Sử Việt có nàng công chúa "to gan lớn mật" dám khởi binh giết chết kẻ cướp ngôi nhà Trần

Công chúa Thiên Ninh (Ngọc Tha) là người có công cứu nhà Trần khỏi bờ vực diệt vong. Nhưng khi được ghi công, ban chức, ban thưởng thì nàng không màng, chỉ xin về thái ấp ở ẩn.

Đỗ Thu Nga Theo dõi
Sống Đẹp
Nguồn: Internet

Đôi nét về thân thế của công chúa Thiên Ninh

Công chúa Thiên Ninh (Thiên Ninh công chúa, không rõ năm sinh, năm mất) còn gọi là Quốc Hinh công chúa. Nàng là 1 vị công chúa nhà Trần, nổi tiếng với việc khuyên Trần Duệ Tông dấy binh thảo phạt Đại Định Đế Dương Nhật Lễ, giúp trung hưng nhà Trần.

Sử chép, Thiên Ninh công chúa tên thật là Ngọc Tha hoặc Bạch Tha. Nàng là con gái Trần Minh Tông Trần Mạnh và Hiến Từ Tuyên Thánh hoàng hậu Trần thị, con gái Huệ Vũ vương Trần Quốc Chẩn. 

Bà là chị em ruột với Trần Dụ Tông Trần Hạo, Cung Túc vương Trần Nguyên Dục và là cô mẫu (trên danh nghĩa) của Đại Định Đế Dương Nhật Lễ. Do là con gái của đích hoàng hậu, bà là Đích nữ của Minh Tông, thân phận tôn quý.

Su-Viet-co-nang-cong-chua-dam-khoi-binh-giet-ke-cuop-ngoi-nha-Tran-7

Tháng 4 (âm lịch) năm Nhâm Ngọ (1342), Ngọc Tha được Trần Dụ Tông phong làm Thiên Ninh công chúa, rồi gả cho Chính Túc vương Trần Kham; có sách chép phong hiệu là Hưng Túc.

Sinh ra với thân phận công chúa, sống trong nhung lụa nhưng Thiên Ninh lại mang khí phách của một trang hảo hán. Công chúa Thiên Ninh được biết đến là người gan dạ, quả cảm, cương quyết.

Sau khi được gả cho Chính Túc Vương Kham, Thiên Ninh công chúa được phong thực ấp ở vùng đất ven sông Luộc với hàng nghìn mẫu ruộng. Là người có tầm nhìn xa trông rộng, bà đã tự chiêu quân, tập hợp lực lượng vũ trang để xây dựng quân đội của riêng mình, phòng khi có biến.

Cũng nhờ vậy mà khi triều đình bước vào thời kỳ loạn lạc, nhà Trần đứng trước nguy cơ diệt vong, bà đã có đủ lực lượng để lật đổ Dương Nhật Lễ.

Khí phách của nữ nhi anh hùng

Ngày 25/5 năm Kỷ Dậu (1639), Trần Dụ Tông băng hà sau khi trị vì được 28 năm. Vì không có con nối dõi nên trước khi băng hà, vua Dụ Tông xuống chiếu triều ngôi cho Dương Nhật Lễ. Lúc đó, đang danh nghĩa là con của Cung túc vương Trần Nguyên Dục, tức cháu của vua.

Đại Việt sử ký toàn thư có nhắc đến Dương Nhật Lễ là "con người phường chèo tên là Dương Khương, mẹ của Nhật Lễ hiệu là Vương mẫu (khi ra làm trò có bản tuồng "Vương mẫu hiến bàn đào", mẹ Nhật Lễ đóng vai Vương mẫu cho nên gọi thế) đương có thai, Dục ham sắc đẹp lấy làm vợ. 

Đến khi đẻ, Dục nhận làm con mình. Đến đây, Thái hậu bảo các quan rằng: "Dục là con đích trưởng không được làm vua, vả lại mất sớm, nay Nhật Lễ không phải con của Dục ư?". Bèn cho đón về lập làm vua".

Thế nhưng kể từ khi đăng cơ, Nhật Lễ rượu chè bê tha, ngày đêm vui chơi. Không những thế, hắn còn muốn đổi lại họ Dương, kết thúc triều đại nhà Trần tại đó.

Thái hậu Hiền Từ - mẹ của công chúa Thiên Ninh chứng kiến cảnh Nhật Lễ ăn chơi vô độ vô cùng hối hận. Biết chuyện này, ngày 14/12 năm đó, Nhật Lễ giết thái hậu Hiền Từ ở trong cung.

Su-Viet-co-nang-cong-chua-dam-khoi-binh-giet-ke-cuop-ngoi-nha-Tran-8

Sự việc này khiến tôn thất nhà Trần vô cùng phẫn nộ, họ cùng bàn luận lập kết diệt mối nguy này. Vào mùa thu, tháng 9 ngày 20, thái tử Nguyễn Trác cùng con trai là Nguyễn Tiết và hai con của công chúa Thiên Ninh đem quân vào cung giết Nhật Lễ.

Đại Việt sử ký toàn thư chép: "Đêm hôm ấy, cha con Nguyễn Trác và hai con của công chúa Thiên Ninh đem người tôn thất vào trong thành định giết Nhật Lễ. Nhật Lễ trèo qua tường nép ở dưới cầu mới, mọi người lùng không thấy, rồi tan về. Khi trời gần sáng, Nhật Lễ vào cung, sai người chia đi bắt những người chủ mưu, tổng cộng 18 người. Bọn Nguyễn Trác đều bị giết".

Trước nỗi đau mất mẹ, mất anh trai và mất 2 con, tưởng như công chúa Thiên Ninh gục ngã, buông xuông tất cả, cam chịu nỗi đau cùng một số quan lại nhà Trần khi ấy. Thế nhưng không, bà âm thầm tập hợp lực lượng, quyết tâm trả thù cho dòng họ, lấy lại quyền lực thuộc về nhà Trần.

Vì là thân con gái, khó lòng thu phục được sự tin tưởng hoàn toàn của nhà Trần, công chúa đã liên kết với Cung Định vương Trần Phủ - anh cùng cha khác mẹ của mình để hô hào hoàng thân, quan lại cùng đứng nổi dậy.

Cung Định Vương có có con gái là Hoàng hậu của Nhật Lễ nên không muốn ra mặt nên ngầm hẹn công chúa Thiên Ninh và những hoàng thân khác tại sông Đại Lại (chi lưu sông Mã - Thanh Hóa) để làm địa bàn dấy quân.

Mặc dù sử dụng danh nghĩa của mình để dấy binh nhưng Cung Định Vương không có ý định về việc lấy nước. Thấy vậy, công chúa Thiên Ninh liền bảo: "Thiên hạ là thiên hạ của tổ tông mình, sao lại bỏ cho người khác. Ông nên đi, tôi đem bọn gia nô dẹp yên được".

Lúc ấy trong triều có Thiếu úy Ngô Lang, vốn người được Lễ tin cậy nhưng không bằng lòng với cách hành xử của Nhật Lễ. Công chúa Thiên Ninh bèn ngầm liên lạc với Ngô Lang để làm nội gián cho mình trong cung.

Mỗi lần Nhật Lệ ra lệnh truy bắt các tướng thời Trần có ý định phục quốc, Ngô Lang đều ngầm báo cho công chúa. Nhờ đó, công chúa Thiên Ninh cùng đội quân của mình thoát khỏi sự truy sát của Nhật Lễ.

Đến tháng 11 năm Canh Tuất (1370), công chúa Thiên Ninh cùng Cung Định vương Trần Phủ, Cung Tuyên vương Trần Kính đem quân tiến về Thăng Long, lật đổ Nhật Lễ thành công. Cung Định Vương Trần Phủ lên ngôi hoàng đế, đổi niên hiệu là Trần Nghệ Tông.

Tháng 2 năm Tân Hợi (1371) vua Nghệ Tông mở yến tiệc tại điện Thiên An, phong công chúa Thiên Ninh làm Lượng Quốc thái trưởng công chúa, đổi tên là Quốc Hinh. Nhưng nghĩ đến hai người con đã mất của mình, công chúa Thiên Ninh không màng chức tước, xin về thái ấp ở ẩn.

Xem thêm: Cuộc đời 4 nữ truyền nhân của các nhân vật lịch sử: Con gái Hoàng Hoa Thám bỗng thành công chúa xứ người

Bình luận
Mới nhất
Vui lòng để bình luận.

Đọc thêm

Phía sau sự nghiệp binh quyền lẫy lừng của Thượng tướng Thái sư Trần Quang Khải chính là hình bóng của người vợ hiền - Phụng Dương Công chúa. Bà chính là người vợ nhường khiên, lấy thân che chắn cho chồng lúc gặp nguy nan.

Phụng Dung Công chúa - người vợ 'quốc dân' của Trần Quang Khải: Dám hi sinh để bảo vệ chồng
0 Bình luận

Công chúa Lý Ngọc Kiều - Ni sư Diệu Nhân là người đức hạnh, thấu hiểu lòng dân và làm lợi lạc trong việc phát triển Phật giáo thời nhà Lý....

Chuyện đời công chúa Lý Ngọc Kiều: Từ cuộc hôn nhân chính trị đến thiền gia nổi tiếng nhất nhì thời nhà Lý
0 Bình luận

Sử sách không chép rõ về cuộc đời của Vệ Quốc Trưởng Công chúa nhà Lê nhưng dã sử lại lưu truyền câu chuyện lạ lùng về đám cưới chấn động thành Thăng Long của nàng. Đó là đám cưới đậm màu chính trị.

Chuyện lạ lùng trong đám cưới chấn động thành Thăng Long của Công chúa câm và con trai Thái úy
0 Bình luận

PC Right 1 GIF

Bài mới

Thầy giáo vùng cao lội bùn, vượt sạt lở ôm chặt bó hoa để tặng đồng nghiệp nhân ngày 20/11

Con đường về trường sạt lở, trơn trượt, bùn ngập đến đầu gối nhưng thầy giáo vùng cao ở Đà Nẵng vẫn ôm chặt bó hoa để tặng các đồng nghiệp trong trường.

Hải An
Hải An 8 giờ trước
Thầy cô Gia Lai lội nước mang nhu yếu phẩm tiếp sức cho sinh viên trong Ngày Nhà giáo Việt Nam

Trường ngập sâu, hơn 500 sinh viên kẹt trong ký túc xá. Thầy cô lội nước lạnh, mang nhu yếu phẩm tiếp sức cho trò trong Ngày Nhà giáo Việt Nam.

Hải An
Hải An 2 ngày trước
Nữ điều dưỡng trong làng kịp thời cứu bé 19 tháng rơi xuống kênh

Một bé trai 19 tháng tuổi ở Quảng Trị được một nữ điều dưỡng gần nhà cứu sống sau khi ngừng tim, ngừng thở vì rơi xuống kênh nước trước mặt nhà.

Hải An
Hải An 5 ngày trước
Nhặt được ví chứa hơn 11 triệu đồng, 2 học sinh lớp 7 mang đến công an nhờ tìm người đánh rơi

Nhặt được chiếc ví chứa hơn 11 triệu đồng, 2 học sinh lớp 7 ở Khánh Hòa đã lập tức mang đến cơ quan công an nhờ tìm trả lại người đánh rơi.

Hải An
Hải An 5 ngày trước
Ấm áp buổi lễ “hấp hôn” của vợ chồng cụ ông 93 tuổi ở TP.HCM

Lễ kỷ niệm 60 năm ngày cưới của hai cụ ở TPHCM được tổ chức như một lễ cưới chính thức với các hoạt động rước dâu, trao nhẫn, rót rượu, phát biểu chúc mừng và dùng tiệc.

Hải An
Hải An 7 ngày trước
Chân dung “người hùng” áo đen lao xuống dòng nước lũ cứu người ở Đà Nẵng

Giữa dòng nước lũ cuồn cuộn, một nam thanh niên áo đen ở Đà Nẵng không ngần ngại lao xuống cứu người đàn ông đang chới với, khiến nhiều người xúc động và bày tỏ sự cảm phục.

Hải An
Hải An 06/11
Xúc động hình ảnh thầy cô ở Huế lội nước nấu cơm cho sinh viên trong cơn lũ

Giữa lúc giao thông tê liệt và đời sống bị đảo lộn, những hình ảnh thầy cô lội nước, nấu từng suất cơm nóng gửi đến sinh viên xa nhà đã sưởi ấm lòng người.

Hải An
Hải An 01/11
Nữ giám đốc bệnh viện dừng xe cứu người gặp nạn giữa đường

Đang đi họp, thấy người phụ nữ nằm bất động bên đường sau tai nạn, nữ Giám đốc Bệnh viện Đa khoa Bỉm Sơn (Thanh Hóa) lập tức xuống xe sơ cứu và gọi xe cứu thương đưa nạn nhân đến bệnh viện.

Hải An
Hải An 24/10
Xúc động hình ảnh học trò dọn bùn non, nhặt sách vở đem phơi sau lũ ở Lào Cai

Hình ảnh học trò ở Trường Phổ thông dân tộc bán trú THCS Mỏ Vàng, xã Mỏ Vàng, tỉnh Lào Cai (Yên Bái cũ) cùng nhau gắng sức dọn bùn non, nhặt lại sách vở sau cơn lũ khiến nhiều người không khỏi xót xa.

Hải An
Hải An 06/10
Quảng Ninh hỗ trợ khẩn cấp 10 tỷ đồng giúp 4 tỉnh miền Trung khắc phục bão lũ

Mới đây, UBMTTQ tỉnh Quảng Ninh đã ra quyết định hỗ trợ khẩn cấp 10 tỷ đồng cho các tỉnh miền Trung bị thiệt hại bởi bão số 10 bao gồm Hà Tĩnh, Nghệ An, Thanh Hóa và Quảng Trị.

Chủ nhà hàng Nghệ An nấu 14 mâm cơm cảm ơn lực lượng khắc phục hậu quả bão số 10

Với mong muốn sẻ chia một chút vất vả với những người thực nhiệm vụ khắc phục bão số 10, chủ nhà hàng tại Cửa Lò đã nấu 14 mâm cơm phục vụ miễn phí cho 140 người.

Hải An
Hải An 01/10
Du khách đến Quảng Ninh sẽ được tặng bia và chả mực Hạ Long

Chiến dịch kích cầu du lịch Quảng Ninh 2025 hứa hẹn mang đến nhiều trải nghiệm thú vị, trong đó du khách sẽ được tặng bia, chả mực Hạ Long, đặc sản nổi tiếng của vùng đất mỏ.

Thanh Tú
Thanh Tú 25/09
Ấm lòng khoảnh khắc nữ phụ xe buýt Hà Nội cứu nữ sinh ngất xỉu ngay trên xe

Theo đoạn clip ghi lại, một nữ sinh viên đột ngột ngất xỉu ngay trên xe buýt. Nữ tiếp viên nhanh chóng tiếp cận, sơ cứu và phối hợp cùng tài xế đưa hành khách đến bệnh viện kịp thời. Nhờ hành động tận tâm, có trách nhiệm của cả hai, sức khỏe của nữ sinh đã ổn định trở lại.

Hải An
Hải An 24/09
Cụ ông 78 tuổi sống sót kỳ diệu sau 6 ngày lạc giữa rừng sâu

Cụ ông R Ông Ha Hoanh (78 tuổi, Lâm Đồng) trong lúc vào rừng hái nấm thì bị lạc. Sau nhiều ngày dầm mình dưới mưa giữa rừng cụ đã được lực lượng chức năng của phường tìm thấy.

Thanh Tú
Thanh Tú 23/09
Huế trở thành đô thị đầu tiên tại Việt Nam thí điểm hệ thống cọc chai nhựa

Huế trở thành đô thị đầu tiên tại Việt Nam thí điểm hệ thống cọc tiền chai nhựa, theo đó người mua trả thêm 1.000 đồng và được nhận lại khi hoàn vỏ.

PC Right 1 GIF
Đề xuất