Sử Việt có nàng công chúa "to gan lớn mật" dám khởi binh giết chết kẻ cướp ngôi nhà Trần

Công chúa Thiên Ninh (Ngọc Tha) là người có công cứu nhà Trần khỏi bờ vực diệt vong. Nhưng khi được ghi công, ban chức, ban thưởng thì nàng không màng, chỉ xin về thái ấp ở ẩn.

Đỗ Thu Nga Theo dõi
Sống Đẹp
Nguồn: Internet

Đôi nét về thân thế của công chúa Thiên Ninh

Công chúa Thiên Ninh (Thiên Ninh công chúa, không rõ năm sinh, năm mất) còn gọi là Quốc Hinh công chúa. Nàng là 1 vị công chúa nhà Trần, nổi tiếng với việc khuyên Trần Duệ Tông dấy binh thảo phạt Đại Định Đế Dương Nhật Lễ, giúp trung hưng nhà Trần.

Sử chép, Thiên Ninh công chúa tên thật là Ngọc Tha hoặc Bạch Tha. Nàng là con gái Trần Minh Tông Trần Mạnh và Hiến Từ Tuyên Thánh hoàng hậu Trần thị, con gái Huệ Vũ vương Trần Quốc Chẩn. 

Bà là chị em ruột với Trần Dụ Tông Trần Hạo, Cung Túc vương Trần Nguyên Dục và là cô mẫu (trên danh nghĩa) của Đại Định Đế Dương Nhật Lễ. Do là con gái của đích hoàng hậu, bà là Đích nữ của Minh Tông, thân phận tôn quý.

Su-Viet-co-nang-cong-chua-dam-khoi-binh-giet-ke-cuop-ngoi-nha-Tran-7

Tháng 4 (âm lịch) năm Nhâm Ngọ (1342), Ngọc Tha được Trần Dụ Tông phong làm Thiên Ninh công chúa, rồi gả cho Chính Túc vương Trần Kham; có sách chép phong hiệu là Hưng Túc.

Sinh ra với thân phận công chúa, sống trong nhung lụa nhưng Thiên Ninh lại mang khí phách của một trang hảo hán. Công chúa Thiên Ninh được biết đến là người gan dạ, quả cảm, cương quyết.

Sau khi được gả cho Chính Túc Vương Kham, Thiên Ninh công chúa được phong thực ấp ở vùng đất ven sông Luộc với hàng nghìn mẫu ruộng. Là người có tầm nhìn xa trông rộng, bà đã tự chiêu quân, tập hợp lực lượng vũ trang để xây dựng quân đội của riêng mình, phòng khi có biến.

Cũng nhờ vậy mà khi triều đình bước vào thời kỳ loạn lạc, nhà Trần đứng trước nguy cơ diệt vong, bà đã có đủ lực lượng để lật đổ Dương Nhật Lễ.

Khí phách của nữ nhi anh hùng

Ngày 25/5 năm Kỷ Dậu (1639), Trần Dụ Tông băng hà sau khi trị vì được 28 năm. Vì không có con nối dõi nên trước khi băng hà, vua Dụ Tông xuống chiếu triều ngôi cho Dương Nhật Lễ. Lúc đó, đang danh nghĩa là con của Cung túc vương Trần Nguyên Dục, tức cháu của vua.

Đại Việt sử ký toàn thư có nhắc đến Dương Nhật Lễ là "con người phường chèo tên là Dương Khương, mẹ của Nhật Lễ hiệu là Vương mẫu (khi ra làm trò có bản tuồng "Vương mẫu hiến bàn đào", mẹ Nhật Lễ đóng vai Vương mẫu cho nên gọi thế) đương có thai, Dục ham sắc đẹp lấy làm vợ. 

Đến khi đẻ, Dục nhận làm con mình. Đến đây, Thái hậu bảo các quan rằng: "Dục là con đích trưởng không được làm vua, vả lại mất sớm, nay Nhật Lễ không phải con của Dục ư?". Bèn cho đón về lập làm vua".

Thế nhưng kể từ khi đăng cơ, Nhật Lễ rượu chè bê tha, ngày đêm vui chơi. Không những thế, hắn còn muốn đổi lại họ Dương, kết thúc triều đại nhà Trần tại đó.

Thái hậu Hiền Từ - mẹ của công chúa Thiên Ninh chứng kiến cảnh Nhật Lễ ăn chơi vô độ vô cùng hối hận. Biết chuyện này, ngày 14/12 năm đó, Nhật Lễ giết thái hậu Hiền Từ ở trong cung.

Su-Viet-co-nang-cong-chua-dam-khoi-binh-giet-ke-cuop-ngoi-nha-Tran-8

Sự việc này khiến tôn thất nhà Trần vô cùng phẫn nộ, họ cùng bàn luận lập kết diệt mối nguy này. Vào mùa thu, tháng 9 ngày 20, thái tử Nguyễn Trác cùng con trai là Nguyễn Tiết và hai con của công chúa Thiên Ninh đem quân vào cung giết Nhật Lễ.

Đại Việt sử ký toàn thư chép: "Đêm hôm ấy, cha con Nguyễn Trác và hai con của công chúa Thiên Ninh đem người tôn thất vào trong thành định giết Nhật Lễ. Nhật Lễ trèo qua tường nép ở dưới cầu mới, mọi người lùng không thấy, rồi tan về. Khi trời gần sáng, Nhật Lễ vào cung, sai người chia đi bắt những người chủ mưu, tổng cộng 18 người. Bọn Nguyễn Trác đều bị giết".

Trước nỗi đau mất mẹ, mất anh trai và mất 2 con, tưởng như công chúa Thiên Ninh gục ngã, buông xuông tất cả, cam chịu nỗi đau cùng một số quan lại nhà Trần khi ấy. Thế nhưng không, bà âm thầm tập hợp lực lượng, quyết tâm trả thù cho dòng họ, lấy lại quyền lực thuộc về nhà Trần.

Vì là thân con gái, khó lòng thu phục được sự tin tưởng hoàn toàn của nhà Trần, công chúa đã liên kết với Cung Định vương Trần Phủ - anh cùng cha khác mẹ của mình để hô hào hoàng thân, quan lại cùng đứng nổi dậy.

Cung Định Vương có có con gái là Hoàng hậu của Nhật Lễ nên không muốn ra mặt nên ngầm hẹn công chúa Thiên Ninh và những hoàng thân khác tại sông Đại Lại (chi lưu sông Mã - Thanh Hóa) để làm địa bàn dấy quân.

Mặc dù sử dụng danh nghĩa của mình để dấy binh nhưng Cung Định Vương không có ý định về việc lấy nước. Thấy vậy, công chúa Thiên Ninh liền bảo: "Thiên hạ là thiên hạ của tổ tông mình, sao lại bỏ cho người khác. Ông nên đi, tôi đem bọn gia nô dẹp yên được".

Lúc ấy trong triều có Thiếu úy Ngô Lang, vốn người được Lễ tin cậy nhưng không bằng lòng với cách hành xử của Nhật Lễ. Công chúa Thiên Ninh bèn ngầm liên lạc với Ngô Lang để làm nội gián cho mình trong cung.

Mỗi lần Nhật Lệ ra lệnh truy bắt các tướng thời Trần có ý định phục quốc, Ngô Lang đều ngầm báo cho công chúa. Nhờ đó, công chúa Thiên Ninh cùng đội quân của mình thoát khỏi sự truy sát của Nhật Lễ.

Đến tháng 11 năm Canh Tuất (1370), công chúa Thiên Ninh cùng Cung Định vương Trần Phủ, Cung Tuyên vương Trần Kính đem quân tiến về Thăng Long, lật đổ Nhật Lễ thành công. Cung Định Vương Trần Phủ lên ngôi hoàng đế, đổi niên hiệu là Trần Nghệ Tông.

Tháng 2 năm Tân Hợi (1371) vua Nghệ Tông mở yến tiệc tại điện Thiên An, phong công chúa Thiên Ninh làm Lượng Quốc thái trưởng công chúa, đổi tên là Quốc Hinh. Nhưng nghĩ đến hai người con đã mất của mình, công chúa Thiên Ninh không màng chức tước, xin về thái ấp ở ẩn.

Xem thêm: Cuộc đời 4 nữ truyền nhân của các nhân vật lịch sử: Con gái Hoàng Hoa Thám bỗng thành công chúa xứ người

Bình luận
Mới nhất
Vui lòng để bình luận.

Đọc thêm

Phía sau sự nghiệp binh quyền lẫy lừng của Thượng tướng Thái sư Trần Quang Khải chính là hình bóng của người vợ hiền - Phụng Dương Công chúa. Bà chính là người vợ nhường khiên, lấy thân che chắn cho chồng lúc gặp nguy nan.

Phụng Dung Công chúa - người vợ 'quốc dân' của Trần Quang Khải: Dám hi sinh để bảo vệ chồng
0 Bình luận

Công chúa Lý Ngọc Kiều - Ni sư Diệu Nhân là người đức hạnh, thấu hiểu lòng dân và làm lợi lạc trong việc phát triển Phật giáo thời nhà Lý....

Chuyện đời công chúa Lý Ngọc Kiều: Từ cuộc hôn nhân chính trị đến thiền gia nổi tiếng nhất nhì thời nhà Lý
0 Bình luận

Sử sách không chép rõ về cuộc đời của Vệ Quốc Trưởng Công chúa nhà Lê nhưng dã sử lại lưu truyền câu chuyện lạ lùng về đám cưới chấn động thành Thăng Long của nàng. Đó là đám cưới đậm màu chính trị.

Chuyện lạ lùng trong đám cưới chấn động thành Thăng Long của Công chúa câm và con trai Thái úy
0 Bình luận

PC Right 1 GIF

Bài mới

Không chờ đủ thủ tục, bác sĩ quyết định phẫu thuật khẩn cấp cho chàng trai “vô danh, ví rỗng”

Chàng trai 20 tuổi nhập viện trong tình trạng hôn mê sâu, không giấy tờ, không người thân. Không chờ đủ thủ tục, các bác sĩ quyết định mổ khẩn cầu để cứu người trong thời gian vàng.

Hải An
Hải An 15 giờ trước
Người dân Quảng Ngãi mở rộng vòng tay san sẻ chỗ ở với cán bộ từ Kon Tum chuyển về

Thấy các cán bộ Kon Tum mới chuyển về chưa có chỗ ở, người dẫn Quảng Ngãi đã mở rộng vòng tay giúp đỡ, chào đón, giúp họ nhanh chóng ổn định cuộc sống và công việc.

Thanh Tú
Thanh Tú 2 ngày trước
Không chỉ kịp thời đưa cháu bé tai nạn đi cấp cứu chiến sĩ CSGT còn hỗ trợ viện phí

Phát hiện cháu bé bị tai nạn giao thông khi đang trên đường làm nhiệm vụ, chiến sĩ đội CSGT số 6 (CATP Hà Nội) đã kịp thời đưa nạn nhân đi cấp cứu và hỗ trợ một phần viện phí.

Hải An
Hải An 3 ngày trước
Giao hàng gặp trời mưa, nam shipper nhanh tay dọn đậu phộng giúp chủ nhà

Giao hàng gặp trời mưa, thấy nhà chỉ có người già và trẻ nhỏ, nam shipper liền nhanh tay gom đậu phộng giúp. Hành động ấm lòng khiến dân mạng tấm tắc khen ngợi.

Hải An
Hải An 3 ngày trước
Ấm lòng trước khoảnh khắc loạt ô tô che chắn cho xe máy qua cầu lúc mưa to gió lớn ở Hà Nội

“Những lúc này, tôi chỉ mong xe mình to hơn để che được nhiều người hơn”, chia sẻ của tài xế xe tải khiến nhiều người xúc động.

Hải An
Hải An 4 ngày trước
CSGT Lâm Đồng kịp thời hỗ trợ sản phụ sinh con an toàn trên đường

Vào khoảng 4h50 ngày 1/7, trong lúc tuần tra giao thông, CSGT Lâm Đồng đã kịp thời phát hiện và hỗ trợ một sản phụ chuyển dạ sinh con ngay trên xe đặc chủng.

Hải An
Hải An 4 ngày trước
3 cuộc đời được hồi sinh nhờ nghĩa cử hiến tạng cao đẹp

Sau tai nạn giao thông, một người phụ nữ ở TP.HCM được xác định chết não, gia đình đã quyết định hiến tạng, đem lại sự sống cho 3 bệnh nhân đang nguy kịch.

Hải An
Hải An 5 ngày trước
Bé gái bị co giật trên chuyến bay được bác sĩ cấp cứu kịp thời

Trên chuyến bay từ TP.HCM đến Hà Nội, một bé gái xuất hiện tình trạng co giật do hạ canxi máu - một rối loạn điện giải nguy hiểm, đã được các bác sĩ có mặt tái đó hỗ trợ cấp cứu thành công.

Hải An
Hải An 6 ngày trước
Lớp học bơi miễn phí suốt gần một thập kỷ giữa lòng Cần Thơ

Cứ vào dịp hè các bạn học sinh có hoàn cảnh khó khăn tại Cần Thơ lại rủ nhau đến lớp học bơi miễn phí của cô Quý tại hồ bơi Nhiệt điện Trà Nóc.

Đăng Dương
Đăng Dương 6 ngày trước
Ấm lòng 900 suất ăn mời thí sinh, phụ huynh trong kỳ thi tốt nghiệp THPT 2025

Hội phụ nữ xã Trung Giã, Xuân Giang, huyện Sóc Sơn, Hà Nội đã nấu gần 900 suất ăn miễn phí để mời thí sinh và phụ huynh trong ngày diễn ra kỳ thi tốt nghiệp THPT 2025.

Hải An
Hải An 27/06
Chủ quán Bạc Liêu miễn phí bữa sáng và trưa cho các sĩ tử thi tốt nghiệp THPT

Trong những diễn ra kỳ thi tốt nghiệp THPT 2025, anh Trương Nguyễn Minh Tuấn (50 tuổi, TP.Bạc Liêu) – chủ quán chay đã miễn phí bữa sáng, trưa kèm chè đậu đỏ để tiếp sức các thí sinh.

Hải An
Hải An 27/06
Trường học ở Hà Nội thuê xe khách đưa hơn 500 thí sinh đến điểm thi tốt nghiệp THPT 2025

Vì muốn đảm bảo an toàn cho hơn 500 sĩ tử tham dự kỳ thi tốt nghiệp THPT 2025, một trường học ở Hà Nội đã thuê 12 xe khách 16 chỗ đưa đến điểm thi. Bên cạnh đó trường còn bố trí cho các bữa ăn sáng, ăn trưa cho các thí sinh tại điểm thi.

Hải An
Hải An 26/06
Bức tâm thư xúc động người cha viết gửi 2 ân nhân ngày con gái đậu trường chuyên

Sau khi đăng tải bức tâm thư với tiêu đề “Lời cảm ơn đến những người tốt lặng lẽ” lên mạng xã hội, bài viết của người cha vừa có con thi lớp 10 đã nhận về hàng ngàn lượt tương tác.

Hải An
Hải An 25/06
Xuống Hà Nội khám bệnh, người phụ nữ bị lừa nhẵn túi bởi “người quen” may thay lại nhận được phép màu từ những người xa lạ

Bị lừa hết tiền trong túi khi xuống Hà Nội khám bệnh bởi một người phụ nữ tự xưng là “quen người nhà của chị”, may mắn thay chị H.T.Trang (41 tuổi, dân tộc Tày, quê Bắc Kạn) đã được bệnh viện và nhiều người giúp đỡ.

Hải An
Hải An 25/06
Mát lòng “bát cháo hành” tại góc phố nghĩa tình giữa mùa hè Hà Nội

Trong cái nắng chói chang của Hà Nội, tại một góc phố nhỏ tình người được lan tỏa từ nồi cháo thiện nguyện, từ những tấm lòng thảo thơm.

Hải An
Hải An 24/06
PC Right 1 GIF
Đề xuất