Lăng Khải Định – Kiến trúc hơn 100 tuổi và vẻ đẹp choáng ngợp vượt thời gian

Khải Định là vị vua nổi tiếng trong triều Nguyễn, lên ngôi năm 31 tuổi. Khi qua đời, vua được trôn cất tại Lăng Khải Định. Đây là một trong những kiến trúc cổ xưa có giá trị về mặt nghệ thuật nhất nhì hiện nay.

Hoa Nguyễn
Hoa Nguyễn 11/11
Theo dõi
Sống Đẹp
Nguồn: Internet

Khải Định là vị vua có nhiều điều tiếng nhất trong số 13 đời vua nhà Nguyễn. Ông bị xem là vua bù nhìn, nhu nhược trước thực dân Pháp khiến trong dân gian xứ Huế lúc bấy giờ còn truyền miệng câu vè châm biếm rằng: “Tiếng đồn Khải Định nịnh Tây, Nghề này thì lấy ông này tiên sư”. 

lang khai dinh  3
lang khai dinh  (19)

Không những thế vua Khải Định còn nổi tiếng là ông vua ăn chơi, cờ bạc, hoang phí, và đặc biệt là có sở thích ăn mặc diêm dúa, lòe loẹt không giống ai. Linh mục Léopold Cadière đã mô tả về vua rằng: “Mặc comple bên trong khoác long bào bên ngoài, ngực lấp lánh Bắc đẩu Bội tinh, thắt lưng gắn bóng đèn điện chớp đỏ”. 

lang khai dinh  (18)
lang khai dinh  (1)

Khi mất vua Khải Định (trị vì năm 1916-1925) được an táng tại Lăng Khải Định, còn gọi là Ứng Lăng, tọa lạc trên triền núi Châu Chữ (còn gọi là Châu Ê) bên ngoài kinh thành Huế, nay thuộc xã Thủy Bằng, thành phố Huế.

Đây thực sự là một công trình có giá trị về mặt nghệ thuật và kiến trúc. Thậm chí, còn được đánh giá là một kiệt tác về nghệ thuật khảm sành sứ cung đình Huế, góp phần làm phong phú, đa dạng thêm quần thể lăng tẩm ở Huế nói riêng và di sản Huế nói chung.

lang khai dinh  (17)
lang khai dinh  (2)

Khải Định lên ngôi năm 1916 ở tuổi 31. Ngay sau khi lên ngôi, ông đã cho xây dựng nhiều cung điện, dinh thự, lăng tẩm cho bản thân và hoàng tộc như điện Kiến Trung, cung An Định, cửa Trường An, cửa Hiển Nhơn, cửa Chương Đức, đặc biệt là Ứng Lăng.

lang khai dinh  (15)

Đối với Ứng Lăng là nơi sinh phần cho mình, ông đã chọn triền núi Châu Chữ làm vị trí để xây cất. Ở vị trí này, lăng Khải Định lấy một quả đồi thấp ở phía trước làm tiền án; lấy núi Chóp Vung và Kim Sơn chầu trước mặt làm “Tả thanh long” và “Hữu bạch hổ”; có khe Châu Ê chảy từ trái qua phải làm “thủy tụ”, gọi là “minh đường”. Nhà vua đổi tên núi Châu Chữ – vừa là hậu chẩm, vừa là “mặt bằng” của lăng – thành Ứng Sơn và gọi tên lăng theo tên núi là Ứng Lăng.

lang khai dinh  (14)

Lăng khởi công ngày 4 tháng 9 năm 1920 do Tiền quân Đô thống phủ Lê Văn Bá là người chỉ huy và có rất nhiều thợ nghề, nghệ nhân nổi tiếng khắp cả nước như Phan Văn Tánh, Nguyễn Văn Khả, Ký Duyệt, Cửu Sừng…tham gia trong suốt 11 năm. Để có kinh phí xây dựng, vua Khải Định đã xin chính phủ bảo hộ cho phép ông tăng thuế điền 30% trên cả nước và lấy số tiền đó để làm lăng. Điều này đã bị lịch sử lên án gay gắt.

lang khai dinh  (13)

Lăng Khải Định có diện tích khiêm tốn hơn nhiều so với các lăng mộ trước đây chỉ với kích thước 117m x 48,5m nhưng ngược lại cực kỳ công phu và tốn nhiều thời gian. Để xây lăng, Khải Định cho người sang Pháp mua sắt, thép, xi măng, ngói Ardoise…, cho thuyền sang Trung Hoa, Nhật Bản mua đồ sứ, thủy tinh màu.

lang khai dinh  1

Về kiến trúc, lăng Khải Định được đặt ra ngoài dòng kiến trúc truyền thống thời Nguyễn bởi cái mới, cái lạ, cái độc đáo và cũng lạc lõng… 

Về tổng thể, lăng là một khối hình chữ nhật vươn lên cao có 127 bậc cấp. Sự xâm nhập của nhiều trường phái kiến trúc như Ấn Độ giáo, Phật giáo, Roman, Gothique… đã để lại dấu ấn trên những công trình cụ thể:

  • Những trụ cổng hình tháp ảnh hưởng từ kiến trúc Ấn Độ.
  • Trụ biểu dạng phù đồ (stoupa) của Phật giáo.
  • Hàng rào như những cây thánh giá khẳng khiu.
  • Nhà bia với những hàng cột bát giác và vòm cửa theo lối Roman biến thể…

Điều này là kết quả của hai yếu tố: sự giao thoa văn hóa Đông – Tây trong buổi giao thời của lịch sử và cá tính của Khải Định.

lang khai dinh  (7)

Cung Thiên Định ở vị trí cao nhất là kiến trúc chính của lăng, được xây dựng công phu và tinh xảo. Nội thất trong cung đều được trang trí những phù điêu ghép bằng sành sứ và thủy tinh. Đó là những bộ tranh tứ quý, bát bửu, ngũ phúc, bộ khay trà, vương miện… kể cả những vật dụng rất hiện đại như đồng hồ báo thức, vợt tennis, đèn dầu hỏa… cũng được trang trí nơi đây. 

lang khai dinh  (4)

Công trình này gồm 5 phần liền nhau:

  • Hai bên là Tả, Hữu Trực Phòng dành cho lính hộ lăng.
  • Phía trước là điện Khải Thành, nơi có án thờ và chân dung vua Khải Định.
  • Chính giữa là bửu tán, pho tượng nhà vua ở trên và mộ phần phía dưới.
  • Trong cùng là khám thờ bài vị của vua.
lang khai dinh  (3)

Bên dưới bửu tán là pho tượng đồng của Khải Định được đúc tại Pháp năm 1920, do 2 người Pháp là P. Ducing và F. Barbedienne thực hiện theo yêu cầu của vua Khải Định. Thi hài nhà vua được đưa vào dưới pho tượng bằng một toại đạo dài gần 30m, bắt đầu từ phía sau Bi Đình. Phía sau ngôi mộ, vầng mặt trời đang lặn như biểu thị cái chết của vua.

lang khai dinh  (6)
lang khai dinh  (5)

Người chịu trách nhiệm chính trong việc kiến tạo những tuyệt tác nghệ thuật trong lăng Khải Định là nghệ nhân Phan Văn Tánh, tác giả của 3 bức bích họa “Cửu long ẩn vân” lớn vào bậc nhất Việt Nam được trang trí trên trần của 3 gian nhà giữa trong cung Thiên Định.

Xem thêm: Cụ Dần "Hương vị tình thân" ngoài đời có hôn nhân viên mãn, đám cưới từng làm tắc nghẽn cả phố Hàng Đào

Bình luận
Mới nhất
Vui lòng để bình luận.

Đọc thêm

Trong các triều đại phong kiến của nước ta thời trước, các vị vua mới khi được truyền ngôi ngoài nhận “ngọc tỷ truyền quốc” còn được nhận những bảo vật quý giá khác.

4 bảo vật 'đỉnh của chóp' xuất hiện trong lễ đăng quang của vua Khải Định, hiện nay như thế nào?
0 Bình luận

Chuyến đi Pháp của vua Khải Định không đạt được kết quả về ngoại giao, việc chữa bệnh cũng không xong, lại bị kiều dân đả phá thậm tệ. Điều duy nhất làm được đó là trở thành vị vua Việt đầu tiên du hành xa nhất và lâu nhất ngoài lãnh thổ.

Ngỡ ngàng trước loạt ảnh ăn chơi xa xỉ của vua Khải Định trong chuyến vi hành sang Pháp
0 Bình luận

Dù đã bãi bỏ tam cung lục viện và thực hiện chế độ một vợ một chồng, xung quanh vua Bảo Đại chưa bao giờ vắng bóng các bóng hồng.

Vua Bảo Đại từng bị tình địch người Pháp bắn gãy chân ở Đà Lạt?
0 Bình luận

Tin liên quan

Bác sĩ quân y người Pháp Hocquard từng chia sẻ lại trong cuốn "Một chiến dịch của Bắc Kỳ" về việc tổ chức ăn uống của các vua Nguyễn khiến nhiều người phải kinh ngạc.

Bất ngờ với bữa ăn cầu kỳ của Vua triều Nguyễn: Hàng trăm người phục vụ, Ngự y phải nếm thức ăn trước vì sợ bị đầu độc
0 Bình luận

Khi biên soạn bộ Khâm định Ðại Nam hội điển sự lệ nổi tiếng của triều Nguyễn, các sử quan của triều đình đã dành quyển 78 và quyển 242 để bàn về việc ăn mặc của các bậc đế, hậu, hoàng tử, công chúa, quan lại… triều Nguyễn.

Mãn nhãn với những bộ trang phục cung đình Triều Nguyễn - Triều đại phong kiến cuối cùng của Việt Nam
0 Bình luận

Người phương Tây mô tả vua Gia Long là người hòa nhã, giản dị, tài năng với những ý tưởng khoáng đạt, hòa hiệp. Sau 18 năm tại vị, ông đã để lại di sản là 1 quốc gia hùng mạnh. 

Vị vua duy nhất của triều Nguyễn được người phương Tây ngợi ca là 'con người phi thường'
0 Bình luận

PC Right 1 GIF

Bài mới

Ấm lòng trước khoảnh khắc loạt ô tô che chắn cho xe máy qua cầu lúc mưa to gió lớn ở Hà Nội

“Những lúc này, tôi chỉ mong xe mình to hơn để che được nhiều người hơn”, chia sẻ của tài xế xe tải khiến nhiều người xúc động.

Hải An
Hải An 7 giờ trước
CSGT Lâm Đồng kịp thời hỗ trợ sản phụ sinh con an toàn trên đường

Vào khoảng 4h50 ngày 1/7, trong lúc tuần tra giao thông, CSGT Lâm Đồng đã kịp thời phát hiện và hỗ trợ một sản phụ chuyển dạ sinh con ngay trên xe đặc chủng.

Hải An
Hải An 13 giờ trước
3 cuộc đời được hồi sinh nhờ nghĩa cử hiến tạng cao đẹp

Sau tai nạn giao thông, một người phụ nữ ở TP.HCM được xác định chết não, gia đình đã quyết định hiến tạng, đem lại sự sống cho 3 bệnh nhân đang nguy kịch.

Hải An
Hải An 2 ngày trước
Bé gái bị co giật trên chuyến bay được bác sĩ cấp cứu kịp thời

Trên chuyến bay từ TP.HCM đến Hà Nội, một bé gái xuất hiện tình trạng co giật do hạ canxi máu - một rối loạn điện giải nguy hiểm, đã được các bác sĩ có mặt tái đó hỗ trợ cấp cứu thành công.

Hải An
Hải An 3 ngày trước
Lớp học bơi miễn phí suốt gần một thập kỷ giữa lòng Cần Thơ

Cứ vào dịp hè các bạn học sinh có hoàn cảnh khó khăn tại Cần Thơ lại rủ nhau đến lớp học bơi miễn phí của cô Quý tại hồ bơi Nhiệt điện Trà Nóc.

Đăng Dương
Đăng Dương 3 ngày trước
Ấm lòng 900 suất ăn mời thí sinh, phụ huynh trong kỳ thi tốt nghiệp THPT 2025

Hội phụ nữ xã Trung Giã, Xuân Giang, huyện Sóc Sơn, Hà Nội đã nấu gần 900 suất ăn miễn phí để mời thí sinh và phụ huynh trong ngày diễn ra kỳ thi tốt nghiệp THPT 2025.

Hải An
Hải An 6 ngày trước
Chủ quán Bạc Liêu miễn phí bữa sáng và trưa cho các sĩ tử thi tốt nghiệp THPT

Trong những diễn ra kỳ thi tốt nghiệp THPT 2025, anh Trương Nguyễn Minh Tuấn (50 tuổi, TP.Bạc Liêu) – chủ quán chay đã miễn phí bữa sáng, trưa kèm chè đậu đỏ để tiếp sức các thí sinh.

Hải An
Hải An 6 ngày trước
Trường học ở Hà Nội thuê xe khách đưa hơn 500 thí sinh đến điểm thi tốt nghiệp THPT 2025

Vì muốn đảm bảo an toàn cho hơn 500 sĩ tử tham dự kỳ thi tốt nghiệp THPT 2025, một trường học ở Hà Nội đã thuê 12 xe khách 16 chỗ đưa đến điểm thi. Bên cạnh đó trường còn bố trí cho các bữa ăn sáng, ăn trưa cho các thí sinh tại điểm thi.

Hải An
Hải An 7 ngày trước
Bức tâm thư xúc động người cha viết gửi 2 ân nhân ngày con gái đậu trường chuyên

Sau khi đăng tải bức tâm thư với tiêu đề “Lời cảm ơn đến những người tốt lặng lẽ” lên mạng xã hội, bài viết của người cha vừa có con thi lớp 10 đã nhận về hàng ngàn lượt tương tác.

Hải An
Hải An 25/06
Xuống Hà Nội khám bệnh, người phụ nữ bị lừa nhẵn túi bởi “người quen” may thay lại nhận được phép màu từ những người xa lạ

Bị lừa hết tiền trong túi khi xuống Hà Nội khám bệnh bởi một người phụ nữ tự xưng là “quen người nhà của chị”, may mắn thay chị H.T.Trang (41 tuổi, dân tộc Tày, quê Bắc Kạn) đã được bệnh viện và nhiều người giúp đỡ.

Hải An
Hải An 25/06
Mát lòng “bát cháo hành” tại góc phố nghĩa tình giữa mùa hè Hà Nội

Trong cái nắng chói chang của Hà Nội, tại một góc phố nhỏ tình người được lan tỏa từ nồi cháo thiện nguyện, từ những tấm lòng thảo thơm.

Hải An
Hải An 24/06
Những lời nhắn nhủ “đáng yêu” từ các cụ ông, cụ bà gửi đến giới trẻ: “Sống cho tốt, giúp đỡ mọi người”

Tấm bảng với những lời nhắn nhủ được các cụ ông, cụ bà nhắn gửi đến giới trẻ không chỉ đáng yêu mà còn vô cùng cảm động. Những lời nhắn ngủ ấy tuy đơn giản nhưng hàm chứa rất nhiều sự yêu thương và trao gửi.

Hải An
Hải An 24/06
Chàng trai Gia Lai vượt 500km về ở rể, cưới cô gái khiếm khuyết sau 3 lần gặp gỡ

Ngay từ những ngày đầu nhắn tin trò chuyện, chàng trai ở Gia Lai và cô gái ở Đồng Nai đã có sự đồng cảm, thấu hiểu kỳ lạ. Họ chia sẻ mọi thứ với nhau, về hoàn cảnh gia đình và cả những khiếm khuyết trên cơ thể.

Hải An
Hải An 23/06
Câu chuyện cảm động sau bức ảnh kỷ yếu chụp cả gia đình ở Hòa Bình

“Bố mẹ không hoàn hảo nhưng nuôi con lớn lên với dáng vẻ rất hạnh phúc”, dòng chú thích được đăng kèm bức ảnh kỷ yếu khiến nhiều người xúc động.

Thanh Tú
Thanh Tú 22/06
Xúc động khoảnh khắc người dân hợp sức phá cửa cứu 13 nạn nhân trong ô tô bị rơi xuống mương

Thấy ô tô chở 13 người rơi xuống mương nước, người dân ở huyện Phú Hòa, tỉnh Phú Yên đã nhanh chóng hợp sức phá cửa, cứu các nạn nhân đưa lên bờ an toàn.

Thanh Tú
Thanh Tú 20/06
CSGT giúp đỡ bé trai 6 tuổi đi lạc ở bến xe Mỹ Đình đoàn tụ với gia đình

Trong quá trình làm nhiệm vụ, tổ công tác Đội CSGT đường bộ số 6 (Công an Hà Nội) đã kịp thời hỗ trợ một bé trai 6 tuổi bị đi lạc trở về an toàn với bố mẹ.

Hải An
Hải An 19/06
PC Right 1 GIF
Đề xuất