi và giúp bạn phục hồi được sức khỏe sau giấc ngủ ngon. Tư thế này còn giúp cột sống được kéo giãn, giảm áp lực do sức nặng từ phần trên cơ thể đè lên.

Khi ngủ, việc nằm nghiêng về bên phải và để cho hai chân, tay hơi co lại sẽ rất tốt cho cơ thể theo nhận định của các nhà dưỡng sinh thời xưa. Ngày nay, khoa học hiện đại cũng chứng minh rằng với tư thế này, các bó cơ bắp trên toàn thân sẽ được thư giãn nhiều nhất, giúp bạn có giấc ngủ ngon, sâu hơn.

Xem thêm: Lời Phật dạy: Những hành động làm tổn hại phúc báo, gây nghèo khó suốt 3 đời