Khớp với các triều đại Trung Hoa xưa, liệu ngũ hành có ứng với lịch sử Việt Nam?

Nhiều học giả phương Đông từng giải thích tỉ mỉ về ngũ hành với tiến trình lịch sử của các triều đại Trung Hoa, nhưng với lịch sử Việt Nam thì sao?

Thùy Nguyễn Theo dõi
Sống Đẹp
Nguồn: Internet

Nói về thuyết Ngũ hành xoay quanh 5 loại yếu tố cơ bản cấu thành vật chất là Kim, Mộc, Thủy, Hỏa, Thổ. 5 yếu tố này tạo nên một bảng tuần hoàn vòng đi vòng lại, tồn tại cả 2 mối quan hệ tương sinh và tương khắc.

Trong đó, Kim là kim loại, Mộc là gỗ, Thủy là nước, Hỏa là lửa và Thổ là đất. Dù không rõ tác giả cũng như nguồn gốc của thuyết Ngũ hành nhưng nó đã có từ tận thế kỷ XX TCN. 

Mối quan hệ tương sinh và tương khắc của Ngũ hành hiểu đơn giản là ở gần thì tương sinh, cách một thì tương khắc: Thủy sinh Mộc nhưng khắc Hỏa, Mộc sinh Hỏa nhưng khắc Thổ, Hỏa sinh Thổ nhưng khắc Kim, Thổ sinh Kim nhưng khắc Thủy, Kim sinh Thủy nhưng khắc Mộc.

ngu-hanh-co-ung-voi-lich-su-viet-nam-nhu-trung-hoa-co-dai-1

Ngũ hành còn có thiên (trời) - địa (đất) - nhân (con người), Hành của Thời Kỳ, Hành của Địa Phương phát sinh sự kiện, Hành của tên tuổi, xuất thân, số mệnh của nhân vật lịch sử. Ngũ hành còn ứng với phương hướng, ví như hướng Đông là Mộc, hướng Tây là Kim, hướng Nam là Hỏa, hướng Bắc là Thủy còn ở giữa là Thổ. Quyết định trong Ngũ hành là Thiên Thời, phụ là Địa Lợi và Nhân Hòa. 

Khi ứng Ngũ hành với lịch sử Việt Nam sẽ thấy, những triều đại chiến loạn, mất nước đều thuộc Kim . Cụ thể, triều Ngô – loạn 12 sứ quân – triều Đinh (丁) đều thuộc Kim, tồn tại vô cùng ngắn ngủi và chưa độc lập ổn định. 

Trong khi đó, Tiền Lê là Thủy do Kim sinh; Thủy sinh Mộc: Lý, Trần thuộc Mộc; Triều Lý – hành Mộc, triều Trần – Đông A – phía Đông là hành Mộc. Hai triều Lý, Trần đều thuộc Mộc trong Ngũ hành nên khá vượng về mọi mặt, chuyển đổi tương đối thuận lợi và ít nạn binh đao. 

Thời Hồ Quý Ly thuộc Kim đã để mất nước vào tay nhà Minh. Bên cạnh đó, Hồ Quý Ly đóng đô ở Thanh Hóa - thiên tượng nói rằng Trung Thổ sinh Kim, còn gọi đích danh Tây Đô, trong đó Tây là hành Kim. Thời Kim chiến loạn mất nước rồi sinh ra Thủy chính là triều Hậu Lê. Nhà Mạc tuy là hành Mộc nhưng do thuộc bộ Thảo (rong rêu) nên chỉ hại Thủy được thời gian ngắn, là mồi lửa cho chiến loạn Kim nảy sinh. 

ngu-hanh-co-ung-voi-lich-su-viet-nam-nhu-trung-hoa-co-dai-2

Nguyễn Kim - vị tướng phục hưng nhà Lê có chữ Thủy cạnh Kim, sau đó nhà Mạc cũng phải chạy lên phía Bắc - thuộc Thủy mới có thể kéo dài thêm chút nhưng cũng không được lâu, chứng tỏ Địa không thể thắng Thiên. 

Thời Trịnh - Nguyễn phân tranh thuộc hành Kim, tất cả tên của các chúa Trịnh đều có bộ Mộc, trong khi tên tất cả các chúa Nguyễn đều có bộ Thủy. Chúa Trịnh là Mộc, vua Lê là Thủy, dù chúa Trịnh áp bức được vua Lê nhưng lại không thể chấm dứt chiến tranh Kim. Như một hệ quả, dù Mộc thay thế Thủy nhưng chúa Trịnh cũng không thể diệt chúa Nguyễn và ngược lại. 

Tây Sơn là Kim, Kim sinh Thủy nên mãi không chống lại dòng chúa Nguyễn (Thủy). Trong khi đó, Nguyễn Huệ định đặt đô ở Nghệ An – gọi là Trung Đô, nếu làm được thì chính là Trung Thổ sinh Kim, nhưng số trời lại không cho ông làm được điều này.

Nhà Nguyễn là Thủy mà nước Pháp lại là Khứ Thủy, trong có chữ Thổ nên nhà Nguyễn bại trước Pháp. Nhật Bản là Phù Tang, hành Mộc lấn Thổ nên thắng Pháp. Nhật thuộc Mộc, sau đó sẽ là thời Kim chiến loạn. Đáng nói, thủ tướng Việt Nam thời kỳ đó lại có tên là Trần Trọng Kim.

Xem thêm: Vợ chồng xung khắc tuổi vẫn hạnh phúc viên mãn nếu biết cách hóa giải này

Bình luận
Mới nhất
Vui lòng để bình luận.

Đọc thêm

Vốn tưởng thái giám là vị quan nhỏ bé hầu cận bên cạnh hoàng thượng và các cung tần trong chốn hậu cung. Thế nhưng, lịch sử Việt Nam đã ghi nhận 3 vị thái giám rất khác biệt. Họ đều là dạnh tướng, nhà chính trị kiệt xuất.

Chân dung 3 vị thái giám quyền lực nhất lịch sử Việt Nam
0 Bình luận

Nguyên phi Ỷ Lan là bà hoàng tài sắc vẹn toàn, một nhà Phật học nổi tiếng, một nữ danh nhân tuyệt vời trong lịch sử Việt Nam.

Nguyên phi Ỷ Lan - nữ chính trị gia kiệt xuất trong lịch sử Việt Nam
0 Bình luận

Dù là nguyên tố hóa học đầu tiên trong lịch sử nhưng nơi phát hiện ra phốt pho lại vô cùng bình thường, thậm chí còn kém vệ sinh.

Phốt pho: Nguyên tố hóa học đầu tiên trong lịch sử được phát hiện nhờ... nước tiểu
0 Bình luận

PC Right 1 GIF

Bài mới

Lật tàu trên vịnh Hạ Long: Bé trai 14 tuổi sống sót thần kỳ sau 4 tiếng trong khoang khóa kín

Liên quan vụ lật tàu du lịch trên vịnh Hạ Long, đến 20h45 tối 19/7, lực lượng chức năng đã tìm thấy 28 thi thể, trong đó có 8 trẻ em, đồng thời cứu sống được 11 người.

Hải An
Hải An 4 giờ trước
Bé gái 15 tuổi được giải cứu trên tầng thượng Bệnh viện Bạch Mai đã có mái ấm mới với đủ đầy yêu thương

Bé gái 15 tuổi đứng đứng chơ vơ trên tầng cao nhất của tòa nhà ở Bệnh viện Bạch Mai sau khi được giải cứu đã có cho mình một mái ấm mới với đủ đầy tình yêu thương, chia sẻ.

Hải An
Hải An 12 giờ trước
Người dân bất ngờ khi được phục vụ đồ ăn nhẹ miễn phí khi đến giải quyết thủ tục hành chính ở TP.HCM

Một số Trung tâm phục vụ hành chính công tại TP.HCM phục vụ đồ ăn nhẹ như bánh kẹo, trái cây, nước uống,…  miễn phí cho người dân đến giải quyết thủ tục hành chính.

Hải An
Hải An 2 ngày trước
Đội cấp cứu bệnh viện Gia Lai vượt 100km cứu em bé sơ sinh người Lào

Ngay khi nhận được thông tin, đội cấp cứu ngoại viện của Bệnh viện Đại học Y Dược – Hoàng Anh Gia Lai đã vượt quãng đường dài hơn 100km đến khu vực cửa khẩu giáp biên giới để cứu em bé sinh non tại tỉnh Atapu (Lào).

Hải An
Hải An 3 ngày trước
Cả nước có 9 thủ khoa đạt điểm tuyệt đối 30/30 trong kỳ thi tốt nghiệp THPT 2025

Trong kỳ thi tốt nghiệp THPT 2025 có 8 thí sinh đạt điểm tuyệt đối tổ hợp A00 (Toán, Lý, Hóa) và một thí sinh khác đạt mức này ở tổ hợp B00 (Toán, Hóa, Sinh).

Hải An
Hải An 4 ngày trước
Hỗ trợ người khiếm thị “chạm” nghệ thuật kịch sân khấu bằng mô hình 3D

Từ trăn trở “nghệ thuật dành cho rất cả mọi người”, một hành trình ý nghĩa hỗ trợ người khiếm thị tận hưởng trọn vẹn những vở kịch sân khấu đã được bắt đầu từ dự án “Từ tai đến mắt”.

Hải An
Hải An 5 ngày trước
Đội tuyển Việt Nam giành 4 huy chương vàng Olympic Hóa quốc tế 2025

Trong cuộc thi vàng Olympic Hóa quốc tế 2025, cả 4 học sinh Việt Nam đều giành huy chương vàng, trong đó có 2 em lọt top 10.

Hải An
Hải An 5 ngày trước
Danh sách 39 trường đại học miễn hoàn toàn học phí cho sinh viên

Dưới đây là danh sách 39 trường đại học miễn phí học phí cho mọi sinh viên theo học. Quý phụ huynh và học sinh có thể tham khảo.

Hải An
Hải An 6 ngày trước
Bé gái 2 tuổi bị bỏng 60% được cứu sống nhờ ghép da từ mẹ

Bé gái 2 tuổi bị bỏng nặng đến 60%, nhập viện trong tình trạng nguy kịch đã được Bệnh viện Nhi Đồng 2 ghép da cứu sống từ chính da của mẹ ruột.

Đăng Dương
Đăng Dương 6 ngày trước
Xúc động khoảnh khắc con trai gả mẹ 53 tuổi đi lấy chồng: “Dù ở độ tuổi nào, ai cũng xứng đáng có được những hạnh phúc riêng của mình”

Trong ngày cưới, người con trai đã chủ động trao tặng nhẫn vàng, kiềng vàng và bày tỏ lời cảm ơn, biết ơn vì công sinh thành, nuôi dưỡng, cũng như chúc phúc cho mẹ.

Thanh Tú
Thanh Tú 11/07
Mùa hè tình nguyện đặc biệt của những bạn trẻ Mỹ tại Việt Nam

Dù chỉ mới 16,17 tuổi và không phải là những thợ xây chuyên nghiệp nhưng nhóm bạn trẻ đến từ Mỹ đã không ngại ngần xắn tay áo, khiêng gạch, trộn xi măng giúp người dân Quảng Ngãi xây nhà tình nghĩa.

Hải An
Hải An 11/07
Hà Nội chi 3.000 tỷ hỗ trợ bữa trưa cho học sinh tiểu học

Từ năm học 2025-2026 tới đây, 768.000 học sinh tiểu học ở Hà Nội, gồm cả công lập và tư thục, sẽ được hỗ trợ 20.000-30.000 đồng bữa ăn trưa mỗi ngày.

Hải An
Hải An 11/07
Nam sinh đưa em đến điểm thi nhờ người trông hộ đã trúng tuyển vào trường THPT top đầu Hà Nội

Nam sinh Nguyễn Mạnh Đức từng được biết đến với khoảnh khắc đưa em gái đến điểm thi nhờ anh chị tình nguyện viên trong hộ để vào thi lớp 10 đã trúng tuyển vào trường THPT top đầu Hà Nội.

Hải An
Hải An 09/07
Tin vui: Toàn dân được khám sức khỏe định kỳ miễn phí từ năm 2026

Từ năm 2026, người dân sẽ được khám sức khỏe định kỳ miễn phí ít nhất một lần mỗi năm, theo dự thảo Nghị quyết của Bộ Chính trị đang được xây dựng.

Hải An
Hải An 09/07
Ông ngoại Hà Nội một tay chăm cháu 7 tháng tuổi từ A đến Z khiến cộng đồng mạng trầm trồ

Nhìn khoảnh khắc ông ngoại U70 chăm sóc cháu nhỏ từ bế ru, cho ăn, quấy cháu,… đến chơi cùng cháu cả ngày với thái độ ân cần, yêu thương khiến ai cũng xúc động và ngưỡng mộ.

Hải An
Hải An 08/07
Cảnh sát Hà Nội huy động ca nô giải cứu nữ sinh viên chới với dưới sông Hồng

Nhận được thông tin một nữ sinh viên nhảy cầu Vĩnh Tuy, chới với dưới dòng nước xiết ở sông Hồng, Cảnh sát PCCC&CNCH đã kịp thời huy động ca nô để giải cứu.

PC Right 1 GIF
Đề xuất