Những điều chưa biết về cúng nước trên bàn thờ Phật

Nước: Một trong những đồ cúng dường cho Phật

Cúng dường hiểu theo nghĩa đen là cung cấp, dưỡng nuôi những bậc tôn kính như ông bà, cha mẹ, những người có công truyền giảng đạo lý đúng đắn và những điều hay lẽ phải như ba ngôi báu Phật, Pháp, Tăng.

Cha mẹ, là những đấng sinh thành, cho ta sự sống, nuôi ta khôn lớn nên ta phải có trách nhiệm yêu quý và phụng dưỡng cha mẹ lúc tuổi già, bệnh tật, ốm đau. 

Còn cúng dường dành cho Tam Bảo (Phật, Pháp, Tặng) là hành động để nuôi dưỡng Tam Bảo được trường tồn làm lợi ích cho chúng sinh. 

Cúng dường trong Phật giáo chính là cúng dường Tam Bảo. Tam Bảo gồm có Phật Pháp Tăng. Cúng dường cho Tam Bảo là hành động góp phần duy trì ngôi Tam bảo được tồn tại để tiếp tục giáo hóa chúng sanh. Bên cạnh đó, phát triển ngôi Tam bảo cho phù hợp với thời đại mới, không bị mai một, lạc hậu. Và bảo vệ Tam bảo khỏi những thế lực quấy phá, mưu hại.

Ý nghĩa của việc cúng nước trên bàn thờ Phật

Chúng ta đối với tổ tiên, ông bà, cha mẹ có tâm tri ân, báo ân đối với công sinh thành và dưỡng dục. Do đó, bàn thờ gia tiên được lập ra là để có phương tiện để chúng ta khởi tâm cúng dường tổ tiên, ông bà, cha mẹ đã quá vãng.

Phật đối với chúng ta có mối quan hệ là Thầy - Trò. Phật là người thầy của các người thầy nên gọi là Bổn Sư. Chúng ta sống trong đời này được hạnh phúc viên mãn là nương theo những lời dạy của Phật, Bồ Tát. 

Do vậy, việc làm bàn thờ Phật và có tượng, ảnh Phật thì chúng ta cũng cần cúng dường. Việc cúng dường Phật không phải là Phật cần những thứ chúng ta cúng dường, mà đó là phương tiện Phật đưa ra để giúp chúng ta tu được tâm cúng dường, cung kính và phát khởi lòng thành.

Đồ cúng dường cho Phật, những thứ khác như hoa quả không có, hương không thắp cũng không sao, nhưng nước thì nhất định phải cúng một ly. 

Đặc tính của nước là trong sạch, phẳng lặng, thuần khiết. Chính vì thế khi ta cúng nước lên Phật, liền nghĩ đến tâm của ta phải thanh tịnh, bình đẳng, trong sạch như nước. 

Theo hòa thượng Tịnh Không, ly nước đó không phải cúng dường cho Phật uống, mà là để cho mọi người chúng ta xem, nhìn đến ly nước này, tâm của ta phải thanh tịnh, phải bình đẳng, dùng cái phương pháp này để đề tỉnh chúng ta. Không cái gì không phải là đau họng nhọc lòng nghĩ ra phương cách để dạy chúng ta, chúng ta mới thể hội được Phật đối với chúng ta, ân đức lớn lao như vậy, sắp đặt chu đáo như vậy, không thể không bội phục đến 5 vóc sát đất. 

Hòa thượng Tịnh Không nhấn mạnh, nước dùng để cúng Phật không thể dùng nước trà, trà có màu sắc, như vậy thì không thanh tịnh, biểu thị trong tâm có ô nhiễm, cho nên phải cúng nước trong. 

Nước trong này là dùng nước tự nhiên hoặc là nước sôi, cái đó không quan trọng, chỉ cần nước đó thanh sạch, không có thứ gì không tinh sạch bên trong, như vậy là được rồi, bạn phải hiểu được ý nghĩa biểu pháp của nó; cũng chính là “minh tu lương bằng đề tỉnh - cần có bạn tốt nhắc nhở”. 

Từng thời khắc phải đề tỉnh chúng ta, chỉ cần một khắc không đề tỉnh, chúng ta liền sẽ bị mê mất, liền làm ra việc sai trái, liền hồ đồ mất. Cho nên cách thực thi trong giáo học nhà Phật, chân thật là rất hay.

Vì sao phải để chén nước là số lẻ?

Khi dâng nước lên bàn thờ, các gia đình phải chọn số lẻ 3 hoặc 5 chén. Mỗi con số sẽ biểu thị ý nghĩa khác nhau.

Theo quan niệm dân gian, số lẻ là tượng trưng cho dương giới, số chẵn là tượng trưng cho âm giới. Khi để chén nước lên bàn thờ là thể hiện mong muốn được gia tiên, thần linh phù hộ độ trì.

Thờ cúng kỷ 5 chén tượng trưng cho ngũ hành: Kim, Mộc, Thủy, Hỏa, Thổ. Ngoài ra, trên bàn thờ có thờ thêm thần Phật song song với tổ tiên nên sử dụng kỷ 5 chén.

Thờ kỷ 3 chén thích hợp cho bàn thờ chỉ thờ tổ tiên vì số 3 gợi nhớ nhiều ý nghĩa với tổ tiên: tang 3 năm để kính nhớ cha mẹ, phước đức 3 đời,… Ngoài ra, nếu bàn thờ có diện tích nhỏ, bạn cũng có thể sử dụng kỷ 3 chén để thích hợp với không gian.

Người ta thường thay nước mới trên bàn thờ mỗi lần thắp hương, hoặc mỗi ngày một lần. Tùy kích thước, diện tích bàn thờ mà gia chủ chọn số chén nước cho phù hợp.

Trên bàn thờ, thường người ta đặt 3 hoặc 5 chén nước, đặt trong khay ngay ngắn. Nếu chén bị bám bụi bẩn, phải lau rửa, làm sạch cẩn thận.

Cách bài trí kỷ nước thờ cúng trên bàn thờ

Kỷ nước thường được dùng để đựng nước sạch, nước trà hoặc rượu để dâng lên tổ tiên mỗi ngày. Chén thường được đựng trong kỷ hoặc khay cho đúng bộ. Kỷ thường đặt giữa bàn thờ, phía trước bát nhang chính.Trong đó, mỗi chén nước hoặc rượu dâng lên đều mang ý nghĩa đặc biệt.

Đối với kỷ nước 3 chén: Mỗi chén lần lượt dâng lên: chén 1 dâng cho thần linh, 1 chén cho gia tiên, 1 chén cho bà cô ông mãnh (đây là bà cô, ông mãnh trong gia đình chết trẻ khi chưa lập gia đình, rất linh thiêng).

Đối với kỷ nước 5 chén: 3 chén chính giữa kỷ nước dâng cho thần Phật, 2 chén hai bên lần lượt dâng lên cho gia tiên bà bà cô ông mãnh.

Khi dùng kỷ nước thờ (dù 5 chén hay 3 chén) đều phải lưu ý, dâng nước sạch hoặc rượu hằng ngày. Tuyệt đối không để lại nước trên bàn thờ lâu ngày. Nếu không có nước trong chén nên hạ ngay kỷ nước xuống. Hạn chế việc để kỷ nước trống không trên bàn thờ.

Cách chọn kỷ nước thờ cúng

Kỷ nước thờ cúng được bày bán ở khắp mọi nơi với sự phong phú về màu sắc, chất liệu cho chúng ta thoải mái lựa chọn. Khi tìm mua kỷ nước cho bàn thờ, gia chủ cần dựa vào các tiêu chuẩn nào để tìm kiếm được kỷ nước phù hợp, hãy cùng tham khảo.

Chất liệu tạo thành kỷ nước thờ cúng

Kỷ nước thờ cúng phổ biến vật liệu là gốm sứ. Bởi vật liệu này thích hợp với số đông các mệnh cách, mặc dù có gia chủ thuộc hành nào trong ngũ hành. Hơn nữa, chọn đúng gốm sứ chất lượng sẽ sở hữu được lớp tráng men bền chắc, tạo ra sự đẹp mắt, sang trọng.

Bên cạnh đó, vật liệu đá cũng được dùng phổ biến trong chế tạo kỷ chén nước. Đá dường như sáng trong tự nhiên, cầm nặng tay, tạo thành được sự thanh trang cho bộ kỷ chén. Tuy vậy, vật liệu đá có sự tương khắc và chế ngự trong phong thủy khi sử dụng với người mệnh Mộc. Vì thế, gia chủ mệnh Mộc cần hạn chế sử dụng kỷ nước đá trên ban thờ nhằm tránh rắc rối về phong thủy nhé.

Loại vật liệu quý nhất khi sử dụng làm kỷ nước thờ cúng đó là ngọc. Ngọc thường có tương đối nhiều màu, thường trông thấy nhất là nhóm màu xanh hoặc trắng có vẻ ngoài sang trọng, thu hút. Ngọc cũng thu hút được may mắn về giàu sang, phú quý cho gia chủ. Song giá thành của kỷ nước bằng ngọc khá cao so với 2 vật liệu kể trên.

Hoa văn trang trí trên kỷ nước

Hiện nay kỷ nước thờ cúng đều được chăm chút từ vật liệu cho tới đường nét, hoa văn. Tùy vào sở thích và mong muốn cá nhân, gia chủ rất có thể chọn loại hoa văn theo yêu cầu.

Hoa văn mang hình rồng: ước mong sự mạnh mẽ, giàu sang vinh hiển

Hoa văn cuốn thư: đó là biểu tượng của sự vĩnh cửu, tri thức của gia đình

Hoa văn hoa sen: mong muốn tâm hồn giữ được sự tĩnh lặng, tinh khiết

Ngoài ra, bạn cũng cần quan tâm đến tổng quan bàn thờ để tìm kiếm được màu sắc hòa hợp với không gian chung. Và dù chọn chất liệu, màu sắc, hoa văn như thế nào đi chăng nữa, hãy đến cơ sở hàng đầu để mua được sản phẩm có chất lượng tốt nhất nhé. Chúc bạn tìm kiếm được bộ kỷ nước thích hợp với chính mình và gia đình nhé.

Xem thêm: Cúng dường là gì và vì sao phải cúng dường Tam Bảo?