Khớp với các triều đại Trung Hoa xưa, liệu ngũ hành có ứng với lịch sử Việt Nam?

Nhiều học giả phương Đông từng giải thích tỉ mỉ về ngũ hành với tiến trình lịch sử của các triều đại Trung Hoa, nhưng với lịch sử Việt Nam thì sao?

Thùy Nguyễn Theo dõi
Sống Đẹp
Nguồn: Internet

Nói về thuyết Ngũ hành xoay quanh 5 loại yếu tố cơ bản cấu thành vật chất là Kim, Mộc, Thủy, Hỏa, Thổ. 5 yếu tố này tạo nên một bảng tuần hoàn vòng đi vòng lại, tồn tại cả 2 mối quan hệ tương sinh và tương khắc.

Trong đó, Kim là kim loại, Mộc là gỗ, Thủy là nước, Hỏa là lửa và Thổ là đất. Dù không rõ tác giả cũng như nguồn gốc của thuyết Ngũ hành nhưng nó đã có từ tận thế kỷ XX TCN. 

Mối quan hệ tương sinh và tương khắc của Ngũ hành hiểu đơn giản là ở gần thì tương sinh, cách một thì tương khắc: Thủy sinh Mộc nhưng khắc Hỏa, Mộc sinh Hỏa nhưng khắc Thổ, Hỏa sinh Thổ nhưng khắc Kim, Thổ sinh Kim nhưng khắc Thủy, Kim sinh Thủy nhưng khắc Mộc.

ngu-hanh-co-ung-voi-lich-su-viet-nam-nhu-trung-hoa-co-dai-1

Ngũ hành còn có thiên (trời) - địa (đất) - nhân (con người), Hành của Thời Kỳ, Hành của Địa Phương phát sinh sự kiện, Hành của tên tuổi, xuất thân, số mệnh của nhân vật lịch sử. Ngũ hành còn ứng với phương hướng, ví như hướng Đông là Mộc, hướng Tây là Kim, hướng Nam là Hỏa, hướng Bắc là Thủy còn ở giữa là Thổ. Quyết định trong Ngũ hành là Thiên Thời, phụ là Địa Lợi và Nhân Hòa. 

Khi ứng Ngũ hành với lịch sử Việt Nam sẽ thấy, những triều đại chiến loạn, mất nước đều thuộc Kim . Cụ thể, triều Ngô – loạn 12 sứ quân – triều Đinh (丁) đều thuộc Kim, tồn tại vô cùng ngắn ngủi và chưa độc lập ổn định. 

Trong khi đó, Tiền Lê là Thủy do Kim sinh; Thủy sinh Mộc: Lý, Trần thuộc Mộc; Triều Lý – hành Mộc, triều Trần – Đông A – phía Đông là hành Mộc. Hai triều Lý, Trần đều thuộc Mộc trong Ngũ hành nên khá vượng về mọi mặt, chuyển đổi tương đối thuận lợi và ít nạn binh đao. 

Thời Hồ Quý Ly thuộc Kim đã để mất nước vào tay nhà Minh. Bên cạnh đó, Hồ Quý Ly đóng đô ở Thanh Hóa - thiên tượng nói rằng Trung Thổ sinh Kim, còn gọi đích danh Tây Đô, trong đó Tây là hành Kim. Thời Kim chiến loạn mất nước rồi sinh ra Thủy chính là triều Hậu Lê. Nhà Mạc tuy là hành Mộc nhưng do thuộc bộ Thảo (rong rêu) nên chỉ hại Thủy được thời gian ngắn, là mồi lửa cho chiến loạn Kim nảy sinh. 

ngu-hanh-co-ung-voi-lich-su-viet-nam-nhu-trung-hoa-co-dai-2

Nguyễn Kim - vị tướng phục hưng nhà Lê có chữ Thủy cạnh Kim, sau đó nhà Mạc cũng phải chạy lên phía Bắc - thuộc Thủy mới có thể kéo dài thêm chút nhưng cũng không được lâu, chứng tỏ Địa không thể thắng Thiên. 

Thời Trịnh - Nguyễn phân tranh thuộc hành Kim, tất cả tên của các chúa Trịnh đều có bộ Mộc, trong khi tên tất cả các chúa Nguyễn đều có bộ Thủy. Chúa Trịnh là Mộc, vua Lê là Thủy, dù chúa Trịnh áp bức được vua Lê nhưng lại không thể chấm dứt chiến tranh Kim. Như một hệ quả, dù Mộc thay thế Thủy nhưng chúa Trịnh cũng không thể diệt chúa Nguyễn và ngược lại. 

Tây Sơn là Kim, Kim sinh Thủy nên mãi không chống lại dòng chúa Nguyễn (Thủy). Trong khi đó, Nguyễn Huệ định đặt đô ở Nghệ An – gọi là Trung Đô, nếu làm được thì chính là Trung Thổ sinh Kim, nhưng số trời lại không cho ông làm được điều này.

Nhà Nguyễn là Thủy mà nước Pháp lại là Khứ Thủy, trong có chữ Thổ nên nhà Nguyễn bại trước Pháp. Nhật Bản là Phù Tang, hành Mộc lấn Thổ nên thắng Pháp. Nhật thuộc Mộc, sau đó sẽ là thời Kim chiến loạn. Đáng nói, thủ tướng Việt Nam thời kỳ đó lại có tên là Trần Trọng Kim.

Xem thêm: Vợ chồng xung khắc tuổi vẫn hạnh phúc viên mãn nếu biết cách hóa giải này

Bình luận
Mới nhất
Vui lòng để bình luận.

Đọc thêm

Vốn tưởng thái giám là vị quan nhỏ bé hầu cận bên cạnh hoàng thượng và các cung tần trong chốn hậu cung. Thế nhưng, lịch sử Việt Nam đã ghi nhận 3 vị thái giám rất khác biệt. Họ đều là dạnh tướng, nhà chính trị kiệt xuất.

Chân dung 3 vị thái giám quyền lực nhất lịch sử Việt Nam
0 Bình luận

Nguyên phi Ỷ Lan là bà hoàng tài sắc vẹn toàn, một nhà Phật học nổi tiếng, một nữ danh nhân tuyệt vời trong lịch sử Việt Nam.

Nguyên phi Ỷ Lan - nữ chính trị gia kiệt xuất trong lịch sử Việt Nam
0 Bình luận

Dù là nguyên tố hóa học đầu tiên trong lịch sử nhưng nơi phát hiện ra phốt pho lại vô cùng bình thường, thậm chí còn kém vệ sinh.

Phốt pho: Nguyên tố hóa học đầu tiên trong lịch sử được phát hiện nhờ... nước tiểu
0 Bình luận

PC Right 1 GIF

Bài mới

Xúc động hình ảnh thầy cô ở Huế lội nước nấu cơm cho sinh viên trong cơn lũ

Giữa lúc giao thông tê liệt và đời sống bị đảo lộn, những hình ảnh thầy cô lội nước, nấu từng suất cơm nóng gửi đến sinh viên xa nhà đã sưởi ấm lòng người.

Hải An
Hải An 3 ngày trước
Nữ giám đốc bệnh viện dừng xe cứu người gặp nạn giữa đường

Đang đi họp, thấy người phụ nữ nằm bất động bên đường sau tai nạn, nữ Giám đốc Bệnh viện Đa khoa Bỉm Sơn (Thanh Hóa) lập tức xuống xe sơ cứu và gọi xe cứu thương đưa nạn nhân đến bệnh viện.

Hải An
Hải An 24/10
Xúc động hình ảnh học trò dọn bùn non, nhặt sách vở đem phơi sau lũ ở Lào Cai

Hình ảnh học trò ở Trường Phổ thông dân tộc bán trú THCS Mỏ Vàng, xã Mỏ Vàng, tỉnh Lào Cai (Yên Bái cũ) cùng nhau gắng sức dọn bùn non, nhặt lại sách vở sau cơn lũ khiến nhiều người không khỏi xót xa.

Hải An
Hải An 06/10
Quảng Ninh hỗ trợ khẩn cấp 10 tỷ đồng giúp 4 tỉnh miền Trung khắc phục bão lũ

Mới đây, UBMTTQ tỉnh Quảng Ninh đã ra quyết định hỗ trợ khẩn cấp 10 tỷ đồng cho các tỉnh miền Trung bị thiệt hại bởi bão số 10 bao gồm Hà Tĩnh, Nghệ An, Thanh Hóa và Quảng Trị.

Chủ nhà hàng Nghệ An nấu 14 mâm cơm cảm ơn lực lượng khắc phục hậu quả bão số 10

Với mong muốn sẻ chia một chút vất vả với những người thực nhiệm vụ khắc phục bão số 10, chủ nhà hàng tại Cửa Lò đã nấu 14 mâm cơm phục vụ miễn phí cho 140 người.

Hải An
Hải An 01/10
Du khách đến Quảng Ninh sẽ được tặng bia và chả mực Hạ Long

Chiến dịch kích cầu du lịch Quảng Ninh 2025 hứa hẹn mang đến nhiều trải nghiệm thú vị, trong đó du khách sẽ được tặng bia, chả mực Hạ Long, đặc sản nổi tiếng của vùng đất mỏ.

Thanh Tú
Thanh Tú 25/09
Ấm lòng khoảnh khắc nữ phụ xe buýt Hà Nội cứu nữ sinh ngất xỉu ngay trên xe

Theo đoạn clip ghi lại, một nữ sinh viên đột ngột ngất xỉu ngay trên xe buýt. Nữ tiếp viên nhanh chóng tiếp cận, sơ cứu và phối hợp cùng tài xế đưa hành khách đến bệnh viện kịp thời. Nhờ hành động tận tâm, có trách nhiệm của cả hai, sức khỏe của nữ sinh đã ổn định trở lại.

Hải An
Hải An 24/09
Cụ ông 78 tuổi sống sót kỳ diệu sau 6 ngày lạc giữa rừng sâu

Cụ ông R Ông Ha Hoanh (78 tuổi, Lâm Đồng) trong lúc vào rừng hái nấm thì bị lạc. Sau nhiều ngày dầm mình dưới mưa giữa rừng cụ đã được lực lượng chức năng của phường tìm thấy.

Thanh Tú
Thanh Tú 23/09
Huế trở thành đô thị đầu tiên tại Việt Nam thí điểm hệ thống cọc chai nhựa

Huế trở thành đô thị đầu tiên tại Việt Nam thí điểm hệ thống cọc tiền chai nhựa, theo đó người mua trả thêm 1.000 đồng và được nhận lại khi hoàn vỏ.

Tin vui: Toàn dân được miễn viện phí cơ bản từ năm 2030

Bộ Chính trị đặt mục tiêu từ 2026 toàn dân được khám sức khỏe định kỳ miễn phí, đến 2030 miễn viện phí cơ bản theo quyền lợi bảo hiểm y tế.

Hải An
Hải An 12/09
Danh sách 14 nhóm học sinh, sinh viên được miễn học phí

Từ ngày 3/9, học sinh phổ thông, học viên giáo dục thường xuyên cấp trung học cơ sở, trung học phổ thông trong trường công lập sẽ được miễn học phí.

Hải An
Hải An 06/09
Lễ khai giảng đặc biệt của những “chiến binh nhí” tại Bệnh viện Ung bướu

Buổi khai giảng đặc biệt tại Bệnh viện Ung bướu TP.HCM đã gây xúc động mạnh cho những người dõi theo các bé. Học sinh trong lớp học là những bệnh nhi đang điều trị tại Bệnh viện Ung bướu. Có nhiều em vừa truyền dịch vừa học.

Hải An
Hải An 05/09
Góp áo cờ đỏ sao vàng gửi tặng trẻ em vùng cao sau Quốc khánh

Chỉ sau vài giờ đăng bài trên mạng xã hội, Hoàng Dũng đã nhận về gần 300 chiếc áo in hình cờ đỏ sao vàng để gửi tặng các bạn nhỏ vùng cao.

Hải An
Hải An 04/09
Cán bộ xã vượt vùng sạt lở trao quà Quốc khánh cho người dân vui Tết Độc lập

Hơn 2.500 người dân xã biên giới Yên Nhân (Thanh Hóa) đang bị cô lập, sơ tán do lũ quét, các cán bộ xã đã nỗ lực vượt sạt lở để phát quà 2/9 đúng hẹn cho bà con vui Tết Độc lập.

Thanh Tú
Thanh Tú 03/09
Lan toả điều tử tế: Ở lại nhặt rác sau buổi tổng duyệt diễu binh

Sáng 30/8, sau buổi tổng duyệt diễu binh, mẹ con chị Thu Hoài cùng nhiều tình nguyện viên ở lại thu gom rác trên phố Kim Mã, Giảng Võ, góp phần giữ gìn môi trường xanh sạch trong ngày lễ lớn.

PC Right 1 GIF
Đề xuất