Chuyện chưa kể về người "gây động đất" ở chiến dịch Điện Biên Phủ: Từ anh thợ cày đến chiến công oanh liệt đồi A1

Anh thợ cày làng Vị Thanh

Theo vtc, năm 2010, ông Nguyễn Văn Bạch - người đã điểm hỏa quả bộc bá 1.000kg trên đồi A1 Điện Biên Phủ ngày 6/5/1954 được Nhà nước truy tặng danh hiệu anh hùng. Về sau khi đã biết về ông, hàng trăm báo đài đã đưa tin, nhắc đến ông với các nhan đề khác nhau:  “Người điểm hỏa trong đường hầm đồi A1” - “Người chiến sĩ và tiếng nổ trên đồi A1” - “Lặng lẽ một người lính”... và “Người gây động đất đồi A1”.

Được biết, ông Bạch sinh ra trong gia đình nghèo. 15 tuổi đã đi chăn trâu, cày thuê, gánh mướn cho nhà giàu để lấy gạo, lấy tiền đỡ đần cha mẹ, nuôi các em. Ngày 12/6/1949, anh thanh niên Nguyễn Văn Bạch tình nguyện đi đánh giặc. Chính xác hơn là Bạch đã trốn gia đình đi đánh giặc. Ông đi cùng mấy thanh niên trong làng Vị Thanh. Mấy năm sau, đồng đội viết thư về kể chuyện, gia đình ông mới biết con mình đang ở đâu.

Ông cùng đơn vị hành quân chiến đấu nhiều trận, nhiều chiến dịch và được chỉ huy tin cậy giao cho các nhiệm vụ quan trọng như: bắn súng Bazoka ở chiến dịch Lê Hồng Phong 1 đánh Phố Lu, đánh mìn chặn đường tiếp viện của địch ở chiến dịch biên giới Cao - Bắc - Lạng, đi xây dựng sở chỉ huy chiến dịch Trần Hưng Đạo ở Tam Đảo, tháo gỡ bom mìn ở chiến dịch Tây Bắc và Thượng Lào…

Đến năm 1953, ông Nguyễn Văn Bạch được cấp trên điều động về làm tiểu đội trưởng đội đặc nhiệm M83 chuyên nhiệm vụ phá bom mìn nổ chậm ở Điện Biên Phủ. 

Cuộc đời chiến trận của ông đã 2 lần cầm chắc cái chết nhưng vẫn "bất tử". Một lần xung phong tháo ngòi nổ còn nguyên vẹn gắn với một quả bom tại Suối Rút, Hòa Bình, để lấy tư liệu về cho đơn vị học tập. Lần thứ hai châm bộc phá đồi A1. Nhưng để có 1.000kg thuốc nổ đánh đồi lần ấy, ông cũng đã trải qua những giờ phút đối mặt tử thần.

Chiến công oanh liệt bên đồi A1

Những ngày cuối tháng 4/1954, trên chiến trường Điện Biên Phủ, quân ta thắng lớn nhưng cuộc chiến ngày càng gay go quyết liệt. Muốn giải phóng Điện Biên, bằng mọi cách phải chiếm được cứ điểm đồi A1. 

Khi ấy, địch kiên quyết chống trả khiến hàng trăm chiến sĩ của chúng ta đổ máu dưới chân đồi A1. Hai bên dành nhau từng tấc, lúc ta chiếm, lúc địch chiếm, bất phân thắng bại.

Trước tình hình đó, Bộ chỉ huy chiến dịch quyết định chọn phương án đào hầm vào sâu trong đồi tới chân lô cốt địch để đánh bộc phá. Đơn vị thực hiện nhiệm vụ đào hầm ngầm và đánh bộc phá là Đại đội công binh M83 của Trung đoàn công binh 151 thuộc Đại đoàn 351.

Cấp trên giao đánh đồi bằng 1.000kg thuốc nổ nhưng chỉ cấp 500kg, còn lại đại đội phải tự kiếm. Đúng lúc đang bí thì thật may, có người của đơn vị pháo phòng không đến báo họ bắn rơi một chiếc máy bay B24 gần đồi Độc Lập. 

Máy bay vẫn còn bom, lại rơi rất gần trận địa pháo. Ông Bạch mừng quá xung phong dẫn đầu một tốp gồm 4 chiến sĩ bí mật luồn lách qua sân bay Mường Thanh và đồi Độc Lập, mất một tuần đánh vật với bom tạ thu về gần 500kg thuốc nổ mang về, coi như đã “đủ chỉ tiêu”.

Đến ngày 5/5, đường hầm xuyên dưới chân đồi A1 hoàn thành. Đây cũng là lúc khối bục phá nghìn cân đã chuẩn bị xong với 5 xòe để đảm bảo chỉ cần điểm hỏa một lần là khối bọc khá phát nổ.

Song khi dùng máy phát điện 100W điểm hỏa thử trên mô hình thì khối bộc phá lại không nổ theo đúng yêu cầu. Để “chắc ăn”, ông Bạch mang thêm quả bộc phá 5kg trong người, phòng trường hợp kíp nổ không cháy, ông sẽ điểm hỏa trực tiếp và tan xác cùng khối bộc phá.

Đến tối 6/5/1954, theo kế hoạch phối hợp tác chiến, khi pháo binh bắn dồn dập vào trận địa địch trên đồi A1, khối bọc phá sẽ được điểm hỏa. Sau khi bộc phá nổ, bộ binh sẽ xung phong. 

Sau đó pháo bắt đầu dồn dập, nhưng không bắn vào đồi A1. Chờ khoảng 5 phút, ông Bạch mới chắc đấy là pháo lệch, liền dồn sức giật nụ xòe, lúc đó là 20h30’ ngày 6/5/1954.

Giật xong, ông theo đường hầm cấp tốc chạy ra ngoài. Một tiếng nổ ầm vang như tiếng sấm, rung chuyển như động đất, khói bốc cao ngùn ngụt, đen ngòm, toàn quân xung phong. Riêng Nguyễn Văn Bạch bị sức ép nhấc bổng lên trời, rơi xuống, thêm một tảng đá to đè lên chân, ông đau đớn ngất xỉu.

Người chiến sĩ "bất tử"

Năm 1958, sau 9 năm tham gia quân đội, ông Bạch ra quân với chức Trung đội phó Công binh. Nhờ có người bà con xin cho đi thoát ly, ông vào làm thủ kho ở Công ty Nông sản Vĩnh Phú. Mấy năm sau nhà nước có lệnh điều động, ông tái ngũ khi đã hơn 40 tuổi. 

Đến lần xuất ngũ thứ 2, ông lại về làm thủ kho. Năm 1977, nhìn cảnh nhà khó khăn, mẹ già, vợ yếu, lũ con nheo nhóc, cơm bữa no bữa đói, ông xin về hưu.

Lúc này, ông Bạch mới tập trung phát triển kinh tế gia đình. Ông bươn trải nhiều nghề, miễn là lương thiện, từ trồng ngô đến trồng sắn, làm thủ kho rơm,  rồi lại đi buôn.... Khi kinh tế tạm ổn thì ông đã già. Và đương nhiên, những chiến công vang dội của ông cũng dần bị lãng quên.

Một phần nữa, những thông tin, giấy tờ liên quan gần như mất sạch trong vụ cháy 1977. Hai anh con trai khi ấy đốt lửa nung lưỡi câu, sợ bị lộ nên trùm màn kín mít, thế là cháy. 

Lúc ông Bạch đang đi cày nghe tin chạy về nhà, nhìn mấy đứa trẻ đứng khóc bên đống tro tàn, vợ chồng cũng ôm nhau khóc theo. Cũng vì thế mà nhiều giấy tờ quan trọng của ông bị mất.

Sau này, người ta cũng chỉ biết ông Bạch từng tham chiến ở chiến dịch Điện Biên Phủ như hàng vạn thanh niên khác, chứ chẳng ai rõ chiến công của ông. Mãi đến năm 1994, nhân dịp kỷ niệm 40 năm chiến thắng, có một “nhà báo của làng” tên Trần Quang Tạo đi qua nhà, thấy ông Bạch vẫn đang ngồi uống nước chè, ông Tạo hỏi sao không đi dự lễ, ông Bạch bảo: "Ai cho đi mà đi".

Ông Tạo nghe ông Bạch kể chuyện đã rất sốc, ngay tức khắc viết thư gửi cho Chủ tịch Hội Cựu chiến binh tỉnh Vĩnh Phú cũ, Chủ tịch tỉnh Lai Châu và cả Ban Bí thư TW.

Mất thêm 2 năm nữa, năm 1996, ông Tạo mới tìm được Đại đội trưởng Nguyễn Phú Xuyên Khung và Tổ trưởng Đảng Lưu Viết Thoảng, nhờ họ xác nhận thành tích cho ông Bạch.

Ông Khung cũng quá bất ngờ khi biết được người đồng đội năm xưa vẫn còn sống, đang ở làng Vị Thanh. Bởi ông tưởng ông Bạch đã hy sinh rồi.  

Viết hồi ký cho binh chủng Công binh, ông Khung sau khi kể thành tích của Tiểu đội trưởng Bạch ở đồi A1 đã ghi thêm: “Không biết hiện nay anh Bạch ở đâu?”.

Sau khi phát hiện, câu chuyện về Nguyễn Văn Bạch được đăng tải trên nhiều báo, nhiều đài truyền hình từ địa phương đến Trung ương, đã làm bớt được phần nào nỗi trăn trở của những người thân và bạn bè, đồng đội của ông.

Đến năm 2004, hồ sơ đề nghị phong tặng Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân mới được hoàn thành và xác nhận, Tỉnh ủy - UBND - Hội đồng Thi đua khen thưởng tỉnh Vĩnh Phúc cũng có công văn đề nghị Nhà nước xét tặng. Tuy nhiên, công văn gửi đi mãi chẳng thấy hồi âm.

Đến năm 2010, sau khi ông Bạch mất được 2 năm, thọ 85 tuổi, người gây "động đất" đồi A1 mới được truy tặng danh hiệu cao quý Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân. Chỉ tiếc là ông không đợi được đến ngày vinh quang thì đã đi xa về cõi vĩnh hằng theo luật sinh tử. Dù sao, ở nơi chín suối, ông Nguyễn Văn Bạch cũng đã mỉm cười.

(Theo vtc)

Xem thêm: 67 năm chiến dịch Điện Biên Phủ thành công: Lừng lẫy năm châu, chấn động địa cầu