Khi thấy tâm không tĩnh hãy tìm về chùa Địa Tạng Phi Lai Tự - "chốn bồng lai" giữa nhân gian

Địa Tạng Phi Lai Tự - ngôi chùa thanh tịnh, thoát tục giữa lòng Hà Nam

Phiền muộn, nỗi buồn của con người bắt nguồn từ những khó khăn trong cuộc sống và nó tồn tại ở nhiều dạng khác nhau. Có những nỗi buồn mang mác nhưng cũng có những nỗi buồn sâu đến đau lòng. Đức Phật từng dạy: "Đạo không nằm trên bầu trời, đạo nằm trong tim" và chỉ những người nhận thức được về mình thì người đó mới thức tỉnh.

Nếu hôm nay bạn tâm bạn đang xao động thì đừng cố làm việc, đừng cố tỏ ra vui vẻ, buông mọi thứ lại phía sau đôi ngày để tìm về chốn thanh tịnh, tĩnh tâm. Chùa Địa Tạng Phi Lai Tự là 1 trong những địa điểm lý tưởng để tĩnh tâm.

Chùa Địa Tạng Phi Lai (tên Nôm còn gọi chùa Đùng) tọa lạc tại thôn Ninh Trung (xã Liêm Sơn, huyện Thanh Liêm, tỉnh Hà Nam). Trước đây chùa từng bị bỏ hoang, ít người biết đến và bị xuống cấp trầm trọng. Nhưng vào tháng 12/2015, Đại đức Thích Minh Quang về tiếp nhận, tu sửa chùa khang trang hơn và đổi tên thành Địa Tạng Phi Lai Tự.

Theo lời truyền miệng của các cụ cao tuổi tại địa phương, chùa được xây dựng vào thế kỷ 11 với quy mô 100 gian. Từng có thời điểm vua Trần Nghệ Tông chọn chùa Đùng làm nơi ở ẩn.

Đến thế kỷ 17, vua Tự Đức về đây cầu con, khi xuống chân núi vua nói: Phi lai, được hiểu là có thể quay trở lại hoặc không. Từ đó, chùa có tên Địa Tạng Phi Lai Tự - có nghĩa là Đức Địa Tạng Vương Bồ Tát luôn luôn đến nơi này, cũng có thể Đức Địa Tạng không bao giờ đến nơi này. Mà nơi nào Đức Địa Tạng không về thì nơi đó thành Phật. Đó chính là khởi nguồn tên gọi mới của chùa. 

Sau chiến thắng quân Chiêm Thành, các tù binh được đưa về chùa Đùng xây dựng tháp nên gạch ngói nơi này mang kiến trúc Chăm-pa. Nhiều mẫu gạch cổ sau mưa gió phát lộ, thi thoảng vẫn được các sư thầy, chú tiểu tìm thấy và lưu giữ cẩn thận.

Ở chùa Địa Tạng Phi Lai Tự, các mẫu gạch ngói được tìm thấy có rất nhiều loại hoa văn hình hoa sen, hình rồng, hình thần chim Garuda, hình công phượng. 2 bộ phận linh vật, cổ vật thực tế đều tái hiện lịch sử từ thời Lý – Trần. Các cánh hoa sen có mũi nhọn hất lên là minh chứng cho hoa văn Lý Trần khoảng thế kỷ 11-14. Chúng khác hẳn cánh sen ngang hoặc chúc xuống thời Lê. 

Ngoài ra ở chùa còn có những viên ngói hình thần chim Garuda trên tháp biểu trưng cho vũ trụ. Hình rồng bên trong hình tượng lá đề trước gian thờ Đức Thánh Hiền và ốp trên tường đã minh chứng một điều rất quan trọng: Đạo Phật luôn đồng hành với vận mệnh đất nước. 

Theo cuốn Dư địa chí, mảnh đất này được ví như phên dậu phía Nam của Thăng Long nhờ vào địa thế núi trùng điệp đột khởi ở vùng đồng bằng. Chùa Địa Tạng Phi Lai Tự tựa lưng vào núi, núi mang thế ngai vàng, hai bên là tả Thanh Long - hữu Bạch Hổ, xung quanh là muôn vàn bóng thông reo, cây cối xanh mướt tạo nên sự thanh tịnh đến lạ. 

Du khách lần đầu đến chùa sẽ không khỏi ngỡ ngàng vì phần sân dẫn vào chùa được trải sỏi trắng thay vì lát gạch đỏ như những ngôi chùa khác. Cách bài trí của chùa cũng rất khác biệt. 

Ngay trước khu Tổ đường có 12 vòng tròn được vẽ trên nền sỏi tượng trưng cho 12 nhân duyên của con người. Sỏi trắng mang ý nghĩa của sự thiền định. Đứng dưới sân sỏi trắng giúp con người ta cảm thấy tâm yên hơn, thanh bình hơn.

Về bố cục chùa Địa Tạng Phi Lai Tự cũng khá giống các ngôi chùa truyền thống khác. Bên trong tòa Tam Bảo là nhà thờ Tổ, nơi thờ tự 42 đời tổ sư từng trụ trì tại chùa. Ngoài ra còn có tòa điện nhỏ thờ Phật Bà Quan Thế Âm, Đức Ông và Đức Thánh Hiền, khu nhà ở (dành cho Tăng ni – Phật tử ở trong chùa), khu giảng đường (nơi các Tăng ni - Phật tử nghe sư trụ trì giảng đạo hằng ngày và diễn ra các khóa tu tại đây), khu nhà khách (dành cho những du khách thập phương và những người tham gia các khóa tu, các trải nghiệm tại chùa). 

Cả quần thể ngôi chùa nhìn từ xa ẩn mình và được che chở giữa rừng thông. Ngôi chùa vừa có kiến trúc đẹp, vừa gợi lên cảm giác thanh tao, thoát tục mà bất kỳ ai có dịp đến đây cũng có thể cảm nhận.

Không chỉ là chốn thờ tự linh thiêng, chùa Địa Tạng Phi Lai Tự còn là nơi sinh hoạt tâm linh của người dân trong vùng, nơi trải nghiệm cuộc sống, hướng con người đến chân - thiện - mỹ. Bước chân vào Địa Tạng Phi Lai Tự dường như mọi muộn phiền âu lo đều tan biến hết. Thay vào đó là cảm giác tiêu dao tự tại như đang lạc vào chốn bồng lai tiên cảnh.

Kinh nghiệm đi chùa Địa Tạng Phi Lai Tự từ A - Z

Phương tiện di chuyển

Nếu chùa Tam Chúc là ngôi chùa lớn nhất, đẹp nhất thì chùa Địa Tạng Phi Lai Tự lại là ngôi chùa thanh tịnh, bình yên nhất. Chùa Địa Tạng Phi Lai Tự nằm ở huyện Thanh Liêm (Hà Nam) cách TP Hà Nội khoảng 60km.

Nếu du khách xuất phát từ huyện Thanh Liêm thì chỉ cần đi 13km (khoảng 25 phút) để đến chùa theo lộ trình: Thanh Liêm > Quốc lộ 1A > Thanh Phong > Thanh Lưu > Liêm Sơn > Chùa Địa Tạng Phi Lai Tự.

Nếu du khách xuất phát từ Hà Nội thì sẽ đi khoảng 60km. Đường đi khá dễ, có thể di chuyển bằng ô tô khách, ô tô con hoặc xe máy. Lộ trình như sau:

- Di chuyển bằng xe khách: Bến xe Giáp Bát (Quận Hoàng Mai) theo chuyến Hà Nội – Ninh Bình (theo Quốc lộ 1A cũ)> Cây Xăng Kim Cường, Ngã tư Xuân Trường> đi nhà xe Lâm> Cây Xăng Kim Cường, Ngã tư Xuân Trường> đi xe ôm 7km> chùa Địa Tạng. Hoặc: Bến xe Mỹ Đình> cây xăng Xuân Trường, huyện Thanh Liêm, Hà Nam> đi xe ôm chùa Địa Tạng.

- Di chuyển bằng ô tô: Cao tốc Cầu Giẽ – Ninh Bình rời ở điểm Phủ Lý – Hà Nam> Quốc lộ 1A>  cây xăng Kim Cường> chùa Địa Tạng.

Đi chùa Địa Tạng Phi Lai Tự vào tháng mấy là đẹp nhất?

Mỗi mùa trong năm, chùa Địa Tạng Phi Lai Tự lại mang một vẻ đẹp khác nhau. Mùa xuân với muôn sắc hoa tươi nở, có nhiều không gian mang hơi thở Tết cổ truyền. Mùa hè không khí mát mẻ, cây cối xanh tươi. 

Mùa thu là mùa lễ hội Vu Lan, lễ Vía Đức Địa Tạng Bồ Tát, Trung Thu,…. Mùa đông với các buổi trồng cây xanh quanh chùa. Vì vậy, Phật tử và du khách đến đây vào mùa nào cũng được, tùy theo nhu cầu và mục đích đến của mỗi người.

Một số lưu ý khi đi chùa Địa Tạng Phi Lai Tự

- Nên đi chùa vào thời điểm có các sự kiện quan trọng như: Tết Nguyên Đán, Chợ Quê trưng bày các mặt hàng và ẩm thực (9 – 10/1 âm lịch), khoá tu mùa hè (tháng 6 – 7 AL), lễ Vu Lan, lễ Vía ngài Địa Tạng Bồ Tát (30/7 AL), Tết Trung Thu, tham gia gói bánh chưng (trước Tết).

- Đi giày thể thao hoặc giày đế mềm để thoải mái, dễ di chuyển vì không gian chùa rất rộng.

- Mặc đồ lịch sự, kín đáo, phù hợp chốn tâm linh.

- Tránh bỏ tiền vào các tượng phật làm mất mỹ quan chùa, thay vào đó nên đúng trong các hòm công đức.

- Khi gặp sư thầy, sư cô nên chắp tay hình hoa sen ngang ngực và cúi chào “A Di Đà Phật, con kính chào thầy ạ” hoặc gặp các bạn đồng tu khác hãy mỉm cười để trao cho nhau những tình yêu thương khi đến chùa.

- Đi nhẹ, nói khẽ, cười duyên ở trong chùa. Tránh phát ngôn tục làm ảnh hưởng đến sự thanh tịnh của chùa.

Một số hình ảnh đẹp về chùa Địa Tạng Phi Lai Tự:

Hành hương về chùa "không sư" linh thiêng trong hang đá núi lửa nghìn năm tuổi trên đảo Lý Sơn