Tóm tắt quá trình thức tỉnh của nhân vật Chí Phèo trong truyện ngắn cùng tên

BÀI VIẾT GỢI Ý:

“Chí Phèo” của Nam Cao là tác phẩm đạt nhiều thành công phản ánh đúng hiện thực cuộc sống đương thời của người nông dân Việt Nam. Tác giả không chỉ lột tả bản chất xấu xa của con người mà còn khắc họa lối sống tha hóa bần hàn của xã hội.

Ngay từ đầu tác phẩm ta đã nghe được tiếng chửi lèm bèm say rượu của Chí Phèo. Hắn vừa đi vừa lẩm bẩm chửi, chửi Trời, chửi Đất, chửi cả Làng Vũ Đại, thậm chí hắn còn chửi và oán trách chính cuộc đời của mình. Nhưng chả ai thèm chú ý đến hắn cả, ai cũng nghĩ hắn chửi sẽ trừ mình ra. Qua đó có thể thấy Chí Phèo bị mọi người ruồng bỏ, hắn cô đơn tột cùng. Nỗi cô đơn tủi hổ đó có lẽ chính là tiếng lòng của tác giả thể hiện nỗi oan ức cho phận bèo trôi. Trước đây trước khi bị vu oan bắt vào tù, Chí Phèo cũng là một người lương thiện, được mọi người yêu quý. Ấy thế mà trốn ngục tù tăm tối ấy đã khiến Chí trở thành một con người độc ác, đánh mất nhân tính. Người hắn chằng chịt sẹo to, mọi người trong làng gọi hắn là “con quỷ của làng Vũ Đại”.

Nhưng đâu phải con người ta chỉ có mỗi cái ác chiếm lĩnh, thâm tâm ta vẫn là những con người có trái tim nhân hậu, khát khao mãnh liệt về cuộc sống. Điều đó len lói rồi dần bùng nổ trong con người Chí khi gặp được Thị Nở. Khi gặp được nàng, một con người u ám, lúc nào cũng chìm trong men say nay bỗng cảm nhận được thanh âm của cuộc sống, đó là những âm thanh mà trước đây hắn chưa bao giờ dám nghĩ tới. Chính điều đó đã thức tỉnh hắn về với hiện thực, lúc này Chí nhớ về những ước mơ một thời. Nhưng hiện thực éo le đã quật ngã đi mộng tưởng của Chí, lúc này Chí sợ hãi về nỗi cô đơn còn hơn cả nỗi sợ về sự nghèo đói. 

Chỉ với một bát cháo hành nóng hổi đã khéo Chí vực dậy khỏi cơn say, cũng khéo con người Chí khát khao trở về ngày còn oanh liệt. Hơi khói của bát cháo hành bốc lên cũng là lúc niềm khát khhao của Chí trào dâng, hắn như một đứa trẻ muốn được cưng chiều, hắn muốn được hòa nhập với cuộc sống thực tại, hắn muốn làm người lương thiện. Tưởng chừng tình yêu thô kệch, xấu xí đó cứu vớt được con người Chí nhưng ông trời lại như muốn trêu đùa với hắn. Chí không ngờ rằng giờ đây đến cả Thị Nở cũng né tránh, đầu hàng trước hắn. Hắn lại tiếp tục cuốn vào luồng xoáy men rượu. Nhưng đắng cay thay, hắn càng uống lại càng tỉnh. Giờ đây men rượu không thể giúp hắn né tránh được thực tại nghiệt ngã, hắn gục ngã, chìm đắm trong nỗi đau cướp đi quyền làm người của mình. Lúc này, hắn đưa ra một quyết định phải đánh đổi bằng cả mạng sống, hắn lao thẳng đến nhà Bá Kiến để trả thù cho mối hận nung nấu bấy lâu nay, hắn đã hạ tay với Bá Kiến và tự kết liễu cuộc đời của mình. Nam Cao đã tinh tế miêu tả bi kịch của Chí Phèo, một kẻ đã phải đi đến bước đường cùng vì bị mất đi quyền được sống. Qua đó, tác giả vạch trần sự thối nát của xã hội phong kiến xưa đồng thời nói lên tiếng lòng thiết tha khẩn cầu sự đấu tranh giành chính nghĩa của người nông dân thiện lành bị buộc phải nhảy vào con đường tha hóa.

Hình tượng nhân vật Chí Phèo và cuộc đời đầy sóng gió, bi thương của hắn đã được Nam Cao miêu tả đầy sống động, thấm đẫm tính nhân văn và hiện thực sâu sắc. Từ đó làm cơ sở cho niềm tin, ý chí quật cường và khát khao mãnh liệt về cuộc sống tươi đẹp.

Xem thêm: Chí Phèo và 5 câu hỏi khiến bao thế hệ người đọc trăn trở?