Một số câu thơ hay và cách viết dẫn dắt cho đoạn văn Nghị luận xã hội

Trong Nghị luận xã hội, chúng ta hạn chế dẫn chứng nhân vật trong tác phẩm văn học, nhưng sẽ thật đặc biệt nếu các em kết đoạn bằng một dòng thơ/ca dao/tục ngữ/thành ngữ hay về cuộc sống, đưa ra bài học, thông điệp hành động mà mình đúc rút ra. Dẫn một chút dòng ngân về nhân sinh cho đoạn văn Nghị luận xã hội, tại sao không?

????. Nghị luận về tình mẫu tử

Ví dụ Kết đoạn từ bản thân mình:

Những câu hỏi trong “Chiều mưa nhớ mẹ” của Bình Nguyên Trang như vang vọng trong tâm hồn tôi: “Con sẽ sống làm sao nếu một sớm trong đời/Người ta nói rằng ta không còn có mẹ”, để hôm nay, đứng trong năm tháng mười tám mà người đời luôn gọi là tươi đẹp này, tôi lại mong thời gian trôi chậm hơn, nhắc nhở mình thêm yêu thương, hiếu thảo với mẹ, thêm trân trọng những ngày còn mẹ ở bên mình. 

Ví dụ tham khảo về cuối Thân đoạn đến Kết đoạn từ thông điệp dành cho mọi người:

Mỗi người cần phải biết trân trọng, yêu thương, chăm sóc mẹ nhiều hơn, bởi đừng để đến khi tóc mẹ đã điểm những sợi bạc, những nếp nhăn hằn nơi khóe mắt mẹ thì ta mới hối hả quan tâm đến mẹ. Suốt cả một đời, mẹ chính là người yêu thương, chăm sóc ta từng li từng tí, vậy mà đôi khi, vẫn có những người không biết trân trọng, yêu quý mẹ của mình, có những người con bất hiếu, đối xử tệ bạc với mẹ mình, không làm tròn chữ hiếu, đạo làm con. Vậy nên những ai đang còn có mẹ bên mình, hãy trân trọng những phút giây quý báu này: “Ai còn mẹ xin đừng làm mẹ khóc. Đừng để buồn lên mắt mẹ nghe không?” - “Hãy biết thương lấy những manh áo cũ/ Để càng thương lấy mẹ của ta/ Hãy biết thương những gì đã cùng ta sống/ Những gì trong năm tháng trôi qua…” (Áo cũ, Lưu Quang Vũ).  

????. Nghị luận về khía cạnh Đừng bao giờ ngủ quên trên chiến thắng, thành tích mình từng đạt được ????

Phần này thì các em có thể dùng lập luận ở Mở đoạn, Thân đoạn hay Kết đoạn đều được nhé.

Về khía cạnh này, chị rất tâm đắc câu của Văn Cao trong bài “Những bó hoa”: “Con người thành công ấy/ Người ta đôi khi bị giết/ bằng những bó hoa”. “Những bó hoa” chúc tụng, ngợi ca sự vinh quang ấy của ta - đôi khi lại chính là con dao hai lưỡi cứa mất động lực cố gắng và quyết tâm ta có thuở ban đầu. Không ít người từng bị vinh quang ru ngủ, ngủ quên trong chiến thắng khi đạt được thành tích nhất định, được ca tụng, được hưởng vinh hoa. Nhưng ta cần tỉnh táo để hiểu rằng: Những lời chúc tụng, ngợi ca  ồn ã, rực rỡ dành cho ta luôn ẩn chứa trong đó một hiểm họa khôn lường, khiến con người rơi vào lối mê của sự tự mãn, tự hài lòng và dễ dàng thỏa hiệp với hiện tại mà không tiếp tục phấn đấu vươn lên...

????. Nghị luận về khía cạnh thấu hiểu bản thân, sống là chính mình

Phần này thì các em có thể để ở Kết đoạn cũng được nhé.

“Con thuyền đi qua/ để lại sóng/ đoàn tàu đi qua/ để lại tiếng/ đoàn người đi qua/ để lại bóng/ tôi không đi qua tôi/ để lại gì?” - Văn Cao từng đau đớn đặt câu hỏi như thế với chính mình, lời ấy nhắc tôi nghiệm lại bản thân mình nhiều hơn, về cách mình đã sống và cố gắng cho tương lai, hạnh phúc của bản thân. Vì bởi mỗi con người đều cần đi qua chính mình để thấu tỏ, hiểu rõ, lắng nghe và hoàn thiện từng ngày, sống là mình trên hành trình chinh phục tương lai tốt đẹp đang đón đợi mỗi người ở phía trước.

????. Khi Kết đoạn về lòng nhân ái, tình yêu thương giữa người và người, tấm lòng nhân hậu, thiện lương, các em cũng có thể dẫn câu này của nhà thơ Tôn Nữ Hỷ Khương nhé: “Còn gặp nhau thì hãy cứ vui/ Chuyện đời như nước chảy hoa trôi/ Lợi danh như bóng mây chìm nổi/ Chỉ có tình thương để lại đời” (Còn gặp nhau).

????. Hay khi mình viết về những chủ đề trân trọng hạnh phúc, thời gian, hiện tại, những điều tuyệt vời trong cuộc sống để có ý thức sống tốt hơn, trọn vẹn hơn, thì mình cũng có thể nghĩ đến những câu của Lai Thượng Hưng nhé các em. Tiêu biểu như: “hạnh phúc là... thở một hơi/ biết mình vẫn sống với đời, thế thôi” (Lai Thượng Hưng); “cả vạn điều, nếu lắng nghe sẽ thấy/ mỗi âm thanh như một món quà” (Lai Thượng Hưng).

????. Trong các cuốn kinh sách của những tôn giáo khởi nguồn từ Abraham, Satan vẫn luôn được xem là một kẻ xảo trá và tàn ác bậc nhất trên thế giới này, nơi trú ngụ của sự ích kỷ, nhỏ nhen mà mỗi con người đều mang chứa, khiến ta nhận ra cái xấu, cái ác vẫn luôn tồn tại song hành mầm thiện lương. Thế nhưng, như câu nói của Mark Twain: “Nhưng ai sẽ cầu nguyện cho Satan? Trong suốt mười tám thế kỷ, ai là người có lòng nhân ái để cầu nguyện cho kẻ tội đồ cần nó nhất?” đã khiến tôi nhận ra Lòng nhân ái/lòng trắc ẩn/sự tử tế của con người trong cuộc sống chính là thứ ánh sáng đẹp đẽ sẽ toả đi không phân biệt bạn là ai, không có ranh giới giữa người này và kẻ khác. 

????. Giữa tháng năm lặng lẽ hoang hoải, mỗi người chúng ta vẫn có không ít lần chìm trong cơn bão thăng trầm của cuộc sống, trải nhiều trái đắng để thật sự thấu hiểu được sức mạnh của những nỗ lực trong đời. 

????. Khi nhìn ngắm sự thoi đưa vô cùng vô tận của thời gian, tôi chợt nhớ đến hai câu thơ nổi tiếng của Xuân Diệu: “Lòng tôi rộng, nhưng lượng trời cứ chật/ Không cho dài thời trẻ của nhân gian”. Tuổi trẻ và đời người vốn là thứ hữu hạn trước thời gian trôi chảy, bởi thế nên ta cần hiểu được tầm quan trọng của… 

“Có đôi khi những bộn bề của cuộc sống cuốn ta đi như dòng nước hững hờ cuốn trôi chiếc lá. Cứ thế, ta vội vã làm, vội vã ăn, vội vã ngủ, vội vã yêu và vội vã… để sống! Chắc hẳn đã không ít lần mỗi chúng ta đều thốt lên “giá như…” (Phạm Lữ  Ân). Đừng để bể kiến thức mênh mông khiến các em rối bời. Đừng để bản thân chìm đắm trong mông lung, cảm thấy mình đơn sắc quá đỗi trong chữ nghĩa, diễn đạt. Cũng đừng để tiếng “giá như” ấy được bật ra trong ngày tháng nhiệt huyết này. Các em cứ cố gắng học hỏi, thưởng thức, cảm nhận rồi vận dụng cho bài văn của riêng mình, theo cách của mình, miễn là các em cảm thấy thật sự “ổn”, hài lòng với nó là được nhé.

“Vì vậy, hãy cứ bình tâm, em nhé. Cuộc đời ta cũng như rượu vang vậy. Có những loại vài tháng là uống được. Nhưng cũng có loại phải lưu giữ rất nhiều năm để đạt độ chín cần thiết. Điều quan trọng không phải là sớm hay muộn, mà là đúng lúc. Bởi mọi thứ đều có thời điểm của riêng nó. Vị rượu ngon chính là phần thưởng của tháng năm….”.

(Theo Thưởng Thức Sách)

Xem thêm: NLXH 200 chữ: “Những tư tưởng lớn thường xuất phát từ trái tim lớn, những ân tình nặng thường đến từ lẽ phải”