Nhà khoa học thiên tài Michael Faraday và lời khuyên quý: "Hãy làm việc ngay cả khi chưa thấy tia sáng nhỏ bé"

Nhà học thiên tài trưởng thành từ nghịch cảnh

Michael Faraday (ngày 22 tháng 9 năm 1791 – ngày 25 tháng 8 năm 1867) là một nhà hóa học và vật lý học người Anh (hoặc là nhà triết học tự nhiên, theo thuật ngữ của thời đó) đã có công đóng góp cho lĩnh vực Điện từ học và Điện hóa học.

Ông sinh ra ở Newington Butts, bây giờ là một phần của khu phố Southwark ở London. Ông có tuổi thơ vô cùng khó khăn.

Theo sách Kể chuyện tấm gương hiếu học, Michael Faraday sinh ra trong gia đình có cha làm thợ rèn, mẹ nội trợ. Từ nhỏ ông chỉ được học qua loa ở nhà thờ vào những ngày chủ nhật. Sau đó, ông thôi học sớm vì nhà quá nghèo, cha mắc bệnh hiểm nghèo, ốm đau triền miên.

Nhưng may mắn thay, Michael Faraday khi ông có mẹ rất đảm đang, kiên nhẫn, khôn khéo. Dù nghèo khó, bà thường xuyên an ủi con cái vượt qua nghịch cảnh gia đình.

Michael Faraday là đứa trẻ ham học. Ngoài những lúc làm việc phụ mẹ, ông thường dành thời gian để tự học, tự mày mò nghiên cứu. Năm 14 tuổi, Michael Faraday tới học đóng sách ở London, Anh.

Nhờ đó mà ông được đọc nhiều loại sách, nhất là những cuốn về điện hóa, hóa học. Nó kích thích sự tò mò, khám phá của ông. Từ những lý thuyết trong sách, ông bắt đầu dùng các chai lọ cũ để làm các thí nghiệm đơn giản về pin điện và hóa học điện giải.

Một trong những điều may mắn với Michael Faraday là ông chủ tốt bụng, luôn ủng hộ và tạo ra điều kiện tốt nhất cho nhân viên được đi dự các buổi thuyết trình của những nhà khoa học nổi tiếng của Hoàng gia Anh lúc bấy giờ. 

Trong một lần như thế, Michael Faraday đã gặp được nhà hóa học danh tiếng Humphry Davy và xin được một chân phụ việc trong phòng thí nghiệm của ông. Davy vui sướng và sửng sốt khi đọc được những ghi chép của Michael Faraday trong các buổi thuyết trình. Đó là những ghi chép rất chi tiết, có thêm giản đồ để làm sáng tỏ nhiều vấn đề.

Vào năm 20 tuổi, Michael Faraday bắt đầu làm phụ tá trong phòng thí nghiệm của Viện Khoa học Hoàng gia Anh. Ở đây ông có cơ hội học hỏi những nhà thực nghiệm giỏi nhất lúc bấy giờ. Sau đó, ông tự mình làm thí nghiệm nghiên cứu. Faraday đã làm việc rất siêng năng, cần cù để chứng tỏ sự tin tưởng của người thầy Davy.

Những cống hiến vĩ đại cho nhân loại

Từ năm 1815, Michael Faraday bắt đầu dốc toàn tâm vào nghiên cứu khoa học. Khi ấy ông đã thành thạo, hiểu rõ các kỹ thuật trong phòng thí nghiệm. Để phục vụ cho những phát minh, ông sưu tầm các loại tài liệu, tổng hợp và phát triển lý thuyết phục vụ nghiên cứu. Và đương nhiên, ông luôn miệt mài làm thí nghiệm. Thậm chí, nhiều thí nghiệm có thể gây nguy hiểm cho chính bản thân nhưng ông cũng không từ bỏ.

Những năm 1820, ông tạo ra 2 hợp chất carbon, hóa lỏng được khí Clo, điều chế được benzene từ dầu khí, chế tạo thành công loại thủy tinh quang học, đặt nền móng cho ngành luyện kim và kim loại học.

Đến năm 1821, ông bắt đầu nghiên cứu về từ học và điện học. Michael Faraday đã tạo ra được bộ máy chuyển điện năng thành cơ năng. Đây được xem là động cơ điện đầu tiên trên thế giới.

Đến năm 1829, Davy qua đời, Michael Faraday tiếp tục những công trình nghiên cứu của thầy. Sau đó, ông trở thành nhà hóa học danh tiếng, ngoài công việc nghiên cứu, ông còn là giáo sư hóa học, tham gia giảng dạy ở Viện Khoa học Hoàng gia Anh.

Trong quá trình tiếp tục những nghiên cứu của thầy, ông phát hiện ra rằng, muốn giải phóng hóa trị gram của đơn chất, người ta dùng một số điện lượng. Nghĩa là một số điện lượng đã bị giải phóng cùng một số nguyên tử. Những nghiên cứu này của ông đã cho ra đời những quan niệm mới về điện tử.

Điều ám ảnh nhất với nhà khoa học vĩ đại này là từ trường. Ông đã rắc một số vụn sắt lên tờ giấy, đặt lên các cực của nam châm rồi quan sát lực tuyến. Năm 1820, khi người ta phát hiện ra một đường dây dẫn điện có từ tính, Michael Faraday đã đặt ra câu hỏi: Nếu dòng điện sinh ra từ trường thì tại sao từ trường lại không thể sinh ra dòng điện?

Từ đây, ông bắt tay vào các thí nghiệm để kiểm chứng và tìm ra sự cảm ứng điện. Sau đó, ông tiến thêm bước nữa là dùng nam châm chế tạo ra một dòng điện liên tục. 

Với thành công này, Michael Faraday là người đầu tiên phát minh ra chiếc máy phát điện và bộ biến điện.

Ông còn tiếp tục có những bước tiến mới, đặt nền móng vững chắc cho ngành công nghiệp mạ điện, điện phân, điện hóa. Những khái niệm về cực âm, cực dương, chất điện giải, cation, aniton mà ông đưa ra vẫn còn thông dụng ngày nay.

Ông cũng chính là người đưa ra khái niệm đường lực từ sự giải thích cho các hiện tượng điện từ, chứng minh định luật bảo toàn điện tích, đưa ra khái niệm từ trường ánh sáng, phát hiện tính thuận từ và tính kháng từ của vật chất…

Đóng góp cuối cùng của ông cho khoa học được ghi nhận vào 20/3/1862. Trong cuốn sổ ghi chép về thực nghiệm của ông, người ta sửng sốt khi đọc được số thứ tự của thí nghiệm cuối cùng do ông thực hiện: 16.041.

Lời khuyên của nhà khoa học thiên tài cho giới trẻ

Cuộc đời của Michael Faraday là những năm tháng rực rỡ. Ông cống hiến tất cả thời gian, tâm sức cho nghiên cứu khoa học. Ông chính là tấm gương sáng cho nhiều thiên tài khoa học noi theo.

Chính nhà bác học Albert Einstein thời đi học vẫn luôn treo hình của Faraday trong phòng học của mình giống như một thần tượng.

Trong những năm tháng cuối đời, Micheal Faraday bị ốm nặng, mất trí nhớ và bị điếc. Nhìn ông trong tình trạng ấy, người ta vẫn cảm thấy như ông đang suy tưởng. Trong dòng nhật ký cuối cùng của đời mình, Faraday đã viết:

“Tôi thực sự luyến tiếc những năm tháng sống đầy hạnh phúc, trong niềm say mê làm việc và trong những ước mơ tìm đến những phát minh. Thật đáng buồn khi tôi biết mình sắp từ giã cõi đời và sẽ không bao giờ được trở lại ngày tháng sôi nổi.

Đối với bạn trẻ, tôi chỉ có một lời khuyên rút ra từ kinh nghiệm cuộc sống: Hãy làm việc và suy nghĩ ngay cả khi chưa tìm thấy một tia sáng nhỏ bé, vì dù sao như vậy vẫn còn hơn là ngồi không”.

(Theo Zing)

Xem thêm: Câu chuyện nhà vật lý Niels Bohr: Bài học ý nghĩa về giáo dục của thiên tài